MIKROBIOLOGIA WYK. 06.10.15
Kilka ważnych nazwisk i dat
·ð Anton van Leeuwenhoek (1632-1723) holenderski sukiennik, producent mikroskopów,
przyrodnik. W 1674r. Spojrzał na krople wody przez wykonane własnoręcznie soczewki
mikroskopu I odkrył, że coś tam jest - drobnoustroje
·ð Otto Friedrich Muller (1730 - 1784) duÅ„ski przyrodnik pogrupowaÅ‚ bakterie w rodzaje I gatunki
zgodnie z metodą Karola Lineusza, dając początek taksonomicznej klasyfikacji drobnoustrojów
·ð W 1840r. Niemiecki patolog Friedrich Henie zaproponowaÅ‚ kryteria udawadniajÄ…ce rolÄ™
drobnoustrojów w wywoływaniu chorób
·ð W latach 1870 -1880 Robert Koch (postulaty Kocha) I Ludwik Pasteur (teoria zarazków)
potwierdzili tę teorię udawadniając, że drobnoustroje powodują wąglik, wściekliznę, dżumę,
cholerÄ™ i gruz
licÄ™.
·ð W roku 1910 niemiecki chemik Paul Ehrlich odkryÅ‚ pierwszÄ… substancjÄ™ o charakterze
przeciwdrobnoustrojowym - działającą przeciwko krętkom powodującym kiłę - salvarsan
- penicylina, Aleksander Fleming w 1928 roku -
sulfanilamid, Gerhard Domagk w 1935 roku -
streptomycyna, Selman Waksman w 1943 roku
·ð W 1892 rosyjski botanik Dimitri Iwanowski wykazaÅ‚, że ekstrakty z chorych roÅ›lin tytoniu, nawet
po przefiltrowaniu przez bakteriobójcze filtry ceramiczne, wywołuja takie same zmiany
chorobowe u roślin zdrowych. Datę tę uważa się za początek wirusologii.
·ð W 1898 holendeerski botanik I mikrobiolog Martinus Beijerinic potwierdziÅ‚ I uzupeÅ‚niÅ‚ badania
Iwanowa, sformułował nowoczesne poglądy na choroby wirusowe, określając wirusy jako
contagium vivum fluidum - rozpuszczalny żywy patogen.
·ð W 1900 roku Walter Reed, amerykaÅ„ski lekarz wojskowy, wykazaÅ‚ że żółta gorÄ…czka przenoszona
jest przez komary - odkrycie wytyczyło nowe kierunki współczesnej epidemiologii I ekonomii.
·ð Karl Landsteiner I Erwin Popper (1909) wykazali, że poliomielitis jest powodowany przez
"czynnik przesÄ…czalny" - pierwsza ludzka choroba o udokomentowanej wirusowej
etiopatogenezie
Rożnice między Eukaryata o prokaryota:
Bakterie sa najmniejszymi komórkami:
·ð Åšrednica najmniejszych bakterii (Chlamydia I Rickettsia) wynosi zaledwie 0,1-0,2 µm
·ð Niektóre gatunki (np. Thiomargarita namibiensis) sÄ… kilkaset wiÄ™ksze od bakterii przeciÄ™tnej
wielkości I moga być widzialne już gołym okiem
·ð Komórki roÅ›linne I zwierzÄ™ce sÄ… znacznie wiÄ™ksze - poczynajÄ…c od 7µm Å›rednicy (czerwone
krwinki), akończąc na kilkudziesięcu centrymetrach długości
·ð Komórki zwierzÄ…t, roÅ›lin I grzybów okreÅ›lane sÄ… mianem eukariontów
·ð Bakterie I sinice należą do prokariontów
·ð Komórki prokariotyczne różniÄ… siÄ™ od eukariotycznych przede wszystkim:
-brakiem jądra I niektórych organelli
-strukturÄ… genomu
Wiroidy - małe (200-400 nt) infekcyjne, koliste cząsteczki RNA, nie osłonięte kapsydem I
prawdopodobnie nie kodujące białek. Związane są z niektórymi chorobami rośli, do tej pory nie
stwierdzono, aby były chorobotwórcze dla zwierząt.
Wirino (wirusoidy) - większe niż wiroidy (1000 nt) satelitarne cząsteczki RNA. Wykorzystują mechanizm
replikacyjny wirusa do namnażania się. W procesie dojrzewania wirusa wbudowują się do wnętrza
wirusowego kapsydu jako pasażerowie "na gapę". Występują u roślin I zwierząt. Prawdopodobnie są
czynnikiem patogennym.
Priony (białkowe cząsteczki zakz
ne) - pojedyńcze cząsteczki białka, nie mające kwasu nukleinowego.
Białko prionu I gen je kodujący wystepuje w normalnych, "niezainfekowanych' komórkach. Uważa się, że
priony sÄ… czynnikiemzakaz
nym wywołującym choroby degeneracyjne ośrodkowego ODN m.in.: chorobę
Creutzfeldta-Jacoba, kuru u ludzi, scarpie u owiec I gąbczastą encefalopatie u bydła (BSE). Ogólne
określenie tych zakażeń to zakaz
ne encefalopatie gÄ…bczaste. (Transmissible Spongiform
Encephalopathies, TSE)
Wirusy
Ultramikroskopowe, bezwarunkowe pasożyty wewnątrzkomórkowe:
·ð PosiadajÄ… tylko jeden rodzaj kwasy nukleinowego, DNA lub RNA
·ð Nie posiadajÄ… ukÅ‚adów enzymatycznych wytwarzajÄ…cych energiÄ™ ani aparatu syntetyzujÄ…cego
białka
·ð ZmuszajÄ… zakażone komórki gospodarza do tworzenia czÄ…steczek wirusa
Cząstki zdolne do wywołania zakażenia. Rozmiar waha się od 18 do 600nm. Wirusy prawie nigdy nie
posiadają obu kwasów nukleinowych jednocześnie, jakkolwiek odkryty ostatnio Minivirus posiada
zarówno DNA, jak I RNA. Nie są organizmami żywymi. Wirusy to pasożyty, które wymagają do replikacji
komórek gospodarza.(rodzaj komórek infekowanych przez wirusy, a także typ odpowiedzi gospodarza
warunkują objawy kliniczne) Jak do tej pory, opisano ponad 2000 gatunków wirusów, z których około
650 jest w stanie zainfekowac człowieka I zwierzęta. Infekcja może prowadzić albo do szybkiej replikacji
wirusa I zniszczenia komórek gospodarza, albo może być długotermonowa I przewlekła. Konsekwencją
są zakażenia od pospolitego przeziębienia czy biegunek, akończąc na smiertelnych infekcjach wirusami
wścieklizny, Ebola, ospy prawdziwej czy HIV.
Bakterie
W przeciwieństwie do wirusów są organizmami żywymi ( są drobnoustrojami prokariotycznymi - nie
mają mitochondriów, błony komórkowej, aparatu Golgiego, retikulum endoplazmatycznego).
Rozmnażaja sie przez bezpłciowy podział komórki. Może dochodzić do rekombinacji genetycznej.
Budowa ściany komórkowej jest złożona, wyróżnic możemy jej dwa typy:
·ð Bakterie Gram+ : Å›ciana komórkowa skÅ‚ada siÄ™ z grubej peptydoglikanowej warstwy
·ð Bakterie Gram- : nad cienkÄ…warstwÄ… peptydoglikanu znajduje sie jeszcze bÅ‚ona zewnÄ™trzna
·ð Niektóre bakterie nie posiadajÄ… Å›ciany komórkowej I żyjÄ… jedynie w Å›rodowisku hipertoniczny
lub w wewnątrz komórek gospodarza.