INTERAKCJE POMI
DZY
LEKAMI
A
ŻYWNOŚCI

Wpływ leków na wchłanianie składników
pokarmowych
na podstawie
M. Jarosz, J. Dzieniszewski, 2003
Katedra Żywienia i Dietetyki
Collegium Medicum w Bydgoszczy
Mechanizmy interakcji pomiędzy żywnością a
lekami
I. Wpływ żywności na farmakokinetykę leków
1. Zaburzenia wchłaniania i wydalania leków
2. Zaburzenia biotransformacji leków w
organizmie
3. Działania synergiczne leków i składników
pożywienia
II. Wpływ leków na wartość odżywczą pokarmu
4. Oddziaływanie leków na wchłanianie
składników pokarmowych i stan
odżywienia
Niemal wszystkie dostępne na rynku leki mają
istotny wpływ na trawienie, wchłanianie oraz
metabolizm składników obecnych w pożywieniu.
Liczne leki mogą prowadzić do znacznego
upośledzenia stanu odżywienia poprzez:
üðzmianÄ™ wrażliwoÅ›ci smakowej,
üðwywoÅ‚anie objawów ubocznych ze strony ukÅ‚adu
pokarmowego,
üðwywoÅ‚anie zespoÅ‚u zÅ‚ego wchÅ‚aniania.
Wpływ leków na wchłanianie oraz metabolizm
składników pokarmowych c.d.:
Leki zwiększające apetyt Leki zmniejszające apetyt
antyhistaminowe amfetamina i jej pochodne
chemioterapeutyki
psychotropowe
przeciwnowotworowe
steroidowe glikozydy nasercowe
hipoglikemiczne alkohol
Wpływ leków na wchłanianie oraz metabolizm
składników pokarmowych c.d.:
Leki zwiększające wydalanie Leki zmniejszające wchłanianie
składników pokarmowych składników pokarmowych
alkohol alkohol
czynniki chelatujÄ…ce czynniki chelatujÄ…ce
chemioterapeutyki
glikokortykoidy
przeciwnowotworowe
środki przeczyszczające fenytoina
metotreksat
antybiotyki
leki przeczyszczajÄ…ce
doustne środki antykoncepcyjne
Leki zmniejszające wchłanianie składników
pokarmowych
Grupy leków Mechanizm działania
Leki przeciwpadaczkowe (np.
kw. foliowy, wit.: B6, D, K
fenytoina)
Leki antykoncepcyjne (estrogeny,
kw. foliowy, wit. B6
progesteron)
Niektóre antybiotyki (np. tetracykliny) Ca, Fe, Mg
Kortykosteroidy (np. Encorton, Feicort) kw. foliowy, wit. B6
Chemioterapeutyki p/nowotworowe kw. foliowy, wit.: B6, Ca
Preparaty sulfasalazyny (np.
kw. Foliowy
Sulfasalasin)
Inhibitory pompy protonowej (np.
wit. B12
Controloc)
Niektóre leki moczopędne (np.
kw. foliowy, wit. B6
Moduretic)
ZwiÄ…zki chelatujÄ…ce Fe, wit.: A, D, K, B12,
Jarosz, Dzieniszewski, 2003
Leki prowadzÄ…ce do zaburzenia metabolizmu
składników pokarmowych
Grupy leków Mechanizm działania
Kortykosteroidy (np. Encorton,
białka, glukoza, tłuszcze, wit. D
Feicort)
Barbiturany wit.: D, K
Witamina C (>2 000mg/24h) Szczawiany
Tetracykliny wit. C w leukocytach
zaburzenia syntezy protrombiny
Salicylany
(cz. II)
Jarosz, Dzieniszewski, 2003
Leki zwiększające wydalanie składników pokarmowych
Grupy leków Mechanizm działania
Kortykosteroidy (np. Encorton,
K, Ca,Zn
Feicort)
Leki moczopędne (furosemid,
K, Ca, Mg
hydrochlorothiazyd)
Salicylany Wit. C
Salicylani i niesteroidowe leki
Fe
przeciwzapalne
Penicylamina Wit. B6
Alkalia P
Jarosz, Dzieniszewski, 2003
LEKI WPA
YWAJ
CE NA
WCHA
ANIANIE I METABOLIZM
SKA
ADNIKÓW POKARMOWYCH
ALKALIA (ANTACIDUM) (1/2)
1. Preparaty farmaceutyczne: alumag, alusal, maalox
2. Główne wskazania do stosowania:
" Dyspepsja,
" Choroba refluksowa żołądkowo-przełykowa.
ALKALIA (ANTACIDUM) (2/2)
Skutek interakcji z
Składnik żywności Mechanizm interakcji
lekiem
" Fosfor (P) " Zmniejszenie " WiÄ…zanie Fe i P w
wchłaniania i świetle przewodu
" Żelazo (Fe)
zmniejszenie pokarmowego
stężenia Fe i P
3. Konsekwencje kliniczne:
" Możliwość wystąpienia niedokrwistości i
osteomalacji.
CHOLESTYRAMINA (1/3)
1. Preparaty farmaceutyczne: lipocolmerz, quantalan
50, questran
2. Główne wskazania do stosowania:
" Hipercholesterolemia (głównie typ IIa),
" Biegunka po resekcji jelita cieńkiego,
" Świąd skóry w cholestatycznych chorobach
wÄ…troby.
CHOLESTYRAMINA (2/3)
Skutek interakcji
Składnik żywności Mechanizm interakcji
z lekiem
" Witaminy " Niedobór w " Hamowanie
rozpuszczalne w organizmie wchłaniania tłuszczów,
tłuszczach (A,D,E,K) witamin A,D,E,K (poprzez przerwanie
krążenia jelitowo-
wątrobowego kwasów
żółciowych) a w
konsekwencji
zmniejszenie
wchłaniania witamin
rozpuszczalnych w
tłuszczach
CHOLESTYRAMINA (3/3)
3. Konsekwencje kliniczne:
" Obniżenie odporności na infekcje,
" Zmniejszenie płodności,
" Zwiększone ryzyko rozwoju krzywicy, osteomalacji i
osteoporozy.
KOLESTYPOL (1/3)
1. Preparaty farmaceutyczne: cholestabyl, colestid
2. Główne wskazania do stosowania:
" Hipercholesterolemia, głównie typu IIa.
KOLESTYPOL (2/3)
Skutek interakcji
Składnik żywności Mechanizm interakcji
z lekiem
" Witaminy: A,D,E,K " Niedobór w " Hamowanie
organizmie wchłaniania tłuszczów
witamin: A,D,E,K (poprzez przerwanie
krążenia jelitowo-
wątrobowego kwasów
żółciowych), a w
konsekwencji
zmniejszenie
wchłaniania witamin
rozpuszczalnych
tłuszczach
KOLESTYPOL (3/3)
3. Konsekwencje kliniczne:
" Obniżenie odporności na infekcje,
" Zmniejszenie płodności,
" Zwiększone ryzyko rozwoju krzywicy, osteomalacji i
osteoporozy.
ESTROGENY (1/3)
1. Preparaty farmaceutyczne: oestrofeminal,
premarin
2. Główne wskazania do stosowania:
" Okres przekwitania,
" Pierwotna niewydolność jajników.
ESTROGENY (2/3)
Skutek interakcji z
Składnik żywności Mechanizm interakcji
lekiem
" Witaminy z grupy B, " Zmniejszenie " Niewyjaśniony
głównie wit. B6 i stężenia wit. B6 i (najprawdopodobniej
kwas foliowy kwasu foliowego adsorpcja przez lek)
we krwi
ESTROGENY (3/3)
3. Konsekwencje kliniczne:
" Hipoteza: przypuszcza się, że przewlekłe leczenie
może pośrednio (poprzez wzrost stężenia
homocysteiny we krwi) zwiększać ryzyko rozwoju
miażdżycy naczyń.
GLIKOKORTYKOSTEROIDY, PREDNIZOLON
(1/4)
1. Preparaty farmaceutyczne: decortin-h, encortonol,
fenicort, prednisolon
2. Główne wskazania do stosowania:
" Ostry rzut reumatoidalnego zapalenia stawów,
" Reumatoidalne zapalenie mięśnia sercowego,
" Rwa kulszowa,
" Zapalenie pochewek ścięgnistych,
" Przewlekłe spastyczne zapalenie oskrzeli,
" Choroby alergiczne: astma oskrzelowa,
złuszczające zapalenie skóry, wypryski,
" Autoimmunologiczne zapalenie wÄ…troby,
" Niektóre choroby krwi (purpura trombopenica),
" Choroby endokrynologiczne,
" Leczenie nowotworów (pomocniczo).
GLIKOKORTYKOSTEROIDY, PREDNIZOLON
(2/4)
Składnik żywności Skutek interakcji z lekiem
" Wapń (Ca) " Niedobór wit. D i wapnia w
organizmie i w tkance kostnej
" Witamina D
" Zaburzenia gospodarki
" Elektrolity: sód (Na), potas (K)
węglowodanowej i wodno-
" Glukoza
elektrolitowej
" Glikogen
" Zmniejszenie masy mięśniowej
" Kwasy tłuszczowe
" Zwiększenie ilości tkanki
" Cynk (Zn)
tłuszczowej
GLIKOKORTYKOSTEROIDY, PREDNIZOLON
(3/4)
Mechanizm interakcji c.d.
" Przyspieszenie metabolizmu wit. D w wÄ…trobie
" Zmniejszenie wchłaniania Ca z przewodu pokarmowego
" Zmniejszenie wydalania Na przez nerki
" Zwiększenie wydalania K i Ca przez nerki
" Przyspieszenie rozpadu białek i hamowanie ich syntezy
" Wzrost syntezy glukozy z kwasu pirogronowego i CO2
" Nasilenie glukoneogenezy (z udziałem aminokwasów)
" Nasilenie gromadzenia glikogenu w wątrobie i mięśniach
" Zwiększenie lipogenezy
" Zmniejszenie stężenia cynku (Zn) we krwi
GLIKOKORTYKOSTEROIDY, PREDNIZOLON
(4/4)
3. Konsekwencje kliniczne:
" Osteoporoza,
" Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej
(zmniejszenie stężenia Ca i K we krwi, a zatrzymanie
Na i płynów w organizmie z powstawaniem
obrzęków),
" Otyłość (szczególnie nagromadzenie tkanki
tłuszczowej w okolicy karku),
" Osłabienie mięśni oraz zaniki mięśniowe w obrębie
kończyn górnych i dolnych,
" Cukrzyca posterydowa,
" Nadciśnienie tętnicze,
" Niewydolność serca.
HYDROKORTYZON (1/4)
1. Preparaty farmaceutyczne: hydrocortison,
hydrocortyzon
2. Główne wskazania do stosowania:
" Pierwotna i wtórna niewydolność kory nadnerczy,
" Niedoczynność przysadki mózgowej,
" Zespół nadnerczowo-płciowy,
" Choroby autoimmunologiczne i alergiczne,
" WrzodziejÄ…ce zapalenie jelita grubego,
" Choroba Leśniowskiego-Crohna.
HYDROKORTYZON (2/4)
Składnik żywności Skutek interakcji z lekiem
" Wapń (Ca) " Niedobór wit. D i wapnia w organizmie i
w tkance kostnej
" Sód (Na)
" Zaburzenia gospodarki węglowodanowej
" Potas (K)
i wodno-elektrolitowej
" Witamina D
" Zmniejszenie masy mięśniowej
" Glukoza
" Zwiększenie ilości tkanki tłuszczowej
" Glikogen
" Kwasy tłuszczowe
" Cynk (Zn)
HYDROKORTYZON (3/4)
Mechanizm interakcji c.d.
" Przyspieszenie metabolizmu wit. D w wÄ…trobie
" Zmniejszenie wchłaniania Ca z przewodu pokarmowego
" Zmniejszenie wydalania Na przez nerki
" Zwiększenie wydalania K i Ca przez nerki
" Przyspieszenie rozpadu białek i hamowanie ich syntezy
" Wzrost syntezy glukozy z kwasu pirogronowego i CO2
" Nasilenie glukoneogenezy (z udziałem aminokwasów)
" Nasilenie gromadzenia glikogenu w wątrobie i mięśniach
" Zwiększenie lipogenezy
" Zmniejszenie stężenia cynku (Zn) we krwi
HYDROKORTYZON (4/4)
3. Konsekwencje kliniczne:
" Osteoporoza,
" Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej
(zmniejszenie stężenia Ca i K we krwi, a zatrzymanie
Na i płynów w organizmie z powstawaniem
obrzęków),
" Otyłość (szczególnie nagromadzenie tkanki
tłuszczowej w okolicy karku),
" Osłabienie mięśni oraz zaniki mięśniowe w obrębie
kończyn górnych i dolnych,
" Cukrzyca posterydowa,
" Nadciśnienie tętnicze,
" Niewydolność serca.
KORTYZON (1/4)
1. Preparaty farmaceutyczne: adreson, augensalbe,
cortison, cortone
2. Główne wskazania do stosowania:
" Pierwotna niewydolność kory nadnerczy,
" Wtórna niewydolność kory nadnerczy
(niedoczynność przysadki mózgowej),
" Zespół nadnerczowo-płciowy,
KORTYZON (2/4)
Składnik żywności Skutek interakcji z lekiem
" Wapń (Ca) " Niedobór wit. D i wapnia w organizmie i
w tkance kostnej
" Sód (Na)
" Zaburzenia gospodarki węglowodanowej
" Potas (K)
i wodno-elektrolitowej
" Witamina D
" Zmniejszenie masy mięśniowej
" Glukoza
" Zwiększenie ilości tkanki tłuszczowej
" Glikogen
" Kwasy tłuszczowe
" Cynk (Zn)
KORTYZON (3/4)
Mechanizm interakcji c.d.
" Przyspieszenie metabolizmu wit. D w wÄ…trobie
" Zmniejszenie wchłaniania Ca z przewodu pokarmowego
" Zmniejszenie wydalania Na przez nerki
" Zwiększenie wydalania K i Ca przez nerki
" Przyspieszenie rozpadu białek i hamowanie ich syntezy
" Wzrost syntezy glukozy z kwasu pirogronowego i CO2
" Nasilenie glukoneogenezy (z udziałem aminokwasów)
" Nasilenie gromadzenia glikogenu w wątrobie i mięśniach
" Zwiększenie lipogenezy
" Zmniejszenie stężenia cynku (Zn) we krwi
KORTYZON (4/4)
3. Konsekwencje kliniczne:
" Osteoporoza,
" Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej
(zmniejszenie stężenia Ca i K we krwi, a zatrzymanie
Na i płynów w organizmie z powstawaniem
obrzęków),
" Otyłość (szczególnie nagromadzenie tkanki
tłuszczowej w okolicy karku),
" Osłabienie mięśni oraz zaniki mięśniowe w obrębie
kończyn górnych i dolnych,
" Cukrzyca posterydowa,
" Nadciśnienie tętnicze,
" Niewydolność serca.
FENOBARBITAL (1/2)
1. Preparaty farmaceutyczne: bellergot, luminal,
luminalum, milocardin, phenobarbital
2. Główne wskazania do stosowania:
" Padaczka grand mal,
" Padaczka ogniskowa,
" Drżenie idiopatyczne u dorosłych,
" PlÄ…sawica.
FENOBARBITAL (2/2)
Skutek interakcji
Składnik żywności Mechanizm interakcji
z lekiem
" Witamina D " Zaburzenie " Zaburzenie
gospodarki metabolizmu wit. D, co
wapniowo- powoduje utratÄ™ wapnia
fosforanowej w z kości i zmniejszenie
organizmie jego wchłaniania z
przewodu
pokarmowego.
3. Konsekwencje kliniczne:
" Przy przewlekłym stosowaniu może sprzyjać
rozwojowi osteomalacji i osteoporozy.
FENYTOINA (1/3)
1. Preparaty farmaceutyczne: dilantin, epanutin,
phenydantin, phenytoinum
2. Główne wskazania do stosowania:
" Padaczka grand mal
" Padaczka ogniskowa,
" Neuralgia nerwu trójdzielnego.
FENYTOINA (2/3)
Skutek interakcji z
Składnik żywności Mechanizm interakcji
lekiem
" Witaminy z grupy B, " Zmniejszenie " Niewyjaśniony
zwłaszcza wit. B6 i stężenia witaminy (prawdopodobnie
kwas foliowy B6 i kwasu adsorpcja przez lek)
foliowego
FENYTOINA (3/3)
3. Konsekwencje kliniczne:
" Niedokrwistość megaloblastyczna,
" Hipoteza: przypuszcza się, że przewlekłe leczenie
może pośrednio (poprzez wzrost stężenia
homocysteiny we krwi) zwiększać ryzyko rozwoju
miażdżycy naczyń.
FUROSEMID (1/3)
1. Preparaty farmaceutyczne: furosemidum, lasilix
2. Główne wskazania do stosowania:
" Obrzęki w niewydolności krążenia, wątroby, nerek,
" Przełom nadciśnieniowy,
" Ostra niewydolność nerek.
FUROSEMID (2/3)
Skutek interakcji z
Składnik żywności Mechanizm interakcji
lekiem
" Potas (K) " Zmniejszenie " Zwiększone
stężenia: potasu, wydalanie przez nerki
" Magnez (Mg)
magnezu i wapnia Ca, Mg, K
" Wapń (Ca)
we krwi
FUROSEMID (3/3)
3. Konsekwencje kliniczne:
" Zaburzenia przewodzenia oraz zaburzenia rytmu
serca,
" Napady migotania przedsionków,
" Kurcze mięśni,
" Osłabienie.
HYDROCHLOROTHIAZYD (1/3)
1. Preparaty farmaceutyczne: disalunil, diursam,
dyazide, esidrex, hydrochlorothiazidum,
moduretic, tialorid
2. Główne wskazania do stosowania:
" Nadciśnienie tętnicze
" Obrzęki w przebiegu niewydolności krążenia,
nerek i wÄ…troby.
HYDROCHLOROTHIAZYD (2/3)
Skutek interakcji z
Składnik żywności Mechanizm interakcji
lekiem
" Sód (Na) " Zmniejszenie " Zwiększone
stężenia: sodu, wydalanie K, Mg, Na
" Potas (K)
potasu, magnezu przez nerki
" Magnez (Mg)
we krwi
" Witaminy z grupy B, " Zmniejszenie " Niewyjaśniony
zwłaszcza witamina stężenia: witaminy dostatecznie
B6 i kwas foliowy B6 i kwasu (adsorpcja przez lek?)
foliowego we krwi
HYDROCHLOROTHIAZYD (3/3)
3. Konsekwencje kliniczne:
" Zaburzenia przewodzenia i rytmu serca,
" Napady migotania przedsionków,
" Kurcze mięśni,
" Osłabienie,
" Hipoteza: przypuszcza się, że przewlekłe leczenie
może pośrednio (poprzez wzrost stężenia
homocysteiny we krwi) zwiększać ryzyko rozwoju
miażdżycy naczyń.
INHIBITORY POMPY PROTONOWEJ (1/3)
1. Preparaty farmaceutyczne: losec, omeprazol,
polprazol, prazol, prilosec
2. Główne wskazania do stosowania:
" Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy,
" Choroba refluksowa żołądkowo-przełykowa,
" Dyspepsja czynnościowa,
" Zespół Zollingera i Ellisona.
INHIBITORY POMPY PROTONOWEJ (2/3)
Skutek interakcji z
Składnik żywności Mechanizm interakcji
lekiem
" Witamina B12 " Niedobór " Zmniejszenie
witaminy B12 w wchłaniania wit. B12
organizmie w jelicie cienkim
INHIBITORY POMPY PROTONOWEJ (3/3)
3. Konsekwencje kliniczne:
Następstwa kliniczne długotrwałego podawania leku
nie sÄ… dostatecznie poznane
Istnieje teoretyczna możliwość wystąpienia:
" Niedokrwistości megaloblastycznej,
" Objawów neurologicznych typu: drętwienia,
mrowienia, parestezje,
" Zaburzeń stanu psychicznego: drażliwość, apatia.
IZONIAZYD (1/3)
1. Preparaty farmaceutyczne: isoniazidum, inh,
rimifon
2. Główne wskazania do stosowania:
" Gruz
lica płuc.
IZONIAZYD (2/3)
Skutek interakcji
Składnik żywności Mechanizm interakcji
z lekiem
" Witamina B6 " Zmniejszenie " Zmniejszenie
stężenia witaminy wchłaniania wit. B6 z
B6 we krwi przewodu pokarmowego
(wiÄ…zanie przez lek)
" Hamowanie kinazy
pirydoksalu i tworzenie
nieaktywnego hydrazonu
z fosforanem
pirydoksalu
IZONIAZYD (3/3)
3. Konsekwencje kliniczne:
" Zapalenie łojotokowe skóry,
" Zapalenie języka i jamy ustnej,
" Polineuropatia,
" Zapalenie nerwu wzrokowego,
" Zwiększona pobudliwość nerwowa i senność,
" Depresja.
PENICYLAMINA (1/3)
1. Preparaty farmaceutyczne: artamin, cuprenil,
penicilamin, trolovol
2. Główne wskazania do stosowania:
" Choroba Wilsona (zwyrodnienie wÄ…troby),
" Reumatoidalne zapalenie stawów,
" Cystynuria.
PENICYLAMINA (2/3)
Skutek interakcji
Składnik żywności Mechanizm interakcji
z lekiem
" Witamina B6 " Zmniejszenia " Zmniejszenie
stężenia witaminy wchłaniania wit. B6 z
B6 we krwi przewodu pokarmowego
(wiÄ…zanie przez lek)
" Inaktywacja wit. B6 w
organizmie poprzez
tworzenie kompleksu z
grupÄ… aldehydowÄ…
pirydoksalu
" Cynk (Zn) " Zmniejszenia " ZwiÄ…zanie cynku i
stężenia cynku i miedzi przez
" Miedz
(Cu)
miedzi we krwi penicylaminÄ™ i wydalenie
z ustroju
PENICYLAMINA (3/3)
3. Konsekwencje kliniczne:
" Zapalenie łojotokowe skóry,
" Zapalenie języka i jamy ustnej,
" Polineuropatia,
" Zapalenie nerwu wzrokowego,
" Zwiększona pobudliwość, nerwowość, senność
" Depresja.
" Nieznane.
TRIMETHOPRIM (1/2)
1. Preparaty farmaceutyczne: monotrim, trimesan
2. Główne wskazania do stosowania:
" Zakażenia dróg moczowych,
" Zakażenia żołądkowo jelitowe.
TRIMETHOPRIM (2/2)
Skutek interakcji z
Składnik żywności Mechanizm interakcji
lekiem
" Kwas foliowy " Zmniejszenie " Zahamowanie
stężenia kwasu aktywności enzymu
foliowego we krwi redukujÄ…cego kwas
foliowy do kwasu
dwuhydrofoliowego
(czynnego metabolitu)
3. Konsekwencje kliniczne:
" Niedokrwistość megaloblastyczna,
" Leukopenia.
KOLCHICYNA (1/2)
1. Preparaty farmaceutyczne: colchicinehoude,
colchicumdispert
2. Główne wskazania do stosowania:
" Leczenie i zapobieganie ostrym napadom dny.
KOLCHICYNA (2/2)
Skutek interakcji z
Składnik żywności Mechanizm interakcji
lekiem
" Witamina B12 " Zmniejszenie we " Hamowanie
krwi stężenia wchłaniania witamin:
" Witaminy: A,D,E,K
witamin: A,D,E,K,B12
A,D,E,K,B12
3. Konsekwencje kliniczne:
" Niedokrwistość megaloblastyczna.
KWAS ALENDRONOWY (1/2)
1. Preparaty farmaceutyczne: fosamax, ostenil
2. Główne wskazania do stosowania:
" Osteoporoza (po menopauzie),
" Choroba Pageta.
KWAS ALENDRONOWY (2/2)
Skutek interakcji
Składnik żywności Mechanizm interakcji
z lekiem
" Wapń (Ca) " Zmniejszenie " Zahamowanie resorpcji
stężenia Ca i P kostnej Ca i P
" Fosfor (P)
we krwi
" Zmniejszenie
wchłaniania zwrotnego
3. Konsekwencje kliniczne:
" Przy przedawkowaniu może wystąpić
hipokalcemia i hipofosfatemia.
METOTREKSAT (1/3)
1. Preparaty farmaceutyczne: emtexate, farmitrexat,
metotrexat, trexan
2. Główne wskazania do stosowania:
" Chemioterapia nowotworów (głównie chłoniaków i
raka sutka),
" A
uszczycowe i reumatoidalne zapalenie stawów,
" Kolagenozy.
METOTREKSAT (2/3)
Skutek interakcji z
Składnik żywności Mechanizm interakcji
lekiem
" Kwas foliowy " Niedobór " Zaburzenie
witaminy B12 i aktywnego transportu
" Witamina B12
kwasu foliowego w wit. B12 i kw.
organizmie foliowego z jelita
cienkiego do krwi
METOTREKSAT (3/3)
3. Konsekwencje kliniczne:
" Niedokrwistość megaloblastyczna,
" Zapalenie języka,
" Zaburzenia neurologiczne pod postacią zaburzeń
czucia i chodu,
" Zaburzenia psychiczne: zaburzenia koncentracji,
depresja.
SULFASALAZYNA (1/3)
1. Preparaty farmaceutyczne: azulfedine,
salazopyrin, sulfasalazin
2. Główne wskazania do stosowania:
" WrzodziejÄ…ce zapalenie jelita grubego,
" Choroba Leśniowskiego-Crohna,
" Reumatoidalne zapalenie stawów,
" Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa.
SULFASALAZYNA (2/3)
Skutek interakcji z
Składnik żywności Mechanizm interakcji
lekiem
" Kwas foliowy " Zmniejszenie " Zmniejszenie
stężenia kwasu wchłaniania kwasu
foliowego we krwi foliowego 
niewyjaśniony
mechanizm
(adsorpcja kwasu
foliowego przez lek?)
SULFASALAZYNA (3/3)
3. Konsekwencje kliniczne:
" Hipoteza: przewlekłe stosowanie może poprzez
wzrost stężenia homocysteiny we krwi, sprzyjać
rozwojowi miażdżycy naczyń a tym samym
zwiększać ryzyko choroby niedokrwiennej serca i
udaru mózgu
PANKREATYNA (1/3)
1. Preparaty farmaceutyczne: combizym, creon,
eurobiol, kreon, lipancrea, neo-pancreatinum,
pancrease, panzytrat
2. Główne wskazania do stosowania:
" Zespół złego wchłaniania w przebiegu chorób
trzustki: przewlekłe zapalenie trzustki,
mukowiscydoza, przetoki trzustkowe, całkowita
lub częściowa pankreatektomia,
" Czynnościowa niewydolność trzustki: całkowita
gastrektomia, resekcja żołądka typu BillrothII.
PANKREATYNA (2/3)
Skutek interakcji
Składnik żywności Mechanizm interakcji
z lekiem
" Kwas foliowy " Niedobór kw. " Możliwość tworzenia
foliowego w nierozpuszczalnych
organizmie kompleksów kwasu
foliowego z preparatami
trzustkowymi, co
zaburza wchłanianie
folianów
" Żelazo (Fe) " Niedobór żelaza " Możliwość tworzenia
w organizmie słabo wchłanianych
kompleksów żelaza z
preparatami
trzustkowymi
PANKREATYNA (3/3)
3. Konsekwencje kliniczne:
" Hipoteza: przypuszcza się, że występują rzadko i
mogą się manifestować: niedokrwistością
megaloblastycznÄ…, subdepresjÄ… i zaburzeniami
neurologicznymi (brak dowodów klinicznych).
" Objawy kliniczne tej interakcji występują rzadko i są
to: bóle głowy, męczliwość, uczucie znużenia,
zaburzenia koncentracji uwagi, rzadko
niedokrwistość syderopeniczna.
WITAMINA C (1/3)
1. Preparaty farmaceutyczne: ascorbina, ascorvit,
plusssz witamina C, vitamina C, vitaminum C
Uwaga: podawana w dawce powyżej 1g dziennie
2. Główne wskazania do stosowania:
" Objawy kliniczne niedoboru wit. C (szkorbut),
" Choroby infekcyjne (wirusowe).
WITAMINA C (2/3)
Skutek interakcji z
Składnik żywności Mechanizm interakcji
lekiem
" Szczawiany " Wytrącanie się " Zwiększenie syntezy i
złogów wydalania szczawianów
" Moczany
szczawianowych i przez nerki
moczanowych w
" Wzrost syntezy i
drogach
wydalania z moczem
moczowych
moczanów
" Żelazo " Wzrost stężenia " Zwiększenia
żelaza we krwi wchłaniania żelaza z
przewodu
pokarmowego
WITAMINA C (3/3)
3. Konsekwencje kliniczne:
" Kamica nerkowa.
" Pozytywny wpływ na funkcje fizjologiczne (wpływa
pośrednio na tworzenie krwinek czerwonych)
Uwaga: u osób z hemochromatozą, talasemią,
niedokrwistością syderoblastyczną na skutek
interakcji może dojść do nasilenia objawów choroby
poprzez patologiczny wzrost stężenia żelaza we
krwi.