Rynek kapitaÅ‚owy WykÅ‚ad IV Rynek kapitaÅ‚owy }ðRynek kapitaÅ‚owy to część rynku finansowego obejmujÄ…cy caÅ‚oksztaÅ‚t powiÄ…zaÅ„ i współzależnoÅ›ci miÄ™dzy uczestnikami (podmiotami) transakcji gospodarczych (finansowych). }ðNa rynku kapitaÅ‚owym zawierane sÄ… transakcje kredytowe Å›rednio dÅ‚ugoterminowe, a uzyskane Å›rodki przeznaczone sÄ… głównie na cele inwestycyjne. Uczestnicy rynku kapitaÅ‚owego }ð PrzedsiÄ™biorstwa }ð Osoby fizyczne }ð Banki }ð Instytucje finansowe (np. fundusze inwestycyjne) Rynek papierów wartoÅ›ciowych }ð Obejmuje transakcje kupna i sprzedaży akcji i obligacji. }ð Wyróżnia siÄ™ rynek pierwotny, rynek wtórny (gieÅ‚da) i wtórny pozagieÅ‚dowy. }ð GWP w Warszawie (od 16. 04. 1991) Modele gieÅ‚d - amerykaÅ„ski }ðAmerykaÅ„ski model gieÅ‚dy gieÅ‚da to zrzeszenie, spółka akcyjna handlowców, przemysÅ‚owców i bankierów, którzy tworzÄ… gieÅ‚dÄ™ w celu lepszej realizacji swoich interesów. }ðGieÅ‚da amerykaÅ„ska dziaÅ‚a niezależnie od paÅ„stwa, odpowiadajÄ…c jedynie przed prawem. }ðUSA, Australia, Nowa Zelandia, Singapur Modele gieÅ‚d - niemiecki }ð GieÅ‚da o modelu niemieckim to instytucja publiczno- prawna, a oddziaÅ‚ywanie na niÄ… paÅ„stwa jest bardziej bezpoÅ›rednie. PaÅ„stwo wydaje zezwolenie na jej prowadzenie, okreÅ›la jej organizacjÄ™, zasady ustalania cen itd.. }ð Prawo do uczestnictwa w handlu na gieÅ‚dzie odbywa siÄ™ przez dopuszczenie. Inne podziaÅ‚y gieÅ‚d }ðZe wzglÄ™du na przedmiot obrotów: }ð Towarowe }ð Pieniężne }ð UsÅ‚ug (np. ubezpieczeniowych) }ðZe wzglÄ™du na funkcje: }ð Uniwersalne (handel wszystkimi towarami i papierami wartoÅ›ciowymi) }ð Specjalistyczne (tylko wybranymi towarami lub papierami) Rola gieÅ‚d }ð WpÅ‚ywajÄ… na proces ksztaÅ‚towania cen. }ð ZapewniajÄ… obrót kapitaÅ‚em finansowym. }ð WpÅ‚ywajÄ… na tempo i strukturÄ™ wzrostu gospodarczego. }ð WpÅ‚ywajÄ… na ocenÄ™ spółek gieÅ‚dowych. }ð To barometr ekonomiczny wskaznik sytuacji ekonomicznej. GPW w Warszawie Kapitalizacja spółek krajowych: rynek główny 473 mld zÅ‚, NC 8,1 mld zÅ‚ 831 notowanych spółek Lider w Europie pod (rynek główny 434, NC wzglÄ™dem liczby IPO 397) NajwiÄ™ksza gieÅ‚da w GieÅ‚da regionie Europy Papierów Åšrodkowo-Wschodniej 47 spółek zagranicznych zarówno pod wzglÄ™dem (w tym 7 na NC) WartoÅ›ciowych kapitalizacji, jak i w Warszawie obrotów Rynek główny GPW w Warszawie (dane GPW) Instytucje na polskim rynku gieÅ‚dowym }ð Komisja Papierów WartoÅ›ciowych i GieÅ‚d (KPWiG) nadzór i kontrola dziaÅ‚ania rynku papierów wartoÅ›ciowych i podmiotów na nim dziaÅ‚ajÄ…cych. }ð Podlega premierowi, w skÅ‚ad niej wchodzÄ…: Ministerstwo Skarbu, Finansów, Prezes NBP, samorzÄ…d maklerów i gieÅ‚dy. Krajowy Depozyt Papierów WartoÅ›ciowych }ð Rejestruje i przechowuje papiery wartoÅ›ciowe dopuszczone do obrotu gieÅ‚dowego, prowadzi rejestr kont depozytowych, sprawuje nadzór nad zgodnoÅ›ciÄ… wielkoÅ›ci emisji z liczbÄ… papierów w obiegu, obsÅ‚uga kont depozytowych i wystawianie Å›wiadectw depozytowych. Fundusze inwestycyjne }ð Fundusz inwestycyjny (otwarty) - wyodrÄ™bniony majÄ…tek przechowywany przez depozytariusza, majÄ…cy osobowość prawnÄ…, obejmujÄ…cy różne rodzaje lokat oraz Å›rodki pieniężne, podzielony na jednostki uczestnictwa (udziaÅ‚y); zarzÄ…dzany przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych, prowadzÄ…ce politykÄ™ inwestycyjnÄ… funduszu i dążące do osiÄ…gniÄ™cia przyjÄ™tego przez fundusz celu inwestycyjnego (przypisywanej stopy zwrotu), przy zachowaniu ograniczeÅ„ wynikajÄ…cych z przepisów Ustawy o funduszach inwestycyjnych , a także w zgodzie z treÅ›ciÄ… statutu funduszu. Biura maklerskie }ð To jednostki (przedsiÄ™biorstwa) zajmujÄ…ce siÄ™ publicznym obrotem papierami wartoÅ›ciowymi. }ð Dostarcza usÅ‚ug poÅ›rednictwa, analizy rynku, sprzedaży papierów wartoÅ›ciowych. Papiery wartoÅ›ciowe }ðAkcje to papier wartoÅ›ciowy o okreÅ›lonej wartoÅ›ci nominalnej, Å›wiadczÄ…cy o udziale jego wÅ‚aÅ›ciciela (akcjonariusz) w kapitale i dochodach spółki akcyjnej. }ðObligacje to forma pożyczki, którÄ… emitent (rzÄ…d, wÅ‚adze lokalne, firmy) zaciÄ…gajÄ… u nabywców. Obligacja daje jej wÅ‚aÅ›cicielowi prawo otrzymywania staÅ‚ego, z góry okreÅ›lonego dochodu oraz zwrot pożyczonej sumy w umówionym terminie. Segmenty rynku papierów wartoÅ›ciowych }ð Rynek pierwotny emisja nowych akcji lub obligacji sprzedawanych za poÅ›rednictwem instytucji finansowych. }ð Rynek wtórny obrót papierów wartoÅ›ciowych na gieÅ‚dzie za poÅ›rednictwem maklerów lub osób uprawnionych do udziaÅ‚u w gieÅ‚dzie. }ð Rynek podstawowy to rynek dużych spółek, segment rynku gieÅ‚dowego, przeznaczony dla papierów wartoÅ›ciowych o najwyższej pÅ‚ynnoÅ›ci, których emitenci charakteryzujÄ… siÄ™ m.in. wiÄ™kszym kapitaÅ‚em i dÅ‚uższym okresem dziaÅ‚alnoÅ›ci. }ð Rynek równolegÅ‚y handel akcjami maÅ‚ych spółek, segment rynku gieÅ‚dowego, przeznaczony dla papierów wartoÅ›ciowych o niższej pÅ‚ynnoÅ›ci, których emitenci charakteryzujÄ… siÄ™ m.in. mniejszym kapitaÅ‚em i krótszym okresem dziaÅ‚alnoÅ›ci. Czynniki wpÅ‚ywajÄ…ce na kurs akcji spółek polskich }ðWarunki dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej przedsiÄ™biorstw }ðWyniki finansowe }ðZmiany stóp procentowych }ðSpekulacje na gieÅ‚dzie }ðSpadek dochodów spoÅ‚eczeÅ„stwa (szczególnie bogatych) }ðAktywność inwestorów zagranicznych }ðSytuacja polityczna oraz ekonomiczna na Å›wiecie. Inwestorzy }ðInwestor - osoba prawna lub fizyczna lokujÄ…ca kapitaÅ‚ w okreÅ›lonym przedsiÄ™wziÄ™ciu, firmie w celu uzyskania zysku kapitaÅ‚owego. }ðInwestor pasywny (bierny) to taki inwestor, który po wyÅ‚ożeniu pieniÄ™dzy jedynie czeka na zysk. }ðInwestor aktywny(czynny) - oprócz wyÅ‚ożenia kapitaÅ‚u także uczestniczy w prowadzeniu okreÅ›lonego biznesu, przedsiÄ™biorstwa. }ðInwestor instytucjonalny banki, towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze powiernicze. Struktura inwestorów na rynku głównym GPW w Warszawie (GPW, na koniec H1 2012) Inwestorzy Inwestorzy indywidualni instytucjonal 19% ni 35% Inwestorzy zagraniczni 46% Ryzyko w gospodarce }ð Ryzyko - możliwość poniesienia nie zamierzonych strat lub nie uzyskania zamierzonych efektów. }ð Ryzyko bankructwa - możliwość upadku firmy; obligacje i akcje bankrutujÄ…cej firmy stajÄ… siÄ™ zwykle bezwartoÅ›ciowe. }ð Ryzyko inflacji - zmniejszajÄ…ca siÄ™ siÅ‚a nabywcza kapitaÅ‚u; dochód z inwestycji nie dotrzymuje kroku we wzroÅ›cie kosztów utrzymania. }ð Ryzyko rynku - wahajÄ…ce siÄ™ ceny rynkowe; przedwczesna (przymusowa) likwidacja inwestycji może spowodować stratÄ™. }ð Ryzyko finansowe możliwość poniesienia strat z powodu trudnoÅ›ci finansowych firmy emitujÄ…cej papiery wartoÅ›ciowe. }ð Ryzyko gospodarcze możliwość start z powodu zmiany siÅ‚y nabywczej pieniÄ…dza oraz zmiany koniunktury gospodarczej. }ð Ryzyko polityczne zmiany polityczne i ich wpÅ‚yw