Pozarządowe organizacje bezpieczeństwa publicznego
konspekt wiedzy
I Aspekty teoretyczne
1. definicja
organizacja międzynarodowa  zrzeszenie podmiotów (państw, innych osób
prawnych lub osób fizycznych) pochodzących z co najmniej trzech państw powołane
do życia dla realizacji zadań określonych w statucie
organizacje transnarodowe  organizacje, których uczestnicy pozapaństwowi,
pozarządowi, niesuwerenni i nieterytorialni świadomie w swojej działalności
przekraczają granice państw i wywierają wpływ na stosunki wewnętrzne
i międzynarodowe
elementy definicji:
podmioty:
państwa
podmioty pozapaństwowe pochodzące z różnych państw
osoby prawne
osoby fizyczne
cel  realizacja zadań wcześniej określonych
dokument prawny  statut
2. cechy organizacji
a) stałe organy  co najmniej organ zarządzający (często sekretariat)
b) podstawa prawna  statut, czyli umowa cywilnoprawna o charakterze
międzynarodowym
c) trwały czas funkcjonowania
d) określony w statucie czas podejmowania decyzji
e) niezorientowanie na zysk
3. klasyfikacje organizacji międzynarodowych
a) ze względu na charakter prawny członków
organizacje międzyrządowe (IGO)
organizacje pozarządowe (NGO)
b) ze względu na kryterium zasięgu członkostwa
powszechne
grupowe  państwa spełniają określone kryteria (najczęściej geograficzne)
c) ze względu na stopień władzy
koordynacyjne  o niskim stopniu władzy (nie są w stanie zmusić państw do
określonych działań)
integracyjne  o wysokim stopniu władzy (państwa przekazały im pewien zakres
wykonywania swojej suwerenności)
d) ze względu na przedmiotowy zakres kompetencji
o kompetencjach ogólnych
o kompetencjach wyspecjalizowanych
4. funkcje
a) regulacyjne  tworzenie norm i wzorców postępowania w środowisku
międzynarodowym
normy prawne
normy polityczne
b) kontrolne  konfrontowanie stanu faktycznego z rzeczywistością
ustalenie stanu faktycznego
ustalenie stanu prawnego
1
konfrontacja obu stanów ze sobą
ustalenie winnego
sankcje
c) operacyjne  bezpośrednie świadczenie usług przez organizacje
pomoc techniczna
programy rozwojowe
utrzymywanie pokoju, tworzenie pokoju
5. struktura
a) organy międzyrządowe (decyzyjne)
plenarne
skład  reprezentanci wszystkich członków organizacji
kompetencje  podejmowanie najważniejszych decyzji
zarządzająco-wykonawcze
skład  sprawiedliwa reprezentacja członków, organy o ograniczonym
członkostwie
kompetencje  decyzje przekazywane z organu naczelnego, nadzorowanie
działań innych organizacji
b) organy administracyjne
skład  wybierany przez organy decyzyjne funkcjonariusze międzynarodowi
kompetencje  zarządzanie majątkiem, personelem i finansami oraz obsługa
techniczna wraz z prowadzeniem działalności operacyjnej
c) organy pokojowego rozstrzygania i załatwiania sporów
organy rozstrzygania sporów
organy sądowe
trybunały arbitrażowe
trybunały administracyjne
organy załatwiania sporów
organy koncyliacyjno-pojednawcze
organy mediacyjne
organy badawcze
II Pozycja NGO's
1. przyczyny zwiększania aktywności NGO'sów w środowisku międzynarodowym po
1989 roku
a) zwrot ku działaniom humanitarnym
b) zwiększenie się ilości gotówki przeznaczonej na pomoc dla krajów biednych
c) przykładanie większej uwagi do opinii NGO'sów
2. czynniki potęgujące siłę NGO'sów
a) mały rozmiar i struktura pozwalające na unikanie biurokracji, podejmowanie
skuteczniejszych działań i lepsze wykorzystanie środków
b) skupienie się na wąskich wycinkach działalności czyniące z nich ekspertów
c) apolityczna natura i niezależność
d) zdolność do długotrwałego oddolnego działania przywiązująca ludzi i budująca
pozytywny potencjał
3. NGO'sy a prawo międzynarodowe
a) powiązania z organizacjami międzyrządowymi
ONZ
artykuły 70 i 71 Karty Narodów Zjednoczonych
przedstawiciele organizacji wyspecjalizowanych mogą brać udział
w pracach Rady Gospodarczo-Społecznej (RGS) bez prawa głosu
RGS może konsultować się z organizacjami pozarządowymi w sprawach
2
dotyczących kompetencji RGS
rezolucja Rady Gospodarczo-Społecznej
otrzymywanie agendy RGS
proponowanie włączania zagadnień do agendy
uczestniczenie w obradach RGS
kierowanie stanowisk do RGS
ustne wystąpienia przed RGS
Rada Europy
biorą udział w implementacji Europejskiej Karty Socjalnej
biorą udział w pracach Europejskiego Trybunału Praw człowieka jako
dobrowolni eksperci
wspierają obywateli przy skargach indywidualnym przeciw państwom
Unia Europejska
UE wzmacnia NGO'sy w organizacjach międzynarodowych w zakresie ich
dostępu do tych organizacji
w krajach trzecich posługuje się nimi w zakresie:
rozwoju społeczeństwa obywatelskiego
demokratyzacji
rozwoju gospodarczego
b) NGO'sy w prawie międzynarodowym  brak uregulowań w prawie
międzynarodowym
4. rola NGO'sów w globalnym zarządzaniu
a) kształtowanie listy dyskutowanych spraw poprzez:
protesty
akcje informacyjne
lobbing
przygotowywanie analiz i ekspertyz
b) udział w procesie tworzenia norm
jako gospodarz i mediator
jako element procesu w organizacjach międzynarodowych
nieoficjalny konsultant (warsztaty, platforma spotkań)
c) monitoring implementacja porozumień
monitorowanie
element wczesnego ostrzegania
forum zbierania informacji
implementacja
dostarczyciel usług
edukacja i działalność treningowa
koordynacja działań
udział w odbudowie pokonfliktowej
d) reakcja na niepodporządkowanie się
zbieranie informacji i oszacowywanie stopnia łamania porozumień
wymuszanie przestrzegania porozumień
whistle-blowing  ostrzeganie o łamaniu
budowanie społecznego poparcia przeciw łamiącym porozumienie
5. podział NGO'sów (ze względu na zakres zainteresowań)
a) organizacje charytatywne i rozwojowe
b) promujące demokrację prawa człowieka i dobre zrządzanie
c) organizacje zajmujące się rozwiązywaniem konfliktów
d) organizacje zajmujące się wsparciem społeczeństwa i budową wspólnot
3
e) organizacje wspomagające państwo w zakresie edukacji, systemu ochrony zdrowia
i innych usług państwowych
III Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca
1. składniki Ruchu
a) Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża
b) Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego
Półksiężyca
c) Stowarzyszenia Krajowe Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca
2. cele
a) zapobieganie i łagodzenie ludzkich cierpień
b) ochrona życia i zdrowia
c) zapewnianie poszanowania istoty ludzkiej w konfliktach zbrojnych i nagłych
przypadkach
d) zapobieganie katastrofom
e) promowanie zdrowia i dobrobytu
f) rozwijanie gotowości członków Ruchu do udzielania pomocy
3. zasady
a) humanitaryzm  poszanowanie dla ludzkiego bytu
b) bezstronność  brak dyskryminacji
c) neutralność  nieangażowanie się po żadnej ze stron konfliktu
d) niezależność- utrzymanie autonomii Ruchu od państw
e) dobrowolność  praca niezależnie od perspektywy uzyskania korzyści
f) jedność  tylko jedno stowarzyszenie w kraju
g) uniwersalność  stowarzyszenie jest ogólnoświatowe
4. działalność
a) wyzwania dla Ruchu
utarta przez rządy kontroli nad technologią chorobami i migracją
zwiększanie się luki między bogatymi a biednymi
pandemie zaczynające się w Afryce lub Azji a wymagające globalnej reakcji
nierównomierny dostęp do służby zdrowia
rozwój wielkich miast i związane z tym problemy
nowy rodzaj konfliktów  o zasoby
polaryzacja i radykalizacja narodów i społeczeństw
wzrost liczby uchodz
ców i wynikający z niego nacisk na systemy zdrowotne
i opieki socjalnej
przeniesienie odpowiedzialności z rządów państw na inne podmioty
b) strategiczne cele i działania
wzmocnienie elementów w Ruchu
poprawianie efektywności Ruchu poprzez zwiększenie współpracy i spójności
poprawa wizerunku Ruchu i relacji z innymi partnerami
IV Amnesty International
1. misja i wizja
a) wizja  świat przestrzegający praw człowieka zapisanych w Powszechnej Deklaracji
Praw Człowieka i innych międzynarodowych umowach
b) misja  koncentrowanie się na ochronie praw dotyczących:
fizycznej i psychicznej integralności jednostki
wolności sumienia i słowa
wolności od dyskryminacji
2. cele
a) uwolnienie więz
niów sumienia
4
b) zapewnienie więz
niom politycznym bezzwłocznego i rzetelnego procesu
c) zniesienie kary śmierci, tortur oraz okrutnego nieludzkiego lub poniżającego
traktowania
d) nie kresu pozasądowym egzekucjom lub  zaginięciom
e) pociągnięcie do międzynarodowej odpowiedzialności sprawców naruszeń praw
człowieka
f) propagowanie przestrzegania praw gospodarczych społecznych i kulturalnych
g) reagowanie na zagrożenia pozapaństwowe
3. działalność
a) ocena sytuacji osób represjonowanych
b) międzynarodowe kampanie medialne
dotyczące konkretnego problemu w konkretnym kraju
dotyczące ogólnego problemu
c) doroczne raporty dotyczące przestrzegania praw człowieka
d) pilne akcje wysyłania listów  apeli dotyczących:
egzekucji lub tortur
osób pozbawionych kontaktu z prawnikiem lub rodziną
pozbawienia opieki medycznej
więz
niów sumienia
e) maraton pisania listów
f) kampanie regionalne i problemowe  zwracające uwagę na łamanie praw człowieka
w konkretnym regionie geograficznym, państwie lub konkretnego problemu np.:
Prawa człowieka pod Murem Chińskim
Darfur nie może już czekać
stop przemocy wobec kobiet
uchodz
cy mają prawa
g) misje fact-finding (poszukiwania informacji o naruszeniach, a potem nagłaśnianie
ich)
V OXFAM International
1. misja i wizja
a) misja  pomoc w tworzeniu trwałych rozwiązań w walce z biedą
b) wizja  świat bez biedy, gdzie ludzie traktowani są równo i cieszą się pełnią praw
obywatelskich
2. cele
a) zmniejszanie ubóstwa i łagodzenie cierpień w każdej części świata
b) poszukiwanie przyczyn i skutków ubóstwa i cierpień oraz likwidacja decydentów
w celu likwidacji ubóstwa i cierpień
3. obszary działań
a) sprawiedliwość ekonomiczna
zwiększenie wydajności gospodarstw rolnych
sprawiedliwe reguły handlu
redukcja wpływu zmian klimatycznych
b) prawa kobiet i grup wykluczonych
wymaganie od rządów, aby zadbały o zdrowie, edukację, dostęp do wody
i kanalizacji
wspieranie organizacji społecznych
wymuszanie, od państw rozwiniętych, realizacji podjętych zobowiązań, poprawy
polityki i dostępności funduszy
c) prawa w kryzysach humanitarnych
powiększanie zdolności ochronnych i pomocowych
5
zmiana polityki i działania systemu humanitarnego
praca na polu bezpieczeństwa ludzkiego dotycząca prewencji i rozwiązywania
konfliktów
d) sprawy gender
wspieranie udziału kobiet w polityce
zmiana otoczenia społecznego wspierającego przestępstwa wobec kobiet
wzmocnienie własnych zdolności dotyczących gender
e) sprawiedliwy dostęp do zasobów naturalnych
f) zapewnienie dostępu do żywności i jej równiejszy podział
4. zadania z Planu Strategicznego
a) zmiana świata
prawo do bycia wysłuchanym  przywrócenie ludziom kontroli nad ich życiem
i poprawa jego jakości poprzez:
organizację społeczeństwa obywatelskiego
dostęp do technologii i informacji
partycypację w decydowaniu politycznym
dostęp do wymiaru sprawiedliwości
globalne obywatelstwo (globalne prawa i obowiązki)
przywrócenie pozycji kobiety
wspieranie organizacji i ruchów praw kobiet
likwidacja barier, szkolenia dotyczące praw kobiet
likwidacja przemocy skierowanej przeciw płci
promocja udziału kobiet w polityce
ochrona życia teraz i w przyszłości
wzmocnienie mechanizmów antykryzysowych
redukcja zagrożeń katastrofami
wzmocnienie antykryzysowej zdolności państw
działania na poziomie lokalnym zmniejszające ryzyko katastrof i konfliktów
budowa partnerstwa męsko-damskiego
odpowiednie wyżywienie
promocja systemów produkcji żywności odpornych na zmianę klimatu
wspomaganie społeczności w gospodarowaniu ziemią i wodą
wspieranie kobiet w roli adwokatów pozytywnych zmian
wspieranie państw w uatrakcyjnianiu rynków lokalnych
wspieranie małych producentów przez stworzenie reguł uczciwego handlu
i możliwości wzrostu przedsiębiorstw
poprawa polityki rozdawania żywności szczególnie w krajach wrażliwych
sprawiedliwe korzystanie z surowców
monitoring eksploatacji surowców
przeciwdziałanie konfliktom o surowce
wspieranie kobiet w korzystaniu z prawidłowego rozdziału surowców
pomoc dla biedniejszych społeczności w adaptacji do zmian klimatu i udziału
w podziale surowców naturalnych
finansowanie rozwoju i uniwersalnych podstawowych usług
reforma wspierania programów redukcji biedy
wzmocnienie lokalnych systemów podatkowych
wspieranie lokalnych inicjatyw redukcji ubóstwa
wpływ na międzynarodowe instytucje finansowe, aby przynosiły korzyści
także ubogim
budowa społeczeństwa obywatelskiego niewykluczającego nikogo
6
wspieranie kampanii prozdrowotnych
b) zmiana sposobu pracy
tworzenie ogólnoświatowej sieci wpływu
program poprawy jakości programów edukacyjnych
wzmocnienie odpowiedzialności wobec społeczności i darczyńców
inwestowanie w ludzi
poprawa efektywności kosztowej
VI Aliance for Peacebuilding  Sojusz dla Budowania Pokoju
1. misja
a) budowanie pokoju poprzez wspólne działanie wielu podmiotów rządowych,
akademickich i pozarządowych na drodze innowacyjnych podejść
2. cele
a) wprowadzenie innowacyjności  pomost między naukowcami a środowiskami
kształtującymi politykę
b) oddziaływanie  ścisła współpraca z lokalnymi organizacjami bezpieczeństwa
obywatelskiego w celu skutecznego oddziaływania na decydentów
c) łączenie  środowisk lokalnych i praktyków budowania pokoju w celu rozszerzenia
wiedzy i umiejętności oraz tworzenia nowych strategii
3. realizacja celów
a) wprowadzanie innowacyjności
system oceniania
projekt oceny metod budowania pokoju
budowa Konsorcjum Oceny Procesów Budowy Pokoju
mapowanie granic budowania pokoju
przejście do podejścia dynamicznego oddziaływania wielosektorowego
budowa placówki badawczej zajmujące się badaniem budowania pokoju
zapobieganie zbrodniom i konfliktom
wymiana idei i budowa całościowego podejścia do prewencji oraz
współpraca z rządami
wzmocnienie zdolności w dziedzinie reagowania
Projekt Systemowej Budowy Pokoju
wielowymiarowa inicjatywa badawcza
budowa systemów eksperckich
b) oddziaływanie
lobbowanie na rzecz budowania pokoju i wspieranie globalnych wysiłków
budowy bezpieczeństwa
kampania odzyskiwania narracji budowy pokoju i odejścia od paradygmatu
ciągłej wojny
publikacje  aby dotrzeć do szerszego grona odbiorców
7