Ocena haasu maszyn na podstawie poziomu cinienia akustycznego emisji
BEZPIECZECSTWO PRACY 4/2005 Zgodnie z dyrektywÄ… europejskÄ… 98/37/EC dotyczÄ…cÄ… maszyn, poziomy ciÅ›nienia akustycznego emisji powinny maszyna powinna być zaprojektowana być uwzglÄ™dnione podczas oceny akustycznej maszyny. Metody wyznaczania tych poziomów sÄ… okreÅ›lone i wykonana w taki sposób, aby zagrożenia w serii norm europejskich EN ISO 11200. W artykule przedstawiono wyniki badaÅ„ eksperymentalnych doty- wynikajÄ…ce z emisji haÅ‚asu byÅ‚y zreduko- czÄ…cych wyznaczania poziomów ciÅ›nienia akustycznego emisji haÅ‚asu maszyn. wane do najniższego poziomu, biorÄ…c pod Assessment of noise emission of machines on the basis of emission sound pressure levels uwagÄ™ postÄ™p techniczny i dostÄ™pność According to European Directive 98/37/EC relating to machinery, emission sound pressure levels must be taken into con- sideration while carrying out an acoustic assessment of machinery. The European Standard series EN ISO 11200 specifies Å›rodków redukcji haÅ‚asu, w szczególnoÅ›ci methods for determining emission sound pressure levels. This paper presents the results of experimental tests concerning u zródÅ‚a jego powstawania determination of the emission sound pressure levels of different machines. dokumentacja dotyczÄ…ca użytkowania maszyny (instrukcja obsÅ‚ugi lub dokumen- mach miÄ™dzynarodowych ISO lub euro- tacja techniczno-ruchowa DTR) powinna Wprowadzenie pejskich EN). zawierać informacje o haÅ‚asie emitowanym Ocena zgodnoÅ›ci wyrobu polega na sys- Oprócz tych podstawowych wielkoÅ›ci przez maszynÄ™ tematycznym badaniu stopnia, w jakim mogÄ… być stosowane wielkoÅ›ci dodatkowe, w niezbÄ™dnych przypadkach, w in- wyrób speÅ‚nia okreÅ›lone wymagania miÄ™- obejmujÄ…ce: strukcjach obsÅ‚ugi (DTR) powinny być za- dzy innymi wymagania bezpieczeÅ„stwa. powierzchniowy poziom ciÅ›nienia warte wymagania dotyczÄ…ce instalowania W zwiÄ…zku z tym konieczne jest ustano- akustycznego skorygowany charakte- i montażu maszyny, w celu ograniczenia wienie i wprowadzenie do stosowania od- rystykÄ… czÄ™stotliwoÅ›ciowÄ… A w pewnej haÅ‚asu i drgaÅ„ mechanicznych (dotyczÄ…ce powiednich dokumentów normatywnych odlegÅ‚oÅ›ci od maszyny np. zastosowania amortyzatorów, rodzaju dokÅ‚adnie precyzujÄ…cych wymagania szczytowy poziom ciÅ›nienia akustycz- i masy pÅ‚yt fundamentowych) bezpieczeÅ„stwa odnoszÄ…ce siÄ™ do poszcze- nego emisji skorygowany charakterystykÄ… instrukcje obsÅ‚ugi (DTR) powinny za- gólnych wyrobów, a także okreÅ›lajÄ…cych czÄ™stotliwoÅ›ciowÄ… C. wierać nastÄ™pujÄ…ce dane dotyczÄ…ce haÅ‚asu obiektywne techniczne metody badaÅ„ Podstawowe uregulowania Unii Eu- emitowanego przez maszyny (wartoÅ›ci ich cech i parametrów, które sÄ… zwiÄ…zane ropejskiej dotyczÄ…ce oceny zgodnoÅ›ci zmierzone lub wartoÅ›ci ustalone na podsta- z bezpieczeÅ„stwem użytkowania tych wyrobów sÄ… zawarte w nastÄ™pujÄ…cych wie pomiarów identycznych maszyn): wyrobów. W przypadku maszyn i urzÄ…- dokumentach: " równoważny poziom ciÅ›nienia aku- dzeÅ„, w grupie parametrów wiążących siÄ™ obligatoryjnych dyrektywach har- stycznego skorygowany charakterystykÄ… z bezpieczeÅ„stwem użytkowania istotnÄ… monizacji technicznej (tzw. dyrektywach czÄ™stotliwoÅ›ciowÄ… A na stanowiskach rolÄ™ odgrywa emisja haÅ‚asu. nowego podejÅ›cia) zawierajÄ…cych zasadni- pracy, jeÅ›li przekracza 70 dB; jeÅ›li nie prze- Ograniczenie emisji haÅ‚asu maszyn cze wymagania bezpieczeÅ„stwa i ochrony kracza 70 dB, należy ten fakt potwierdzić jest jednym z priorytetowych zadaÅ„, zdrowia w stosunku do wyrobów mogÄ…cych w instrukcji a jednoczeÅ›nie jednym z najbardziej mieć wpÅ‚yw na bezpieczeÅ„stwo i zdrowie " szczytowÄ… chwilowÄ… wartość ciÅ›nienia skutecznych Å›rodków zmniejszania ry- ludzi oraz Å›rodowisko naturalne akustycznego skorygowanÄ… charakterysty- zyka wynikajÄ…cego z narażenia na haÅ‚as. normach europejskich zharmonizowa- kÄ… czÄ™stotliwoÅ›ciowÄ… C na stanowiskach W zwiÄ…zku z tym jednym z zasadniczych nych z tymi dyrektywami, zawierajÄ…cych pracy, jeÅ›li przekracza ona 63 Pa (130 dB obowiÄ…zków konstruktora (producenta) szczegółowe wymagania techniczne precy- w stosunku do 20 µPa) maszyny jest przeprowadzenie zarówno zujÄ…ce wymagania zasadnicze dyrektyw. oceny emisji haÅ‚asu, jak również podjÄ™cie " poziom mocy akustycznej skorygo- W przypadku maszyn zasadnicze dziaÅ‚aÅ„ w celu ograniczenia tej emisji. wany charakterystykÄ… czÄ™stotliwoÅ›ciowÄ… wymagania w dziedzinie bezpieczeÅ„stwa Do celów oceny akustycznej maszyn A, jeżeli równoważny poziom ciÅ›nienia i zdrowia użytkowników (obejmujÄ…ce powinny być stosowane wielkoÅ›ci, które akustycznego skorygowany charakterysty- także wymagania dotyczÄ…ce emisji haÅ‚a- w sposób obiektywny charakteryzujÄ… kÄ… czÄ™stotliwoÅ›ciowÄ… A na stanowiskach su), jak również zasady oceny zgodnoÅ›ci emisjÄ™ haÅ‚asu. Podstawowymi wielko- pracy przekracza 85 dB. i wprowadzania ich na rynek sÄ… okreÅ›lone Å›ciami sÄ…: w dyrektywie 98/37/WE, tzw. maszy- W przypadku maszyn o bardzo dużych poziom mocy akustycznej skorygowa- nowej [1] (wprowadzonej do polskiego wymiarach, zamiast poziomu mocy aku- ny charakterystykÄ… czÄ™stotliwoÅ›ciowÄ… A prawa rozporzÄ…dzeniem ministra gospo- stycznej mogÄ… być podawane wartoÅ›ci poziom ciÅ›nienia akustycznego emisji równoważnego poziomu ciÅ›nienia aku- darki, pracy i polityki spoÅ‚ecznej z dnia skorygowany charakterystykÄ… czÄ™stotliwo- 10 kwietnia 2003 r. w sprawie zasadni- stycznego, skorygowanego charaktery- Å›ciowÄ… A na stanowisku pracy (stanowi- czych wymagaÅ„ dla maszyn i elementów stykÄ… czÄ™stotliwoÅ›ciowÄ… A w okreÅ›lonych sku operatora) lub w innym okreÅ›lonym bezpieczeÅ„stwa [2]). punktach pomiarowych wokół maszyn. miejscu W zakresie ochrony przed haÅ‚asem Gdy nie sÄ… stosowane normy zharmoni- inne wielkoÅ›ci zdefiniowane w prze- te akty prawne ustanawiajÄ… nastÄ™pujÄ…ce zowane, poziomy ciÅ›nienia akustycznego pisach prawnych lub normach (np. nor- wymagania: skorygowanego charakterystykÄ… czÄ™stotli- 6 6 BEZPIECZECSTWO PRACY 4/2005 woÅ›ciowÄ… A należy mierzyć metodÄ… naj- 98/37/WE normy te należą do norm typu ciÅ›nienia akustycznego emisji, które można bardziej odpowiedniÄ… dla danych maszyn. B norm ogólnych, których przedmiotem podzielić na trzy grupy obejmujÄ…ce: Ponadto, producent musi podać warunki sÄ… okreÅ›lone aspekty bezpieczeÅ„stwa " metody pola swobodnego nad po- pracy maszyn podczas pomiarów oraz majÄ…ce zastosowanie w wielu różnych wierzchniÄ… odbijajÄ…cÄ… dzwiÄ™k wymagajÄ…- stosowane metody pomiaru. rodzajach maszyn. Ponadto istniejÄ… normy ce przeprowadzenia pomiarów poziomów Jeżeli stanowiska pracy nie sÄ… okreÅ›lone szczegółowe (normy typu C), zawierajÄ…ce ciÅ›nienia akustycznego lub nie da siÄ™ ich okreÅ›lić, należy wykonać szczegółowe wymagania bezpieczeÅ„stwa, " metody wykorzystujÄ…ce wartoÅ›ci po- pomiary poziomu ciÅ›nienia akustycznego dotyczÄ…ce okreÅ›lonych rodzajów maszyn ziomów mocy akustycznej maszyn w odlegÅ‚oÅ›ci 1 m od powierzchni maszyn " metodÄ™ natężeniowÄ…. lub grup maszyn. Do norm typu C należy i na wysokoÅ›ci 1,6 m od podÅ‚ogi lub np. norma PN-EN 1807 [3] norma okre- Metody wyznaczania poziomów ci- podestu, z którego jest możliwy dostÄ™p Å›nienia akustycznego emisji, wymagajÄ…ce Å›lajÄ…ca wymagania bezpieczeÅ„stwa dla do maszyny. Należy wówczas podać przeprowadzenia pomiarów ciÅ›nienia pilarek taÅ›mowych, w tym także warunki maksymalnÄ… wartość poziomu ciÅ›nienia akustycznego zawierajÄ…: pracy tych pilarek podczas pomiarów haÅ‚a- akustycznego i poÅ‚ożenie punktu pomiaro- " metodÄ™ technicznÄ… warunków zbliżo- su. WÅ›ród norm typu C znajdujÄ… siÄ™ także wego, w którym ta wartość wystÄ™puje. nych do pola swobodnego nad pÅ‚aszczyznÄ… normy, które zawierajÄ… tylko wymagania W tym artykule zostanÄ… omówione odbijajÄ…cÄ… dzwiÄ™k, bez korekcji Å›rodowisko- z zakresu haÅ‚asu dla okreÅ›lonych rodzin najczęściej stosowane metody oceny emisji wej (PN-EN ISO 11201 [5]) maszyn i definiujÄ… procedury badania ha- haÅ‚asu maszyn na podstawie wyznaczenia " metodÄ™ orientacyjnÄ… w warunkach in Å‚asu (ustalajÄ…ce w odniesieniu do norm B poziomów ciÅ›nienia akustycznego emisji situ z korekcjÄ… Å›rodowiskowÄ…, okreÅ›lanÄ… stosowane metody pomiaru emisji haÅ‚asu, na stanowiskach pracy. w sposób uproszczony (PN-EN ISO poÅ‚ożenie stanowiska pracy lub stanowisk 11202 [6]) pracy, warunki montażu i pracy maszyn " metodÄ™ technicznÄ…/orientacyjnÄ… Metody wyznaczania podczas pomiaru itp.). wymagajÄ…cÄ… poprawek Å›rodowiskowych, poziomów ciÅ›nienia Seria norm PN-EN ISO 11200, dotyczÄ…- uwzglÄ™dniajÄ…cych brak speÅ‚nienia przez Å›ro- akustycznego emisji cych metod wyznaczania poziomu ciÅ›nie- dowiska badawcze warunków idealnego nia akustycznego emisji na stanowiskach Dyrektywa 98/37/WE należy do dyrek- pola swobodnego nad pÅ‚aszczyznÄ… odbi- pracy, skÅ‚ada siÄ™ z szeÅ›ciu norm. tyw harmonizacji technicznej, w których jajÄ…cÄ… dzwiÄ™k (PN-EN ISO 11204 [7]). Norma PN-EN ISO 11200 [4] zawiera ustalono zasadnicze wymagania, zwÅ‚asz- Metody te różniÄ… siÄ™ sposobem, w jaki wytyczne stosowania oraz streszczenia cza w dziedzinie zdrowia i bezpieczeÅ„- jest uwzglÄ™dniany wpÅ‚yw Å›rodowiska podstawowych norm dotyczÄ…cych wyzna- stwa użytkowników oraz konsumentów. badawczego na wartość wyznaczanego czania poziomów ciÅ›nienia akustycznego Na podstawie tych dyrektyw Europejski poziomu ciÅ›nienia akustycznego emisji emisji na stanowiskach pracy. Natomiast Komitet Normalizacyjny (CEN) ustana- oraz klasÄ… dokÅ‚adnoÅ›ci. pozostaÅ‚e dokumenty z tej serii wprowa- wia europejskie normy zharmonizowane Zgodnie z normami PN-EN ISO dzajÄ… sześć metod wyznaczania poziomów dotyczÄ…ce szczegółowych wymagaÅ„ 11201, PN-EN ISO 11202 i PN-EN ISO w zakresie projektowania i wytwarzania 11204 skorygowany charakterystykÄ… okreÅ›lonych wyrobów oraz ich badania. czÄ™stotliwoÅ›ciowÄ… A poziom ciÅ›nienia W zwiÄ…zku z tym metody wyznaczania akustycznego emisji na stanowisku pracy poziomów ciÅ›nienia akustycznego emisji LpA, w dB, jest wyznaczany z nastÄ™pujÄ…cego na stanowiskach pracy i w innych okreÅ›lo- wzoru: nych miejscach w pobliżu maszyn zostaÅ‚y LpA = L K1A K3A (1) pA okreÅ›lone w serii norm europejskich EN ISO 11200 (wprowadzonej do zbioru gdzie: polskich norm seria PN-EN ISO 11200) L zmierzony na stanowisku pracy pA zharmonizowanych z dyrektywÄ… 98/37/ poziom ciÅ›nienia akustycznego skorygo- WE. Natomiast metody wyznaczania wany charakterystykÄ… czÄ™stotliwoÅ›ciowÄ… poziomów mocy akustycznej maszyn A, w dB sÄ… okreÅ›lone w seriach norm europejskich K1A poprawka uwzglÄ™dniajÄ…ca haÅ‚as EN ISO 3740 oraz EN ISO 9614 i pol- tÅ‚a, w dB K3A lokalna poprawka Å›rodowiskowa, skich PN-EN ISO 3740 oraz PN-EN ISO w dB (K3A = 0 dB w metodzie wg PN-EN 9614. W zhierarchizowanej strukturze ISO 11201). norm zharmonizowanych z dyrektywÄ… 7 7 BEZPIECZECSTWO PRACY 4/2005 Tabela 1 Natomiast w przypadku metody wyko- POZIOMY CIÅšNIENIA AKUSTYCZNEGO EMISJI SPRÅ»ARKI, Lp, w dB rzystujÄ…cej wartość poziomu mocy aku- Emission sound pressure levels of the compressor, Lp in dB stycznej (PN-EN ISO 11203 [8]) poziom Nr punktu CzÄ™stotliwość Å›rodkowa pasma oktawowego, w Hz Charakterystyka ciÅ›nienia akustycznego emisji Lp, w dB, pomiaro- czÄ™stotliwo- obliczany jest z poziomu mocy akustycz- 125 250 500 1000 2000 4000 8000 wego Å›ciowa A nej LW przy zastosowaniu nastÄ™pujÄ…cego 1 66 65,8 68,5 72 68,4 66,4 62,1 75,9 wzoru: 2 67,1 69 65 71,3 66,4 64,3 57,9 74,2 Lp = LW Q (2) gdzie: 3 65,8 67,8 67,6 71,1 65,9 62,8 55,2 74 LW poziom mocy akustycznej, w dB, 4 65,6 67 65 71,4 66,2 62,8 56,7 73,9 Q wielkość wyznaczona doÅ›wiadczal- nie lub obliczona, w dB. Tabela 2 Wielkość Q może być wyznaczona POZIOMY CIÅšNIENIA AKUSTYCZNEGO EMISJI PILARKI, Lp w dB Emission sound pressure levels of the saw, Lp in dB doÅ›wiadczalnie (Q = Q1) lub obliczona z powierzchni pomiarowej otaczajÄ…cej ba- Nr punktu CzÄ™stotliwość Å›rodkowa pasma oktawowego, w Hz Charakterystyka danÄ… maszynÄ™ (Q = Q2). W zwiÄ…zku z tym pomiaro- czÄ™stotliwoÅ›ciowa A 125 250 500 1000 2000 4000 8000 wego okreÅ›lenie poziomu ciÅ›nienia akustycznego emisji może być dokonane jednÄ… z nastÄ™- 1 58,5 67,7 88,6 91,3 90,6 91,9 88,8 97,5 pujÄ…cych metod: 2 57,2 69,8 84,4 88,2 88,3 87,5 87,8 94,6 z wykorzystaniem wielkoÅ›ci Q wy- 3 56,2 66,5 80,1 92,7 87,8 87,2 83,1 95,5 znaczonej doÅ›wiadczalnie (Q = Q1) 4 56,4 70,5 85,3 91,2 90,2 88,4 83,9 95,9 z wykorzystaniem wielkoÅ›ci Q wy- znaczonej obliczeniowo (Q = Q2). Tabela 3 Pierwsza z tych metod ma zastosowanie POZIOMY MOCY AKUSTYCZNEJ PILARKI, LW w dB, WYZNACZONE METOD wg PN-EN jedynie wówczas, jeÅ›li istnieje procedura ISO 3744 badania haÅ‚asu dotyczÄ…ca rodziny maszyn, Sound power levels of the saw, Lw in dB, obtained with a method from PN-EN ISO 3744 do której należy badana maszyna. W takim CzÄ™stotliwość Å›rodkowa pasma oktawowego, w Hz Charakterystyka przypadku procedura ta powinna podawać czÄ™stotliwoÅ›ciowa A 125 250 500 1000 2000 4000 8000 wartoÅ›ci Q1. WartoÅ›ci te sÄ… wyznaczane 59,4 70,5 90,3 93,5 93,1 01,6 89,1 98,9 na podstawie przeprowadzanych w ra- mach opracowywania procedury badania Tabela 4 haÅ‚asu badaÅ„ doÅ›wiadczalnych polega- POZIOMY CIÅšNIENIA AKUSTYCZNEGO EMISJI SKORYGOWANE CHARAKTERYSTYK jÄ…cych na okreÅ›leniu korelacji pomiÄ™dzy CZSTOTLIWOÅšCIOW A, Lp w dB poziomem mocy akustycznej a poziomem A-weighted emission sound pressure levels, Lp in dB ciÅ›nienia akustycznego emisji w okreÅ›lo- Poziom ciÅ›nienia akustycznego emisji nym miejscu dla danej rodziny maszyn. skorygowany charakterystykÄ… czÄ™stotliwoÅ›ciowÄ… A, w dB W zwiÄ…zku z tym wartość Q1 jest zwiÄ…- yródÅ‚o haÅ‚asu wg PN-EN wg PN-EN wg PN-EN wg PN-EN wg EN ISO zana z okreÅ›lonym miejscem, w którym ISO 11201**) ISO 11202*) ISO 11203**) ISO 11204**) 11205**) ma być wyznaczony poziom ciÅ›nienia Wiertarka 87,5 81,6 86,6 83,5*) 82 akustycznego emisji i jest ważna tylko dla Szlifierka 86,1 85,3 86,1 85,3 86 tego miejsca. PrzykÅ‚adowe wartoÅ›ci Q1 dla maszyn trzymanych i prowadzonych rÄ™cz- Sprężarka 75,9 76,8 74,0 76,8 76,5 nie wynoszÄ… od 4 do 12 dB (w zależnoÅ›ci Pilarka 95,9 92,5 95,4 94,5 96,1 *) od wymiarów maszyny). Jednak obecnie stopieÅ„ dokÅ‚adnoÅ›ci metody orientacyjnej **) stopieÅ„ dokÅ‚adnoÅ›ci metody technicznej niewiele jest maszyn, dla których zostaÅ‚y wyznaczone wartoÅ›ci Q1. W drugiej z wymienionych metod war- tość Q2 oblicza siÄ™ z zależnoÅ›ci: (3) gdzie: S pole powierzchni prostopadÅ‚oÅ›cianu, w m2, otaczajÄ…cego maszynÄ™ w okreÅ›lonej odlegÅ‚oÅ›ci pomiarowej d od prostopa- dÅ‚oÅ›cianu odniesienia (tj. hipotetycznej powierzchni, którÄ… jest najmniejszy pro- stopadÅ‚oÅ›cian otaczajÄ…cy maszynÄ™ i ogra- niczony pÅ‚aszczyznÄ… odbijajÄ…cÄ… dzwiÄ™k), na której znajduje siÄ™ stanowisko pracy lub inne okreÅ›lone miejsce, S0 = 1 m2. Z kolei, w celu wyznaczenia poziomów ciÅ›nienia akustycznego emisji metodÄ… natężeniowÄ… (EN ISO 11205 [9] projekt PN-EN ISO 11205 w przygotowaniu), Rys. Poziomy ciÅ›nienia akustycznego emisji skorygowane charakterystykÄ… czÄ™stotliwoÅ›ciowÄ… A, w dB należy dokonać pomiarów poziomów Fig. A-weighted emission sound pressure levels in dB 8 8 BEZPIECZECSTWO PRACY 4/2005 natężenia dzwiÄ™ku w trzech kierunkach OcenÄ™ akustycznÄ… sprężarki prze- oraz klasy dokÅ‚adnoÅ›ci stosowanych ukÅ‚adu kartezjaÅ„skiego. UwzglÄ™dniajÄ…c prowadzono na podstawie wartoÅ›ci po- przyrzÄ…dów pomiarowych. zmierzone poziomy natężenia dzwiÄ™ku, ziomów ciÅ›nienia akustycznego emisji PorównujÄ…c wyniki pomiarów po- ziomów ciÅ›nienia akustycznego emisji poziom ciÅ›nienia akustycznego emisji wyznaczonych w czterech punktach wokół uzyskane czterema metodami o klasie na stanowisku pracy Lp, w dB, oblicza siÄ™ badanego zródÅ‚a w komorze bezechowej z nastÄ™pujÄ…cego wzoru: nad powierzchniÄ… odbijajÄ…cÄ… dzwiÄ™k, sto- dokÅ‚adnoÅ›ci technicznej stwierdzono, że wartoÅ›ci tych poziomów w odniesieniu do sujÄ…c metodÄ™ technicznÄ… wedÅ‚ug normy poszczególnych maszyn nie przekraczajÄ…: PN-EN ISO 11201. Uzyskane wyniki (4) 0,8 dB szlifierka; 1,6 dB pilarka; 2,8 dB badaÅ„ zestawiono w tabeli 1. Zmierzone sprężarka. poziomy ciÅ›nienia akustycznego emisji, IstotnÄ… rozbieżność wyników zaobser- skorygowane charakterystykÄ… czÄ™stotli- gdzie: wowano jedynie w przypadku poziomu woÅ›ciowÄ… A, nie przekraczajÄ… wartoÅ›ci LI,x poziom natężenia dzwiÄ™ku zmie- ciÅ›nienia akustycznego emisji wiertarki, 85 dB i w zwiÄ…zku z tym proces oceny rzony na stanowisku pracy w kierunku wyznaczonego metodÄ… natężeniowÄ…. akustycznej nie wymaga wyznaczenia poziomym, prostopadÅ‚ym do maszyny, Różnica ta wynikaÅ‚a z faktu wystÄ™powania poziomu mocy akustycznej. w dB dużej iloÅ›ci energii akustycznej w zakresie Natomiast w tabeli 2. zestawiono wyniki LI,y poziom natężenia dzwiÄ™ku zmie- czÄ™stotliwoÅ›ci powyżej 10 kHz, który badaÅ„ pilarki z piÅ‚Ä… Å‚Ä…Å„cuchowÄ…. Zmierzo- nie byÅ‚ objÄ™ty zakresem pomiarowym rzony na stanowisku pracy w kierunku ne metodÄ… technicznÄ… (wg normy PN-EN sondy natężeniowej. pionowym do podÅ‚oża, w dB ISO 11201) poziomy ciÅ›nienia akustycz- LI,z poziom natężenia dzwiÄ™ku zmie- nego emisji skorygowane charakterystykÄ… PIÅšMIENNICTWO rzony na stanowisku pracy w kierunku czÄ™stotliwoÅ›ciowÄ… A, przekraczajÄ… wartość poziomym, równolegÅ‚ym do maszyny, [1] Directive of the European Parliament and of 85 dB i w zwiÄ…zku z tym do celów oceny the Council 98/37/EC of 22 June 1998 on the ap- w dB akustycznej konieczne byÅ‚o wyznaczenie proximation of the laws of the Member States relating k5 = 1 dB. poziomu mocy akustycznej. Wyniki tych to machinery. OJ L 207, 23.07.1998 Podczas pomiarów poziomów ciÅ›nienia badaÅ„ zestawiono w tabeli 3. [2] RozporzÄ…dzenie Ministra Gospodarki, Pracy akustycznego emisji warunki pracy bada- i Polityki SpoÅ‚ecznej z dnia 10 kwietnia 2003 r. W tabeli 4. oraz na rysunku zestawiono w sprawie zasadniczych wymagaÅ„ dla maszyn i ele- nej maszyny powinny speÅ‚niać wymagania poziomy ciÅ›nienia akustycznego emisji mentów bezpieczeÅ„stwa (DzU nr 91, poz. 858) okreÅ›lone w procedurze badania haÅ‚asu haÅ‚asu badanych maszyn, wyznaczone [3] PN-EN 1807:2001 BezpieczeÅ„stwo obrabiarek np. dla maszyn włókienniczych wy- wszystkimi metodami ujÄ™tymi w serii norm do drewna. Pilarki taÅ›mowe magania te sÄ… zdefiniowane w serii norm EN-ISO 11200. [4] PN-EN ISO 11200:1999 Akustyka HaÅ‚as PN-EN 9902, a dla pilarek taÅ›mowych emitowany przez maszyny i urzÄ…dzenia Wytyczne w normie PN-EN 1807 [3]. JeÅ›li nie ist- stosowania podstawowych norm dotyczÄ…cych wy- znaczania poziomów ciÅ›nienia akustycznego emisji nieje procedura badania haÅ‚asu, to zgodnie Podsumowanie na stanowisku pracy i w innych okreÅ›lonych miejscach z seriÄ… norm PN-EN ISO 11200 podczas (EN-ISO 11200: 1995) Wyniki przeprowadzonych badaÅ„ pomiarów powinien zostać wybrany jeden [5] PN-EN ISO 11201:1999 Akustyka HaÅ‚as eksperymentalnych Å›wiadczÄ… o dużej lub kilka spoÅ›ród nastÄ™pujÄ…cych rodzajów emitowany przez maszyny i urzÄ…dzenia Pomiar zgodnoÅ›ci wartoÅ›ci poziomów ciÅ›nienia warunków pracy maszyny: poziomów ciÅ›nienia akustycznego emisji na sta- akustycznego emisji wyznaczanych róż- nowisku pracy i w innych okreÅ›lonych miejscach maszyna z okreÅ›lonym obciążeniem metodÄ… technicznÄ… w warunkach zbliżonych do pola nymi metodami okreÅ›lonymi w normach i w okreÅ›lonych warunkach pracy swobodnego nad pÅ‚aszczyznÄ… odbijajÄ…cÄ… dzwiÄ™k serii EN ISO 11200. WystÄ™pujÄ…ce różnice maszyna z peÅ‚nym obciążeniem (EN-ISO 11201:1995) wartoÅ›ci poziomów wynikajÄ… z dokÅ‚ad- maszyna na biegu jaÅ‚owym [6] PN-EN ISO 11202:1999 Akustyka HaÅ‚as emito- noÅ›ci metod. Wybór metody w pierwszej maszyna w warunkach pracy odpo- wany przez maszyny i urzÄ…dzenia Pomiar poziomów kolejnoÅ›ci zdeterminowany jest ewen- ciÅ›nienia akustycznego emisji na stanowisku pracy wiadajÄ…cych maksymalnej emisji haÅ‚asu i w innych okreÅ›lonych miejscach metodÄ… orientacyj- tualnym istnieniem procedury badania reprezentatywnego dla normalnego użyt- nÄ… w warunkach in situ (EN-ISO 11202: 1995) haÅ‚asu dla danej grupy maszyn. TakÄ… kowania [7] PN-EN ISO 11204:1999S Akustyka HaÅ‚as procedurÄ… może być norma europejska maszyna z symulowanym obciąże- emitowany przez maszyny i urzÄ…dzenia Pomiar (lub zaÅ‚Ä…cznik normatywny do normy poziomów ciÅ›nienia akustycznego emisji na stanowi- niem w Å›ciÅ›le okreÅ›lonych warunkach skach pracy i w innych okreÅ›lonych miejscach metodÄ… europejskiej z zakresie bezpieczeÅ„stwa) maszyna w warunkach pracy z cha- wymagajÄ…cÄ… poprawek Å›rodowiskowych (EN-ISO lub jeÅ›li nie ma normy europejskiej rakterystycznym cyklem pracy. 11204+AC: 1995) norma miÄ™dzynarodowa np. norma [8] PN-EN ISO 11203:1999 Akustyka HaÅ‚as emito- ISO 7960 [11] okreÅ›lajÄ…ca warunki pra- wany przez maszyny i urzÄ…dzenia Wyznaczanie po- PrzykÅ‚adowe wyniki cy maszyn do obróbki drewna podczas ziomów ciÅ›nienia akustycznego emisji na stanowisku ocen akustycznych maszyn pracy i w innych okreÅ›lonych miejscach na podstawie pomiarów haÅ‚asu. W każdym z tych do- poziomu mocy akustycznej (EN-ISO 11203: 1995) W ramach badaÅ„ eksperymentalnych, kumentów powinno być wskazanie, które [9] EN ISO 11205:2003 Acoustics Determination of odnoszÄ…cych siÄ™ do czterech zródeÅ‚ haÅ‚a- normy z serii PN-EN ISO 11200 mogÄ… emission sound pressure levels in situ at the work su (sprężarki, pilarki z piÅ‚Ä… Å‚aÅ„cuchowÄ…, być używane do wyznaczania poziomów station and at other specified positions using sound wiertarki i szlifierki), wyznaczono me- ciÅ›nienia akustycznego emisji danej grupy intensity (ISO 11205:2003) projekt PN-EN ISO 11205 w przygotowaniu todami okreÅ›lonymi w serii norm EN ISO maszyn. JeÅ›li procedura badania haÅ‚asu [10] PN-EN ISO 3744:1999 Akustyka Wyznaczanie 11200 poziomy ciÅ›nienia akustycznego dopuszcza możliwość stosowania kilku poziomów mocy akustycznej zródeÅ‚ haÅ‚asu na pod- emisji w wybranych punktach. Natomiast norm z serii PN-EN ISO 11200 lub brak stawie pomiarów ciÅ›nienia akustycznego Metoda poziomy mocy akustycznej, których war- jest procedury badania haÅ‚asu, to wybór techniczna stosowana w warunkach zbliżonych toÅ›ci sÄ… niezbÄ™dne w przypadku stosowania do pola swobodnego nad pÅ‚aszczyznÄ… odbijajÄ…cÄ… metody zależy od wymaganej klasy dzwiÄ™k (EN-ISO 3744:1995) metody okreÅ›lonej w PN-EN ISO 11203, dokÅ‚adnoÅ›ci, parametrów dostÄ™pnego [11] ISO 7960:1995 Airborne noise emitted by ma- wyznaczono metodÄ… technicznÄ… zgodnie Å›rodowiska badawczego, wielkoÅ›ci ma- chine tools Operating conditions for woodworking PN-EN ISO 3744 [10]. szyny, charakteru emitowanego haÅ‚asu machines 9 9