Projekty AVT
Aktywny subwoofer
A
k
t
y
w
n
y
s
u
b
w
o
o
f
e
r
Aktywny subwoofer
A
k
t
y
w
n
y
s
u
b
w
o
o
f
e
r
samochodowy o mocy 70W
s
a
m
o
c
h
o
d
o
w
y
o
m
o
c
y
7
0
W
samochodowy o mocy 70W
s
a
m
o
c
h
o
d
o
w
y
o
m
o
c
y
7
0
W
2458
Wielu posiadaczy samochodów przywiązu- Najprostszą, a czasem jedyną metodą po- Opisywany układ powstał na prośbę fir-
je dużą wagę do marki i jakości sprzętu au- prawy odtwarzania tak ulubionego przez wie- my, która zajmuje się sprzedażą głośników,
dio, jaki zainstalowany jest w aucie. Choć lu basu jest zastosowanie zewnętrznego sub- w tym subwooferów. Prototyp pokazywany
w niektórych przypadkach jedynym celem woofera, czyli oddzielnego głośnika dla naj- na zdjęciach został przetestowany w różnych
jest zaimponowanie znajomym, ogromna niższych tonów. Częstokroć nie jest możliwe warunkach, przy współpracy z różnymi gło-
rzesza automobilistów chciałaby cieszyć wbudowanie takiego głośnika w tylną półecz- śnikami i potwierdził swą wartość.
się jakością dz
więku. I tu w grę wchodzą kę i pozostaje włożenie do bagażnika subwo-
Opis układu scalonego
głośniki. Kupowanie drogiego sprzętu, ofera w obudowie mającej kształt rury. Taki
który będzie współpracował z kiepskiej ja- typowy  rurowy subwoofer można zobaczyć TDA1562
kości głośnikami jest zupełnie irracjonalne. na fotografii. Osobom zupełnie niezoriento- Podstawą konstrukcji aktywnego subwoofera
Z drugiej strony okazuje się, że dobre gło- wanym należy wyjaśnić, iż umieszczenie sub- jest nowoczesny układ scalony TDA1562.
śniki i prawidłowa instalacja (odpowiednio woofera w bagażniku nie jest błędem, ponie- Jest to następca znanej od kilku ładnych lat
grube przewody) pozwolą uzyskać znako- waż najniższe tony w tak małych przestrze- kostki TDA1560, ale uwaga, rozkład i funk-
mity dz
więk nawet ze sprzętu ze średniej niach i tak są odczuwane jako drgania i wibra- cje poszczególnych wyprowadzeń są inne.
półki cenowej. cje i przenoszą się nie tylko przez powietrze, Układy TDA1560 i 1562 nie są wzajemnie
Typowy samochodowy system audio to ale też przez konstrukcję samochodu. wymienne. Wcześniejszy układ (TDA1560)
dziś radioodtwarzacz z czterokanałowym W każdym przypadku zastosowanie do- miał wątpliwą przydatność praktyczną ze
wzmacniaczem mocy. Sumaryczna moc datkowego głośnika wymaga dodania względu na konieczność stosowania subwoo-
wszystkich kanałów (4x9W...4x30W) całko- wzmacniacza, ponieważ typowe radioodtwa- fera o zupełnie nietypowej jak na głośniki sa-
wicie wystarczy do uzyskania potrzebnej rzacze samochodowe nie mają wewnętrzne- mochodowe oporności 8&! (lub dwóch połą-
głośności. Szaleńcami bywają nazywani ci, go wzmacniacza dla subwoofera. Mało tego czonych w szereg 4-omowych) i niezbyt du-
którzy w swych autach instalują wzmacnia-  często nie mają nawet oddzielnego wyjścia żą moc maksymalną, wynoszącą 40W. Więk-
cze o mocach rzędu kilowatów. Indywidual- dla subwoofera i trzeba sygnał stereofonicz- szą moc można z powodzeniem uzyskać
ne instalacje pozwalające uzyskać wewnątrz ny z wyjść głośnikowych najpierw zmikso- z dwóch zwykłych, taniutkich wzmacniaczy
auta natężenie dz
więku rzędu 150dB, czyli wać, a potem odfiltrować, pozostawiając sy- mostkowych, napędzających dwa głośniki 4-
znacznie więcej niż startujący odrzutowiec, gnały z zakresu 40...150Hz. omowe, np. TDA1554. Kostka TDA1560 re-
są jedynie ciekawostką na targach sprzętu  Zadanie takie spełnia opisany dalej układ. klamowana jako rewelacja nie zyskała popu-
żaden normalny człowiek nie wytrzyma tak Zasilany napięciem z akumulatora (14,4V) larności.
głośnego dz
więku bez poważnej szkody na zawiera on wzmacniacz o zadziwiająco dużej Zupełnie inaczej wyglądają perspektywy
zdrowiu. Pomijając takie ciekawostki two- mocy 70W, filtr aktywny o przełączanej cha- nowego układu TDA1562. Kostka współpra-
rzone przez fanatyków oraz w celach rekla- rakterystyce oraz różnicowe stopnie wejścio- cuje z typowym głośnikiem 4-omowym
mowych trzeba jednak stwierdzić, że co bar- we, pozwalające wykorzystać sygnał z do- i dzięki pracy w klasie H ma dwie bardzo
dziej zorientowani zwolennicy dobrego wolnego z
ródła. istotne zalety.
dz
więku poszukują możliwości rozszerzenia Dzięki zastosowaniu nowoczesnego Po pierwsze możliwe jest uzyskanie mocy
pasma w dół. wzmacniacza scalonego TDA1562Q, pracu- szczytowej 70W przy zasilaniu z akumulato-
Choć wspomniane cztery typowe głośniki jącego w klasie H, udaje się uzyskać na ob- ra. Inne sposoby uzyskania mocy większej
umożliwiają uzyskanie wystarczającej gło- ciążeniu 4&! przy napięciu zasilania niż 25W są dużo bardziej skomplikowane
śności, jednak ich wymiary, sposób zamoco- 14,4V niewiarygodnie dużą moc wyjściową i kosztowne (stosowanie przetwornic albo
wania i warunki pracy zwykle nie umożli- 70W. Wykorzystanie tego właśnie wzmac- głośników 1- lub 2-omowych).
wiają prawidłowego przenoszenia najniż- niacza to najtańsza i najprostsza droga do bu- Po drugie wzmacniacz klasy H ze swej
szych częstotliwości. dowy praktycznego aktywnego subwoofera. natury ma mniejszą moc strat niż typowy
Elektronika dla Wszystkich
15
Projekty AVT
wzmacniacz klasy AB. Oznacza to mniejsze Wejście MODE (nóżka 4), obecne we wyjścia diagnostycznego nie może przekra-
straty mocy i możliwość stosowania mniej- wszystkich wzmacniaczach samochodo- czać 150mA
szych radiatorów, co w warunkach samocho- wych, pozwala zdalnie włączać i wyłączać W prostszych zastosowaniach wyjście
dowych jest bardzo ważne. wzmacniacz. Gdy napięcie na tej końcówce, DIAG można pozostawić niepodłączone, al-
Nawet gdyby wystąpiły wyjątkowo nie- mierzone względem masy, wynosi bo dołączyć doń diodę LED wraz z szerego-
sprzyjajÄ…ce warunki (wzrost temperatury oto- 0...2V wzmacniacz jest w stanie bezprÄ…dowe- wym rezystorem ograniczajÄ…cym prÄ…d.
czenia, różnego typu zwarcia), kostka ma go uśpienia - STANDBY. Pobiera prąd rzędu Końcówka STAT (nóżka 16) jest jedno-
wiele obwodów zabezpieczających oraz sy- 1 mikroampera. Gdy napięcie wynosi cześnie wejściem i wyjściem. Przy pierwszej
gnalizacyjnych. Na przykład wyłącza się 2...4V wzmacniacz  budzi się , jest gotów do lekturze katalogu jej funkcje wydają się bar-
przy obniżeniu napięcia poniżej 8V (7...9V). pracy, pobiera około 110...150mA prądu spo- dzo dziwne i niezrozumiałe. W zrozumieniu
Gdy struktura podgrzeje się do temperatury czynkowego, ale sygnał przezeń nie przecho- jej roli pomogą następujące informacje:
+120oC, układ automatycznie obniży moc dzi. Jest to stan wyciszenia  MUTE. Gdy - w prostej aplikacji nóżka ta nie jest
wyjściową i będzie pracował jako zwykły napięcie na nóżce 4 przekracza 4,2V wzmac- podłączona   wisi w powietrzu ,
wzmacniacz mostkowy klasy AB. niacz pracuje normalnie. - w roli wyjścia wykazuje właściwości jak
Analiza wszystkich szczegółów poda- Końcówka DIAG (nóżka 8) to wyjście logiczna bramka trójstanowa (stany: wysoki,
nych w karcie katalogowej niewątpliwie diagnostyczne. Warto wiedzieć, że jest to niski i dużej impedancji),
przyprawi mniej odpornych o ból głowy. wyjście typu otwarty kolektor, gdzie tranzy- - we wzmacniaczach wielokanałowych
Układ ma bowiem wiele różnych funkcji, stor wyjściowy w normalnych warunkach jest nóżki I/O kilku kostek (do 8) mogą być łą-
opcji, a jego działanie w różnych ekstremal- zatkany. Tranzystor wyjściowy otwiera się, czone razem albo sterowane niezależnie
nych warunkach naprawdÄ™ nie jest Å‚atwe do sygnalizujÄ…c wiele niekorzystnych sytuacji: przez mikroprocesor.
zrozumienia. Nie należy się jednak bać tego - clipping - przesterowanie (obcinanie - Przy zwarciu tych końcówek z kilku ukła-
układu. Okazuje się bowiem, że prawie za- wierzchołków przebiegu audio), dów jeden wzmacniacz może wyciszyć albo
wsze kostka będzie pracować w swej podsta- - nadmierny wzrost temperatury struktury ograniczyć moc pozostałych w przypadku
wowej, katalogowej aplikacji  patrz rysu- - zwarcie jednego z wyjść do masy albo awarii, przegrzania bądz
w innych nietypo-
nek 1 - i nie ma potrzeby wgłębiać się we plusa zasilania, wych warunkach.
wszystkie szczegóły. - zwarcie obu wyjść ze sobą, Pozostałe końcówki mają swoje odpowie-
dniki w klasycznych wzmacniaczach samo-
chodowych i nie ma potrzeby ich omawiać.
Do praktycznego wykorzystania tej bar-
dzo interesujÄ…cej kostki wcale nie jest po-
trzebna znajomość wszystkich parametrów
katalogowych. Można skorzystać z zalecane-
go firmowego schematu aplikacyjnego (rysu-
nek 1). Podstawowe parametry podane sÄ…
poniżej:
Robocze napięcie zasilania . . . . . . . . . . . . . . 8...18V
Dopuszczalne napięcie zasilania . . . . . . . . . . 0...30V
(chwilowo do 45V)
PrÄ…d spoczynkowy . . . . . . typ. 110mA, max 150mA
Wzmocnienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26dB (20x)
Moc maksymalna . (14,4V, 4&!, THD-10%) typ.70W
Moc maksymalna . . . (14,4V, 4&!, THD-0,5%) typ. 55W
Maksymalny prąd wyjściowy . . . . . . . ciągły 8A,
szczytowy 10A
Zniekształcenia nieliniowe (14,4V, 4&!, 20W) . . typ. 0,06%
Górna częstotliwość graniczna. . . . . . . . . . . >20kHz
Opis modułu
Schemat ideowy modułu aktywnego sub-
woofera pokazany jest na rysunku 2.
Wzmacniacz operacyjny U1A pracuje jako
Rys. 1 Katalogowa aplikacja TDA1562 - brak obciążenia (testowane tylko raz wzmacniacz różnicowy. W wersji podsta-
w chwili włączenia zasilania). wowej wystarczające tłumienie sygnału
Wystarczy rozumieć funkcje poszczegól- Sygnał z tego wyjścia może być podany wspólnego (około 40dB) zapewnią precy-
nych wyprowadzeń, w tym z grubsza rolę na przykład na mikroprocesor sterujący zyjne rezystory R6...R11 o tolerancji 1%.
końcówek MODE, STAT oraz DIAG. i wykorzystany do zmniejszenia głośności Jedynie jeśli ktoś chce uzyskać jeszcze lep-
Do nóżek 3,5 oraz 13, 15 są dołączone bądz
wyciszenia wzmacniacza w przypad- sze tłumienie sygnału współbieżnego, mo-
kondensatory podciągające umożliwiające ku przegrzania, przesterowania, zwarcia. że zastosować cermetowy PR-ek PR1 (np.
pracę w klasie H. Ich zadaniem jest chwilowe Można łączyć równolegle wyjścia DIAG 2,2k&!) i w szereg z R10 dodać rezystor
zwiększanie napięcia zasilającego dany ka- kilku kostek. o wartości 1k&!. W wersji podstawowej po-
nał, by uzyskać dużą moc. Uwaga! Od warto- Wyjście to ma dość dużą wydajność  re- tencjometru PR1 nie należy montować 
ści dołączonych pojemności zależy dolna gra- zystancja obciążenia nie może być mniejsza jak wskazuje schemat, jego punkty lutow-
niczna częstotliwość pasma pełnej mocy. niż 100&!, co oznacza, że maksymalny prąd nicze są zwarte.
Elektronika dla Wszystkich
16
Projekty AVT
Rys. 2 Schemat ideowy modułu
Rys. 3 Charakterystyki filtru
Obwody wejść z rezystorami R6...R9 mogą
się wydać bardzo dziwne, ponieważ nie widać
tu punktu dołączenia masy. I tak jest w istocie
 jest to prawdziwe wejście różnicowe. Punkt
B albo Cmoże być dołączony do masy, jednak
wejściowy układ różnicowy wprowadzono po
to, by wyeliminować spadki napięć na obwo-
dzie masy między odtwarzaczem umieszczo-
nym z przodu kabiny samochodu a opisywa-
nym układem, który będzie umieszczony w ba-
gażniku. Wejścia A, B będą wykorzystane do
współpracy z radioodtwarzaczem, który ma
wyjście sygnałowe. Częściej wykorzystane bę-
dą wejścia C, D, które umożliwiają pobranie
sygnału wprost z wyjść głośnikowych dowol-
nego radioodtwarzacza. Dwa niewykorzystane
wejścia zawsze będą niepodłączone.
Informacja, że w danym zastosowaniu bę-
dÄ… wykorzystane tylko dwa punkty (A, B al-
bo C, D) może się wydać dziwna, ponieważ
oznacza to, że na subwoofer będzie podawa-
ny sygnał z jednego tylko kanału. Tak rze-
czywiście jest, lecz w przypadku subwoofe-
rów samochodowych praktyka taka jest po-
wszechna. Nie sumuje się sygnałów z obu
kanałów, tylko wykorzystuje jeden z nich za-
kładając, że realizator nagrania wiedział, iż
najniższe dz
więki rozchodzą się we wszyst-
kich kierunkach i zawartość składowych
o najniższych częstotliwościach jest jednako-
wa w obu kanałach stereo.
Sygnał z nóżki 1 wzmacniacza U1A poda-
wany jest na trzystopniowy filtr aktywny
o charakterystyce przełączanej skokowo za
pomocÄ… trzypozycyjnego, dwuobwodowego
przełącznika. Rysunek 3 pokazuje charakte-
rystyki częstotliwościowe tego stopnia
w różnych pozycjach przełącznika W2.
Z kolei przełącznik W1 pozwala zmienić
fazę sygnału o 180o, gdy dołączymy wzmac-
niacz mocy albo do wyjścia 7, albo 14 kostki
Elektronika dla Wszystkich
17
Projekty AVT
U1. Wzmacniacz U1B odwraca fazę, nie W większości przypadków punkt J dołączo- Aby umożliwić poziomy montaż konden-
zmieniając poziomu sygnału. ny będzie do radioodtwarzacza. satorów, zmodyfikowano płytkę prototypową
Układ U1C jest zwyczajnym buforem.  stąd pewne różnice między modelem z fo-
W zasadzie sygnał z suwaka POT1 mógłby Montaż i uruchomienie tografii a płytką z rysunku 4.
być podany wprost na wejście kostki Układ z rysunku 2 można zmontować na Ponieważ układ pobiera prąd o dużej war-
TDA1562, jednak przy potencjometrze o re- dwustronnej płytce drukowanej, pokazanej tości, zastosowano szerokie pola miedzi,
zystancji 100k&! mogłyby wtedy wystąpić na rysunku 4. a dodatkowo przewidziano zworę wzmacnia-
kłopoty związane ze szkodliwym sprzężeniem Montaż nie powinien sprawić specjalnych jącą ścieżkę doprowadzającą plus zasilania
pojemnościowym między wejściem a obwo- trudności, jednak należy zwrócić uwagę na do kostki U3.
dami podciągającymi kostki U3. Wzmacniacz nietypowy sposób montażu wzmacniacza U3 Płytkę zaprojektowano pod konkretne
mocy U3 pracuje w konfiguracji podobnej do i zachować właściwą kolejność. Najpierw, przełączniki i potencjometr. Oczywiście jeśli
firmowego schematu aplikacyjnego. Dodano traktując pustą płytkę jako szablon, trzeba ktoś miałby trudności z ich zdobyciem, za-
tylko obwody nóżki MODE i zmodyfikowano wywiercić w radiatorze otwory mocujące. Je- stosuje jakiekolwiek popularne zamienniki
obwody wyjścia DIAG. Zwiększono także śli będą gwintowane, należy użyć wiertła i dołączy je za pomocą krótkich przewodów.
dwukrotnie pojemność kondensatorów pod- o średnicy 2,4...2,5mm i gwintownika M3. Przy lutowaniu przewodów do tanich prze-
ciągających, by dodatkowo obniżyć dolną Podczas gwintowania aluminium trzeba łączników należy bardzo uważać, by ich nie
częstotliwość pasma pełnej mocy. gwintownik zwilżać denaturatem. Można też uszkodzić  tworzywo, z którego jest wyko-
Kondensatory C5, C10 zapobiegają sa- wywiercić otwory o średnicy 3,2...3,5mm nany ich korpus jest nieodporne na tempera-
mowzbudzeniu wzmacniacza. Układ U2 sta- i zastosować śruby z nakrętkami. Rozstaw turę i podgrzane styki mogą się przemie-
bilizuje napięcie zasilające obwody filtru. otworów w płytce jest taki, by trafić pomię- szczać, uniemożliwiając kontakt.
Elementy R16, R17, C6, C19...C21 tworzą dzy żebra typowego radiatora. W płytce jest Po wlutowaniu elementów w płytkę koń-
obwody zasilające kostki U1. sześć otworów mocujących, ale wystarczy cówki lutownicze należy skrócić, by nie były
W ogromnej większości przypadków mo- wykorzystać trzy: dwa związane z układem dłuższe niż 2...2,5mm.
duł (punkty P, O) będzie cały czas podłączo- scalonym U3 oraz jeden między kostką U1 Ostatnim etapem jest montaż wzmacnia-
ny do napięcia zasilającego przez bezpiecz- a gniazdem chinch. cza U3 i radiatora.
nik 10A, ale bez wyłącznika zasilania. Ewen- Gdy otwory w radiatorze są przygotowa- Nóżki wzmacniacza należy delikatnie wy-
tualny wyłącznik zasilania musiałby mieć so- ne, należy w klasyczny sposób zmontować giąć pod katem 90 stopni. Wzmacniacz umie-
lidne styki o obciążalności co najmniej 10A. na płytce elementy z wyjątkiem wzmacnia- szczony będzie nietypowo od strony lutowa-
Dlatego zastosowano inne rozwiązanie  sta- cza U3. W wersji podstawowej nie będzie też nia, napisem do płytki, wkładką radiatorową
łe połaczenie punktów P, O do z
ródła zasila- montowany potencjometr montażowy PR1, na zewnątrz, czyli inaczej niż pozostałe ele-
nia i zdalne sterowanie za pomocą punktu J. którego punkty lutownicze są zwarte kawał- menty. Taka konstrukcja gwarantuje dobry
Punkt J trzeba połączyć z tym punktem kiem ścieżki. kontakt z radiatorem. Ilustruje to rysunek 5.
wyjściowym radioodtwarzacza, gdzie napię- Wszystkie duże kondensatory elektroli- Uwaga! Najpierw trzeba jedynie wygiąć nóż-
cie 12V pojawia się dopiero po jego włącze- tyczne mogą być zmontowane pionowo, jak ki układu U3, by wycięcia w układzie scalo-
niu. Każdy radioodtwarzacz ma taki zacisk, w modelu, ale można je też zmontować pozio- nym pasowały do dużych otworów w płytce
bywa on wykorzystywany na przykład do mo, wykorzystując dodatkowe otwory i dodat- i radiatorze. Następnie trzeba skręcić śrubami
sterowania wysuwanej elektrycznie anteny kowo zamocować obejmami z drutu. Wtedy płytkę, kostkę U3 i radiator (stosując przewo-
czy właśnie do sterowania subwoofera. wysokość wzmacniacza będzie radykalnie dzący ciepło smar silikonowy) i dopiero wte-
Aby stabilizator U2 i kostka U1, które po- mniejsza . Ma to duże znaczenie, gdy ktoś nie dy, gdy wszystko pasuje, lutować nóżki U3
bierają około 10mA prądu, nie były cały czas wbuduje wzmacniacza do  rury subwoofera, od strony elementów. Właśnie ze względu na
aktywne, dołączono je do punktu J. Dzięki tylko zastosuje jakąś niewielką obudowę.
temu w spoczynku moduł praktycznie nie po- Rys. 4 Schemat montażowy
biera prądu (co najwyżej pojedyncze mikro-
ampery). Po podaniu napięcia na punkt J za-
czyna pracować stabilizator U2 i kostka U1,
a po czasie opóz
nienia wyznaczonym przez
R2C2 włącza się wzmacniacz mocy U3.
Widać z tego, że praca modułu jest możli-
wa dopiero po podaniu na punkt J napięcia
zasilającego, dlatego podczas testów nie na-
leży zapominać o zwarciu punktów P1 i J.
W zasadzie moduł także w samochodzie
mógłby cały czas pracować w trybie z punk-
tem J dołączonym nie do radioodtwarzacza,
tylko wprost do plusa zasilania. Gdyby jed-
nak kostki U1, U2 i wzmacniacz mocy U3
były cały czas włączone i pobierany prąd
spoczynkowy wynosiłby 120...160mA, przez
dobę zużyją około 2,9...3,8Ah. Oznacza to,
że w samochodzie, który nie jest użytkowa-
ny, po kilkunastu dniach całkowicie rozłado-
wałyby akumulator. Takie rozwiązanie moż-
na wprawdzie dopuścić w pojez
dzie, który
jest stale eksploatowany  już włączenie sil-
nika na kilka minut doładuje akumulator.
Elektronika dla Wszystkich
18
Projekty AVT
taki nietypowy sposób montażu konieczne punkty P, J, a sygnał o częstotliwości
okazało się użycie płytki dwustronnej. 50...100Hz na punkty A, B lub C, D. Dobrze
Układ zmontowany ze sprawnych ele- byłoby do wyjścia (punkty L, M) dołączyć
mentów nie wymaga uruchamiania i od razu głośnik o mocy ponad 80W lub rezystor
będzie pracował poprawnie. Zmontowany 4&!/70W (zestaw rezystorów).
układ można sprawdzić, podając zasilanie na Kto chce, może sprawdzić oscyloskopem
kształty przebiegów w punktach L,
M względem masy, i zdziwić się, że przy du-
Wykaz elementów
żych poziomach są one zniekształcone. Nie
Rezystory
trzeba się tym martwić - kto ma możliwość,
R1,R2,R4,R14 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k&!
R
1
,
R
2
,
R
4
,
R
1
4
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
k
&!
niech sprawdzi kształt przebiegu między
R10,R11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100k&! 1%
R
1
0
,
R
1
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
k
&!
1
%
punktami L, M (z pominięciem masy)  oka-
R12,R16,R17 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1k&!
R
1
2
,
R
1
6
,
R
1
7
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
k
&!
że się, iż przebiegi są prawidłowe. To wła-
R13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4,3k&!
R
1
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
,
3
k
&!
śnie jest jedna z ciekawszych cech tego
R15 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18k&!
R
1
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
8
k
&!
wzmacniacza klasy H.
R18,R19 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .680&!
R
1
8
,
R
1
9
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
6
8
0
&!
Kto się obawia, może najpierw, przed
R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .nie montować
R
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
n
i
e
m
o
n
t
o
w
a
ć
wlutowaniem kostki U3 i skręceniem całości
R5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220&! 1W
R
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
2
0
&!
1
W
sprawdzić działanie obwodów z kostkami
R6,R7 . . . . . . . . . .46,4k&! 1% (42,2k...61,9k&! 1%)
R
6
,
R
7
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
6
,
4
k
&!
1
%
(
4
2
,
2
k
.
.
.
6
1
,
9
k
&!
1
%
)
U1, U2.
R8,R9 . . . . . . . . . . . .464k&! 1% (422k...619k&! 1%)
R
8
,
R
9
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
6
4
k
&!
1
%
(
4
2
2
k
.
.
.
6
1
9
k
&!
1
%
)
POT1 . . . . . . . . . . . . .10kB (do druku) (4,7...100k&!)
P
O
T
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
k
B
(
d
o
d
r
u
k
u
)
(
4
,
7
.
.
.
1
0
0
k
&!
)
Rys. 5 Montaż mechaniczny
PR1 . . . . . . . . . . . . . . . .nie montować - zwarty
P
R
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
n
i
e
m
o
n
t
o
w
a
ć
z
w
a
r
t
y
Kondensatory
C1,C11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470nF
C
1
,
C
1
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
7
0
n
F
C10,C19,C20 . . . . . . . . . . . . . . . .100nF ceramiczny
C
1
0
,
C
1
9
,
C
2
0
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
n
F
c
e
r
a
m
i
c
z
n
y
C12 . . . . . . . . . . . . . . . . .1µF MKT (nie ceramiczny)
C
1
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
µ
F
M
K
T
(
n
i
e
c
e
r
a
m
i
c
z
n
y
)
C13,C14,C22,C23 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220nF
C
1
3
,
C
1
4
,
C
2
2
,
C
2
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
2
0
n
F
C15 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF Podczas praktycznych eksperymentów
C
1
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
n
F
C16,C18 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68nF przełącznik odwracający fazę okazał się
C
1
6
,
C
1
8
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
6
8
n
F
C17 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33nF potrzebny  barwa dz
więku w paśmie gra-
C
1
7
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
3
3
n
F
C2,C21 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100µF/16V
C
2
,
C
2
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
µ
F
/
1
6
V
nicznym zauważalnie zmienia się w zależ-
C3,C4,C8,C9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4700µF/16V
C
3
,
C
4
,
C
8
,
C
9
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
7
0
0
µ
F
/
1
6
V
ności od fazy subwoofera. Przełącznik W1
C5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2200µF/25V
C
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
2
0
0
µ
F
/
2
5
V
Stopień trudności układu - dwie gwiazdki należy ustawić w odpowiednie położenie
C6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220µF/16V
C
6
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
2
0
µ
F
/
1
6
V
- wskazuje, że podczas montażu należy wy- podczas końcowych testów w samocho-
C7,C24 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10µF/16V
C
7
,
C
2
4
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
µ
F
/
1
6
V
kazać się umiejętnościami mechanicznymi dzie. Trzypozycyjny przełącznik W2, okre-
Półprzewodniki
(wiercenie i ewentualne gwintowanie radia- ślający górną częstotliwość filtru, oraz po-
D1,D2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LED
D
1
,
D
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
L
E
D
tora) oraz zastosować się do wszystkich po- tencjometr głośności POT1 należy ustawić
U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .TL074
U
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
T
L
0
7
4
danych wskazówek. Natomiast układ elek- według upodobania w trakcie końcowych
U2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LM78L09
U
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
L
M
7
8
L
0
9
troniczny nie powinien sprawić jakichkol- prób w samochodzie. Nie można tu podać
U3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .TDA1562Q
U
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
T
D
A
1
5
6
2
Q
wiek kłopotów. recepty, jaka pozycja jest najlepsza, ponie-
Pozostałe
Jak już wspomniano, w praktyce wyko- waż końcowy efekt silnie zależy od jakości
W1 . . . .WÅ‚Ä…cznik dwupozycyjny dwuobwodowy (do druku)
W
1
.
.
.
.
W
Å‚
Ä…
c
z
n
i
k
d
w
u
p
o
z
y
c
y
j
n
y
d
w
u
o
b
w
o
d
o
w
y
(
d
o
d
r
u
k
u
)
rzystywane będzie tylko jedno z gniazd wej- zainstalowanych głośników samochodo-
W2 . . . .WÅ‚Ä…cznik trzypozycyjny dwuobwodowy (do druku)
W
2
.
.
.
.
W
Å‚
Ä…
c
z
n
i
k
t
r
z
y
p
o
z
y
c
y
j
n
y
d
w
u
o
b
w
o
d
o
w
y
(
d
o
d
r
u
k
u
)
ściowych chinch. Rysunek 6 pokazuje przy- wych i ustawienia regulatorów basu w ra-
Gniazdo CINCH do druku (poziome)  szt.2
G
n
i
a
z
d
o
C
I
N
C
H
d
o
d
r
u
k
u
(
p
o
z
i
o
m
e
)

s
z
t
.
2
kłady dołączenia do typowego czterokanało- dioodtwarzaczu.
Radiator
R
a
d
i
a
t
o
r
wego radioodtwarzacza ze wzmacniaczami Podczas testów modelu nie wystąpiły żad-
Przewody
P
r
z
e
w
o
d
y
mostkowymi. ne przykre niespodzianki. Badany układ
Uwaga! Ze względu na dużą moc wzmac- w pełni potwierdził swą przydatność.
Odpowiedni  rurowy subwoofer można zamówić
O
d
p
o
w
i
e
d
n
i

r
u
r
o
w
y

s
u
b
w
o
o
f
e
r
m
o
ż
n
a
z
a
m
ó
w
i
ć
niacza, przewody zasilające oraz głośniko-
w Dziale Handlowym AVT  patrz strona z ofertÄ… AVT.
w
D
z
i
a
l
e
H
a
n
d
l
o
w
y
m
A
V
T

p
a
t
r
z
s
t
r
o
n
a
z
o
f
e
r
t
Ä…
A
V
T
.
we, dołączane do punktów P, O, L, M, po-
Na życzenie można też zamówić sam głośnik.
N
a
ż
y
c
z
e
n
i
e
m
o
ż
n
a
t
e
ż
z
a
m
ó
w
i
ć
s
a
m
g
Å‚
o
Å›
n
i
k
.
winny mieć przekrój 4mm2, a jeszcze lepiej Piotr Górecki
10mm2 (absolutne minimum to 2,5mm2). Po- Leszek Potocki
winna to być solidna linka. Sam głośnik sub-
Komplet podzespołów z płytką jest
woofera musi mieć oporność 4&! i moc mini-
dostępny w sieci handlowej AVT
mum 80W. Rys. 6 Przykłady dołączenia do instalacji
jako kit szkolny AVT - 2458
Elektronika dla Wszystkich
19