ODŻYWIANIE HETEROTROFICZNE
ORGANIZMÓW
HETEROTROFY
Organizmy cudzożywne czyli heterotrofy, otrzymują w pokarmach wodę, sole mineralne
oraz węglowodany, białka, tłuszcze i witaminy
Podział heterotrofów ze względu na wielkość pobieranego pokarmu:
HETEROTROFY
Makrofagi Mikrofagi
Pobierają pokarm w postaci dużych cząstek, Pobierają drobne cząstki pokarmu
podlegających następnie różnego rodzaju
obróbce fizycznej i chemicznej
żð poÅ‚ykacze żð filtratory
np. węże np. wieloryby, gąbki
żð pÅ‚ynożercy
żð rozdrabniacze
np. pijawki, pajÄ…ki, kleszcze,
np. większość kręgowców
motyle, tasiemce, młode ssaki
pijÄ…ce mleko matki
żð glebożercy
np. dżdżownica
HETEROTROFY
Podział heterotrofów ze względu na rodzaj pobieranego pokarmu:
HETEROTROFY
Roślinożercy Drapieżcy Wszystkożercy
SKA
ADNIKI POKARMOWE
SÄ… podstawowym z
ródłem energii
W
GLOWODANY
Øð pobierane najczęściej w postaci skrobi, celulozy i sacharozy
Służą jako enzymy i są zasadniczym materiałem budulcowym w
BIAA
KA
komórce
SÄ… z
ródłem energii i służą do wytwarzania potrzebnych
TA
USZCZE
biologicznie czynnych związków
Øð pobierane najczęściej w postaci triacylogliceroli
Są związkami organicznymi niezbędnymi do prawidłowego
WITAMINY
przebiegu procesów metabolicznych
Są substancjami nieorganicznymi niezbędnymi w metabolizmie
SOLE MINERALNE
komórki
SKA
ADNIKI POKARMOWE
WITAMINY
Witamina Działanie Skutki niedoboru y
ródła
żð niezbÄ™dny skÅ‚adnik barwników żð zaburzenia wzrostu; żð wÄ…troba;
Witamina A
siatkówki, warunkujÄ…cy normalne żð Å›lepota zmierzchowa; żð tran;
(retinol)
widzenie; żð podatność skóry na żð jaja;
żð istotna dla prawidÅ‚owego wzrostu Å‚uszczenie siÄ™ i infekcje żð niektóre warzywa
i funkcjonowania tkanki
nabłonkowej;
żð zapewnia normalny wzrost koÅ›ci i
zębów poprzez regulację
aktywności komórek tkanki kostnej
żð wzmaga wchÅ‚anianie wapnia w żð deformacje koÅ›ci; żð wÄ…troba;
Witamina D
jelitach; żð krzywica u dzieci; żð tran;
(kalcyferol)
żð nieodzowna dla zapewnienia żð osteomalacja żð jaja;
normalnego wzrostu i utrzymania (rozmiÄ™kanie) koÅ›ci u żð peÅ‚ne mleko;
prawidÅ‚owej struktury koÅ›ci dorosÅ‚ych żð masÅ‚o
żð hamuje utlenianie nienasyconych żð wzrost katabolizmu żð tÅ‚uszcze
Witamina E
kwasów tłuszczowych i witaminy A, nienasyconych kwasów pochodzące z ziarna
(tokoferol)
które pomagają w tworzeniu błon tłuszczowych; w efekcie zbóż i nasion innych
plazmatycznych dochodzi do zaburzeń roślin, z wątroby,
funkcjonowania błon jaj, ryb
komórkowych i innych
struktur błoniastych
SUBSTANCJE POKARMOWE
WITAMINY
Witamina Działanie Skutki niedoboru y
ródła
żð podstawowa substancja w żð wydÅ‚użenie czasu żð wytwarzana prze
Witamina K
procesie krzepnięcia krwi krzepnięcia krwi bakterie jelitowe;
(fitochinon)
żð zielone warzywa
liściowe
żð niezbÄ™dna w syntezie kolagenu i żð szkorbut (powolne gojenie żð owoce cytrusowe;
Witamina C
innych substancji siÄ™ ran, osÅ‚abienie; kruchość żð truskawki;
(kwas
miÄ™dzykomórkowych; naczyÅ„ wÅ‚osowatych; żð pomidory;
askorbinowy)
żð niezbÄ™dna w formowaniu istoty nieprawidÅ‚owy wzrost lub żð czarna porzeczka;
podstawowej koÅ›ci i dentyny zrastanie siÄ™ koÅ›ci) żð aronia
zębów;
żð niezbÄ™dna w przemianach
szeregu aminokwasów;
żð pomaga w niwelowaniu
uszkodzeń powstałych w wyniku
oparzeń i działania toksyn
bakteryjnych
żð pochodna dziaÅ‚a jako koenzym w żð beri-beri (osÅ‚abienie żð wÄ…troba;
Witamina B1
wielu ukÅ‚adach enzymatycznych; mięśnia sercowego, żð drożdże;
(tiamina)
żð ważna w metabolizmie powiÄ™kszenie prawej strony żð ziarna zbóż;
wÄ™glowodanów oraz serca, zaburzenia ukÅ‚adu żðmiÄ™so;
aminokwasów nerwowego i trawiennego) żð zielone warzywa
liściowe
SUBSTANCJE POKARMOWE
WITAMINY
Witamina Działanie Skutki niedoboru y
ródła
żð wchodzi w skÅ‚ad koenzymów (np. żð stany zapalne skóry; żð wÄ…troba;
Witamina B2
FAD) czynnych w procesie żðZapalenie oraz pÄ™kanie żð sery;
(ryboflawina)
oddychania komórkowego kÄ…cików jamy ustnej; żð mleko;
żð obniżenie sprawnoÅ›ci żð jaja;
umysÅ‚owej żð zielone warzywa
liściowe
żð skÅ‚adnik ważnych koenzymów żð pelagra (stany zapalne żð wÄ…troba;
Witamina PP
(NAD i NADP) podstawowych w skóry, biegunka, zaburzenia żð sery;
(niacyna)
procesie oddychania komórkowego psychiczne, osÅ‚abienie żð mleko;
mięśni, zmÄ™czenie) żð jaja;
żð zielone warzywa
liściowe
żð pochodna jest koenzymem w żð stany zapalne skóry; żð wÄ…troba;
Witamina B6
wielu przemianach metabolicznych żð zaburzenia czynnoÅ›ci żð miÄ™so;
(pirydoksyna)
aminokwasów przewodu pokarmowego; żð ziarna zbóż;
żð drgawki żð roÅ›liny strÄ…czkowe
żð skÅ‚adnik koenzymu A (ważnego w żð niedobór jest wyjÄ…tkowo żð wystÄ™puje w
Kwas
metabolizmie komórkowym) rzadkim przypadkiem różnych pokarmach
pantotenowy
SUBSTANCJE POKARMOWE
WITAMINY
Witamina Działanie Skutki niedoboru y
ródła
żð koenzym niezbÄ™dny w biosyntezie żð jeden z rodzajów żð wytwarzana przez
Witamina B11
kwasów nukleinowych oraz niedokrwistości bakterie jelitowe;
(kwas
dojrzewania krwinek czerwonych żð wÄ…troba;
foliowy)
żð ziarna zbóż;
żð zielone warzywa
liściowe
żð koenzym niezbÄ™dny w procesie żð wytwarzana przez
Witamina H
wiązania dwutlenku węgla bakterie jelitowe;
(biotyna)
żð wÄ…troba;
żð czekolada;
żð żółtka jaj
żð koenzym niezbÄ™dny w żð niedokrwistość (anemia) żð wÄ…troba;
Witamina B12
przemianach kwasów żłoÅ›liwa żð miÄ™so;
nukleinowych żð ryby
Witaminy A, D, E i K są rozpuszczalne w tłuszczach, natomiast pozostałe w wodzie
Umiarkowane przedawkowanie witaminy z grupy B lub witamina C wydalane sÄ… w moczu, lecz nadmiar
witamin rozpuszczalnych w tłuszczach nie jest łatwo wydalany i może gromadzić się, powodując objawy
chorobowe.