Prawo cywilne I wykład 1


2011-10-16
Prawo cywilne I
Wykład 1
Podstawy
" Prowadzący prof. UO dr hab. Piotr Stec.
" Czas trwania 2 semestry
" Sposób zaliczenia: egzamin ustny
 trzy pytania,
 na wszystkie trzeba odpowiedzieć,
" Przedtermin: zaliczenie (II semestru) na
min. 4,0.
Pojęcie prawa cywilnego
" Dział prawa regulujący stosunki
majątkowe i niektóre niemajątkowe
pomiędzy równoprawnymi podmiotami
tego prawa (Gniewek)
" Kryteria wyodrębnienia:
 charakter stosunków prawnych,
 swoista metoda regulacji,
" autonomia woli,
" równorzędność podmiotów.
1
2011-10-16
Stosunek cywilnoprawny
" Relacja między podmiotami prawa
cywilnego, w której każda ze stron ma
wyznaczone przez przepisy tego prawa
uprawnienia i obowiązki.
" Klasyfikacja:
 abstrakcyjne i konkretne,
 proste (jedno uprawnienie i obowiązek) i
złożone (wiele uprawnień i obowiązków).
Elementy stosunku prawnego
" Podmiot: uczestnik obrotu
cywilnoprawnego, występuje w
określonej roli w danym stosunku (jako
strona).
" Przedmiot (dozwolone lub nakazane
zachowanie się podmiotów prawa,
niekiedy dotyczące rzeczy).
" Treść (prawa i obowiązki stron).
Powstanie stosunków
cywilnoprawnych
" Zdarzenia (niezależne od woli ludzkiej)
" Zachowania (zależne od woli ludzkiej)
 czynności (konwencja znaczeniowa
zawarta w przepisach prawa wiąże je z
wywołaniem określonych skutków
cywilnoprawnych)
 czyny (nie są czynnościami,rodzą skutki
cywilnoprawne).
2
2011-10-16
yródła prawa cywilnego
" Materialne i formalne
" Prawo wewnętrzne
" Prawo wspólnotowe
" Nie są zródłami prawa
 poglądy doktryny
 orzecznictwo
 zwyczaje (obecnie tylko element stanu
faktycznego)
Działy prawa cywilnego
" Część ogólna
" Prawo rzeczowe
" Zobowiązania  część ogólna
" Zobowiązania  część szczegółowa
" Spadki
" Prawo rodzinne
" Działy wyspecjalizowane
Zasady prawa cywilnego
" Postulaty doktryny co do pożądanej
treści przepisów prawnych LUB
" Idee przewodnie systemu prawa
wyrażone w jego przepisach
" Zasady prawa cywilnego zasadniczo
wyprowadzamy z poszczególnych norm
kodeksowych.
" Katalog zasad nie jest jednolity.
3
2011-10-16
Zasady prawa cywilnego II
" Zasada autonomii woli
" Zasada ochrony własności
" Zasada ochrony praw nabytych
" Zasada ochrony dobrej wiary
" Zasada ochrony praw konsumenta
" Zasada ochrony dóbr osobistych
Stosowanie prawa cywilnego
" Ustalenie stanu faktycznego
 domniemania prawne i faktyczne,
usuwalne i nieusuwalne,
 ciężar dowodu.
" Wybór i wykładnia odpowiedniej normy
prawnej
" Subsumpcja
" Wydanie rozstrzygnięcia
Przepisy prawa cywilnego
" Reguły zachowania zawarte w
jednostce redakcyjnej aktu prawnego.
" Względnie i bezwzględnie
obowiązujące.
" Odsyłające i blankietowe.
" Ogólne i szczególne.
" Klauzule generalne.
4
2011-10-16
Prawo podmiotowe
" Wynikająca ze stosunku prawnego
" sfera możności postępowania w
określony sposób
" przyznana przez normę prawną
" w celu ochrony interesów podmiotu
uprawnionego
" i przez normę prawną zabezpieczona
(Wolter)
Prawa podmiotowe
" Roszczenia (możność domagania się
określonego zachowania)
" Uprawnienia kształtujące (możność
jednostronnego ukształtowania lub
zniweczenia stosunku prawnego)
" Zarzuty
 peremptoryjne (niweczące)
 dylatoryjne (chwilowo uniemożliwiają
realizację prawa)
Rodzaje praw podmiotowych
" Bezwzględne i względne
" Zbywalne i niezbywalne
" Dziedziczne i niedziedziczne
" Majątkowe i niemajątkowe
" Samoistne i niesamoistne
" Wolne i związane
5
2011-10-16
Nabycie praw podmiotowych
" Sposoby nabycia praw podmiotowych
" Pierwotne i pochodne
" Konstytutywne i translatywne
" Pod tytułem ogólnym (sukcesja
uniwersalna) i szczególnym (sukcesja
singularna)
Utrata praw podmiotowych
" Przeniesienie na inną osobę.
" Zrzeczenie się prawa
" Konfuzja
" Inne zdarzenia przewidziane ustawą:
 niewykonywanie prawa
 upływ czasu
 śmierć uprawnionego.
Wykonywanie praw
podmiotowych
" Wykonywanie prawa: realizacja przyznanych
przez prawo uprawnień, jednorazowo lub
stale.
" Nadużycie prawa podmiotowego (art. 5 kc)
" Kolizja praw podmiotowych
 pierwszeństwo jednego z praw
 redukcja praw
 kolizję rozstrzyga sąd
6
2011-10-16
Ochrona praw podmiotowych
" Zapewnia uprawnionemu możliwość
ochrony jego praw.
" Zasadniczo jest ochroną sądową.
" Ochrona pozasądowa:
 obrona konieczna
 stan wyższej konieczności
 samopomoc.
7


Wyszukiwarka