Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM
Chemia
Poziom podstawowy
Listopad 2009
W kluczu są prezentowane przykładowe prawidłowe odpowiedzi. Należy również uznać odpowiedzi ucznia, jeśli są inaczej sfor-
mułowane, ale ich sens jest synonimiczny wobec schematu, oraz inne odpowiedzi, nieprzewidziane w kluczu, ale poprawne.
Maks.
Numer
Oczekiwana odpowiedz
ucznia punktacja
zadania
za zadania
1. Za podanie numeru grupy i okresu oraz symbolu pierwiastka  1 pkt 2
a) Numer grupy: 15, Numer okresu: 3, Symbol pierwiastka: P
Za podanie konfiguracji elektronowej  1 pkt
b) 1s2 2s22p6 3s23p3
2. Za określenie typu wiązań  1 pkt 1
Odpowiedz
: C
3. Za określenie stosunku objętościowego  1 pkt 2
a) VCH : VO = 1 : 2
4 2
Za określenie stosunku masowego  1 pkt
b) mCO : mH O = 11 : 9
2 2
4. Za podanie poprawnej metody rozdzielenia składników mieszaniny  po 1 pkt 2
Metody rozdzielenia składników:
a) krystalizacja (odparowanie, destylacja)
b) destylacja
5. Za napisanie równania reakcji  1 pkt 4
$
Fe2O3 + CO Fe + CO2
Za napisanie równań połówkowych i ich zbilansowanie  1 pkt
III
Fe + 3 e $
Fe / . 2
II IV
$
C C + 2 e / . 3
III II IV
$
2 Fe + 3 C 2 Fe + 3 C
Za uzupełnienie współczynników w równaniu reakcji redoks na podstawie bilansu elektrono-
wego  1 pkt
$
Fe2O3 + 3 CO 2 Fe + 3 CO2
Za określenie utleniacza i reduktora  1 pkt
Utleniacz: Fe (Fe2O3), Reduktor: C (CO)
6. Za napisanie każdego równania reakcji  po 1 pkt 2
Np.:
$
CaO + H2O Ca(OH)2
$
Ca + 2 H2O Ca(OH)2 + H2-
7. Za poprawne napisanie obserwacji  po 1 pkt 3
Probówka I: Po dodaniu HCl malinowy roztwór się odbarwił.
Probówka II: Po dodaniu HCl wytrącił się biały osad.
Probówka III: Po dodaniu HCl zaczął się wydzielać bezbarwny gaz.
8. Za podanie poprawnych etapów schematu  po 1 pkt 3
(dopuszczalne są również równania reakcji)
O2
Mg MgO
O2
C CO2
CO2
MgO MgCO3
www. operon. pl
1
Chemia. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetą Wyborczą
Maks.
Numer
Oczekiwana odpowiedz
ucznia punktacja
zadania
za zadania
9. Za wybranie odpowiedniego odczynnika  1 pkt 3
a) wodorotlenek miedzi(II)
Za zilustrowanie przebiegu doświadczenia  1 pkt
b)
etanol etano-1,2-diol
I II
Cu(OH)2
Za poprawne podanie obserwacji  1 pkt
c) Po dodaniu etano-1,2-diolu niebieski osad Cu(OH)2 siÄ™ roztwarza i powstaje klarowny roz-
twór o barwie szafirowej. Po dodaniu etanolu niebieski osad Cu(OH)2 nie ulega zmianie.
10. Za podanie numerów probówek, w których powstał osad  1 pkt 3
a) Osady powstały w probówkach I i II.
Za poprawne napisanie równań zachodzących reakcji  po 1 pkt
$ .
b) KBr + AgNO3 AgBr + KNO3
$ .
Pb(NO3)2 + Na2S 2 NaNO3 + PbS
11. Za uzupełnienie tabeli  1 pkt 3
Objętość tlenu [dm3] 0 5,6 16,8 33,6
Masa produktu [g] 0 17 51 102
Za narysowanie wykresu  2 pkt, w tym:
 za dobór i opisanie osi  1 pkt
 za narysowanie wykresu w podanym zakresie  1 pkt
120
100
80
60
40
20
0
010 20 30 40
Objętość tlenu [dm3]
12. Za określenie typu reakcji opisanych na schemacie  1 pkt 1
Odpowiedz
: C
www. operon. pl
2
Masa produktu [g]
Chemia. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetą Wyborczą
Maks.
Numer
Oczekiwana odpowiedz
ucznia punktacja
zadania
za zadania
13. Za napisanie odpowiednich równań reakcji  po 1 pkt 3
Al2O3
1. H3C CH2 CH2 OH H3C CH + H2O
 CH2
temperatura
3. CH3 CH2 CH3 + Cl2 światło CH3 CH2 CH2Cl + HCl
HO
2
4. Np.: CH3 CH2 CH2Cl + KOH CH3 CH2 CH2OH + KCl
14. Za podanie nazwy i wzoru półstrukturalnego związku X  1 pkt 1
Wzór półstrukturalny: CH3 CH2 CHO, Nazwa systematyczna: propanal
15. Za podanie metody obliczenia stężenia molowego  1 pkt 2
Za podanie wyniku wraz z jednostkÄ…  1 pkt
mol
nKOH = 2 mole, V = 172,4 cm3 = 0,172 dm3, C = 11,63
r m
dm3
16. Za wskazanie nazwy identyfikowanego zwiÄ…zku  1 pkt 1
Odpowiedz
: benzen
17. Za napisanie równań opisanych reakcji  po 1 pkt 3
$
II. 2 C6H6 + 3 O2 12 C + 6 H2O
IV. C6H6 + Br2 Fe C6H5Br + HBr
2
V. C6H6 + HNO3 HSO4 C6H5NO2 + H2O
18. Za podanie barwy uniwersalnego papierka wskaz
nikowego w poszczególnych probówkach  2
2 pkt, przy czym:
 za dwie poprawne odpowiedzi  1 pkt
 za trzy poprawne odpowiedzi  2 pkt
Probówka I: brak zmiany barwy (żółta), Probówka II: niebieska, Probówka III: czerwona
19. Za uszeregowanie metali według malejącej aktywności  1 pkt 3
a) Al > Zn > Fe > Cu > Ag
Za uzupełnienie równania reakcji lub zaznaczenie, że reakcja nie zachodzi  po 1 pkt
$
b) Zn + CuSO4 Cu + ZnSO4
$
AlCl3 + Fe reakcja nie zachodzi
20. Za podanie poprawnej metody  1 pkt 3
Za podanie poprawnego wyniku wraz z jednostkÄ…  1 pkt
Za podanie opisu czynności  1 pkt
W T = 20°C można rozpuÅ›cić 88 g NaNO3 w 100 g wody  powstaje roztwór nasycony, czyli:
33 g x g
x = 37,5 g wody
Opis czynności:
Z uzyskanego roztworu należy odparować 12,5 g wody.
lub:
W T = 20°C można rozpuÅ›cić 88 g NaNO3 w 100 g wody  powstaje roztwór nasycony, czyli:
x g 50 g
x = 44 g NaNO3
Opis czynności:
Aby uzyskać roztwór nasycony, należy dodać 11 g soli.
21. Za podanie charakteru chemicznego tlenków  3 pkt, przy czym: 3
 za dwie poprawne odpowiedzi  1 pkt
 za trzy poprawne odpowiedzi  2 pkt
 za cztery poprawne odpowiedzi  3 pkt
SO2  kwasowy, Na2O  zasadowy, CO  obojętny, P4O10  kwasowy
www. operon. pl
3