Zmiany w przepisach prawa pracy 2009 2010


Najważniejsze zmiany
Najważniejsze zmiany
w przepisach prawa pracy
w przepisach prawa pracy
2009 i 2010 r.
2009 i 2010 r.
Plan prezentacji:
I. Przeciwdziałanie kryzysowi
ekonomicznemu,
II. Zmiany przepisów dotyczących
obowiązków pracodawcy w zakresie
ochrony przeciwpożarowej,
III. Nowy wykaz chorób zawodowych od 3
lipca 2009 r.,
IV. Uprawnienia rodzicielskie - zmiany
w przepisach od 1 stycznia 2010 r.
I. Przeciwdziałanie kryzysowi ekonomicznemu
Podstawa prawna: Ustawa z 01.07.2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu
ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców (Dz.U. nr 125 poz.
1035 )
Wprowadzone przez Sejm przepisy dotyczą głównie uelastycznienia czasu
pracy, umów na czas określony, dofinansowania funduszu szkoleniowego u
pracodawców oraz pomocy finansowej dla firm, których dotknął kryzys.
Pakiet ma obowiązywać od 22.08.2009 do 31.12.2011 r.
Powyższe rozwiązania mają zastosowanie do dwóch grup przedsiębiorców:
- Wszyscy przedsiębiorcy bez względu na wielkość, status prawny i kondycję
finansową firmy.
- Przedsiębiorcy mający przejściowe trudności finansowe (według kryteriów
ustalonych w art. 15 wymienionej ustawy). Jednym z warunków skorzystania
z nowych łagodniejszych rozwiązań prawnych w przypadku tego typu
przedsiębiorców jest niezaleganie z płatnościami publicznoprawnymi i
składkami na Fundusz Pracy.
Rozwiązania wprowadzone ustawą
Rozwiązania prawne przewidziane w pakiecie antykryzysowym
Przedsiębiorcy mający przejściowe
Wszyscy przedsiębiorcy bez względu na wielkość,
status prawny i kondycję finansową firmy
trudności finansowe
Wydłużenie okresu rozliczeniowego do maksymalnie
12 miesięcy, o ile jest to uzasadnione przyczynami
ekonomicznymi, obiektywnymi lub dotyczącymi organizacji Dotyczy
czasu pracy w zależności od zapotrzebowania na prace
w poszczególnych miesiącach.
Stosowanie elastycznego czasu pracy w tym zakresie, że
pracownicy mogą rozpoczynać i kończyć pracę
Dotyczy
w różnych godzinach w poszczególnych dobach
pracowniczych.
Możliwość wprowadzenia indywidualnego czasu pracy
dla pracowników opiekujących się dziećmi do lat 14 lub Dotyczy
członkiem rodziny wymagającym jego osobistej opieki.
Ograniczenie możliwości zatrudniania pracowników na czas
określony  okres zatrudnienia na podstawie umowy
Dotyczy
czasowej, a także łączny czas zatrudniania na podstawie
takich umów nie może przekroczyć 24 miesięcy.
Rozwiązania wprowadzone ustawą
Rozwiązania prawne przewidziane w pakiecie antykryzysowym
Przedsiębiorcy mający przejściowe
Wszyscy przedsiębiorcy bez względu na wielkość,
status prawny i kondycję finansową firmy
trudności finansowe
Możliwość obniżenia pracownikom wymiaru czasu
pracy i wynagrodzenia za pracę bez konieczności
dokonywania wypowiedzenia zmieniającego;
obniżenie wymiaru czasu pracy będzie dopuszczalne
na podstawie układu zbiorowego pracy lub
Nie dotyczy porozumienia z zakładową organizacją związkową,
a gdy taka nie działa u pracodawcy na podstawie
porozumienia z przedstawicielami pracowników.
Obniżenie wymiaru czasu pracy przez okres nie
dłuższy niż 6 miesięcy i nie więcej niż do połowy
dobowego wymiaru czasu pracy.
Możliwość wprowadzenia urlopów przestojowych
przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy. Pracownicy
będą mieli gwarancję wynagrodzenia na poziomie nie
niższym niż wynagrodzenie minimalne.
II. Zmiany przepisów dotyczących
obowiązków pracodawcy w zakresie
ochrony przeciwpożarowej
Podstawa prawna: Ustawa z 7 maja 2009 r. o zmianie ustawy 
Kodeks pracy)
W dniu 9 lipca 2009 r. Prezydent podpisał ustawę
zmieniającą kontrowersyjne już w momencie wejścia w
życie przepisy Kodeksu pracy dotyczące zapewnienia
bezpieczeństwa pracy i ochrony przeciwpożarowej
pracowników. Przypomnijmy, że w dniu 18 stycznia
2009 r. zaczęła obowiązywać regulacja, na podstawie
której pracodawca ma obowiązek wyznaczenia osoby
odpowiedzialnej za wykonywanie czynności w zakresie
ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników
zgodnie z przepisami o ochronie przeciwpożarowej.
Na podstawie nowelizacji Kodeksu pracy w tym zakresie
pracodawcy nadal mają obowiązek zapewnienia ochrony
przeciwpożarowej pracownikom i w związku z tym są
zobowiązani do wyznaczenia osoby odpowiedzialnej za
zwalczanie pożarów (do tej pory była mowa o ochronie
przeciwpożarowej) i ewakuację pracowników, z tym że
taka osoba nie musi już spełniać tak rygorystycznych
wymogów, jak określone w ustawie o ochronie
przeciwpożarowej. Na podstawie zmienionych
przepisów wystarczy, że wyznaczony pracownik
ukończy obowiązkowe szkolenie w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy, w którego programie
uwzględniona będzie w odpowiednim zakresie
problematyka ochrony przeciwpożarowej.
Ponadto zgodnie z nowelizacją pracodawca
zatrudniający wyłącznie pracowników
młodocianych lub niepełnosprawnych będzie
mógł sam wykonywać obowiązki z zakresu
ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji
pracowników bez konieczności wyznaczania
innej osoby odpowiedzialnej w tym zakresie.
III. Nowy wykaz chorób zawodowych
od 3 lipca 2009 r.
Podstawa prawna: rozp. Rady Ministrów z 30 czerwca 2009 r.
w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. Nr 105, poz. 869)
Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami
do Kodeksu pracy została wprowadzona
definicja choroby zawodowej, za którą uważa się
chorobę wymienioną w wykazie chorób
zawodowych, jeżeli w wyniku oceny
warunków pracy można stwierdzić
bezspornie lub z wysokim
prawdopodobieństwem, że została ona
spowodowana działaniem czynników
szkodliwych dla zdrowia występujących w
środowisku pracy albo w związku ze
sposobem wykonywania pracy.
Rozporządzeniem Rady Ministrów z 30 czerwca 2009 r.
w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. Nr 105, poz. 869)
wprowadzono ponadto zamknięty wykaz chorób
zawodowych oraz określono okresy, w którym
wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych
upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo
wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu
zawodowym, np. w razie zachorowania na astmę
oskrzelową okres ten wynosi 1 rok. W przypadku zaś
niektórych chorób zawodowych, np. pylicy płuc, tego
okresu nie będzie można określić  natomiast w
przypadku innych, np. nowotwór, okres ten będzie
ustalany indywidualnie.
Rozporządzenie z 30 czerwca 2009 r. określa także
sposób postępowania dotyczący zgłaszania podejrzenia,
rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz
podmioty właściwe w sprawie rozpoznania tych chorób.
Zgodnie z tymi przepisami podejrzenie choroby
zawodowej zgłasza się: właściwemu okręgowemu
inspektorowi pracy i właściwemu powiatowemu
inspektorowi sanitarnemu. Zgłoszenia należy dokonać
niezwłocznie na specjalnym formularzu, a w przypadku
choroby zawodowej o ostrym przebiegu lub podejrzenia,
że choroba zawodowa była przyczyną śmierci
pracownika  dodatkowo w formie telefonicznej.
Następnie właściwy powiatowy inspektor sanitarny, który
otrzyma zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej, kieruje
pracownika lub byłego pracownika na badanie w celu wydania
orzeczenia o rozpoznaniu choroby zawodowej lub braku
podstaw do jej rozpoznania.
Orzeczenie lekarskie o rozpoznaniu choroby zawodowej lub
braku podstaw do jej rozpoznania wydaje lekarz medycyny pracy
zatrudniony w jednej z następujących jednostek, tj. w:
" poradni chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycyny
pracy;
" klinice i poradni chorób zawodowych uniwersytetów
medycznych;
" poradni chorób zakaznych wojewódzkich ośrodków medycyny
pracy;
" jednostce organizacyjnej zakładów opieki zdrowotnej, w których
pracownik był hospitalizowany.
IV. Uprawnienia rodzicielskie - zmiany
w przepisach od 1 stycznia 2010 r.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie
ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 237
poz. 1654)
Od 1 stycznia 2010 r. obowiązują zmiany przepisów
określających uprawienia rodzicielskie. Modyfikacje
polegają głównie na przyznaniu dodatkowych urlopów
macierzyńskich zarówno matce, jaki ojcu dziecka,
opiekunom adopcyjnym oraz wprowadzeniu
odrębnego urlopu ojcowskiego.
Dodatkowy urlop należy wykorzystać
jednorazowo i po uprzednim
zawiadomieniu pracodawcy. W okresie
korzystania z dodatkowych dni wolnych
pracownikowi będzie przysługiwał zasiłek
macierzyński na takich samych zasadach
jak w trakcie zwykłego urlopu
macierzyńskiego.
W 2010 roku wymiar dodatkowego urlopu wynosi
dwa tygodnie (w przypadku urodzenia jednego dziecka)
lub trzy tygodnie (jeśli matka urodziła co najmniej dwoje
dzieci przy jednym porodzie). W kolejnych latach będzie
on wzrastał i począwszy od 2014 roku wyniesie
odpowiednio sześć lub osiem tygodni.
Aby skorzystać z fakultatywnego urlopu, rodzic musi
złożyć pracodawcy wniosek o jego udzielenie
najpózniej na siedem dni przed rozpoczęciem
wolnego na opiekę nad dzieckiem.
Z fakultatywnego wolnego może skorzystać tylko jedno z
rodziców. Ojciec dziecka będzie mógł je wykorzystać
zarówno w przypadku, gdy matka zrezygnuje na jego
rzecz z części zwykłego urlopu macierzyńskiego (może
to zrobić po wykorzystaniu co najmniej 14 tygodni
takiego wolnego), jak i gdy zakończy ona jego pełny
wymiar.
Ważne! Dodatkowe wolne na opiekę nad dzieckiem
trzeba wykorzystać bezpośrednio po zakończeniu
obowiązkowego urlopu macierzyńskiego.
Pracownik uprawniony do dodatkowego urlopu
macierzyńskiego może łączyć urlop z wykonywaniem
pracy u pracodawcy, który go udziela. Wymiar czasu
pracy nie może być jednak wyższy niż połowa pełnego,
dobowego wymiaru (czyli zazwyczaj cztery godziny). W
takiej sytuacji dodatkowego urlopu macierzyńskiego
udziela się na pozostałą część dnia pracy (czyli
zazwyczaj kolejne cztery godziny). W przypadku
rozpoczęcia pracy w trakcie dodatkowego urlopu
wysokość zasiłku macierzyńskiego pomniejsza się
proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, w którym
pracownik łączy wolne na opiekę nad dzieckiem z
wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego
takiego urlopu.
Od 1 stycznia pracownikom ojcom wychowującym
dziecko przysługuje również prawo do tygodnia urlopu
ojcowskiego. Począwszy od 2012 roku jego wymiar
wzrośnie do dwóch tygodni.
Choć z tego urlopu wolno skorzystać dopiero od
1 stycznia 2010 r., to może on być udzielony także
wówczas, gdy dziecko urodziło się wcześniej, tj. w 2009 r.
Urlop ojcowski dotyczy bowiem dzieci w wieku do 12
miesiąca życia.
Podobnie jak w przypadku dodatkowego urlopu
macierzyńskiego, podwładny musi złożyć
wniosek o udzielenie urlopu ojcowskiego
najpózniej na siedem dni przed rozpoczęciem
wolnego tygodnia na opiekę nad dzieckiem.
Pracodawca nie może wniosku odrzucić ani
odmówić wykorzystania urlopu w terminie
wskazanym przez pracownika. Ojciec ma prawo
skorzystać z wolnego tygodnia także w okresie,
gdy matka dziecka przebywa jeszcze na urlopie
macierzyńskim.
Nowe uprawnienia rodzicielskie przysługują
także rodzicom, którzy nie są pracownikami, ale
są objęci ubezpieczeniem chorobowym z innego
tytułu (np. prowadzonej przez siebie działalności
gospodarczej). Mają oni prawo wydłużyć okres
pobierania zasiłku macierzyńskiego o czas
dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu
ojcowskiego, jaki przysługuje pracownikom.
W prezentacji wykorzystano materiały zródłowe:
" Kodeks pracy z komentarzem 2010, Presspublica Sp. z
o.o.,
" Dziennik Gazeta Prawna,
" Meritum. Aktualności Prawo Pracy 2009.


Wyszukiwarka