Zasady interpunkcji
Kropkę stawiamy na końcu zdania, równoważnika zdania, jako znak skrócenia wyrazu oraz po
cyfrach oznaczających liczebniki porządkowe.
Nie stawiamy kropki po: skrótach jednostek miar i wag, cyfrach oznaczających lata, dni
tytułach,
miesiąca, po skrótach,
godziny, których ostatnia litera jest ostatnią literą skracanego wyrazu, np.:
mgr, dr, dr hab.
PRZECINKIEM ODDZIELAMY:
1.Zdania współrzędne i równoważniki zdań nie połączone spójnikiem z wyjątkiem:i,
oraz, lub,
albo, bądz
, czy, ani, ni. Poszedłbym na spacer, ale zaczęło padać.
Np.:
2.Zdania nadrzędne od podrzędnych. Każdy, gdzie chce mieszkać,
Np.: tam mieszka.
3.Jednakowe części zdania (np.: dopełnienia, okoliczniki) nie połączone
orzeczniki, przydawki,
spójnikami: oraz, bądz
, ni, Lubię ciastka, czekoladę.
i, lub, albo, czy, ani, np.: cukierki, lody,
4.Części zdania połączone spójnikami i wyrażeniami:ale, a jednak, a nawet, a także,
a przecież,
a tymczasem, a więc, a zatem, czyli, lecz, wobec tego,
np.:To może być miłe, a także zabawne.
5.Wyrazy i wyrażenia powtórzone oraz wtrącone: krótko mówiąc, jednym słowem, być może,
istotnie, itp.
6.Wykrzykniki i wołacze.
PRZECINEK UMIESZCZAMY:
1.Przed powtórzonymi spójnikami:i, ale, bądz
, czy, ni, Nie kupiłem ani
oraz, lub, ani, np.:
samochodu,
ani roweru.
2.Przed wyrazami: jakby, niby, gdy poprzedzają porównania wtrącone lub
jak, niż - wtedy,
mające formę zdań albo równoważnikó zdań,
np.:Jacek uciekał, jakby goniło go stado wilków.
3.Przed wyrażeniami: albo raczej, na przykład,
i to, albo lepiej, to jest, to znaczy, ale tylko
wtedy, gdy wprowadzają szczegół zapowiedziany we wcześniejszej części zdania. Np.:
Napiszę do Ewy, albo lepiej odwiedzę ją.
4.Przed spójnikiem a rozpoczynającym zdanie składowe w ramach zdania złożonego, np.:
Szukaliśmy psa w ogrodzie, a on biegał po parku.
Przecinek stawiamy zawsze wtedy, gdy jego
brak mógłby powodować dwuznaczność
wypowiedzi.
Średnik stosujemy zamiast kropki lub przecinka tam, gdzie kropka oddzielałaby zdanie za silnie,
przecinek zaś byłby zbyt słabym znakiem dla zaznaczenia odrębności.
Dwukropek stosujemy:
1.Przed przytoczeniem cudzej wypowiedzi (rozpoczynamy ją dużą literą).
2.Przed wyliczeniami, wyjaśnieniami.
Pauzy używamy:
1.W celu oddzielania tekstu autorskiego od mowy przytoczonej.
2.Do zaznaczania członów wtrąconych.
3.W miejscu domyślnego członu zdania.
4.Przed wyrażeniem uogólniającym lub podsumowującym treść poprzedniej części zdania.
5.Przed wyrazami niespodziewanymi, zaskakującymi, chcąc wzmocnić ekspresję wypowiedzi.
Wielokropek umieszczamy:
1.W razie urwania zdania, przerwania wypowiedzi.
2.Przed wyrazami niespodziewanymi, wyrażającymi zawód, rozczarowanie.
ironię,
3.Zamiast niecenzuralnych słów.
Nawiasu możemy używać zamiast dwu pauz dla zaznaczenie wyrazów, które przynoszą
zdań,
dodatkowe uboczne wyjaśnienie nie mieszczące się w zasadniczej wypowiedzi.
Cudzysłowu używami przytaczając tytuły,ragmenty utworów, Można stosować
f powiedzenia.
cudzysłów zamiast dwukropka.