UNIWERSYTET WARMIOSKO-MAZURSKI W OLSZTYNIE
WYDZIAA
NAUK TECHNICZNYCH
KATEDRA BUDOWNICTWA I KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH
GEOMETRIA WYKREŚLNA
I RYSUNEK TECHNICZNY
WYKA
AD 1
PROWADZ
CY:
DR INŻ. ARCH. MAREK ZAGROBA
1
ROLA RYSUNKU W TECHNICE
W TECHNICE JEDN
Z PODSTAWOWYCH FORM PRZEKAZYWANIA INFORMACJI JEST
RYSUNEK. RYSUNEK TECHNICZNY JEST SPECJALNYM RODZAJEM RYSUNKU
WYKONYWANEGO WEDA
UG USTALONYCH ZASAD I PRZEPISÓW.
DZI
KI ZWI
ZA
EMU I PRZEJRZYSTEMU WYRAŻANIU KSZTAA
TÓW I WYMIARÓW
PRZEDMIOTU, RYSUNEK TECHNICZNY DOKA
ADNIE WSKAZUJE JAK MA WYGL
DAD
TEN PRZEDMIOT PO WYKONANIU.
RYSUNEK TECHNICZNY JEST POWSZECHNYM I NIEZB
DNYM ŚRODKIEM
POROZUMIEWANIA SI
POMI
DZY UCZESTNIKAMI PROCESÓW BUDOWLANYCH.
2
ROLA RYSUNKU W TECHNICE
RYSUNEK TECHNICZNY - WYKONANY ZGODNIE Z PRZEPISAMI
I OBOWI
ZUJ
CYMI ZASADAMI - STAA
SI
J
ZYKIEM, KTÓRYM
POROZUMIEWAJ
SI
INŻYNIEROWIE I TECHNICY WSZYSTKICH KRAJÓW.
POWSZECHNE I MI
DZYNARODOWE ZNACZENIE RYSUNKU
TECHNICZNEGO UMOŻLIWIA KORZYSTANIE Z WYNALAZKÓW I ULEPSZEO
Z CAA
EGO ŚWIATA.
3
NORMALIZACJA
ABY RYSUNEK TECHNICZNY MÓGA
RZECZYWIŚCIE SPEA
NIAD ROL
J
ZYKA
WSZYSTKICH INŻYNIERÓW I TECHNIKÓW, MUSI ON BYD SPORZ
DZONY
WEDA
UG ŚCIŚLE OKREŚLONYCH ZASAD I PRZEPISÓW.
NORMA JEST TO USTALONA, OGÓLNIE PRZYJ
TA ZASADA, REGUA
A,
WZÓR, PRZEPIS, SPOSÓB POST
POWANIA W OKREŚLONEJ DZIEDZINIE.
NORMALIZACJA JEST TO OPRACOWYWANIE I WPROWADZANIE W ŻYCIE
NORM, UJEDNOLICANIE.
4
NORMALIZACJA
ZALECANE NORMY:
PN-EN ISO 3098-0:2002 DOKUMENTACJA TECHNICZNA WYROBU. PISMO. CZ
ŚD 0: ZASADY
OGÓLNE. (ZAMIAST: PN-80/N-01606 RYSUNEK TECHNICZNY. PISMO)
PN-EN ISO 5455:1998 RYSUNEK TECHNICZNY. PODZIAA
KI.
PN-B-01025:2004 RYSUNEK BUDOWLANY. OZNACZENIA GRAFICZNE NA RYSUNKACH
ARCHITEKTONICZNO-BUDOWLANYCH. (ZAMIAST PN-70/B-01025)
PN-EN ISO 128-23:2002 RYSUNEK TECHNICZNY  ZASADY OGÓLNE PRZEDSTAWIANIA  CZ
ŚD 23:
LINIE NA RYSUNKACH BUDOWLANYCH. (ZAMIAST PN-70/B-01025)
PN-B-01030:2000 RYSUNEK BUDOWLANY. OZNACZENIA GRAFICZNE MATERIAA
ÓW
BUDOWLANYCH. (ZAMIAST PN-70/B-01030)
PN-B-01029:2000 RYSUNEK BUDOWLANY. ZASADY WYMIAROWANIA NA RYSUNKACH
ARCHITEKTONICZNO-BUDOWLANYCH. (ZAMIAST PN-60/B-01029)
PN-ISO 7200:1994 RYSUNEK TECHNICZNY. TABLICZKI TYTUA
OWE.
PN-80/N-01612 RYSUNEK TECHNICZNY. FORMATY ARKUSZY.
PN-86/N-01603 RYSUNEK TECHNICZNY. SKA
ADANIE FORMATÓW ARKUSZY.
PN-B-01040:1994 RYSUNEK KONSTRUKCYJNY BUDOWLANY. ZASADY OGÓLNE.
5
PRAWO BUDOWLANE
PRZEPISY PRAWA BUDOWLANEGO:
" USTAWA Z DNIA 7 LIPCA 1994 R. PRAWO BUDOWLANE (DZ. U. NR 89, POZ. 414)
TEKST JEDNOLITY Z DNIA 17 SIERPNIA 2006 R. (DZ. U. NR 156, POZ. 1118);
" ROZPORZ
DZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY Z DNIA 12 KWIETNIA 2002 R.
SPRAWIE WARUNKÓW TECHNICZNYCH, JAKIM POWINNY ODPOWIADAD BUDYNKI
I ICH USYTUOWANIE (DZ.U. NR 75, POZ. 690 Z PÓy
N. ZMIANAMI)
6
LITERATURA
LITERATURA PODSTAWOWA:
" POLSKIE NORMY Z ZAKRESU RYSUNKU TECHNICZNEGO, PISMA TECHNICZNEGO,
OZNACZEO NA RYSUNKACH ARCHITEKTONICZNO  BUDOWLANYCH, ZASAD
WYMIAROWANIA ORAZ ZAKRESU I FORMY PROJEKTU BUDOWLANEGO;
" SAMUJA
A
O H., J.: RYSUNEK TECHNICZNY I ODR
CZNY W BUDOWNICTWIE, ARKADY,
WARSZAWA 2000;
" MIŚNIAKIEWICZ E., SKOWROOSKI W.: RYSUNEK TECHNICZNY BUDOWLANY, ARKADY,
WARSZAWA 2004;
LITERATURA UZUPEA
NIAJ
CA:
" CZARNECKI B.: RYSUNEK TECHNICZNY I PLANISTYCZNY. WSFIZ W BIAA
YMSTOKU,
BIAA
YSTOK 2002.
7
PODZIAA
KI
STOPNIE DOKA
ADNOŚCI RYSUNKU:
" I STOPIEO DOKA
ADNOŚCI  1:200, 1:500, 1:1000, 1:2000 I MNIEJSZE SKALE;
" II STOPIEO DOKA
ADNOŚCI  1:100, 1:50;
" III STOPIEO DOKA
ADNOŚCI  1:20, 1:10, 1:5, 1:2, 1:1
WIELKOŚCI SKAL:
1:500 1 cm = 500 cm
1:200 1 cm = 200 cm
1:100 1 cm = 100 cm
1:50 1 cm = 50 cm
1:20 1 cm = 20 cm
1:10 1 cm = 10 cm
1:5 1 cm = 5 cm
1:1 1 cm = 1 cm
8
FORMATY ARKUSZY
Rozmiar
Arkusz szer. x wys.
[mm]
A0 1189 x 841
A1 841 x 594
A2 594 x 420
A3 420 x 297
A4 297 x 210
A5 210 x 148
9
9
SKA
ADANIE ARKUSZY  METODA  DO TECZKI
SKA
ADANIE ARKUSZY  METODA  DO WPI
CIA
LINIE RYSUNKOWE
RODZAJ LINII LINIA ZASTOSOWANIE
- WIDOCZNE ZARYSY I KRAW
DZIE NA WIDOKACH
LINIA CI
GA
A
I PRZEKROJACH
- LINIE WYMIAROWE, LINIE ODNIESIENIA
LINIA CI
GA
A
-  URWANIA ELEMENTÓW
ZYGZAKOWA LUB
- ODDZIELENIE WIDOKU OD PRZEKROJU
FALISTA
LINIA KRESKOWA
- NIEWIDOCZNE ZARYSY I KRAW
DZIE
- LINIE WYOBRAŻALNE, NP. OSIE SYMETRII, OSIE
LINIA PUNKTOWA
KONSTRUKCYJNE
LINIA
- ZARYSY CZ
ŚCI PRZYLEGA
YCH
DWUPUNKTOWA
LINIA - ZARYSY I KRAW
DZIE DRUGORZ
DNE NA RYSUNKACH
WIELOPUNKTOWA BUDOWLANYCH
12
LINIE RYSUNKOWE
RODZAJ LINII ZASTOSOWANIE
LINIA PRZEKROJOWA
- OBRYSY PRZEKROJÓW ELEMENTÓW PROJEKTOWANYCH LUB ISTNIEJ
CYCH
2a
- PR
TY ZBROJENIOWE W KONSTRUKCJACH ŻELBETOWYCH
- INSTALACJE
2a
- OBRYSY PRZEKROJÓW ELEMENTÓW PRZEZNACZONYCH DO ROZBIÓRKI
LINIA WIDOKOWA
- ZARYSY WIDOCZNE ELEMENTÓW PROJEKTOWANYCH LUB ISTNIEJ
CYCH
a
- ZARYSY KONSTRUKCJI PONIŻEJ PA
ASZCZYZNY PRZEKROJU
- ZARYSY NIEWIDOCZNE ELEMENTÓW PROJEKTOWANYCH LUB ISTNIEJ
CYCH
a
- ZARYSY KONSTRUKCJI POWYŻEJ PA
ASZCZYZNY PRZEKROJU
LINIA POMOCNICZA
- LINIE WYMIAROWE I POMOCNICZE LINIE WYMIAROWE
1/2a
- LINIE ODNIESIENIA, LINIE OGRANICZAJ
CE SZCZEGÓA
POWI
KSZANY
- LINIE KRESKOWANIA
1/2a - ZARYSY NIEWIDOCZNE
- LINIE KOORDYNACYJNE MODUA
OWE
1/2a
- OSIE SYMETRII
- OSIE KONSTRUKCYJNE
13
LINIE RYSUNKOWE
GRUPA
LINIA 1 2 3 4 5
GRUBOŚD LINII W MM
POMOCNICZA 0,13 0,18 0,25 0,35 0,50
WIDOKOWA 0,35 0,50 0,70 1,00 1,40
PRZEKROJOWA 0,70 1,00 1,40 2,00 2,20
14
LINIE RYSUNKOWE
WYKONYWANIE LINII PRZERYWANYCH I PRZERYWANYCH ZA
OŻONYCH
15
RODZAJE RYSUNKÓW
RZUT
" RYSUNEK PRZEKROJU BUDYNKU WYKONANY PA
ASZCZYZN
POZIOM
NAZYWANY
W GEOMETRII PRZEKROJEM POZIOMYM A W BUDOWNICTWIE RZUTEM, NP. RZUT
PARTERU,
" RZUT WYKONUJE SI
NA WYSOKOŚCI OK. 1 METRA OD POSADZKI DANEJ
KONDYGNACJI,
" NA RZUTACH ZAZNACZA SI
MIEJSCA WYKONANIA PRZEKROJÓW (PIONOWYCH)
PRZEKRÓJ
" RYSUNEK PRZEKROJU BUDYNKU WYKONANY PA
ASZCZYZN
PIONOW
NAZYWANY
W GEOMETRII PRZEKROJEM PIONOWYM A W BUDOWNICTWIE PRZEKROJEM, NP.
PRZEKRÓJ A-A
" NA PRZEKROJACH NIE ZAZNACZA SI
MIEJSCA WYKONYWANIA RZUTU
ELEWACJA
" RYSUNEK POWSTAA
Y PRZEZ WIERNE ODZWIERCIEDLENIE KRAW
DZI
ZEWN
TRZNYCH BUDYNKU, NP. ELEWACJA PÓA
NOCNA
16
RZUTOWANIE PROSTOK
TNE
RZUTEM PROSTOK
TNYM PRZEDMIOTU NAZYWA SI
TAKI JEGO OBRAZ
NARYSOWANY NA PA
ASZCZYy
NIE ZA PRZEDMIOTEM, JAKI WIDZIAA
BY OBSERWATOR
ZNAJDUJ
CY SI
PRZED PRZEDMIOTEM I PATRZ
CY PROSTOPADLE DO TEJ
PA
ASZCZYZNY
17
RZUTOWANIE PROSTOK
TNE
UKA
AD TRZECH RZUTNI.
W PRZYPADKU PRZEDMIOTÓW O BARDZIEJ SKOMPLIKOWANYCH KSZTAA
TACH DO
JEDNOZNACZNEGO ODWZOROWANIA STOSUJEMY UKA
AD TRZECH RZUTNI
WZAJEMNIE PROSTOPADA
YCH.
PA
ASZCZYZNY TE NAZYWAMY:
I - RZUTNIA PIONOWA ZWANA GA
ÓWN
,
II - RZUTNIA BOCZNA,
III - RZUTNIA POZIOMA.
18
RZUTOWANIE PROSTOK
TNE
RZUT PROSTOK
TNY POWSTAJE W
NAST
PUJ
CY SPOSÓB:
1. PRZEDMIOT USTAWIAMY RÓWNOLEGLE DO
RZUTNI, TAK ABY ZNALAZA
SI
POMI
DZY
OBSERWATOREM A RZUTNI
, PATRZYMY NA
PRZEDMIOT PROSTOPADLE DO PA
ASZCZYZNY
RZUTNI.
2. Z KAŻDEGO WIDOCZNEGO PUNKTU
PROWADZIMY LINI
PROSTOPADA

DO
RZUTNI.
3. PUNKTY PRZECI
CIA TYCH LINII Z RZUTNI

A

CZYMY ODPOWIEDNIMI ODCINKAMI
OTRZYMUJ
C RZUT PROSTOK
TNY TEGO
PRZEDMIOTU NA DAN
RZUTNI
.
19
20
21
22
RZUTOWANIE PROSTOK
TNE
RZUTOWANIE WG METODY EUROPEJSKIEJ JEST PODSTAWOWYM SPOSOBEM
PRZEDSTAWIANIA OBIEKTÓW  OBIEKT RZUTOWANY USTAWIA SI
MI
DZY
OBSERWATOREM A PA
ASZCZYZN
RZUTOWANIA.
23
RZUTOWANIE PROSTOK
TNE
24
25
26
27
28
29
30