OGRANICZANIE PRZEPI
Ć
W INSTALACJI ELETRYCZNEJ
Ochrona przed przepięciami urządzeń
pracujÄ…cych w niewielkich obiektach
budowlanych
Andrzej Sowa
- wybór poziomu ochrony odgromowej anali-
Wprowadzanie coraz doskonalszych elemen-
zowanego obiektu,
tów i układów półprzewodnikowych powoduje
znaczne zwiększenie możliwości działania - opracowanie zasad wyrównywania poten-
urządzeń elektronicznych przy równoczesnej
cjałów wewnątrz i na zewnątrz obiektu,
ich miniaturyzacji.
- opracowanie zasad doboru i montażu ogra-
KonsekwencjÄ… takiego kierunku rozwoju sÄ…
niczników przepięć w instalacji elektrycznej
możliwości umieszczania rozbudowanych sys-
i w torach przesyłu sygnałów.
temów elektronicznych w stosunkowo nie-
W początkowym etapie, postępując zgodnie z
wielkich obiektach (np. niewielkie budynki,
zaleceniami zawartymi w normie PN-IEC
pojedyncze pomieszczenia, kontenery, szafy),
61024-1-1 [5], należy określić poziom ochrony
które mogą być:
odgromowej obiektu i wynikajÄ…ce z dokona-
" umieszczane w odkrytym terenie, często
nego wyboru wymagania dotyczące zewnętrz-
obok wież lub masztów antenowych,
nej i wewnętrznej ochrony odgromowej.
" zasilane z linii napowietrznych.
DobierajÄ…c rozwiÄ…zania konstrukcyjne urzÄ…-
W takich przypadkach urzÄ…dzenia elektro-
dzenia piorunochronnego oraz układy ogra-
niczne i elektryczne narażone są na działanie:
niczników przepięć w instalacji elektrycznej i w
o prądów udarowych o znacznych warto-
liniach przesyłu sygnałów należy uwzględnić
ściach szczytowych podczas bezpośred-
możliwość wystąpienia prądu piorunowego, któ-
nich wyładowań piorunowych w te obiek-
rego wartości szczytowe uzależnione są od wy-
ty, wyładowań w maszty, wieże lub prze-
branego poziomu ochrony (tablica 1).
wody instalacji,
W analizowanych przypadkach można przy-
o przepięć atmosferycznych indukowanych
jąć, zgodnie z zaleceniami normy PN-IEC
lub przepięć wewnętrznych.
61312-1 [4], następujący podział prądu pioru-
Podstawowe zasady ochrony urządzeń przed
nowego podczas bezpośredniego wyładowania
takimi zagrożeniami przedstawiono w niniej-
w obiekt lub w sąsiadującą z obiektem wieżę
szym artykule.
lub maszt:
" ok. 50 % całkowitego prądu pioruno-
OCENA WYST
PUJ
CEGO
wego wpływa do uziomu obiektu,
ZAGROŻENIA
" ok. 50% rozpływa się w pozostałych
Opracowanie poprawnych zasad ochrony
instalacjach ( instalacjÄ™ elektrycznÄ… i
przed przepięciami wymaga zwrócenia szcze-
linie przesyłu sygnałów, telekomuni-
gólnej uwagi na:
kacyjne).
A. Sowa ochrona przed przepięciami urządzeń pracujących w niewielkich obiektach budowlanych
Tablica 1. Wartości podstawowych parametrów dla równych poziomów ochrony
Parametr Poziom I Poziom II Poziom III i IV
wartość szczytowa pierwszej składowej prądu
200 kA 150 kA 100 kA
kształt prądu pierwszej składowej (czas czoła/czas do pół-
10/350
szczytu)
wartość szczytowa kolejnej składowej prądu
50 kA 37,5 kA 25 kA
kształt prądu kolejnej składowej (czas czoła/czas do półsz-
0,25/100
czytu)
maksymalna szybkość narastania prądu piorunowego
200kA/µs 150kA/µs 100kA/µs
ładunek impulsowy pierwszej składowej
100 C 75 C 50 C
energia właściwa
10 MJ/&! 5,6 MJ/&! 2,5 MJ/&!
W najgorszym przypadku (do obiektu docho- Przedstawione dane wskazują na konieczność
dzi tylko instalacja elektryczna) przyjęcie ograniczania w instalacji elektrycznej przepięć
uproszczonego podziału prądu stwarza ko- do poziomów poniżej 2 000 lub nawet poniżej
nieczność zastosowania w instalacji elektrycz- 1 000 V (napięcia pomiędzy przewodami fa-
nej układów ograniczników przepięć zapew- zowymi i neutralnym a przewodem ochron-
niających ochronę przed: nym). Uwzględniając potrzebę zachowania
marginesu pomiędzy poziomem odporności
" bezpośrednim oddziaływaniem prądu pio-
udarowej urządzeń elektronicznych a pozio-
runowego o wartościach od 50 kA (po-
mem ochrony zapewnianym przez układy
ziom III i IV) do 100 kA (poziom I) ,
ograniczników wskazane jest ograniczanie
" wszelkiego rodzaju przepięciami atmosfe-
przepięć do wartości 1500V a nawet 800-
rycznymi indukowanymi oraz wewnętrz-
900V.
nymi.
PODSTAWOWE ZAA
OŻENIA
W takim przypadku pojedynczy ogranicznik
jednofazowy klasy I powinien zapewnić
y
ródłem zawierającym podstawowe wymaga-
ochronę przed działaniem prądu piorunowego
nie i zalecenia dotyczÄ…ce ochrony przed prze-
o wartości szczytowej określonej z zależności:
pięciami są normy ochrony odgromowej
obiektów budowlanych. W przypadku nie-
I imp = połowa prądu piorunowego kA / n
wielkich obiektów, do których doprowadzane
gdzie n  liczna przewodów w kablu zasilają-
sÄ… przewody instalacji elektrycznej, linie tele-
cym dochodzÄ…cym do kontenera.
komunikacyjne oraz przewody antenowe nor-
POZIOMY OGRANICZANIA PRZEPI
Ć
my zalecają stosowanie następujących rozwią-
zań:
Systemy ochrony powinny ograniczać prze-
1. Zewnętrzne części przewodzące oraz
pięcia do poziomów poniżej odporności uda-
linie elektroenergetyczne, telekomuni-
rowej stosowanych urządzeń. Podstawowe in-
kacyjne powinny wchodzić do obiektu
formacje o poziomach odporności udarowej
raczej we wspólnym miejscu blisko po-
typowych urządzeń elektrycznych i elektro-
ziomu gruntu. Szyna wyrównawcza,
nicznych zestawiono w tabl. 2.
przy tej wspólnej lokalizacji wejścia po-
Wymagania dotyczące poziomów ochrony za-
winna być podłączona z uziomem za
warto również w normie PN-IEC 60364-4-443
pomocą krótkiego przewodu.
[9], urzÄ…dzenia elektryczne i elektroniczne
przyłączane do instalacji powinny być zali-
2. Kable antenowe powinny wchodzić do
czone do kategorii II i charakteryzować się od-
obiektu w przez wspólne wejście dla
pornością udarową nie mniejszą od 2500V.
wszystkich instalacji lub blisko głównej
szyny wyrównawczej.
A. Sowa ochrona przed przepięciami urządzeń pracujących w niewielkich obiektach budowlanych
Tablica 2. Przykładowe poziomy odporności udarowej typowych urządzeń elektryczny i elek-
tronicznych
Urządzenia Poziomy wytrzymałości urządzeń od strony zasilania napięciem
przemiennym na udary napiÄ™ciowo-prÄ…dowe (1,2/50-8/20 µs)
Urządzenie elektryczne Urządzenia elektryczne i elektroniczne przeznaczone do użytkowania w
i elektroniczne środowisku mieszkalnym, handlowym i lekko przemysłowym
(PN-EN 50082-1)
- 2000 V- (udary niesymetryczne)*,
- 1000 V (udary symetryczne)**.
Urządzenia powszechnego użytku, narzędzia elektryczne, podobne
UrzÄ…dzenie elektryczne
urzÄ…dzenia elektryczne
powszechnego użytku
(PN-EN 55014-2)
- 2000 V- (udary niesymetryczne),
- 1000 V (udary symetryczne).
UrzÄ…dzenia informatyczne.
UrzÄ…dzenia informa-
tyczne.
- 2000 V- (udary niesymetryczne),
(PN-EN 55024) - 1000 V (udary symetryczne).
Bezprzerwowe sys-
Bezprzerwowe systemy zasilania
temy zasilania
- 2000 V- (udary niesymetryczne),
(PN-EN 62040-2)
- 1000 V (udary symetryczne).
Obwody zasilania zespołów prostowniczych i siłowni oraz obwodów wyj-
UrzÄ…dzenia zasilajÄ…ce
ściowych przetwornic napięcia przemiennego
w telekomunikacji
(PN-T-83101) - 2000 V (udary niesymetryczne),
- 1000 V (udary symetryczne).
Sprzęt radiowy stacji bazowych oraz współpracujące wyposażenie do-
UrzÄ…dzenia w stacjach
datkowe
bazowych
(PN-ETS 300 342-2) - 2000 V (udary niesymetryczne),
- 1000 V (udary symetryczne).
* udary niesymetryczne  udary doprowadzano pomiędzy przewody fazowe i przewód ochronny PE oraz między
przewód neutralny a ochronny,
** udary symetryczne  udary doprowadzano między przewodami fazowymi oraz między przewodami fazowymi a
neutralnym.
w instalacjach elektrycznych i telekomu-
3. Przewodząca powłoka kabla antenowego
nikacyjnych dochodzÄ…cych do obiektu.
powinna być połączona z szyną wyrów-
nawczą. 7. Wyrównanie potencjałów instalacji elek-
trycznych i telekomunikacyjnych należy
4. Zredukowanie przepięć dochodzących
wykonać możliwie najbliżej punktów wej-
kablami antenowymi wymaga zastoso-
ściowych do obiektu budowlanego.
wania urządzeń ograniczających prze-
pięcia. 8. Minimalny przekrój przewodu wyrów-
nawczego lub zacisku stykowego z miedzi
5. UrzÄ…dzenia elektryczne i elektroniczne
lub ocynkowanej stali powinien wynosić
(np. sterujące, techniki cyfrowej), któ-
50 mm2.
rych działanie może być zakłócane przez
przepięcia wywołane przez prąd pioru-
Szczególną uwagę należy zwrócić na zalecenia
nowy, należy chronić za pomocą
wprowadzania linii elektroenergetycznych, te-
 ochronników .
lekomunikacyjnych i sygnałowych do obiektu
w jednym miejscu, w którym powinno nastąpić
6. Należy, przy pomocy urządzeń do ogra-
wyrównanie potencjałów tych instalacji.
niczania przepięć, wyrównać potencjały
A. Sowa ochrona przed przepięciami urządzeń pracujących w niewielkich obiektach budowlanych
móg wprowadzania w jednym miejscu instala-
OGRANICZANIE PRZEPI
Ć
cji do obiektu.
W INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ
Uwzględniając wymagania wynikające z
Skupiony system ograniczania przepięć
wybranego poziomu ochrony, wielkości
StosujÄ…c skupiony system ochrony przed prze-
analizowanych obiektów budowlanych i
pięciami należy spełnić następujące wymaga-
odporności udarowej urządzeń należy
nia:.
przyjąć, że w instalacji elektrycznej po-
" W instalacji elektrycznej, rozdzielnicÄ™ w
szczególne ograniczniki, jak i tworzone z
której znajdują się układy ograniczników
nich układy powinny charakteryzować się
przepięć należy umieścić w sąsiedztwie
następującymi cechami:
miejsca wprowadzania kabli antenowych i
ograniczniki przepięć telekomunikacyjnych do obiektu (rys.1.).
a)
" ograniczanie przepięć do poziomu poniżej
1500V lub nawet 900 V pomiędzy przewo-
Kable antenowe
Układ z
dami fazowymi a przewodem ochronnym
uszczelkami do
Przewody wprowadzania
uziemiające fidery przewodów
oraz pomiędzy przewodem neutralnym a
do obiektu
przewodem ochronnym,
Przewód do wewnętrznej
Szyny wyrównawczej
Szyna
wyrównywania
" zapewnienie ochrony przed prÄ…dem udaro-
Połączenie przewodu
potencjałów
uziemiajÄ…cego z szynÄ…
Np. przez zgrzewanie
wym o kształcie 10/350 i wartości szczytowej
termiczne
dochodzÄ…cej nawet do 100 kA,
Taśma miedziana
" prosty montaż i niewielkie wymiary,
do połączenia
szyny z uziomem
" możliwość współpracy z układami warysto-
Połączenie przewodu
uziemiajÄ…cego z otokiem
np. przez zgrzewanie
rów, jakie mogą być stosowane przez pro-
termiczne
ducentów chronionych urządzeń elek-
trycznych. Otok obiektu
" braki wpływu na pracę innych aparatów
elektrycznych np. nie powodować zadzia-
b)
łania bezpieczników, nawet o stosunkowo
niewielkich wartościach,
" gaszenie prądów następczych.
układy ograniczników przepięć
" montaż za bezpiecznikami lub za samo-
czynnymi wyłącznikami, które w razie
przepływu nadmiarowgo prądu wyłączą te
urzÄ…dzenia,
" stosowanie krótkich przewodów do połą-
czeń ograniczników,
" dobór układów odpowiednio do występu-
jÄ…cego systemu sieci,
" instalowanie w miejscach umożliwiających
ich ciągła kontrolę.
Rys. 1. Wyrównywanie potencjałów instalacji
dochodzÄ…cych do obiektu; a) wprowadzanie
Poniżej przedstawiono dwa przykłady rozwią-
kabli antenowych, b) rozmieszczenie rozdziel-
zań wyrównywania potencjałów i ochrony
nicy i szyn wyrównawczych
przed przepięciami w analizowanych obiek-
tach. Wspólną cechą obu wariantów jest wy-
A. Sowa ochrona przed przepięciami urządzeń pracujących w niewielkich obiektach budowlanych
" Układy ograniczników przepięć w instala- ogranicznikach klasy I iskierników o obniżo-
cji elektrycznej powinny spełniać przed- nych dynamicznych napięciach zapłonu. Takie
stawione wymagania. właściwości posiadają iskierniki wielo-
przerwowe  rys.3a [16,19] lub iskierniki z
" W antenowych kablach koncentrycznych,
dodatkowymi układami zapłonowymi przy-
do ograniczania przepięć pomiędzy prze-
śpieszającymi przeskoki pomiędzy elektro-
wodem środkowym (żyła) a ekranem kabla
dami iskierników  rys.3b [18].
należy zainstalować urządzenia do ograni-
a)
czania przepięć.
L (PE)
" Zastosować ograniczniki przepięć w li-
niach telekomunikacyjnych.
W przypadku instalacji elektrycznej najmniej
skomplikowanym rozwiÄ…zaniem jest zastoso-
wanie nowej generacji iskiernikowych ogra-
niczników przepięć klasy I [17], które charak-
teryzują się następującymi cechami:
" Prosty układ ochronny składający się tyl-
ko w 3 lub 4 ograniczników (rys.2.b,c).
220V/0,5A
PE (L)
" Bardzo niskie, dochodzÄ…ce do 1000 V, po-
b)
ziomy ograniczania wartości szczytowej
napięć i prądów udarowych.
L1
L2
" Pojedynczy ogranicznik zapewnia ochronÄ™
L3
przed prądami udarowymi o kształcie
N
PE
10/35 i wartości szczytowej 25 kA (na
jednÄ… fazÄ™).
ograniczniki
klasy i
" Bardzo prosty układ, gdyż są to tylko
iskierniki bez dodatkowych elementów
półprzewodnikowych.
TN-C-S
" PosiadajÄ… wskaz
nik uszkodzenia iskiernika
Wewnętrzna szyna
(reagujący na wzrost temperatury iskier- wyrównawcza
nika).
Połączenie z zewnętrzną
główną szyną wyrównawczą
" Parametry ograniczników spełniają wyma-
c)
gania wynikające z zakresu prób klasy I, II
L1
L2
i III [17].
L3
N
" Zastosowana metoda gaszenia Å‚uku, nie
PE
powoduje nie powoduje przepalenia wkła-
dek bezpiecznikowych o wartościach od
TN-S Ograniczniki
klasy I
32 A i zapewniona jest ciągłość zasilania
urządzeń.
" Ograniczniki mogą być stosowane w syste-
Wewnętrzna szyna
mach sieci TN i TT.
wyrównawcza
Innym rozwiązaniem jest zastosowanie układu
Połączenie z zewnętrzną
główną szyną wyrównawczą
składającego się z równolegle połączonych
ograniczników przepięć klasy I i II (rys.3c).
Możliwości tworzenia takich układów, bez
Rys. 2. Ogranicznik iskiernikowy z sygnalizacjÄ…
dodatkowych indukcyjności odsprzęgajacych, termiczną iskiernika (a) oraz przykładowe ukła-
dy z takimi iskiernikami (b i c)
powstały po opracowaniu i zastosowaniu w
A. Sowa ochrona przed przepięciami urządzeń pracujących w niewielkich obiektach budowlanych
a)
" Bardzo niskie, dochodzÄ…ce nawet do 900
V [18] lub 1300V [19], poziomy ograni-
czania wartości szczytowej napięć i prą-
L (PE)
dów udarowych co stwarza stosunkowo
rozległą strefę ochrony.
" Ochrona przed prÄ…dami piorunowymi o
wartościach szczytowych 35 kA [18] lub
nawet 50 kA [18, 19] na jedno pole (na
jednÄ… fazÄ™).
PE (L)
" Budowanie układów ochronnych z po-
szczególnych ograniczników różnych klas
Ogranicznik Ogranicznik
powoduje, że istnieje możliwość łatwej i
klasy I klasy II
taniej wymiary przypadku uszkodzenia
b)
dowolnego z ograniczników.
L(PE)
" Istnieje możliwość zastosowania w zesta-
iskiernik
wie ograniczników klasy II bez prądów
trójelektrodowy
Elektroda upływu (układ warystor połączony szere-
sterujÄ…ca
gowo z iskiernikiem). Takie zestawy sÄ…
Układ
najczęściej zalecane do montażu przed
sterujÄ…cy
licznikiem energii elektrycznej.
" Wskaz
niki uszkodzenie warystorów w
PE(L)
ogranicznikach klasy II [18,19].
Ogranicznik
Ogranicznik
" Wskaz
niki uszkodzenie układów zapłono-
klasy II
klasy I
wych iskierników w ogranicznikach klasy
c)
I [18].
L1
L1
" W przypadku uszkodzenia ogranicznika
L2
L2
klasy II (warystora) działa w dalszym cią-
L3
L3
N gu ogranicznik klasy I i układ obniża prze-
PEN
PE
pięcia do ok. 900 V [18] lub 1500V [19].
ograniczniki
" Możliwość połączenia szeregowego i rów-
przepięć
noległego stworzonego układu ograniczni-
ków.
" Przewidywana długa  żywotność wary-
SYSTEM TN-C-S
storów (ograniczniki klasy II) w gałęzi
połączenie z zewnętrzną
główną szyną wyrównawczą
równoległej do iskierników (ograniczniki
klasy I), gdyż są to warystory na prądy
znamionowe 20 kA , 8/20 a w przypadku
ograniczniki
ograniczniki
ich równoległego połączenia z iskierni-
klasy I
klasy I
kiem płyną przez nie prądy o znacznie
mniejszych amplitudach.
Rys.3. Układy połączeń ograniczników iskier-
Stworzony w ten sposób układ ograniczników
nikowych klasy I o niskim napięciu zapłonu z
warystorowymi ogranicznikami klasy II klasy I i II spełnia przedstawione wymagania
ochrony przed prÄ…dem piorunowych w nie-
Zastosowanie równoległego połączenia ogra- wielkich obiektach.
niczników przepięć klasy I i II umożliwiło
Podobne rozwiÄ…zanie, wykorzystujÄ…ce stero-
stworzenie układu ochronnego o następują-
wane iskierniki umieszczone w jednej obudo-
cych właściwościach:
wie, przedstawiono na rys.4.
A. Sowa ochrona przed przepięciami urządzeń pracujących w niewielkich obiektach budowlanych
L3 L3´
L1 L1´ L2 L2´ N N
Ń Ń Ń Ń
+" +" +"
+"
PEN
Rys.4. Schemat ogranicznika przepięć klasy
oddzielne moduły lub montowanych przez
producentów wewnątrz urządzeń.
I+II.
" Pomimo zastosowania warystorów nie
Właściwości otrzymanego układu, zbliżone do
wprowadzają prądów upływu w instalacji
właściwości układu równolegle połączonych
elektrycznej (ważne jeśli montaż przed
ograniczników klasy I i II, są następujące:
licznikiem energii elektrycznej).
" Budowa w postaci jednego bloku, do każ-
" Zastosowana metoda gaszenia Å‚uku, nie po-
dego z systemów sieci. Taka budowa ogra-
woduje przepływu dużych prądów zwar-
nicznika jest zarówno jego zaletą (łatwy
ciowych ( do ok. 500A). Takie działanie
montaż), jak i wadą (uszkodzenie do-
zapewnia poprawną współpracę ogranicz-
wolnego elementu w układzie wymaga
ników i bezpieczników (zadziałanie ogra-
wymiany całego bloku).
nicznika nie powoduje przepalenia wkładek
" Poziom ograniczania wartości szczytowej
bezpiecznikowych o wartościach od 32 A)
przepięć wynosi ok. 1500V, co zapewnia
i zapewniona jest ciągłość zasilania urzą-
tylko kilkumetrowÄ… strefÄ™ ochrony [21].
dzeń.
" Ochrona przed prÄ…dami piorunowymi o
Ostatnia uwaga dotyczy tylko prądów zwar-
wartościach szczytowych 25 kA (na jedno
ciowych. W każdym z przedstawionych roz-
pole).
wiązań przepływ prądu piorunowego o warto-
" Wskaz
niki uszkodzenie układów zapłono-
ści kilku-kilkunastu kA spowoduje przepalenie
wych iskierników w ogranicznikach klasy I.
wkładek bezpiecznikowych.
W przypadku zastosowania dodatkowego
modułu istnieje możliwość odseparowania
Rozdzielony system ograniczania
obwodu sygnalizacyjnego od głównego to-
przepięć w instalacji elektrycznej
ru prądu udarowego podczas działania
ogranicznika klasy I+II. Innym rozwiÄ…zaniem ochrony przed przepiÄ™-
ciami jest rozdzielnie ograniczników przepięć
" Uszkodzenie dowolnego elementu z gałęzi
klasy I i II i umieszczenie ich w równych
równoległej do sterowanego iskiernika po-
miejscach.
woduje wzrost poziomów ochrony do ok. 4
kV.
Przykładowo (rys.5.), rozdzielnica skrzynkowa
" Ogranicznik może być połączony zarówno RS1 z ogranicznikami przepięć klasy I o obni-
równolegle jak i szeregowo. żonych dynamicznych napięciach zapłonu
(rys.3.) znajduje siÄ™ w sÄ…siedztwie miejsca
" Brak wymagań dotyczących dodatkowych
wprowadzania kabli antenowych do obiektu.
odległości pomiędzy ogranicznikami klasy
Rozdzielnica ta może być umieszczona na ze-
I+II a ogranicznikami klasy III. Dotyczy to
wnÄ…trz lub wewnÄ…trz obiektu.
zarówno ograniczników instalowanych jako
A. Sowa ochrona przed przepięciami urządzeń pracujących w niewielkich obiektach budowlanych
Z rozdzielnicy RS1 wychodzÄ… przewody na
LITERATURA
zewnątrz obiektu (np. zasilające oświetlenie te-
1. PN-86/E-05003/01. Ochrona odgromowa
renu lub oświetlenie przeszkodowe) oraz do
obiektów budowlanych. Wymagania ogólne.
rozdzielnicy RS2 znajdujÄ…cej siÄ™ wewnÄ…trz
obiektu. 2. PN-IEC 61024-1:2001, Ochrona odgro-
mowa obiektów budowlanych. Zasady
ogólne.
3. PN-IEC 61024-1-2. Ochrona odgromowa
obiektów budowlanych. Zasady ogólne.
Przewodnik B  Projektowanie, montaż,
konserwacja i sprawdzanie urządzeń pio-
runochronnych.
4. PN-IEC 61312-1:2001, Ochrona przed
piorunowym impulsem elektromagnetycz-
nym. Zasady ogólne.
5. PN-IEC 61024-1-1:2001, Ochrona odgro-
mowa obiektów budowlanych. Zasady
ogólne. Wybór poziomu ochrony dla urzą-
dzenia piorunochronnego.
6. PN-IEC 61643-1.UrzÄ…dzenia do ograni-
czania przepięć w sieciach rozdzielczych
niskiego napięcia. Część 1. Wymagania
techniczne i metody badań.
Rys.5. Przykładowe rozmieszczenie rozdzielnic
RG1 i RG2 odpowiednio z z ogranicznikami klasy I
7. PN-EN 61000-4-5:1998, Kompatybilność
i II.
elektromagnetyczna (EMC). Metody ba-
dań i pomiarów. Badania odporności na
W rozdzielnicy RS2, którą można umieścić w udary.
dowolnym miejscu wewnątrz obiektu, należy
8. PN-EN 50082-1. Kompatybilność elektro-
zainstalować ograniczniki przepięć klasy II.
magnetyczna. Wymagania ogólne doty-
Dodatkowymi zaletami takiego rozwiÄ…zania
czące odporności na zakłócenia. Środowi-
jest:
sko mieszkalne, handlowe i lekko przemy-
- wyraz
ne rozdzielenie strefy oddziaływa-
słowe.
nia prądów piorunowych od urządzeń
9. PN-IEC 60364-4-443: 1999, Instalacje
wewnÄ…trz obiektu,
elektryczne w obiektach budowlanych.
- dodatkowe ograniczenie przepięć na po-
Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa.
łączeniach pomiędzy układami ogranicz-
Ochrona przez przepięciami. Ochrona
ników klasy I i II, co powodują dodatko-
przed przepięciami atmosferycznymi i łą-
we obniżenie napięcia na wyjściu ogra-
czeniowymi.
niczników klasy II.
10. PN-T-83101:1996,UrzÄ…dzenia zasilajÄ…ce
w telekomunikacji. Określenia, wymaga-
Należy zauważyć, że każde z przedstawionych
nia i badania.
rozwiązań zapewnia wymagany poziom ogra-
11. PN-ETS 300 342-2:1999, UrzÄ…dzenia i
niczania przepięć i ochronę przed działaniem
systemy radiowe (RES). Kompatybilność
prÄ…du piorunowego.
elektromagnetyczna (EMC) europejskiego
Wybór systemu skupionego lub rozłożonego
cyfrowego komórkowego systemu teleko-
wynika z możliwości wzajemnego rozmiesz-
munikacyjnego (GSM 900 MHz i DCS 1
czenia urządzeń i rozdzielnic w obiekcie.
800 MHz). Radiowe stacje bazowe i wy-
posażenie dodatkowe.
12. PN-EN 55024:2000, Kompatybilność
elektromagnetyczna (EMC). UrzÄ…dzenia
A. Sowa ochrona przed przepięciami urządzeń pracujących w niewielkich obiektach budowlanych
informatyczna. Charakterystyki odporno- 16. Meppelink j., Trinkwald J.: Lightning ar-
ści. Metody pomiaru i dopuszczalne po- resters with spark gap. Requirements and
ziomy. future trends of developing and applica-
tion. 25th ICLP 2000, Greece 2000.
13. PN-EN 62040-2:2002, Bezprzerwowe sys-
temy zasilania. Część 2. Wymagania doty- 17. Lightning and Surge protective Devices.
czące kompatybilności elektromagnetycz- Katalog firmy LEUTRON.
nej.
18. Ochrona przed przepięciami TRABLECH.
14. PN-EN 55014-2:1999, Kompatybilność Katalog firmy PHOENIX CONTACT.
elektromagnetyczna (EMC). Wymagania
19. TBS Surge protection systems. Katalog
dotyczące przyrządów powszechnego
firmy OBO Betterman
użytku, narzędzi elektrycznych i podob-
20. Überspannungsschutz. Hauptkatalog
nych urządzeń. Odporność na zaburzenia
2003.
elektromagnetyczne. Norma grupy wyro-
21. BLITZPLANER 2001. Materiał informa-
bów.
cyjny firmy DEHN.
15. Brocke R., Noack F., Hasse p., Zahlmen
P.: Spark gap lightning current arresters
without follow currents 25th ICLP 2000,
Greece 2000.