-1/1- XXXVI OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody II stopnia pisemne podejÅ›cie 1 Zadanie 1. A. Wpisz nazwÄ™ typu wybrzeża morskiego wystÄ™pujÄ…cego w miejscu oznaczonym na mapie (strona 4) literÄ… a, b, c i d. Odpowiedzi wybierz spoÅ›ród poniższych. fierdowo-szkierowe, fiordowe, klifowe, riasowe, szkierowe, zalewowo-mierzejowe a ..................................................................... c - ................................................................................ b ..................................................................... d - ............................................................................... B. Podaj nazwy najwiÄ™kszych na Morzu BaÅ‚tyckim mierzei oraz litery, którymi oznaczono je na mapie. Fishland-Derß-Zigst ..................................... .......................................... ....................................... ................................. ..................................... .......................................... ....................................... C. SpoÅ›ród punktów oznaczonych na mapie symbolem X wybierz i obwiedz zielonÄ… liniÄ… te, które znajdujÄ… siÄ™ na obszarze objÄ™tym tzw. pustynnieniem siarkowodorowym. Uwaga! Za udzielenie zÅ‚ych odpowiedzi bÄ™dÄ… przyznawane punkty ujemne. Zadanie 2. A. W odpowiednie miejsce w tabeli wpisz nazwÄ™ i przynależność paÅ„stwowÄ… wysp oznaczonych na mapie literami K, L, M i N. Wyspa Nazwa wyspy Nazwa paÅ„stwa K L M N B. Na diagramie przedstawiono ilość zanieczyszczeÅ„ w przeliczeniu na 1 mieszkaÅ„ca, którÄ… dostarczajÄ… do Morza BaÅ‚tyckiego wybrane paÅ„stwa. Pod każdym sÅ‚upkiem wpisz nazwÄ™ odpowiedniego paÅ„stwa. Odpowiedzi wybierz spoÅ›ród poniższych. Finlandia Norwegia Polska Rosja, Litwa, Aotwa, Estonia (razem) Prawa autorskie zastrzeżone -1/2- Zadanie 3. A. Baltimax to statek o maksymalnych wymiarach ograniczonych (podkreÅ›l poprawnÄ… odpowiedz): a) gÅ‚Ä™bokoÅ›ciÄ… toru wodnego w cieÅ›ninach duÅ„skich b) możliwoÅ›ciÄ… przepÅ‚yniÄ™cia pod mostem w cieÅ›ninie Sund c) szerokoÅ›ciÄ… cieÅ›nin duÅ„skich d) znormalizowanÄ… przepisami UE gÅ‚Ä™bokoÅ›ciÄ… torów wodnych prowadzÄ…cych do portów baÅ‚tyckich B. Na mapie Morza BaÅ‚tyckiego (strona 4) grubymi liniami zaznaczono 5 tras promów, które Å‚Ä…czÄ… porty polskie i skandynawskie, obsÅ‚ugiwanych przez polskich armatorów (uwaga: statki pÅ‚ywajÄ… pod obcymi banderami). Wpisz nazwy portów w odpowiednie miejsce w tabeli. Odpowiedzi wybierz spoÅ›ród poniższych. Porty polskie: ElblÄ…g, GdaÅ„sk, Szczecin, ÅšwinoujÅ›cie Porty skandynawskie: Karlskrona, Kopenhaga, Nynäshamn, RÅ‚nne, Sassnitz, Sztokholm, Trelleborg, Turku, Ystad Trasa na mapie Port polski Port skandynawski 1 2 3 4 5 Zadanie 4. Obok każdego zdania zaznacz X w kolumnie P, jeÅ›li zdanie jest prawdziwe lub w kolumnie F, jeÅ›li zdanie jest faÅ‚szywe. P F Morze BaÅ‚tyckie jest zaliczane do mórz sÅ‚onawych (mezohalinowych) o Å›rednim zasoleniu 70 . Poziom wód w Morzu BaÅ‚tyckim jest wyższy niż w Oceanie Atlantyckim. Morze BaÅ‚tyckie powstaÅ‚o już w mezozoiku, o czym Å›wiadczÄ… znajdowane na jego brzegu bursztyny datowane na 40 mln lat. Morze BaÅ‚tyckie jest nazywane przez niektóre narody morzem wschodnim . Niskie zasolenie sprawia, że Morze BaÅ‚tyckie ma wyjÄ…tkowo bogate życie biologiczne. Nerpy foki obrÄ…czkowane wystÄ™pujÄ…ce pospolicie w Morzu BiaÅ‚ym, a także w poÅ‚udniowej części Morza BaÅ‚tyckiego, żyjÄ… również w jeziorach Aadoga i Saimaa jako relikt epoki lodowcowej. Planuje siÄ™ objÄ™cie fok baÅ‚tyckich caÅ‚kowitÄ… ochronÄ… gatunkowÄ…. Na Morzu BaÅ‚tyckim nie wystÄ™puje pak lodowy. Maksymalna gÅ‚Ä™bokość Morza BaÅ‚tyckiego jest wiÄ™ksza niż 500 m. W farmach morskich w Zatoce Botnickiej prowadzi siÄ™ intensywnÄ… hodowlÄ™ Å‚ososia. UE wprowadza okresowe zakazy poÅ‚owu dorszy na Morzu BaÅ‚tyckim z powodu przeÅ‚owienia ich Å‚awic. Prawa autorskie zastrzeżone -1/3- Zadanie 5. UporzÄ…dkuj informacje dotyczÄ…ce etapów rozwoju Morza BaÅ‚tyckiego, ich wieku oraz przyczyn. Wpisz w odpowiednie miejsce w tabeli liczby i litery, którymi oznaczono poszczególne odpowiedzi. Etapy rozwoju: 1. BaÅ‚tyckie jezioro lodowe (zaporowe) 2. Jezioro ancylusowe 3. Morze litorynowe 4. Morze Mya 5. Morze Yoldiowe Przyczyna: A. podnoszenie siÄ™ Skandynawii przy zaniku dzwigania w północnej Polsce zalanie lÄ…du na poÅ‚udniu i otwarcie poÅ‚Ä…czenia z Morzem Północnym przez cieÅ›niny duÅ„skie B. podnoszenie siÄ™ skorupy ziemskiej zwężenie cieÅ›nin duÅ„skich C. poÅ‚Ä…czenie jezior zastoiskowych przed czoÅ‚em lÄ…dolodu D. topnienie lÄ…dolodu otwieranie siÄ™ poÅ‚Ä…czenia z Morzem Północnym przez poÅ‚udniowÄ… SzwecjÄ™ E. zanik lÄ…dolodu i podnoszenie siÄ™ Skandynawii przerwanie poÅ‚Ä…czenia z Morzem Północnym Etap rozwoju Wiek poczÄ…tek (tys. lat temu) Przyczyna 1,0 8,5 9,5 10,3 13,0 Prawa autorskie zastrzeżone -1/4- Prawa autorskie zastrzeżone