technologie aktywne okna Odporne na wiatr i deszcz Okna o dużej odporności na wiatr są nie tylko sztywniejsze, ale też lepiej zabezpieczone. Ponieważ wichurom często towarzyszą ulewy, okna powinny być też wodoodporne. O tych właściwościach mówią dwa ważne okienne współczynniki. Robert Klos ciągu roku nie brakuje burzowych sezonów. Wiejące wiatry osiągają prędkość przekraczającą nawet 200 km/h. Po takich nawałnicach do remontu zerwanych dachów, wyrwanych okien Wi połamanych płotów, przystępują setki rodzin. Wiele osób nie dostrzega jednak mikropęknięć spowodowanych wiatrem, które choć nie- widoczne, w przyszłości mogą mieć duże znaczenie dla funkcjonalności domu. Najbardziej narażone na zniszczenia są dachy i okna. A ponieważ z zapowiedzi synoptyków wynika, że do tego rodzaju zjawisk atmosferycz- nych powinniśmy zacząć się przyzwyczajać, o dobre materiały warto za- dbać już na etapie projektu. Strefy zagrożenia O dobre okna powinni zatroszczyć się zwłaszcza mieszkańcy wysokich pięter i właściciele domków na otwartym terenie. To tam wiatr wieje z naj- większą siłą, powodując ugięcia i mikropęknięcia ramy. Żeby zrozumieć z jak dużą siłą działa na okna, warto zdać sobie sprawę, że wiatr wiejący z prędkością 100 km/h, to żywioł, który z łatwością łamie drzewa, przewra- ca ludzi i może zmieniać kierunek jazdy samochodu. Takich nawałnic mamy w Polsce przynajmniej kilkanaście w roku. Nie bez znaczenia jest również położenie geograficzne budynku. Tylko w pierwszych miesiącach 2008 roku nad Polską przeszły 3 potęż- ne orkany, nad morzem, w Wielkopolsce i na Podhalu. Tegoroczny sierpień to z kolei seria najbardziej spektakularnych tornad w województwie opol- skim i kilka gwałtownych burz nad Śląskiem i Krakowem. Potężna nawałni- ca nie ominęła też centralnie położonej Warszawy, w lipcu zalewając większość ulic, piwnic i parkingów podziemnych. grudzień 2009 74 Builder Fot. arch. CJB Wiatrowa mapa Polski pozwala ocenić, które województwa są najbar- dziej narażone na gwałtowne podmuchy wiatru. Im ciemniejsze miejsca na Biorąc pod uwagę nasze warunki klimatyczne, mapie, tym wiatry w regionie są silniejsze, a nawałnice zdarzają się czę- w przeciętnym budynku mieszkalnym wystarczy ściej. Idąc tym tropem, w szczególnie sztywne okna, powinni się wyposa- okno o odporności na obciążenie wiatrem żyć mieszkańcy strefy I i II, choć doświadczenia ostatnich lat pokazują, że w klasie C-3/C-4. nie ma regionów, gdzie nawałnice nie występują wcale. Rys. 1. CIŚNIENIE PARCIA WIATRU PRDKOŚĆ WIATRU (Pa) (km/h) 75 20 150 57 200 65 250 73 300 80 400 90 550 104 600 112 750 122 800 130 1000 144 1200 158 Jakich parametrów szukać? 1500 176 Okna o dużej odporności na wiatr są nie tylko sztywniejsze, ale też lepiej 1600 184 zabezpieczone. Ponieważ wichurom często towarzyszą ulewy, okna po- 1800 194 winny być też wodoodporne. O tych właściwościach mówią dwa ważne, 2000 205 okienne współczynniki. Im lepsze osiągną wartości, tym większa pewność, 2400 223 że okna przetrwają każdą wichurę. " odporność na obciążenie wiatrem, Tab. 2. Prędkość wiatru odpowiadająca sile ciśnienia próbnego. " wodoodporność. Informację tę powinniśmy znalezć na karcie wyrobu dołączonej przez pro- REKLAMA ducenta do każdego okna. W regionach najbardziej narażonych na silne wiatry, a więc na dużych wysokościach lub w szczerym polu, powinniśmy stosować okna w klasie C5, które wytrzymają nawałnicę pędzącą z prędkością ponad 200 km/h. Odporność na obciążenie wiatrem Parametr ten odpowiada na pytanie, przy jakim obciążeniu wiatrem, wiejącym wprost na okno, nastąpi maksymalne dopuszczalne ugięcie ra- my, a to jest dopuszczane na poziomie 1/150 jej długości. Tab.1 Klasa 1 2 3 4 5 6 Ciśnienie próbne 400 800 1200 1600 2000 >2000 (Pa) (Pa) (Pa) (Pa) (Pa) (Pa) (Pa) C A B Klasa (d"1/300) (d"1/150) (d"1/200) Ugięcie ramy Najlepsza Słaba odporność Dobra odporność odporność Tab. 1. Tabela klas odporności na wiatr okien według obowiązującej normy budowlanej. Z tabeli pokazującej wartości poszczególnych współczynników, może- my odczytać o ile ugnie się rama okna, na które działa określone ciśnienie, czyli parcie wiatru. Żeby jednak zrozumieć, co oznaczają, należy przełożyć wartość ciśnienia próbnego, na odpowiadającą mu prędkość wiatru, co obrazuje tabela poniżej. Tab. 2 grudzień 2009 Builder 75 technologie aktywne okna bolem A-1, co oznacza, że już wiatr wiejący z prędkością 90 km/h dopro- wadzi do maksymalnego ugięcia ramy, a więc o 1/150 jej długości (dwu- metrowy balkon wygnie się od pionu o 13 mm). Biorąc pod uwagę nasze warunki klimatyczne, w przeciętnym budynku mieszkalnym wystarczy okno o odporności na obciążenie wiatrem w klasie C-3/C-4. Tylko w regionach najbardziej narażonych na silne wiatry, a więc na dużych wysokościach lub w szczerym polu, powinniśmy stosować okna mocniejsze, np. w klasie C5, które wytrzymają nawałnicę pędzącą z pręd- kością ponad 200 km/h. W ofercie okien aktywnych, przekrój tych warto- ści, jest tak duży, że mieszkaniec każdego regionu, znajdzie okno właści- we dla siebie. Klasa wodoszczelności Exxx (xxx wartość ciśnienia próbnego) oznacza, że okno jest szczelne na wodę opadową przy wiatrach wiejących z prędkością odpowiadającą temu ciśnieniu. W najbardziej narażonych na ulewy Okno o najwyższej odporności na siłę wiatru i wichury regionach, wystarczające jest okno jest oznaczone symbolem C-6. Oznacza to, że w klasie 8-9 A. wiatr wiejący z prędkością ponad 205 km/h odkształci jego ramę o 1/300 jej długości (dwumetrowy balkon ugnie się o 6 mm). Wodoszczelność Innym, ważnym w kontekście nawałnic współczynnikiem, jest wodosz- czelność okna. Ulewy to często nieodłączny element gwałtownych nawał- nic i powoduje nie mniejsze szkody, jeśli niewystarczająco odporne okna przepuszczą wodę do środka. Żeby tego uniknąć, warto pomyśleć o tym już na etapie projektowania. Norma budowlana regulująca wodoszczel- ność okna, ustala dla nich aż 10 klas. Tab. 3 Klasa 1A 2A 3A 4A 5A 6A 7A 8A 9A Exxx Ciśnienie próbne 0 50 100 150 200 250 300 450 600 >600 (Pa) Tab. 3. Klasy wodoszczelności okna według obowiązującej normy budowlanej. Okno, które przecieka zawsze, kiedy tylko spadnie na nie kropla wody, niezależnie czy wieje wiatr czy nie, będzie oznaczone symbolem A-1, bo tam ciśnienie wywierane przez wiatr wynosi 0 Pa. Nie ma wiatru, a woda jest na podłodze. Klasa wodoszczelności Exxx (w miejsce xxx wpisuje się wartość ciśnienia próbnego) oznacza, że okno jest szczelne na wodę opadową przy wiatrach wiejących z prędkością odpowiadającą temu ci- śnieniu. W najbardziej narażonych na ulewy i wichury regionach, wystar- czające jest okno w klasie 8-9 A, ale w ofercie okien aktywnych, większość osiąga maksymalne wartości tego współczynnika, więc do nich wystarczy zawęzić obszar swoich poszukiwań, żeby dokonać dobrego wyboru. Ich konkretne wartości można znalezć w katalogu okien aktywnych na www. aktywneokna.pl . Okno o najniższej odporności na siłę wiatru Okno, które przecieka, zawsze jest oznaczone oznaczone jest symbolem A-1, co oznacza, symbolem A-1. że już wiatr wiejący z prędkością 90 km/h doprowadzi do maksymalnego ugięcia ramy, Więcej informacji na temat najważniejszych okiennych współczynników, a więc o 1/150 jej długości (dwumetrowy porady ekspertów i propozycje najlepszych wiatro- i wodoszczelnych balkon wygnie się od pionu o 13 mm). okien, znajdą Państwo w portalu internetowym Związku Polskie Okna i Drzwi (www.okna.org.pl), na portalu www.aktywneokna.pl oraz w Porad- Okno o najwyższej odporności na siłę wiatru jest oznaczone symbolem niku Jak kupić dobre okna? . C-6. Oznacza to, że wiatr wiejący z prędkością ponad 205 km/h odkształci jego ramę o 1/300 jej długości (dwumetrowy balkon ugnie się o 6 mm). Robert Klos Z kolei okno o najniższej odporności na siłę wiatru oznaczone będzie sym- Związek Polskie Okna i Drzwi grudzień 2009 76 Builder Fot. arch. Adpol