zmiany do ustawy o gosp nieruch


Dziennik Ustaw Nr 141  9820  Poz. 1492
1492
USTAWA
z dnia 28 listopada 2003 r.
o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomoĘciami oraz o zmianie niektórych innych ustaw1)
Art. 1. W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o go- wiajÄ… prawid"owe i racjonalne korzystanie
spodarce nieruchomoĘciami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, z budynków i urządzeł po"oŻonych na tej
poz. 543, z póęn. zm.2)) wprowadza si´ nast´pujÄ…ce dzia"ce, ,
zmiany:
b) po pkt 3a dodaje si´ pkt 3b w brzmieniu:
1) w art. 4:
 3b) zbywaniu albo nabywaniu nieruchomoĘci
a) pkt 2 3a otrzymujÄ… brzmienie:  naleÅ»y przez to rozumieç dokonywanie
czynnoĘci prawnych, na podstawie których
 2) zasobie nieruchomoĘci  naleŻy przez to
nast´puje przeniesienie w"asnoĘci nieru-
rozumieç nieruchomoĘci, które stanowiÄ…
chomoĘci lub przeniesienie prawa uŻytko-
przedmiot w"asnoĘci Skarbu Pałstwa, gmi-
wania wieczystego nieruchomoĘci grunto-
ny, powiatu lub województwa i nie zosta"y
wej albo oddanie jej w uŻytkowanie wie-
oddane w uŻytkowanie wieczyste, oraz nie-
czyste, ,
ruchomoĘci b´dÄ…ce przedmiotem uÅ»ytko-
wania wieczystego Skarbu PaÅ‚stwa, gminy, c) po pkt 6 dodaje si´ pkt 6a w brzmieniu:
powiatu lub województwa,
 6a) okreĘlaniu wartoĘci nieruchomoĘci  na-
3) dzia"ce gruntu  naleÅ»y przez to rozumieç leÅ»y przez to rozumieç okreĘlanie wartoĘci
niepodzielonÄ…, ciÄ…g"Ä… cz´Ä˜ç powierzchni nieruchomoĘci jako przedmiotu prawa
ziemskiej stanowiÄ…cÄ… cz´Ä˜ç lub ca"oĘç nieru- w"asnoĘci i innych praw do nieruchomo-
chomoĘci gruntowej, Ęci, ,
3a) dzia"ce budowlanej  naleŻy przez to rozu- d) pkt 13 otrzymuje brzmienie:
mieç zabudowanÄ… dzia"k´ gruntu, której
 13) osobie bliskiej  naleÅ»y przez to rozumieç
wielkoĘç, cechy geometryczne, dost´p do
zst´pnych, wst´pnych, rodzeÅ‚stwo, dzieci
drogi publicznej oraz wyposaŻenie w urzą-
rodzełstwa, ma"Żonka, osoby przysposa-
dzenia infrastruktury technicznej umoŻli-
biajÄ…ce i przysposobione oraz osob´, która
pozostaje ze zbywcą faktycznie we wspól-
      
nym poŻyciu, ,
1)
NiniejszÄ… ustawÄ… zmienia si´ ustawy: ustaw´ z dnia
17 maja 1989 r.  Prawo geodezyjne i kartograficzne, e) po pkt 13 dodaje si´ pkt 14 17 w brzmieniu:
ustaw´ z dnia 10 maja 1990 r.  Przepisy wprowadzajÄ…ce
 14) standardach zawodowych  naleŻy przez
ustaw´ o samorzÄ…dzie terytorialnym i ustaw´ o pracowni-
to rozumieç regu"y post´powania przy wy-
kach samorzÄ…dowych, ustaw´ z dnia 28 wrzeĘnia 1991 r.
konywaniu zawodu rzeczoznawcy majÄ…tko-
o lasach, ustaw´ z dnia 24 czerwca 1994 r. o w"asnoĘci lo-
wego, poĘrednika w obrocie nieruchomo-
kali, ustaw´ z dnia 26 paÄ™dziernika 1995 r. o niektórych for-
mach popierania budownictwa mieszkaniowego, ustaw´ Ęciami, zarzÄ…dcy nieruchomoĘci, ustalone
z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorzÄ…dach zawodowych ar-
zgodnie z przepisami prawa,
chitektów, inŻynierów budownictwa oraz urbanistów,
15) organizacjach zawodowych  naleŻy przez
ustaw´ z dnia 15 grudnia 2000 r. o zasadach zbywania
to rozumieç utworzone, zgodnie z przepi-
mieszkaÅ‚ b´dÄ…cych w"asnoĘciÄ… przedsi´biorstw paÅ‚stwo-
sami o stowarzyszeniach, stowarzyszenia
wych, niektórych spó"ek handlowych z udzia"em Skarbu
Pałstwa, pałstwowych osób prawnych oraz niektórych i związki stowarzyszeł zrzeszające osoby
mieszkaÅ‚ b´dÄ…cych w"asnoĘciÄ… Skarbu PaÅ‚stwa, ustaw´
zawodowo wykonujące czynnoĘci odpo-
z dnia 1 marca 2002 r. o zmianach w organizacji i funkcjo-
wiednio rzeczoznawcy majÄ…tkowego, po-
nowaniu centralnych organów administracji rządowej
Ęrednika w obrocie nieruchomoĘciami lub
i jednostek im podporządkowanych oraz o zmianie niektó-
zarządcy nieruchomoĘci,
rych ustaw, ustaw´ z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym oraz ustaw´ z dnia 16) nieruchomoĘci podobnej  naleÅ»y przez
22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiÄ…zkowych, Ubez-
to rozumieç nieruchomoĘç, która jest po-
pieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze
równywalna z nieruchomoĘcią stanowiącą
Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
przedmiot wyceny, ze wzgl´du na po"oÅ»e-
2)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta"y
nie, stan prawny, przeznaczenie, sposób
og"oszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 129, poz. 1447 i Nr 154,
korzystania oraz inne cechy wp"ywajÄ…ce na
poz. 1800, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676,
jej wartoĘç,
Nr 113, poz. 984, Nr 126, poz. 1070, Nr 130, poz. 1112,
Nr 153, poz. 1271, Nr 200, poz. 1682 i Nr 240, poz. 2058,
17) stanie nieruchomoĘci  naleŻy przez to ro-
z 2003 r. Nr 1, poz. 15, Nr 80, poz. 717, 720 i 721, Nr 96,
zumieç stan zagospodarowania, stan
poz. 874, Nr 124, poz. 1152, Nr 162, poz. 1568, Nr 203,
prawny, stan techniczno-uŻytkowy, a takŻe
poz. 1966 i Nr 217, poz. 2124 oraz z 2004 r. Nr 6, poz. 39,
Nr 19, poz. 177, Nr 91, poz. 870 i Nr 92, poz. 880. stan otoczenia nieruchomoĘci, w tym wiel-
Dziennik Ustaw Nr 141  9821  Poz. 1492
koĘç, charakter i stopieÅ‚ zurbanizowania wody wydanego w terminie miesiÄ…ca od z"oÅ»enia
miejscowoĘci, w której nieruchomoĘç jest odpowiedniego wniosku przez starost´. ;
po"oŻona. ;
7) po art. 11 dodaje si´ art. 11a w brzmieniu:
2) w art. 6:
 Art. 11a. Przepis art. 11 ust. 1 stosuje si´ do czyn-
a) pkt 3 otrzymuje brzmienie:
noĘci prawnych lub czynnoĘci proceso-
wych podejmowanych na rzecz lub
 3) budowa i utrzymywanie publicznych urzÄ…-
w interesie Skarbu Pałstwa lub jedno-
dzeł s"uŻących do zaopatrzenia ludnoĘci
stek samorzÄ…du terytorialnego. ;
w wod´, gromadzenia, przesy"ania, oczysz-
czania i odprowadzania Ęcieków oraz odzy- 8) w art. 13:
sku i unieszkodliwiania odpadów, w tym ich
a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
sk"adowania, ,
 2. NieruchomoĘç moÅ»e byç, z zastrzeÅ»eniem
b) pkt 7 i 8 otrzymujÄ… brzmienie:
art. 59 ust. 1, przedmiotem darowizny na ce-
 7) budowa i utrzymywanie obiektów oraz urzą- le publiczne, a takŻe przedmiotem darowi-
dzeÅ‚ niezb´dnych na potrzeby obronnoĘci zny dokonywanej mi´dzy Skarbem PaÅ‚stwa
pałstwa i ochrony granicy pałstwowej, a jednostką samorządu terytorialnego,
a takÅ»e do zapewnienia bezpieczeÅ‚stwa pu- a takÅ»e mi´dzy tymi jednostkami. W umo-
wie darowizny okreĘla si´ cel, na który nie-
blicznego, w tym budowa i utrzymywanie
ruchomoĘç jest darowana. W przypadku
aresztów Ęledczych, zak"adów karnych oraz
niewykorzystania nieruchomoĘci na ten cel
zak"adów dla nieletnich,
darowizna podlega odwo"aniu, z zastrzeŻe-
8) poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywa-
niem ust. 2a. ,
nie i sk"adowanie kopalin stanowiÄ…cych
b) po ust. 2 dodaje si´ ust. 2a w brzmieniu:
w"asnoĘç Skarbu PaÅ‚stwa oraz w´gla bru-
natnego wydobywanego metodÄ… odkryw-
 2a. Darowizny nieruchomoĘci stanowiącej
kowÄ…, ;
przedmiot w"asnoĘci Skarbu Pałstwa doko-
nuje starosta, wykonujÄ…cy zadanie z zakresu
3) art. 9 otrzymuje brzmienie:
administracji rzÄ…dowej  za zgodÄ… wojewo-
 Art. 9. W sprawach, o których mowa w przepi-
dy, a nieruchomoĘci stanowiącej przedmiot
sach dzia"u III, z wy"Ä…czeniem art. 97 ust. 3
w"asnoĘci jednostki samorządu terytorial-
pkt 1, art. 122 i art. 126, wykonanie decyzji
nego jej organ wykonawczy  za zgodÄ… ra-
nast´puje po up"ywie 14 dni od dnia,
dy albo sejmiku. OdstÄ…pienie od odwo"ania
w którym up"yną" bezskutecznie termin do
darowizny nast´puje za zgodÄ… organu, któ-
wniesienia skargi na decyzj´ do sÄ…du ad-
ry wyrazi" zgod´ na jej dokonanie. ;
ministracyjnego. W przypadku wniesienia
9) w art. 14 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
skargi do sÄ…du administracyjnego w tych
 1. NieruchomoĘci stanowiące przedmiot w"asno-
sprawach organ, który wyda" decyzj´,
Ęci Skarbu PaÅ‚stwa mogÄ… byç sprzedawane
wstrzymuje z urz´du jej wykonanie, w dro-
jednostkom samorzÄ…du terytorialnego za cen´
dze postanowienia, na które nie przys"u-
niÅ»szÄ… niÅ» ich wartoĘç rynkowa lub oddawane
guje zaŻalenie. ;
tym jednostkom w uŻytkowanie wieczyste bez
4) art. 9a otrzymuje brzmienie:
pobierania pierwszej op"aty. NieruchomoĘci
 Art. 9a. Organem wyŻszego stopnia w sprawach
stanowiące przedmiot w"asnoĘci jednostek sa-
okreĘlonych w ustawie, rozstrzyganych morzÄ…du terytorialnego mogÄ… byç sprzedawa-
w drodze decyzji przez starost´ wykonu- ne Skarbowi PaÅ‚stwa lub innym jednostkom
jÄ…cego zadania z zakresu administracji samorzÄ…du terytorialnego za cen´ niÅ»szÄ… niÅ»
rzÄ…dowej, jest wojewoda. ; wartoĘç rynkowa nieruchomoĘci albo oddawa-
ne im w uŻytkowanie wieczyste bez pobierania
5) w art. 10 po ust. 3 dodaje si´ ust. 4 w brzmie-
pierwszej op"aty. ;
niu:
10) w art. 15:
 4. JeÅ»eli nieruchomoĘç jest przedmiotem wspó"-
a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
w"asnoĘci Skarbu Pałstwa lub jednostek sa-
morządu terytorialnego i osób trzecich, przepi-
 2. Przepis ust. 1 stosuje si´ odpowiednio
sy niniejszego dzia"u stosuje si´ wy"Ä…cznie do
w przypadku zamiany w"asnoĘci nierucho-
gospodarowania udzia"em Skarbu Pałstwa
moĘci na prawo uŻytkowania wieczystego
lub jednostek samorzÄ…du terytorialnego w tej
lub prawa uŻytkowania wieczystego na w"a-
nieruchomoĘci. ;
snoĘç nieruchomoĘci, a takÅ»e wzajemnej za-
miany praw uŻytkowania wieczystego. ,
6) w art. 11 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
b) po ust. 2 dodaje si´ ust. 3 w brzmieniu:
 2. JeŻeli przepisy ustawy wymagają udzielenia zgo-
dy przez rad´, sejmik lub wojewod´, wyraÅ»enie
 3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje si´ odpowiednio
zgody, z wyjątkiem zgody, o której mowa
do zamiany udzia"ów we wspó"w"asnoĘci
w art. 46 ust. 4, nast´puje odpowiednio w drodze lub we wspó"uÅ»ytkowaniu wieczystym nie-
uchwa"y rady lub sejmiku albo zarządzenia woje- ruchomoĘci. ;
Dziennik Ustaw Nr 141  9822  Poz. 1492
11) w art. 16 uchyla si´ ust. 2;  po pkt 7 dodaje si´ pkt 7a w brzmieniu:
12) w art. 17:  7a) wydzierŻawiają, wynajmują i uŻyczają
nieruchomoĘci wchodzące w sk"ad za-
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
sobu, przy czym umowa zawierana na
 1. Pałstwowe jednostki organizacyjne niepo-
czas d"uŻszy niŻ 3 lata wymaga zgody
siadające osobowoĘci prawnej nabywają
wojewody, ,
nieruchomoĘci  na w"asnoĘç lub w uÅ»ytko-
 pkt 8 otrzymuje brzmienie:
wanie wieczyste Skarbu Pałstwa, a samo-
 8) podejmujÄ… czynnoĘci w post´powaniu
rzÄ…dowe jednostki organizacyjne nieposia-
sądowym, w szczególnoĘci w sprawach
dajÄ…ce osobowoĘci prawnej  na w"asnoĘç
dotyczących w"asnoĘci lub innych praw
lub w uŻytkowanie wieczyste odpowiedniej
rzeczowych na nieruchomoĘci, w spra-
jednostki samorzÄ…du terytorialnego. ,
wach uprawnieł, o których mowa
b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
w art. 212, o zap"at´ naleÅ»noĘci za korzy-
 3. Jednostki organizacyjne, o których mowa
stanie z nieruchomoĘci, o roszczenia ze
w ust. 1 i 2, uzyskujÄ… do nabytych nierucho-
stosunku najmu, dzierŻawy lub uŻycze-
moĘci trwa"y zarząd z mocy prawa z dniem
nia, o stwierdzenie nabycia spadku,
ich nabycia. ;
o stwierdzenie nabycia w"asnoĘci nieru-
chomoĘci przez zasiedzenie oraz o wpis
13) art. 21 i 22 otrzymujÄ… brzmienie:
w ksi´dze wieczystej. ,
 Art. 21. Do zasobu nieruchomoĘci Skarbu Pał-
b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
stwa naleŻą nieruchomoĘci, które stano-
wią przedmiot w"asnoĘci Skarbu Pał-  2. Wykonywanie czynnoĘci, o których mowa
stwa i nie zosta"y oddane w uÅ»ytkowanie w ust. 1 pkt 1 6, moÅ»e byç powierzone za-
wieczyste, oraz nieruchomoĘci b´dÄ…ce rzÄ…dcom nieruchomoĘci, rzeczoznawcom
przedmiotem uŻytkowania wieczystego majątkowym, poĘrednikom w obrocie nieru-
Skarbu PaÅ‚stwa. chomoĘciami lub przedsi´biorcom, którzy
zatrudniajÄ… te osoby. Wy"onienie podmio-
Art. 22. 1. NieruchomoĘci stanowiące odpowied-
tów, o których mowa w zdaniu pierwszym,
nio zasób nieruchomoĘci Skarbu Pał-
nast´puje na podstawie przepisów o zamó-
stwa, województwa lub powiatu, prze-
wieniach publicznych. ;
znaczone w planach miejscowych pod
15) w art. 24:
budownictwo mieszkaniowe oraz na
realizacj´ zwiÄ…zanych z tym budownic-
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
twem urządzeł infrastruktury technicz-
 1. Do gminnego zasobu nieruchomoĘci naleŻą
nej, przekazuje si´ gminie, w drodze
nieruchomoĘci, które stanowią przedmiot
darowizny, na jej wniosek, jeŻeli prze-
w"asnoĘci gminy i nie zosta"y oddane
mawia za tym waŻny interes gminy
w uŻytkowanie wieczyste, oraz nieruchomo-
i jeÅ»eli cele te nie sÄ… lub nie mogÄ… byç
Ęci b´dÄ…ce przedmiotem uÅ»ytkowania wie-
realizowane odpowiednio przez Skarb
czystego gminy. ,
Pałstwa, województwo lub powiat.
W umowie darowizny okreĘla si´ cel, b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
na który nieruchomoĘç jest darowana.
 3. Podstawą tworzenia gminnych zasobów
W przypadku niewykorzystania nieru-
nieruchomoĘci są studia uwarunkował
chomoĘci na ten cel darowizna podle-
i kierunków zagospodarowania przestrzen-
ga odwo"aniu, z zastrzeŻeniem ust. 2.
nego gmin uchwalane na podstawie przepi-
sów o planowaniu i zagospodarowaniu
2. OdstÄ…pienie od odwo"ania darowizny
przestrzennym. ;
nast´puje za zgodÄ… odpowiednio wo-
jewody, sejmiku województwa lub ra-
16) w art. 25 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
dy powiatu. ;
 3. Wykonywanie czynnoĘci, o których mowa
14) w art. 23:
w ust. 2, z wy"ączeniem czynnoĘci wymienio-
nych w art. 23 ust. 1 pkt 7 8, moÅ»e byç powie-
a) w ust. 1:
rzane zarządcom nieruchomoĘci, rzeczoznaw-
 zdanie wst´pne otrzymuje brzmienie:
com majątkowym, poĘrednikom w obrocie
 Zasobem nieruchomoĘci Skarbu Pałstwa
nieruchomoĘciami lub przedsi´biorcom, któ-
gospodarują, z zastrzeŻeniem art. 43 ust. 2 i 4
rzy zatrudniajÄ… te osoby. Wy"onienie podmio-
oraz art. 60, starostowie, wykonujÄ…cy zadania
tów, o których mowa w zdaniu pierwszym, na-
z zakresu administracji rzÄ…dowej, a w szcze-
st´puje na podstawie przepisów o zamówie-
gólnoĘci: , niach publicznych. ;
 pkt 7 otrzymuje brzmienie: 17) art. 25a otrzymuje brzmienie:
 7) zbywajÄ… oraz nabywajÄ…, za zgodÄ… woje-  Art. 25a. Do powiatowego zasobu nieruchomo-
wody, nieruchomoĘci wchodzące w sk"ad Ęci naleŻą nieruchomoĘci, które stano-
zasobu, z zastrzeŻeniem art. 17, , wią przedmiot w"asnoĘci powiatu i nie
Dziennik Ustaw Nr 141  9823  Poz. 1492
zosta"y oddane w uÅ»ytkowanie wieczy-  6) przedmiotem zbycia jest nieruchomoĘç
ste, oraz nieruchomoĘci b´dÄ…ce przed- lub jej cz´Ä˜ci, niezb´dne do poprawienia
miotem uŻytkowania wieczystego po- warunków zagospodarowania nierucho-
wiatu. ; moĘci przyleg"ej, stanowiÄ…cej w"asnoĘç
lub oddanej w uŻytkowanie wieczyste
18) art. 25c otrzymuje brzmienie:
osobie, która zamierza t´ nieruchomoĘç
lub jej cz´Ä˜ci nabyç, jeÅ»eli nie mogÄ… byç
 Art. 25c. Do wojewódzkiego zasobu nieruchomo-
zagospodarowane jako odr´bne nieru-
Ęci naleŻą nieruchomoĘci, które stano-
chomoĘci, ,
wią przedmiot w"asnoĘci województwa
i nie zosta"y oddane w uÅ»ytkowanie wie-  w pkt 8 kropk´ zast´puje si´ przecinkiem
czyste, oraz nieruchomoĘci b´dÄ…ce i dodaje si´ pkt 9 i 10 w brzmieniu:
przedmiotem uŻytkowania wieczystego
 9) przedmiotem zbycia jest udzia" w nieru-
województwa. ;
chomoĘci, a zbycie nast´puje na rzecz in-
nych wspó"w"aĘcicieli nieruchomoĘci,
19) w art. 32:
10) jest zbywana na rzecz koĘcio"ów i związ-
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
ków wyznaniowych, mających uregulo-
 1. NieruchomoĘç gruntowa oddana w uÅ»ytko-
wane stosunki z pałstwem, na cele dzia-
wanie wieczyste moÅ»e byç sprzedana wy-
"alnoĘci sakralnej. ,
"ącznie uŻytkownikowi wieczystemu, z za-
b) po ust. 3 dodaje si´ ust. 4 w brzmieniu:
strzeŻeniem ust. 1a i ust. 3. ,
 4. Przepis ust. 1 stosuje si´ odpowiednio przy
b) po ust. 1 dodaje si´ ust. 1a w brzmieniu:
zawieraniu umów uŻytkowania, najmu lub
 1a. NieruchomoĘç gruntowa stanowiÄ…ca w"a- dzierÅ»awy na czas d"uÅ»szy niÅ» 3 lata. Woje-
snoĘç Skarbu PaÅ‚stwa moÅ»e byç sprzeda- woda albo odpowiednia rada lub sejmik
mogÄ… wyraziç zgod´ na odstÄ…pienie od obo-
na uŻytkownikowi wieczystemu za zgodą
wiÄ…zku przetargowego trybu zawarcia tych
wojewody. ;
umów. ;
20) w art. 34 po ust. 6 dodaje si´ ust. 7 i 8 w brzmie-
24) w art. 38 dodaje si´ ust. 4 w brzmieniu:
niu:
 4. W"aĘciwy organ moÅ»e odwo"aç og"oszony
 7. Zbycie nieruchomoĘci zabudowanej budyn-
przetarg jedynie z waŻnych powodów, nie-
kiem mieszkalnym na rzecz innych osób niŻ
zw"ocznie podajÄ…c informacj´ o odwo"aniu
wymienione w ust. 1 pkt 1 i 2 nie moŻe nastą-
przetargu do publicznej wiadomoĘci, w spo-
piç z pomini´ciem, przys"ugujÄ…cego najemcom
sób okreĘlony w ust. 2. W informacji podaje
lokali mieszkalnych po"oŻonych w tym budyn-
si´ takÅ»e przyczyn´ odwo"ania przetargu. ;
ku, pierwszełstwa w nabyciu tych lokali.
25) art. 39 otrzymuje brzmienie:
8. Przepisów ust. 1 i 7 nie stosuje si´, jeÅ»eli zbycie
 Art. 39. 1. JeÅ»eli pierwszy przetarg zakoÅ‚czy" si´
nast´puje mi´dzy Skarbem PaÅ‚stwa a jednost-
wynikiem negatywnym, w okresie nie
kÄ… samorzÄ…du terytorialnego albo mi´dzy tymi
krótszym niŻ 2 tygodnie, ale nie d"uŻ-
jednostkami dla realizacji celów publicznych. ;
szym niÅ» 6 miesi´cy, liczÄ…c od dnia je-
go zamkni´cia, przeprowadza si´ drugi
21) w art. 35:
przetarg, w którym w"aĘciwy organ
a) w ust. 2 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
moÅ»e obniÅ»yç cen´ wywo"awczÄ… nieru-
chomoĘci ustaloną przy og"oszeniu
 4) przeznaczenie nieruchomoĘci i sposób jej
pierwszego przetargu, stosownie do
zagospodarowania, ,
art. 67 ust. 2 pkt 2.
b) uchyla si´ ust. 4;
2. JeÅ»eli drugi przetarg zakoÅ‚czy" si´ wyni-
kiem negatywnym, w"aĘciwy organ
22) art. 36 otrzymuje brzmienie:
w okresie nie krótszym niŻ 2 tygodnie,
 Art. 36. W przypadku naruszenia przez w"aĘciwy
ale nie d"uÅ»szym niÅ» 6 miesi´cy, liczÄ…c
organ przepisów art. 34 ust. 1 5 i 7
od dnia jego zamkni´cia, moÅ»e zbyç nie-
Skarb Pałstwa lub jednostka samorządu
ruchomoĘç w drodze rokowaÅ‚ albo or-
terytorialnego ponoszÄ… odpowiedzial-
ganizowaç kolejne przetargi. Przy usta-
noĘç na zasadach ogólnych. ;
laniu warunków kolejnych przetargów
stosuje si´ zasady obowiÄ…zujÄ…ce przy
23) w art. 37:
organizowaniu drugiego przetargu.
a) w ust. 2:
3. W przypadku zachowania terminów,
o których mowa w ust. 1 i 2, w"aĘciwy
 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
organ nie ma obowiÄ…zku ponownego
 3) jest zbywana na rzecz osób, o których
sporządzania wykazu nieruchomoĘci
mowa w art. 68 ust. 1 pkt 2, ,
przeznaczonych do sprzedaŻy lub od-
 pkt 6 otrzymuje brzmienie: dania w uŻytkowanie wieczyste. ;
Dziennik Ustaw Nr 141  9824  Poz. 1492
26) w art. 40: 7) tryb post´powania przy przeprowa-
dzaniu rokował po drugim przetar-
a) po ust. 2 dodaje si´ ust. 2a w brzmieniu:
gu. ;
 2a. Przetarg ograniczony organizuje si´, jeÅ»eli
28) w art. 43:
warunki przetargowe mogÄ… byç spe"nione
tylko przez ograniczonÄ… liczb´ osób. ,
a) w ust. 2 pkt 2 i 3 otrzymujÄ… brzmienie:
b) po ust. 3 dodaje si´ ust. 4 i 5 w brzmieniu:
 2) zabudowy, odbudowy, rozbudowy, nadbu-
dowy, przebudowy lub remontu obiektu bu-
 4. Przetarg uwaÅ»a si´ za zakoÅ‚czony wynikiem
dowlanego na nieruchomoĘci, zgodnie
negatywnym, jeŻeli nikt nie przystąpi" do
z przepisami Prawa budowlanego, za zgodÄ…
przetargu ustnego lub Żaden z uczestników
organu nadzorujÄ…cego,
nie zaoferowa" postÄ…pienia ponad cen´ wy-
wo"awczą albo jeŻeli w przetargu pisemnym
3) oddania nieruchomoĘci lub jej cz´Ä˜ci w na-
nie wp"yn´"a ani jedna oferta lub Å»aden
jem, dzierÅ»aw´ albo uÅ»yczenie na czas nie
z uczestników nie zaoferowa" ceny wyŻszej
d"uŻszy niŻ czas, na który zosta" ustanowio-
od wywo"awczej, a takŻe jeŻeli komisja prze-
ny trwa"y zarząd, z równoczesnym zawiado-
targowa stwierdzi"a, Że Żadna oferta nie
mieniem w"aĘciwego organu i organu nad-
spe"nia warunków przetargu.
zorującego, jeŻeli umowa jest zawierana na
okres do 3 lat, lub za zgodą tych organów,
5. Uczestnik przetargu moŻe, w terminie 7 dni
jeŻeli umowa jest zawierana na okres powy-
od dnia og"oszenia wyniku przetargu ustne-
Żej 3 lat. ,
go lub dor´czenia zawiadomienia o wyniku
przetargu pisemnego, zaskarÅ»yç czynnoĘci
b) ust. 4a otrzymuje brzmienie:
zwiÄ…zane z przeprowadzeniem przetargu do
 4a. Zgoda, o której mowa w ust. 2 pkt 2 i 3 oraz
wojewody, jeŻeli przetarg dotyczy nierucho-
w ust. 4, a takŻe w art. 47 ust. 1 i art. 48
moĘci Skarbu Pałstwa, albo do organu wy-
ust. 1, nie jest wymagana w przypadku Kan-
konawczego jednostki samorzÄ…du terytorial-
celarii Sejmu, Kancelarii Senatu, Kancelarii
nego, jeŻeli przetarg dotyczy nieruchomoĘci
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Kan-
stanowiÄ…cych w"asnoĘç tej jednostki. ;
celarii Prezesa Rady Ministrów, Trybuna"u
27) art. 42 otrzymuje brzmienie:
Konstytucyjnego, Rzecznika Praw Obywa-
telskich, Sądu NajwyŻszego, Naczelnego
 Art. 42. 1. Rada Ministrów okreĘli, w drodze roz-
Sądu Administracyjnego, NajwyŻszej Izby
porządzenia, sposób i tryb przeprowa-
Kontroli, Krajowej Rady Radiofonii i Telewi-
dzania przetargów na zbycie nierucho-
zji, Krajowego Biura Wyborczego, Instytutu
moĘci stanowiÄ…cych w"asnoĘç Skarbu
Pami´ci Narodowej  Komisji Âcigania
PaÅ‚stwa lub w"asnoĘç jednostek sa-
Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
morzÄ…du terytorialnego oraz przepro-
oraz Pałstwowej Inspekcji Pracy. ,
wadzania rokował po drugim przetar-
gu, uwzgl´dniajÄ…c koniecznoĘç zapew-
c) ust. 5 otrzymuje brzmienie:
nienia jawnoĘci i jednolitoĘci post´po-
 5. NieruchomoĘci stanowiące przedmiot w"a-
wania, równego dost´pu do udzia"u
snoĘci lub przedmiot uŻytkowania wieczy-
w przetargu, uzyskania najkorzystniej-
stego Skarbu PaÅ‚stwa oddaje si´ w trwa"y
szego wyniku przetargu.
zarząd pałstwowej jednostce organizacyj-
2. Wydając rozporządzenie, o którym mo-
nej, a nieruchomoĘci stanowiące przedmiot
wa w ust. 1, Rada Ministrów ustali:
w"asnoĘci lub przedmiot uŻytkowania wie-
czystego jednostki samorzÄ…du terytorialne-
1) wysokoĘç wadium oraz terminy
go  odpowiedniej samorzÄ…dowej jednost-
i formy jego wnoszenia i zwrotu,
ce organizacyjnej. ;
2) sposób, terminy i treĘç og"oszenia
przetargu,
29) w art. 45 w ust. 2 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
3) tryb powo"ywania, sk"ad i sposób
 4) przeznaczenie nieruchomoĘci i sposób jej za-
dzia"ania komisji przetargowej oraz
gospodarowania, ;
organy w"aĘciwe do powo"ania tej
komisji,
30) w art. 46 w ust. 2 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
4) sposób sporzÄ…dzania oraz treĘç pro-
 3) nieruchomoĘç jest wykorzystywana niezgod-
toko"u z przeprowadzonego przetar-
nie z jej przeznaczeniem okreĘlonym w decyzji,
gu,
o której mowa w art. 45, ;
5) tryb post´powania w przypadku za-
31) w art. 48 po ust. 2 dodaje si´ ust. 3 w brzmieniu:
skarŻenia przetargu,
6) tryb post´powania przy przeprowa-  3. JeÅ»eli przekazanie trwa"ego zarzÄ…du przez jed-
dzaniu poszczególnych rodzajów nostk´ organizacyjnÄ… nast´puje na rzecz jed-
przetargów oraz warunki organizo- nostki wymienionej w art. 60 ust. 1, o wyga-
wania przetargu ograniczonego, Ęni´ciu trwa"ego zarzÄ…du orzeka w"aĘciwy or-
Dziennik Ustaw Nr 141  9825  Poz. 1492
gan, zaĘ o jego ustanowieniu orzeka minister uprawnieł przys"ugujących Skarbowi
w"aĘciwy do spraw administracji publicznej. ; Pałstwa (Dz. U. Nr 106, poz. 493,
z póęn. zm.3)) stosuje si´ odpowiednio.
32) w art. 49 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
3. CzynnoĘç prawna dokonana przez fun-
 2. JeÅ»eli likwidacja jednostki organizacyjnej na- dacj´ albo organizacj´ poÅ»ytku publicz-
st´puje w wyniku przekszta"ceÅ‚ organizacyj-
nego z naruszeniem przepisu ust. 2
nych, w"aĘciwy organ orzeka o wygaĘni´ciu
jest niewaŻna.
trwa"ego zarzÄ…du przys"ugujÄ…cego likwidowa-
4. W sprawach, o których mowa w ust. 1,
nej jednostce organizacyjnej albo o wygaĘni´-
stosuje si´ odpowiednio przepisy
ciu trwa"ego zarzÄ…du przys"ugujÄ…cego likwido-
art. 51 ust. 2 i 4 oraz art. 52.
wanej jednostce organizacyjnej z równocze-
5. Agencja NieruchomoĘci Rolnych,
snym ustanowieniem trwa"ego zarzÄ…du na
Agencja Mienia Wojskowego oraz
rzecz jednostek organizacyjnych utworzonych
Wojskowa Agencja Mieszkaniowa mo-
w wyniku tych przekszta"ceł lub na rzecz jed-
gą, na warunkach okreĘlonych
nostek przejmujÄ…cych zadania jednostki likwi-
w ust. 1, wyposaÅ»yç fundacj´ lub doko-
dowanej. ;
naç na jej rzecz albo na rzecz organiza-
33) po art. 49 dodaje si´ art. 49a w brzmieniu:
cji poŻytku publicznego darowizny nie-
ruchomoĘci, w stosunku do której wy-
 Art. 49a. Przepisy art. 43 49 stosuje si´ odpo-
konują prawa w"aĘcicielskie Skarbu
wiednio w przypadku:
Pałstwa, po uprzednim uzgodnieniu
1) oddania w trwa"y zarzÄ…d udzia"u we
z ministrem w"aĘciwym do spraw Skar-
wspó"w"asnoĘci lub uŻytkowaniu
bu Pałstwa. W przypadku niewykorzy-
wieczystym nieruchomoĘci jednej
stania nieruchomoĘci na ten cel daro-
lub kilku jednostkom organizacyj-
wizn´ odwo"uje si´. Przepisy
nym,
ust. 2 4 stosuje si´, z tym Å»e zgod´,
o której mowa w ust. 2, wyraŻa, po
2) oddania w trwa"y zarzÄ…d ca"ej nieru-
uprzednim uzgodnieniu z ministrem
chomoĘci kilku jednostkom organiza-
w"aĘciwym do spraw Skarbu Pałstwa,
cyjnym w cz´Ä˜ciach u"amkowych,
odpowiednio Agencja NieruchomoĘci
z okreĘleniem sposobu korzystania
Rolnych, Agencja Mienia Wojskowego,
z tej nieruchomoĘci przez poszczegól-
Wojskowa Agencja Mieszkaniowa. ;
ne jednostki organizacyjne. ;
36) w art. 60 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
34) w art. 57 ust. 2 i 3 otrzymujÄ… brzmienie:
 2. O sposobie zagospodarowania tych nierucho-  1. Gospodarka nieruchomoĘciami stanowiącymi
moĘci rozstrzyga minister w"aĘciwy do spraw przedmiot w"asnoĘci Skarbu Pałstwa, na po-
Skarbu PaÅ‚stwa, chyba Å»e odr´bne przepisy trzeby statutowe Kancelarii Sejmu, Kancelarii
stanowiÄ… inaczej. Senatu, Kancelarii Prezydenta Rzeczypospoli-
tej Polskiej, Kancelarii Prezesa Rady Ministrów,
3. JeŻeli minister w"aĘciwy do spraw Skarbu
Trybuna"u Konstytucyjnego, Rzecznika Praw
Pałstwa lub inny organ upowaŻniony na mo-
Obywatelskich, Sądu NajwyŻszego, Naczelne-
cy odr´bnych przepisów nie zagospodarowa"
go Sądu Administracyjnego i innych sądów
nieruchomoĘci, o których mowa w ust. 1, prze-
administracyjnych, NajwyŻszej Izby Kontroli,
kazuje je protokolarnie do zasobu nierucho-
Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Krajowe-
moĘci Skarbu Pałstwa. ;
go Biura Wyborczego, Instytutu Pami´ci Naro-
dowej  Komisji Âcigania Zbrodni przeciwko
35) art. 59 otrzymuje brzmienie:
Narodowi Polskiemu oraz Pałstwowej Inspek-
 Art. 59. 1. Minister w"aĘciwy do spraw Skarbu
cji Pracy, a takÅ»e ministerstw, urz´dów central-
PaÅ‚stwa moÅ»e wyposaÅ»yç fundacj´
nych i urz´dów wojewódzkich  naleÅ»y do mi-
lub dokonaç darowizny nieruchomoĘci
nistra w"aĘciwego do spraw administracji pu-
z zasobu Skarbu Pałstwa na rzecz fun-
blicznej. ;
dacji oraz organizacji poŻytku publicz-
nego prowadzÄ…cych dzia"alnoĘç, o któ- 37) w art. 67:
rej mowa w art. 68 ust. 1 pkt 2, na jej
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
cele statutowe.
 1. Cen´ nieruchomoĘci ustala si´ na podsta-
2. W przypadku niewykorzystania nieru-
wie jej wartoĘci. ,
chomoĘci na cel, na który nierucho-
      
moĘç zosta"a darowana, darowizn´ od-
3)
Zmiany wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U.
wo"uje si´ lub minister w"aĘciwy do
z 1996 r. Nr 156, poz. 775, z 1997 r. Nr 106, poz. 673,
spraw Skarbu PaÅ‚stwa moÅ»e wyraziç
Nr 115, poz. 741 i Nr 141, poz. 943, z 1998 r. Nr 155,
zgod´ na zbycie nieruchomoĘci. Przepi-
poz. 1014, z 2000 r. Nr 48, poz. 550, z 2001 r. Nr 4, poz. 26,
sy art. 5b i 5c ustawy z dnia 8 sierpnia
z 2002 r. Nr 25, poz. 253 i Nr 240, poz. 2055 oraz z 2004 r.
1996 r. o zasadach wykonywania Nr 99, poz. 1001.
Dziennik Ustaw Nr 141  9826  Poz. 1492
b) po ust. 1 dodaje si´ ust. 1a w brzmieniu: 5 lat, jest zobowiÄ…zany do zwrotu kwoty
równej udzielonej bonifikacie po jej walory-
 1a. Cena lokalu, oznaczonego jako przedmiot
zacji. Zwrot nast´puje na Żądanie w"aĘciwe-
odr´bnej w"asnoĘci, obejmuje lokal wraz
go organu. ,
z pomieszczeniami przynaleŻnymi, w rozu-
mieniu ustawy o w"asnoĘci lokali oraz
c) po ust. 2 dodaje si´ ust. 2a w brzmieniu:
udzia" w nieruchomoĘci wspólnej. ,
 2a. Przepisu ust. 2 nie stosuje si´ w przypadku
c) w ust. 2:
zbycia:
 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
1) na rzecz osoby bliskiej,
 2) cen´ wywo"awczÄ… w drugim przetargu
2) pomi´dzy jednostkami samorzÄ…du tery-
ustala si´ w wysokoĘci niÅ»szej niÅ» war-
torialnego,
toĘç nieruchomoĘci, jednak nie niÅ»szej niÅ»
3) pomi´dzy jednostkami samorzÄ…du tery-
50 % tej wartoĘci, ,
torialnego i Skarbem Pałstwa. ,
 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
d) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
 4) jeÅ»eli drugi przetarg zakoÅ‚czy" si´ wyni-
 3. UstalonÄ…, zgodnie z art. 67, cen´ nierucho-
kiem negatywnym, cen´ nieruchomoĘci
moĘci lub jej cz´Ä˜ci wpisanej do rejestru za-
ustala si´ w rokowaniach z nabywcÄ…
bytków obniÅ»a si´ o 50 %. W"aĘciwy organ
w wysokoĘci nie niŻszej niŻ 40 % jej war-
moŻe, za zgodą odpowiednio wojewody al-
toĘci. ,
bo rady lub sejmiku, podwyÅ»szyç lub obni-
d) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
Å»yç t´ bonifikat´. ;
 3. Przy sprzedaŻy nieruchomoĘci w drodze
39) w art. 70:
bezprzetargowej, o której mowa w art. 37
ust. 2 i 3, cen´ nieruchomoĘci ustala si´
a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
w wysokoĘci nie niÅ»szej niÅ» jej wartoĘç, z za-
 2. Cena nieruchomoĘci sprzedawanej w dro-
strzeŻeniem ust. 3a. ,
dze bezprzetargowej lub w drodze rokował,
e) po ust. 3 dodaje si´ ust. 3a w brzmieniu:
o których mowa w art. 37 ust. 2 i 3 oraz
w art. 39 ust. 2, moÅ»e zostaç roz"oÅ»ona na ra-
 3a. JeÅ»eli nieruchomoĘç jest sprzedawana
w drodze bezprzetargowej w celu realizacji ty, na czas nie d"uŻszy niŻ 10 lat. Wierzytel-
roszczeÅ‚ przys"ugujÄ…cych na mocy niniej- noĘç Skarbu PaÅ‚stwa lub jednostki samo-
szej ustawy lub odr´bnych przepisów, ce- rzÄ…du terytorialnego w stosunku do nabyw-
n´ nieruchomoĘci ustala si´ w wysokoĘci
cy z tego tytu"u podlega zabezpieczeniu,
równej jej wartoĘci. ,
w szczególnoĘci przez ustanowienie hipote-
ki. Pierwsza rata podlega zap"acie nie póę-
f) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
niej niÅ» do dnia zawarcia umowy przenoszÄ…-
 4. Przepisów ust. 2 3a nie stosuje si´ przy
cej w"asnoĘç nieruchomoĘci, a nast´pne ra-
sprzedaŻy nieruchomoĘci na rzecz przedsta-
ty wraz z oprocentowaniem podlegajÄ… za-
wicielstw, o których mowa w art. 61 ust. 1. ;
p"acie w terminach ustalonych przez strony
w umowie. ,
38) w art. 68:
b) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
a) w ust. 1 pkt 1 i 2 otrzymujÄ… brzmienie:
 4. Wojewoda w stosunku do nieruchomoĘci
 1) na cele mieszkaniowe, na realizacj´ urzÄ…-
stanowiących przedmiot w"asnoĘci Skarbu
dzeł infrastruktury technicznej oraz innych
Pałstwa, a rada lub sejmik w stosunku do
celów publicznych,
nieruchomoĘci stanowiących odpowiednio
2) osobom fizycznym i osobom prawnym, któ-
przedmiot w"asnoĘci gminy, powiatu lub
re prowadzÄ… dzia"alnoĘç charytatywnÄ…,
województwa, mogÄ… wyraziç zgod´ na za-
opiekułczą, kulturalną, leczniczą, oĘwiato-
stosowanie, innej niŻ okreĘlona w ust. 3,
wÄ…, naukowÄ…, badawczo-rozwojowÄ…, wy-
stopy procentowej. ;
chowawczÄ…, sportowÄ… lub turystycznÄ…, na
cele niezwiązane z dzia"alnoĘcią zarobkową,
40) w art. 71 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
a takŻe organizacjom poŻytku publicznego
 4. Op"aty roczne wnosi si´ przez ca"y okres uÅ»yt-
na cel prowadzonej dzia"alnoĘci poŻytku pu-
kowania wieczystego, w terminie do dnia
blicznego, ,
31 marca kaŻdego roku, z góry za dany rok.
b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
Op"aty rocznej nie pobiera si´ za rok, w którym
zosta"o ustanowione prawo uŻytkowania wie-
 2. JeŻeli nabywca nieruchomoĘci zby" nieru-
czystego. W"aĘciwy organ, na wniosek uŻyt-
chomoĘç lub wykorzysta" jÄ… na inne cele niÅ»
kownika wieczystego z"oŻony nie póęniej niŻ
cele uzasadniajÄ…ce udzielenie bonifikaty,
14 dni przed up"ywem terminu p"atnoĘci, mo-
przed up"ywem 10 lat, liczÄ…c od dnia jej na-
bycia, a w przypadku nieruchomoĘci stano- Å»e ustaliç inny termin zap"aty, nieprzekraczajÄ…-
wiÄ…cej lokal mieszkalny przed up"ywem cy danego roku kalendarzowego. ;
Dziennik Ustaw Nr 141  9827  Poz. 1492
41) w art. 72 w ust. 3: b) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
 4. Przy aktualizacji op"aty, o której mowa
a) pkt 4 otrzymuje brzmienie:
w ust. 1, na poczet róŻnicy mi´dzy op"atÄ…
 4) za nieruchomoĘci gruntowe oddane na cele
dotychczasowÄ… a op"atÄ… zaktualizowanÄ… za-
mieszkaniowe, na realizacj´ urzÄ…dzeÅ‚ infra-
licza si´ wartoĘç nak"adów poniesionych
struktury technicznej i innych celów publicz-
przez uŻytkownika wieczystego nierucho-
nych oraz dzia"alnoĘç sportowÄ…  1 % ce-
moĘci na budow´ poszczególnych urzÄ…dzeÅ‚
ny, ,
infrastruktury technicznej po dniu dokona-
nia ostatniej aktualizacji. ;
b) po pkt 4 dodaje si´ pkt 4a w brzmieniu:
44) w art. 78 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
 4a) za nieruchomoĘci gruntowe na dzia"alnoĘç
turystycznÄ…  2 % ceny, ;
 1. W"aĘciwy organ zamierzajÄ…cy zaktualizowaç
op"at´ rocznÄ… z tytu"u uÅ»ytkowania wieczystego
42) w art. 73:
nieruchomoĘci gruntowej powinien wypowie-
a) ust. 3 otrzymuje brzmienie: dzieç na piĘmie wysokoĘç dotychczasowej
op"aty, do dnia 31 grudnia roku poprzedzajÄ…ce-
 3. W wypadkach, o których mowa w art. 68
go, przesy"ajÄ…c równoczeĘnie ofert´ przyj´cia
ust. 1 pkt 1 6, 8 i 9, w"aĘciwy organ moŻe
jej nowej wysokoĘci. W wypowiedzeniu naleŻy
udzieliç, za zgodÄ… odpowiednio wojewody
wskazaç sposób obliczenia nowej wysokoĘci
albo rady lub sejmiku, bonifikaty od pierw-
op"aty i pouczyç uÅ»ytkownika wieczystego
szej op"aty i op"at rocznych. Bonifikaty te
o sposobie zakwestionowania wypowiedzenia.
moÅ»na stosowaç równieÅ» do nieruchomoĘci
Do wypowiedzenia do"Ä…cza si´ informacj´
gruntowych oddanych w uŻytkowanie wie-
o wartoĘci nieruchomoĘci, o której mowa
czyste przed dniem wejĘcia w Życie ustawy.
w art. 77 ust. 3, oraz o miejscu, w którym moŻ-
Przepis stosuje si´ odpowiednio do udzia"u
na zapoznaç si´ z operatem szacunkowym. Do
w prawie uŻytkowania wieczystego nieru-
dor´czenia wypowiedzenia stosuje si´ przepisy
chomoĘci gruntowej zwiÄ…zanym z odr´bnÄ…
Kodeksu post´powania administracyjnego. ;
w"asnoĘcią lokalu mieszkalnego. ,
45) w art. 81 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
b) ust. 6 otrzymuje brzmienie:
 1. UÅ»ytkownik wieczysty moÅ»e Żądaç od w"aĘci-
 6. W"aĘciwy organ wypowiada udzieloną boni-
wego organu dokonania aktualizacji op"aty
fikat´, jeÅ»eli osoba, której oddano nierucho-
rocznej z tytu"u uŻytkowania wieczystego nie-
moĘç w uÅ»ytkowanie wieczyste, przed up"y-
ruchomoĘci gruntowej, jeÅ»eli wartoĘç nieru-
wem 10 lat, liczÄ…c od dnia ustanowienia te-
chomoĘci uleg"a zmianie, a w"aĘciwy organ
go prawa, dokona"a jego zbycia lub wyko-
nie podjÄ…" aktualizacji op"aty. W razie odmowy
rzysta"a nieruchomoĘç na inne cele niÅ» cele
uŻytkownik wieczysty moŻe, w terminie 30 dni
uzasadniajÄ…ce udzielenie bonifikaty. Przy
od dnia otrzymania odmowy, skierowaç spra-
wypowiedzeniu stosuje si´ odpowiednio
w´ do kolegium. Przepisy art. 79 i art. 80 stosu-
art. 78 81. ,
je si´ odpowiednio. ;
c) po ust. 6 dodaje si´ ust. 7 w brzmieniu:
46) w art. 82 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
 7. Przepisu ust. 6 nie stosuje si´ w przypadku
 3. W"aĘciwy organ moŻe, na wniosek jednostki or-
zbycia:
ganizacyjnej z"oŻony nie póęniej niŻ 14 dni przed
1) na rzecz osoby bliskiej,
up"ywem terminu uiszczenia op"aty rocznej,
ustaliç inny termin uiszczenia tej op"aty, nieprze-
2) pomi´dzy jednostkami samorzÄ…du tery-
kraczajÄ…cy danego roku kalendarzowego. ;
torialnego,
3) pomi´dzy jednostkami samorzÄ…du tery- 47) w art. 83 w ust. 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
torialnego i Skarbem Pałstwa. ;
 2) za nieruchomoĘci oddane na cele mieszkanio-
we, na realizacj´ urzÄ…dzeÅ‚ infrastruktury tech-
43) w art. 77:
nicznej i innych celów publicznych, dzia"alnoĘç
a) ust. 2 otrzymuje brzmienie: charytatywną, opiekułczą, kulturalną, leczni-
czą, oĘwiatową, naukową, badawczo-rozwojo-
 2. JeÅ»eli wartoĘç nieruchomoĘci gruntowej na
wÄ…, wychowawczÄ…, sportowÄ… lub turystycznÄ…,
dzieł aktualizacji op"aty rocznej by"aby niŻ-
a takŻe na siedziby organów w"adzy i admini-
sza niÅ» ustalona w drodze przetargu cena tej
stracji pałstwowej niewymienionych w art. 60
nieruchomoĘci w dniu oddania jej w uŻyt-
 0,3 % ceny, ;
kowanie wieczyste, aktualizacji nie dokonu-
je si´. W przypadku nieruchomoĘci odda-
48) w art. 84 w ust. 3:
nych w uŻytkowanie wieczyste na cele
a) pkt 1 i 2 otrzymujÄ… brzmienie:
mieszkaniowe przepis stosuje si´ w okresie
5 lat, liczÄ…c od dnia zawarcia umowy o od-
 1) na cele mieszkaniowe, na realizacj´ urzÄ…-
danie nieruchomoĘci w uŻytkowanie wie- dzeł infrastruktury technicznej oraz innych
czyste. , celów publicznych,
Dziennik Ustaw Nr 141  9828  Poz. 1492
2) jednostkom organizacyjnym, które prowa- jÄ…ca trwa"y zarzÄ…d, rozliczy"a si´ z tytu"u po-
dzÄ… dzia"alnoĘç charytatywnÄ…, opiekuÅ‚czÄ…, niesionych nak"adów, stosownie do ust. 1,
kulturalną, leczniczą, oĘwiatową, naukową, z jednostką organizacyjną, na wniosek któ-
badawczo-rozwojowÄ…, wychowawczÄ…, spor- rej nastÄ…pi"o przekazanie trwa"ego zarzÄ…-
towÄ… lub turystycznÄ…, na cele niezwiÄ…zane du. ;
z dzia"alnoĘcią zarobkową, ,
53) art. 91 otrzymuje brzmienie:
b) pkt 4 otrzymuje brzmienie:
 Art. 91. Rada Ministrów okreĘli, w drodze rozpo-
 4) na siedziby aresztów Ęledczych, zak"adów
rządzenia, rodzaje nieruchomoĘci uzna-
karnych i zak"adów dla nieletnich. ;
wanych za niezb´dne na cele obronnoĘci
i bezpieczeÅ‚stwa paÅ‚stwa, uwzgl´dnia-
49) w art. 85 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
jąc ich przeznaczenie, wyposaŻenie i lo-
 1. Jednostka organizacyjna sprawujÄ…ca trwa"y
kalizacj´. ;
zarząd nieruchomoĘcią, która odda"a nierucho-
54) art. 92 otrzymuje brzmienie:
moĘç lub jej cz´Ä˜ç w najem lub dzierÅ»aw´, mo-
Å»e byç pozbawiona przys"ugujÄ…cej jej bonifika-
 Art. 92. 1. Przepisów niniejszego rozdzia"u nie
ty, o której mowa w art. 84 ust. 3 i 4, a ponad-
stosuje si´ do nieruchomoĘci po"oÅ»o-
to moÅ»e byç zobowiÄ…zana do uiszczania op"at
nych na obszarach przeznaczonych
rocznych w wysokoĘci 1 % ceny nieruchomo-
w planach miejscowych na cele rolne
Ęci. Pozbawienie bonifikaty oraz zmiana op"aty
i leĘne, a w przypadku braku planu
rocznej nast´puje w drodze decyzji w"aĘciwe-
miejscowego do nieruchomoĘci wyko-
go organu. ;
rzystywanych na cele rolne i leĘne,
chyba Że dokonanie podzia"u spowo-
50) w art. 87 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
dowa"oby koniecznoĘç wydzielenia
 4. Przy aktualizacji op"aty, na poczet róŻnicy mi´-
nowych dróg nieb´dÄ…cych niezb´dny-
dzy op"atÄ… dotychczasowÄ… a op"atÄ… zaktualizo-
mi drogami dojazdowymi do nieru-
wanÄ…, zalicza si´ wartoĘç nak"adów poniesio-
chomoĘci wchodzących w sk"ad go-
nych przez jednostk´ organizacyjnÄ…, po dniu
spodarstw rolnych albo spowodowa-
dokonania ostatniej aktualizacji, na budow´
"oby wydzielenie dzia"ek gruntu o po-
poszczególnych urządzeł infrastruktury tech-
wierzchni mniejszej niÅ» 0,3 ha.
nicznej. ;
2. Za nieruchomoĘci wykorzystywane na
cele rolne i leĘne uznaje si´ nierucho-
51) w art. 88 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
moĘci wykazane w katastrze nierucho-
 2. Przepis ust. 1 stosuje si´ odpowiednio w przy-
moĘci jako uŻytki rolne albo grunty le-
padku zabudowy, odbudowy, rozbudowy, nad-
Ęne, grunty zadrzewione i zakrzewione
budowy, przebudowy lub remontu obiektu bu-
oraz wchodzÄ…ce w sk"ad nieruchomo-
dowlanego po"oŻonego na nieruchomoĘci,
Ęci rolnych uŻytki kopalne i drogi, jeŻe-
zgodnie z przepisami Prawa budowlanego. ;
li nie ustalono dla nich warunków za-
budowy i zagospodarowania terenu. ;
52) w art. 90:
55) w art. 93:
a) ust. 1 i 2 otrzymujÄ… brzmienie:
 1. Przy przekazywaniu trwa"ego zarzÄ…du nieru- a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
chomoĘci przez jednostk´ organizacyjnÄ… na
 1. Podzia"u nieruchomoĘci moÅ»na dokonaç, je-
wniosek innej jednostki organizacyjnej do-
Żeli jest on zgodny z ustaleniami planu miej-
konujÄ… one mi´dzy sobÄ… rozliczenia z tytu"u
scowego. W razie braku tego planu stosuje
nak"adów na t´ nieruchomoĘç poniesionych
si´ przepisy art. 94. ,
na zabudow´, odbudow´, rozbudow´, nad-
budow´, przebudow´ lub remont obiektu b) po ust. 2 dodaje si´ ust. 2a w brzmieniu:
budowlanego, zgodnie z przepisami Prawa
 2a. Podzia" nieruchomoĘci po"oŻonych na ob-
budowlanego. Sposób rozliczenia ustala si´
szarach przeznaczonych w planach miej-
w porozumieniu mi´dzy jednostkami orga-
scowych na cele rolne i leĘne, a w przypad-
nizacyjnymi.
ku braku planu miejscowego wykorzysty-
2. W razie wygaĘni´cia trwa"ego zarzÄ…du na wanych na cele rolne i leĘne, powodujÄ…cy
skutek up"ywu okresu, na który zosta" usta- wydzielenie dzia"ek gruntu o powierzchni
nowiony, albo wydania decyzji o jego wyga- mniejszej niÅ» 0,3 ha, jest dopuszczalny je-
Ęni´ciu, w"aĘciwy organ zwraca jednostce dynie w celu powi´kszenia sÄ…siedniej nie-
organizacyjnej kwot´ równÄ… wartoĘci nak"a- ruchomoĘci lub regulacji granic mi´dzy sÄ…-
dów, o których mowa w ust. 1. , siadującymi nieruchomoĘciami. ,
b) ust. 4 otrzymuje brzmienie: c) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
 4. Przepis art. 88 ust. 1 stosuje si´ odpowied-  4. ZgodnoĘç proponowanego podzia"u nieru-
nio, jeŻeli jednostka organizacyjna, sprawu- chomoĘci z ustaleniami planu miejscowego,
Dziennik Ustaw Nr 141  9829  Poz. 1492
z wyjątkiem podzia"ów, o których mowa nieruchomoĘci, nie wymaga wydania decy-
w art. 95, opiniuje wójt, burmistrz albo pre- zji zatwierdzającej podzia". ;
zydent miasta. W przypadku podzia"u nieru-
59) w art. 97:
chomoĘci po"oŻonej na obszarze, dla które-
go brak jest planu miejscowego, opinia do-
a) po ust. 1 dodaje si´ ust. 1a i 1b w brzmieniu:
tyczy spe"nienia warunków, o których mowa
 1a. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, na-
w art. 94 ust. 1. ;
leÅ»y do"Ä…czyç nast´pujÄ…ce dokumenty:
56) w art. 94:
1) stwierdzajÄ…ce tytu" prawny do nierucho-
moĘci,
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
2) wypis i wyrys z katastru nieruchomoĘci,
 1. W przypadku braku planu miejscowego 
jeÅ»eli nieruchomoĘç jest po"oÅ»ona na obsza-
3) decyzj´ o warunkach zabudowy i zago-
rze nieobj´tym obowiÄ…zkiem sporzÄ…dzenia
spodarowania terenu, jeŻeli by"a wyda-
tego planu, a gmina nie og"osi"a o przystÄ…-
na przed dniem z"oŻenia wniosku o po-
pieniu do sporzÄ…dzenia planu  podzia"u
dzia", obowiązującą w dniu z"oŻenia
nieruchomoĘci moÅ»na dokonaç, jeÅ»eli jest
wniosku,
zgodny z przepisami odr´bnymi, a jeÅ»eli
4) wst´pny projekt podzia"u, z wyjÄ…tkiem
przed dniem z"oŻenia wniosku o podzia" by-
podzia"ów, o których mowa w art. 95,
"a wydana decyzja o warunkach zabudowy
5) protokó" z przyj´cia granic nieruchomo-
i zagospodarowania terenu, obowiÄ…zujÄ…ca
Ęci,
w dniu z"oŻenia wniosku, jeŻeli jest zgodny
z warunkami okreĘlonymi w tej decyzji. ,
6) wykaz zmian gruntowych,
b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
7) wykaz synchronizacyjny, jeŻeli oznacze-
nie dzia"ek gruntu w katastrze nierucho-
 3. JeŻeli nie zosta" uchwalony plan miejscowy
moĘci jest inne niÅ» w ksi´dze wieczystej,
dla obszarów obj´tych, na mocy przepisów
odr´bnych, obowiÄ…zkiem sporzÄ…dzenia ta-
8) map´ z projektem podzia"u.
kiego planu, post´powanie w sprawie po-
1b. JeŻeli jest wymagane wyraŻenie opinii,
dzia"u nieruchomoĘci zawiesza si´ do czasu
o której mowa w art. 93 ust. 4 i 5, doku-
uchwalenia tego planu. ;
menty wymienione w ust. 1a pkt 5 8 do-
"Ä…cza si´ do wniosku o podzia" nierucho-
57) w art. 95:
moĘci po uzyskaniu pozytywnej opinii. Do-
a) pkt 2 otrzymuje brzmienie:
kumenty te powinny byç przyj´te do paÅ‚-
stwowego zasobu geodezyjnego i karto-
 2) wydzielenia dzia"ki budowlanej, jeŻeli budy-
graficznego. ,
nek zosta" wzniesiony na tej dzia"ce przez
samoistnego posiadacza w dobrej wierze, ,
b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
b) pkt 7 otrzymuje brzmienie:
 2. JeÅ»eli nieruchomoĘç jest przedmiotem
wspó"w"asnoĘci lub wspó"uŻytkowania wie-
 7) wydzielenia dzia"ki budowlanej, ,
czystego, podzia"u moÅ»na dokonaç na wnio-
c) po pkt 7 dodaje si´ pkt 8 w brzmieniu:
sek wszystkich wspó"w"aĘcicieli albo wspó"-
uŻytkowników wieczystych. Przepis art. 199
 8) wydzielenia dzia"ek gruntu na terenach za-
Kodeksu cywilnego stosuje si´ odpowied-
mkni´tych. ;
nio. Nie dotyczy to podzia"u, o którym orze-
58) w art. 96: ka sÄ…d. ,
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: c) po ust. 5 dodaje si´ ust. 6 w brzmieniu:
 1. Podzia"u nieruchomoĘci dokonuje si´ na  6. Podzia"u nieruchomoĘci, o którym mowa
podstawie decyzji wójta, burmistrza albo w ust. 3 pkt 1, moÅ»na równieÅ» dokonaç na
prezydenta miasta zatwierdzajÄ…cej po- koszt osoby lub jednostki organizacyjnej,
dzia". , która b´dzie realizowa"a cel publiczny. ;
b) po ust. 1a dodaje si´ ust. 1b w brzmieniu:
60) po art. 97 dodaje si´ art. 97a w brzmieniu:
 1b. W przypadku wydzielenia cz´Ä˜ci nierucho-
 Art. 97a. W przypadku dokonywania z urz´du po-
moĘci, której w"asnoĘç lub uÅ»ytkowanie
dzia"u nieruchomoĘci o nieuregulowa-
wieczyste zosta"y nabyte z mocy prawa,
nym stanie prawnym stosuje si´ nast´-
nie wydaje si´ decyzji, o której mowa
pujÄ…ce zasady:
w ust. 1. ,
1) informacj´ o zamiarze dokonania po-
c) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
dzia"u wójt, burmistrz albo prezydent
 3. Podzia" nieruchomoĘci polegający na wy- miasta podaje do publicznej wiado-
dzieleniu wchodzÄ…cych w jej sk"ad dzia"ek moĘci w sposób zwyczajowo przyj´ty
gruntu, odr´bnie oznaczonych w katastrze w danej miejscowoĘci oraz przez
Dziennik Ustaw Nr 141  9830  Poz. 1492
og"oszenie w prasie o zasi´gu ogól- 62) po art. 98 dodaje si´ art. 98a i 98b w brzmieniu:
nopolskim,
 Art. 98a. 1. JeŻeli w wyniku podzia"u nierucho-
2) jeÅ»eli w terminie 2 miesi´cy od dnia
moĘci dokonanego na wniosek w"a-
og"oszenia nie zg"oszÄ… si´ osoby, któ-
Ęciciela lub uŻytkownika wieczystego,
rym przys"ugujÄ… prawa rzeczowe do
który wniós" op"aty roczne za ca"y
nieruchomoĘci, moÅ»na wszczÄ…ç po-
okres uŻytkowania tego prawa, wzro-
st´powanie podzia"owe,
Ęnie jej wartoĘç, wójt, burmistrz albo
prezydent miasta moÅ»e ustaliç,
3) po bezskutecznym up"ywie terminu,
w drodze decyzji, op"at´ adiacenckÄ…
o którym mowa w pkt 2, wójt, bur-
z tego tytu"u. WysokoĘç stawki pro-
mistrz albo prezydent miasta moŻe
centowej op"aty adiacenckiej ustala
wydaç decyzj´ zatwierdzajÄ…cÄ… podzia"
rada gminy, w drodze uchwa"y, w wy-
nieruchomoĘci,
sokoĘci nie wi´kszej niÅ» 50 % róŻnicy
4) decyzja podlega og"oszeniu w spo-
wartoĘci nieruchomoĘci. Ustalenie
sób okreĘlony w art. 49 Kodeksu po-
op"aty adiacenckiej moÅ»e nastÄ…piç
st´powania administracyjnego. ;
w terminie 3 lat od dnia, w którym de-
cyzja zatwierdzajÄ…ca podzia" nieru-
61) art. 98 otrzymuje brzmienie:
chomoĘci sta"a si´ ostateczna albo
orzeczenie o podziale sta"o si´ prawo-
 Art. 98. 1. Dzia"ki gruntu wydzielone pod drogi
mocne. WartoĘç nieruchomoĘci
publiczne: gminne, powiatowe, woje-
przed podzia"em i po podziale okreĘla
wódzkie, krajowe  z nieruchomoĘci,
si´ wed"ug cen na dzieÅ‚ wydania de-
której podzia" zosta" dokonany na
cyzji o ustaleniu op"aty adiacenckiej.
wniosek w"aĘciciela, przechodzą, z mo-
Przepisy art. 144 ust. 2, art. 147
cy prawa, odpowiednio na w"asnoĘç
i art. 148 ust. 1 3 stosuje si´ odpo-
gminy, powiatu, województwa lub
wiednio.
Skarbu Pałstwa z dniem, w którym de-
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje si´ przy
cyzja zatwierdzajÄ…ca podzia" sta"a si´
podziale nieruchomoĘci dokonywa-
ostateczna albo orzeczenie o podziale
nym niezaleŻnie od ustaleł planu
prawomocne. Przepis ten stosuje si´
miejscowego.
takŻe do nieruchomoĘci, której podzia"
zosta" dokonany na wniosek uŻytkow-
3. JeŻeli w wyniku podzia"u nierucho-
nika wieczystego, z tym Że prawo uŻyt-
moĘci wydzielono dzia"ki gruntu pod
kowania wieczystego dzia"ek gruntu
drogi publiczne lub pod poszerzenie
wydzielonych pod drogi publiczne wy-
istniejących dróg publicznych, do
gasa z dniem, w którym decyzja za-
okreĘlenia wartoĘci nieruchomoĘci,
twierdzajÄ…ca podzia" sta"a si´ ostatecz- zarówno wed"ug stanu przed podzia-
na albo orzeczenie o podziale prawo- "em jak i po podziale, powierzchni´
mocne. Przepis stosuje si´ odpowied- nieruchomoĘci pomniejsza si´ o po-
nio przy wydzielaniu dzia"ek gruntu wierzchni´ dzia"ek gruntu wydzielo-
pod poszerzenie istniejących dróg pu- nych pod te drogi lub pod ich posze-
rzenie.
blicznych.
2. W"aĘciwy organ sk"ada wniosek
Art. 98b. 1. W"aĘciciele albo uŻytkownicy wieczy-
o ujawnienie w ksi´dze wieczystej
Ęci nieruchomoĘci ukszta"towanych
praw gminy, powiatu, województwa w sposób uniemoŻliwiający ich racjo-
lub Skarbu Pałstwa do dzia"ek gruntu nalne zagospodarowanie mogą z"o-
wydzielonych pod drogi publiczne lub Å»yç zgodny wniosek o ich po"Ä…czenie
pod poszerzenie istniejących dróg pu- i ponowny podzia" na dzia"ki gruntu,
jeŻeli przys"ugują im jednorodne pra-
blicznych. PodstawÄ… wpisu tych praw
wa do tych nieruchomoĘci. Do wnio-
do ksi´gi wieczystej jest ostateczna de-
sku naleÅ»y do"Ä…czyç, z"oÅ»one w for-
cyzja zatwierdzajÄ…ca podzia".
mie aktu notarialnego, zobowiÄ…zanie
3. Za dzia"ki gruntu, o których mowa
do dokonania zamiany, o której mo-
w ust. 1, przys"uguje odszkodowanie
wa w ust. 3.
w wysokoĘci uzgodnionej mi´dzy w"a-
2. W sprawach, o których mowa
Ęcicielem lub uŻytkownikiem wieczy-
w ust. 1, stosuje si´ odpowiednio
stym a w"aĘciwym organem. Przepis
art. 93, art. 94, art. 96, art. 97 ust. 1
art. 131 stosuje si´ odpowiednio. JeÅ»e-
i 2, art. 98, art. 98a oraz art. 99.
li do takiego uzgodnienia nie dojdzie,
na wniosek w"aĘciciela lub uŻytkowni-
3. Podzia"u nieruchomoĘci, o którym
ka wieczystego odszkodowanie ustala
mowa w ust. 1, dokonuje si´ pod wa-
si´ i wyp"aca wed"ug zasad i trybu runkiem, Å»e w"aĘciciele albo uÅ»ytkow-
obowiązujących przy wyw"aszczaniu nicy wieczyĘci dokonają, w drodze za-
nieruchomoĘci. ; miany, wzajemnego przeniesienia
Dziennik Ustaw Nr 141  9831  Poz. 1492
praw do cz´Ä˜ci ich nieruchomoĘci, b) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
które wesz"y w sk"ad nowo wydzielo-
 4. Dzia"ki gruntu wydzielone pod nowe drogi
nych dzia"ek gruntu. W razie nierów-
albo pod poszerzenie dróg istniejących, nie-
nej wartoĘci zamienianych cz´Ä˜ci nie-
b´dÄ…cych drogami powiatowymi, woje-
ruchomoĘci stosuje si´ art. 15. ;
wódzkimi lub krajowymi, przechodzą z mo-
cy prawa na w"asnoĘç gminy, a ustanowio-
63) art. 100 otrzymuje brzmienie:
ne na tych dzia"kach prawo uŻytkowania
wieczystego wygasa z dniem wejĘcia w Ży-
 Art. 100. Rada Ministrów okreĘli, w drodze rozpo-
cie uchwa"y rady gminy o scaleniu i podzia-
rządzenia, sposób i tryb dokonywania
le nieruchomoĘci. JeŻeli dzia"ki gruntu zo-
podzia"ów nieruchomoĘci, z uwzgl´d-
sta"y wydzielone pod drogi powiatowe, wo-
nieniem sposobu post´powania przy
jewódzkie lub krajowe albo pod poszerzenie
sporządzaniu dokumentów wymaga-
tych dróg, stosuje si´ odpowiednio art. 98
nych w tym post´powaniu oraz rodzaje
ust. 1. ;
i treĘç tych dokumentów. ;
67) w art. 106:
64) w art. 103:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
a) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
 1. Za dzia"ki gruntu, wydzielone pod nowe dro-
 3. Projekt uchwa"y rady gminy o scaleniu i po-
gi albo pod poszerzenie dróg istniejących,
dziale nieruchomoĘci podlega zaopiniowa-
a takŻe za urządzenia, których w"aĘciciele
niu przez rad´ uczestników scalenia oraz
lub uŻytkownicy wieczyĘci nie mogli od"ą-
wy"oÅ»eniu do wglÄ…du uczestnikom post´po-
czyç od gruntu, oraz za drzewa i krzewy gmi-
wania, na okres 21 dni, w siedzibie urz´du
na wyp"aca, z zastrzeŻeniem ust. 1a, odszko-
gminy. O wy"oŻeniu projektu uchwa"y do
dowanie w wysokoĘci uzgodnionej mi´dzy
wglÄ…du zawiadamia si´ na piĘmie uczestni-
w"aĘcicielami lub uŻytkownikami wieczysty-
ków post´powania, których adresy sÄ… zna-
mi a w"aĘciwym organem wykonawczym
ne, a ponadto informacj´ o wy"oÅ»eniu poda-
jednostki samorzÄ…du terytorialnego lub sta-
je si´ do publicznej wiadomoĘci w sposób
rostÄ…. Dop"at´, o której mowa w art. 105
zwyczajowo przyj´ty w danej miejscowoĘci
ust. 2, oraz odszkodowanie, jeŻeli nie doj-
oraz przez og"oszenie w prasie lokalnej. ,
dzie do jego uzgodnienia, ustala si´ i wyp"a-
b) ust. 6 otrzymuje brzmienie: ca wed"ug zasad i trybu obowiÄ…zujÄ…cych
przy wyw"aszczaniu nieruchomoĘci. Od-
 6. Koszty zwiÄ…zane ze scalaniem i podzia"em
szkodowanie wyp"aca w"aĘciwy organ. ,
nieruchomoĘci ponoszÄ… uczestnicy post´po-
wania proporcjonalnie do powierzchni po-
b) po ust. 1 dodaje si´ ust. 1a w brzmieniu:
siadanych przez nich nieruchomoĘci obj´-
 1a. Za dzia"ki gruntu wydzielone pod drogi po-
tych scaleniem i podzia"em, jeÅ»eli post´po-
wiatowe, wojewódzkie lub krajowe albo
wanie zosta"o przeprowadzone na ich wnio-
pod poszerzenie tych dróg odszkodowanie
sek. ;
wyp"aca odpowiednio powiat, wojewódz-
two lub Skarb Pałstwa. ;
65) w art. 104:
68) art. 108 otrzymuje brzmienie:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
 1. Rada gminy podejmuje uchwa"´ o scaleniu
 Art. 108. 1. Rada Ministrów okreĘli, w drodze roz-
i podziale nieruchomoĘci. Uchwa"´ dor´cza porzÄ…dzenia, sposób i tryb scalania
si´ uczestnikom post´powania, których ad- i podzia"u nieruchomoĘci oraz spo-
resy sÄ… znane, a ponadto informacj´ o pod- sób i tryb ustalania op"at adiacenc-
j´ciu uchwa"y podaje si´ do publicznej wia- kich, z uwzgl´dnieniem rodzajów do-
domoĘci w sposób zwyczajowo przyj´ty kumentów i rozliczania kosztów po-
w danej miejscowoĘci oraz przez og"oszenie st´powania.
w prasie lokalnej. CzynnoĘci związane
2. Wydając rozporządzenie, o którym
z przeprowadzeniem post´powania w spra-
mowa w ust. 1, Rada Ministrów okre-
wie scalenia i podzia"u wykonuje wójt, bur-
Ęli w szczególnoĘci:
mistrz albo prezydent miasta. ,
1) rodzaje czynnoĘci poprzedzają-
b) ust. 5 otrzymuje brzmienie:
cych wszcz´cie post´powania
w sprawie scalenia i podzia"u nie-
 5. ObciÄ…Å»enia na nieruchomoĘciach obj´tych
ruchomoĘci oraz terminy wykony-
scaleniem i podzia"em przenosi si´ do nowo
wania tych czynnoĘci,
za"oŻonych ksiąg wieczystych, z zastrzeŻe-
niem art. 105 ust. 5. ; 2) sposób ustalania granic zewn´trz-
nych gruntów przeznaczonych do
66) w art. 105:
obj´cia scaleniem i podzia"em,
a) w ust. 2 skreĘla si´ wyrazy  , z zastrzeÅ»eniem 3) sposób przyjmowania granic nie-
ust. 3, , ruchomoĘci przy wykonywaniu
Dziennik Ustaw Nr 141  9832  Poz. 1492
mapy z projektem scalenia i po- 5. W przypadku nieruchomoĘci o nieuregulowa-
dzia"u, nym stanie prawnym, przy jej wyw"aszczeniu,
przyjmuje si´ s"uŻące do jej oznaczenia dane
4) sposób wyboru i dzia"ania rady
z katastru nieruchomoĘci. ;
uczestników scalenia,
73) w art. 114 ust. 3 i 4 otrzymujÄ… brzmienie:
5) sposób sporządzania, rodzaje
i treĘç dokumentów niezb´dnych
 3. W przypadku nieruchomoĘci o nieuregulowa-
w post´powaniu w sprawie scale-
nym stanie prawnym informacj´ o zamiarze
nia i podzia"u. ;
wyw"aszczenia starosta, wykonujÄ…cy zadanie
z zakresu administracji rzÄ…dowej, podaje do
69) w art. 109:
publicznej wiadomoĘci w sposób zwyczajowo
a) w ust. 1: przyj´ty w danej miejscowoĘci oraz przez og"o-
szenie w prasie o zasi´gu ogólnopolskim. Je-
 pkt 2 i 3 otrzymujÄ… brzmienie:
Å»eli wyw"aszczenie dotyczy cz´Ä˜ci nieruchomo-
 2) prawa uŻytkowania wieczystego niezabu-
Ęci, og"oszenie zawiera równieÅ» informacj´
dowanej nieruchomoĘci gruntowej, nie-
o zamiarze wszcz´cia post´powania w sprawie
zaleŻnie od formy nabycia tego prawa
podzia"u tej nieruchomoĘci.
przez zbywc´,
4. JeÅ»eli w terminie 2 miesi´cy od dnia og"osze-
3) nieruchomoĘci oraz prawa uŻytkowania
nia, o którym mowa w ust. 3, nie zg"oszÄ… si´
wieczystego nieruchomoĘci po"oŻonej na
osoby, którym przys"ugują prawa rzeczowe do
obszarze przeznaczonym w planie miej-
nieruchomoĘci, moÅ»na wszczÄ…ç post´powanie
scowym na cele publiczne albo nierucho-
w sprawie podzia"u i post´powanie wyw"asz-
moĘci, dla której zosta"a wydana decyzja
czeniowe. ;
o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu pu-
74) w art. 115:
blicznego, ,
a) ust. 1 i 2 otrzymujÄ… brzmienie:
 po pkt 4 kropk´ zast´puje si´ przecinkiem
i dodaje si´ pkt 5 w brzmieniu:
 1. Wszcz´cie post´powania wyw"aszczeniowe-
go na rzecz Skarbu PaÅ‚stwa nast´puje
 5) nieruchomoĘci po"oŻonej na obszarze
z urz´du, a na rzecz jednostki samorzÄ…du te-
portów i przystani morskich. ,
rytorialnego  na wniosek jej organu wyko-
b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
nawczego. Wszcz´cie post´powania z urz´-
du moÅ»e takÅ»e nastÄ…piç na skutek zawiado-
 2. Przepisów ust. 1 pkt 1 i 2 nie stosuje si´ do
mienia z"oŻonego przez podmiot, który za-
nieruchomoĘci przeznaczonych w planach
mierza realizowaç cel publiczny.
miejscowych na cele rolne i leĘne, a w przy-
padku braku planów miejscowych do nieru-
2. Wszcz´cie post´powania wyw"aszczeniowe-
chomoĘci wykorzystywanych na cele rolne
go moÅ»e nastÄ…piç po bezskutecznym up"ywie
i leĘne. Przepis art. 92 ust. 2 stosuje si´ od- dwumiesi´cznego terminu do zawarcia umo-
powiednio. ; wy, o której mowa w art. 114 ust. 1, wyzna-
czonego na piĘmie w"aĘcicielowi, uŻytkowni-
70) w art. 110 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
kowi wieczystemu nieruchomoĘci, a takŻe
osobie, której przys"uguje ograniczone pra-
 2. Prawo pierwokupu moÅ»e byç wykonane w ter-
wo rzeczowe na tej nieruchomoĘci. Termin
minie miesiąca od dnia otrzymania przez wój-
ten liczy si´ od dnia zakoÅ‚czenia rokowaÅ‚.
ta, burmistrza albo prezydenta miasta zawia-
Termin wyznacza starosta, wykonujÄ…cy zada-
domienia o treĘci umowy sprzedaŻy. ;
nie z zakresu administracji rzÄ…dowej. ,
71) w art. 112 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
b) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
 1. Przepisy niniejszego rozdzia"u stosuje si´ do
 4. Odmowa wszcz´cia post´powania wyw"asz-
nieruchomoĘci po"oŻonych, z zastrzeŻeniem czeniowego, o które wystąpi" organ wyko-
art. 125 i art. 126, na obszarach przeznaczo- nawczy jednostki samorzÄ…du terytorialnego
nych w planach miejscowych na cele publicz- albo podmiot, który zamierza realizowaç cel
publiczny, nast´puje w drodze decyzji. ;
ne albo do nieruchomoĘci, dla których wydana
zosta"a decyzja o ustaleniu lokalizacji inwesty-
75) w art. 116 w ust. 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
cji celu publicznego. ;
 2) wypis i wyrys z planu miejscowego, a w przy-
72) w art. 113 ust. 4 i 5 otrzymujÄ… brzmienie:
padku braku planu miejscowego decyzj´
o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicz-
 4. JeÅ»eli nieruchomoĘç nie ma za"oÅ»onej ksi´gi
nego, ;
wieczystej lub zbioru dokumentów, przy jej
wyw"aszczeniu przyjmuje si´ inne dokumenty
76) w art. 122 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
stwierdzające prawa do nieruchomoĘci oraz
s"uŻące do jej oznaczenia dane z katastru nie-  1. W przypadkach okreĘlonych w art. 108 Kodek-
ruchomoĘci. su post´powania administracyjnego starosta,
Dziennik Ustaw Nr 141  9833  Poz. 1492
wykonujÄ…cy zadanie z zakresu administracji 81) uchyla si´ art. 127;
rzÄ…dowej, moÅ»e, w drodze decyzji, udzieliç
82) w art. 128 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
podmiotowi, który b´dzie realizowa" cel pu-
bliczny, zezwolenia na niezw"oczne zaj´cie nie-
 1. Wyw"aszczenie w"asnoĘci nieruchomoĘci,
ruchomoĘci po wydaniu decyzji o wyw"aszcze-
uŻytkowania wieczystego lub innego prawa
niu nieruchomoĘci, jeÅ»eli zw"oka w jej zaj´ciu
rzeczowego nast´puje za odszkodowaniem na
uniemoÅ»liwia"aby realizacj´ celu publicznego,
rzecz osoby wyw"aszczonej odpowiadajÄ…cym
na który nieruchomoĘç zosta"a wyw"aszczona.
wartoĘci tych praw. ;
Decyzji tej moÅ»e byç nadany rygor natychmia-
stowej wykonalnoĘci. ;
83) w art. 129:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
77) w art. 123 dotychczasowÄ… treĘç oznacza si´ jako
ust. 1 i dodaje si´ ust. 2 w brzmieniu:
 1. Odszkodowanie ustala starosta, wykonujÄ…cy
zadanie z zakresu administracji rzÄ…dowej,
 2. Najem, dzierŻawa lub uŻyczenie oraz trwa"y za-
w decyzji o wyw"aszczeniu nieruchomoĘci,
rząd wyw"aszczonej nieruchomoĘci wygasają
z zastrzeŻeniem ust. 5. ,
z up"ywem 3 miesi´cy od dnia, w którym decy-
zja o wyw"aszczeniu sta"a si´ ostateczna. ;
b) po ust. 4 dodaje si´ ust. 5 w brzmieniu:
 5. Starosta, wykonujÄ…cy zadanie z zakresu ad-
78) w art. 124 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
ministracji rzÄ…dowej, wydaje odr´bnÄ… decy-
 1. Starosta, wykonujÄ…cy zadanie z zakresu admi-
zj´ o odszkodowaniu w przypadkach, o któ-
nistracji rzÄ…dowej, moÅ»e ograniczyç, w drodze
rych mowa w art. 98 ust. 3, art. 106 ust. 1,
decyzji, sposób korzystania z nieruchomoĘci
art. 124 126, a takŻe w przypadku gdy na-
przez udzielenie zezwolenia na zak"adanie
stąpi"o pozbawienie praw do nieruchomoĘci
i przeprowadzenie na nieruchomoĘci ciągów
bez ustalenia odszkodowania, a obowiÄ…zujÄ…-
drenaŻowych, przewodów i urządzeł s"uŻą-
ce przepisy przewidujÄ… jego ustalenie. ;
cych do przesy"ania p"ynów, pary, gazów
i energii elektrycznej oraz urządzeł "ącznoĘci
84) w art. 130 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
publicznej i sygnalizacji, a takŻe innych pod-
 1. WysokoĘç odszkodowania ustala si´ wed"ug
ziemnych, naziemnych lub nadziemnych
stanu i wartoĘci wyw"aszczonej nieruchomoĘci
obiektów i urzÄ…dzeÅ‚ niezb´dnych do korzysta-
w dniu wydania decyzji o wyw"aszczeniu.
nia z tych przewodów i urządzeł, jeŻeli w"aĘci-
W przypadku gdy starosta, wykonujÄ…cy zada-
ciel lub uŻytkownik wieczysty nieruchomoĘci
nie z zakresu administracji rzÄ…dowej, wydaje
nie wyraÅ»a na to zgody. Ograniczenie to nast´-
odr´bnÄ… decyzj´ o odszkodowaniu, wysokoĘç
puje zgodnie z planem miejscowym, a w przy-
odszkodowania ustala si´ wed"ug stanu nieru-
padku braku planu, zgodnie z decyzjÄ… o ustale-
chomoĘci w dniu pozbawienia lub ogranicze-
niu lokalizacji inwestycji celu publicznego. ;
nia praw, a w przypadkach, o których mowa
w art. 98 ust. 3 i art. 106 ust. 1, wed"ug stanu
79) art. 124a otrzymuje brzmienie:
odpowiednio w dniu wydania decyzji o podzia-
 Art. 124a. Przepisy art. 124 ust. 1, 2 i 4 7 oraz
le lub podj´cia uchwa"y o przystÄ…pieniu do
art. 125 i 126 stosuje si´ odpowiednio
scalenia i podzia"u oraz jej wartoĘci w dniu wy-
do nieruchomoĘci o nieuregulowanym
dania decyzji o odszkodowaniu. ;
stanie prawnym. Do post´powania
w sprawie ograniczenia sposobu ko- 85) w art. 131 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
rzystania z tych nieruchomoĘci stosuje
 3. NieruchomoĘç zamienna moÅ»e byç przyznana
si´ art. 114 ust. 3 i 4, art. 115
w porozumieniu z Prezesem Agencji Nierucho-
ust. 3 i 4 oraz art. 118a ust. 2 i 3. ;
moĘci Rolnych, z Zasobu W"asnoĘci Rolnej
Skarbu PaÅ‚stwa, jeÅ»eli wyw"aszczenie nast´-
80) art. 125 otrzymuje brzmienie:
puje na rzecz Skarbu Pałstwa. ;
 Art. 125. Starosta, wykonujÄ…cy zadanie z zakresu
administracji rządowej, moŻe, w drodze
86) w art. 132:
decyzji, ograniczyç sposób korzystania
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
z nieruchomoĘci przez udzielenie ze-
zwolenia na prowadzenie dzia"alnoĘci  1. Zap"ata odszkodowania nast´puje jednora-
polegającej na poszukiwaniu, rozpozna- zowo, w terminie 14 dni od dnia, w którym
waniu, wydobywaniu lub sk"adowaniu decyzja o wyw"aszczeniu podlega wykona-
kopalin stanowiÄ…cych w"asnoĘç Skarbu niu, z zastrzeÅ»eniem ust. 1a. ,
PaÅ‚stwa oraz w´gla brunatnego wydo-
b) po ust. 1 dodaje si´ ust. 1a w brzmieniu:
bywanego metodÄ… odkrywkowÄ…, na
czas nie d"uÅ»szy niÅ» 12 miesi´cy, jeÅ»eli  1a. W sprawach, w których wydano odr´bnÄ…
w"aĘciciel lub uÅ»ytkownik wieczysty nie- decyzj´ o odszkodowaniu, zap"ata odszko-
ruchomoĘci nie wyraÅ»a na to zgody. dowania nast´puje jednorazowo w termi-
Przepisy art. 124 ust. 2 5 stosuje si´ nie 14 dni od dnia, w którym decyzja o od-
odpowiednio. ; szkodowaniu sta"a si´ ostateczna. ,
Dziennik Ustaw Nr 141  9834  Poz. 1492
c) ust. 3 otrzymuje brzmienie: oraz aktualnie kszta"tujÄ…ce si´ ceny w obrocie
nieruchomoĘciami.
 3. WysokoĘç odszkodowania ustalona w decy-
zji podlega waloryzacji na dzieł jego zap"a-
3. WartoĘç rynkowÄ… nieruchomoĘci okreĘla si´
ty. Waloryzacji dokonuje organ, osoba lub
wed"ug aktualnego sposobu jej uŻytkowania,
jednostka organizacyjna zobowiÄ…zana do za-
jeŻeli przeznaczenie nieruchomoĘci, zgodne
p"aty odszkodowania. ,
z celem wyw"aszczenia, nie powoduje zwi´k-
szenia jej wartoĘci.
d) po ust. 3 dodaje si´ ust. 3a w brzmieniu:
4. JeŻeli przeznaczenie nieruchomoĘci, zgodne
 3a. JeŻeli decyzja, na podstawie której wyp"a-
z celem wyw"aszczenia, powoduje zwi´kszenie
cono odszkodowanie, zosta"a nast´pnie
jej wartoĘci, wartoĘç rynkowÄ… nieruchomoĘci
uchylona lub stwierdzono jej niewaÅ»noĘç,
okreĘla si´ wed"ug alternatywnego sposobu
osoba, której wyp"acono odszkodowanie,
uŻytkowania wynikającego z tego przeznacze-
lub jej spadkobierca sÄ… zobowiÄ…zani do
nia. ;
zwrotu tego odszkodowania po jego walo-
ryzacji na dzieł zwrotu. ,
88) w art. 136:
e) ust. 5 7 otrzymujÄ… brzmienie:
a) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
 5. Do zap"aty odszkodowania za wyw"aszczone
 3. Poprzedni w"aĘciciel lub jego spadkobierca
nieruchomoĘci, za szkody powsta"e wskutek
mogÄ… Żądaç zwrotu wyw"aszczonej nieru-
zdarzeł, o których mowa w art. 120, do za-
chomoĘci lub jej cz´Ä˜ci, jeÅ»eli, stosownie do
p"aty ceny nabycia cz´Ä˜ci nieruchomoĘci,
przepisu art. 137, sta"a si´ ona zb´dna na cel
o której mowa w art. 113 ust. 3, a takŻe do
okreĘlony w decyzji o wyw"aszczeniu.
zapewnienia nieruchomoĘci zamiennej jest
Z wnioskiem o zwrot nieruchomoĘci lub jej
zobowiązany, z zastrzeŻeniem ust. 6 8, sta-
cz´Ä˜ci wyst´puje si´ do starosty, wykonujÄ…-
rosta, wykonujÄ…cy zadanie z zakresu admini-
cego zadanie z zakresu administracji rzÄ…do-
stracji rzÄ…dowej, jeÅ»eli wyw"aszczenie nast´-
wej, który zawiadamia o tym w"aĘciwy or-
puje na rzecz Skarbu Pałstwa, albo organ
gan. Warunkiem zwrotu nieruchomoĘci jest
wykonawczy jednostki samorzÄ…du teryto-
zwrot przez poprzedniego w"aĘciciela lub
rialnego, jeÅ»eli wyw"aszczenie nast´puje na
jego spadkobierc´ odszkodowania lub
rzecz tej jednostki.
nieruchomoĘci zamiennej stosownie do
6. ObowiÄ…zek zap"aty odszkodowania za szko-
art. 140. ,
dy powsta"e wskutek zdarzeł wymienio-
nych w art. 124 i 125 oraz za zmniejszenie b) po ust. 5 dodaje si´ ust. 6 w brzmieniu:
wartoĘci nieruchomoĘci z tego powodu ob-
 6. Przepisów ust. 1 5 nie stosuje si´ w przy-
ciÄ…Å»a osob´ lub jednostk´ organizacyjnÄ…,
padku wyw"aszczenia prawa uŻytkowania
która uzyska"a zezwolenie odpowiednio na
wieczystego. ;
za"oŻenie lub przeprowadzenie ciągów dre-
naŻowych, przewodów i urządzeł, o którym
89) w art. 137:
mowa w art. 124 ust. 1, albo zezwolenie na
a) w ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
prowadzenie dzia"alnoĘci polegającej na po-
szukiwaniu, rozpoznawaniu, wydobywaniu
 2) pomimo up"ywu 10 lat od dnia, w którym
lub sk"adowaniu kopalin stanowiÄ…cych w"a-
decyzja o wyw"aszczeniu sta"a si´ ostatecz-
snoĘç Skarbu PaÅ‚stwa oraz w´gla brunat-
na, cel ten nie zosta" zrealizowany. ,
nego wydobywanego metodÄ… odkrywkowÄ….
b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
7. Do zap"aty odszkodowania za szkody po-
 2. JeŻeli w przypadku, o którym mowa w ust. 1
wsta"e wskutek zdarzeł, o których mowa
pkt 2, cel wyw"aszczenia zosta" zrealizowany
w art. 126, oraz za zmniejszenie wartoĘci
tylko na cz´Ä˜ci wyw"aszczonej nieruchomo-
nieruchomoĘci z tego powodu jest zobowią-
Ęci, zwrotowi podlega pozosta"a cz´Ä˜ç, jeÅ»e-
zany starosta, wykonujÄ…cy zadanie z zakresu
li istnieje moÅ»liwoĘç jej zagospodarowania
administracji rzÄ…dowej. ,
zgodnie z planem miejscowym obowiÄ…zujÄ…-
f) po ust. 7 dodaje si´ ust. 8 w brzmieniu:
cym w dniu z"oŻenia wniosku o zwrot,
a w przypadku braku planu miejscowego,
 8. Podmiot, który b´dzie realizowa" cel publicz-
zgodnie z ustaleniami decyzji o warunkach
ny, moÅ»e pokryç koszty naleÅ»noĘci, o któ-
zabudowy i zagospodarowania terenu albo
rych mowa w ust. 5 i 6, oraz koszty ustalenia
jeŻeli przylega do nieruchomoĘci stanowią-
tych naleŻnoĘci. ;
cej w"asnoĘç osoby wnioskujÄ…cej o zwrot. ;
87) w art. 134 ust. 2 4 otrzymujÄ… brzmienie:
90) w art. 138 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
 2. Przy okreĘlaniu wartoĘci rynkowej nierucho-
moĘci uwzgl´dnia si´ w szczególnoĘci jej ro-  2. Najem, dzierÅ»awa lub uÅ»yczenie zwracanej nie-
dzaj, po"oÅ»enie, sposób uÅ»ytkowania, przezna- ruchomoĘci wygasa z up"ywem 3 miesi´cy od
czenie, stopieł wyposaŻenia w urządzenia in- dnia, w którym decyzja o zwrocie wyw"aszczo-
frastruktury technicznej, stan nieruchomoĘci nej nieruchomoĘci sta"a si´ ostateczna. ;
Dziennik Ustaw Nr 141  9835  Poz. 1492
91) w art. 140 ust. 1 5 otrzymują brzmienie: niem nieruchomoĘci przeznaczonych
w planie miejscowym na cele rolne
 1. W razie zwrotu wyw"aszczonej nieruchomoĘci
i leĘne, a w przypadku braku planu
poprzedni w"aĘciciel lub jego spadkobierca
miejscowego do nieruchomoĘci wy-
zwraca Skarbowi Pałstwa lub w"aĘciwej jed-
korzystywanych na cele rolne i leĘne.
nostce samorządu terytorialnego, w zaleŻnoĘci
Przepis art. 92 ust. 2 stosuje si´ od-
od tego, kto jest w"aĘcicielem nieruchomoĘci
powiednio.
w dniu zwrotu, ustalone w decyzji odszkodo-
2. Przez budow´ urzÄ…dzeÅ‚ infrastruktury
wanie, a takÅ»e nieruchomoĘç zamiennÄ…, jeÅ»eli
technicznej rozumie si´ budow´ dro-
by"a przyznana w ramach odszkodowania.
gi oraz wybudowanie pod ziemiÄ…, na
2. Odszkodowanie pieni´Å»ne podlega waloryza-
ziemi albo nad ziemią przewodów lub
cji, z tym Å»e jego wysokoĘç po waloryzacji,
urządzeł wodociągowych, kanaliza-
z zastrzeÅ»eniem art. 217 ust. 2, nie moÅ»e byç
cyjnych, ciep"owniczych, elektrycz-
wyÅ»sza niÅ» wartoĘç rynkowa nieruchomoĘci
nych, gazowych i telekomunikacyj-
w dniu zwrotu, a jeÅ»eli ze wzgl´du na rodzaj
nych. ;
nieruchomoĘci nie moÅ»na okreĘliç jej wartoĘci
93) art. 145 otrzymuje brzmienie:
rynkowej, nie moÅ»e byç wyÅ»sza niÅ» jej wartoĘç
odtworzeniowa.
 Art. 145. 1. Wójt, burmistrz albo prezydent mia-
sta moÅ»e, w drodze decyzji, ustaliç
3. JeÅ»eli zwrotowi podlega cz´Ä˜ç wyw"aszczonej
op"at´ adiacenckÄ… kaÅ»dorazowo po
nieruchomoĘci, zwracanÄ… kwot´ odszkodowa-
stworzeniu warunków do pod"ącze-
nia ustala si´ proporcjonalnie do powierzchni
nia nieruchomoĘci do poszczegól-
tej cz´Ä˜ci nieruchomoĘci.
nych urządzeł infrastruktury tech-
4. W razie zmniejszenia si´ albo zwi´kszenia war-
nicznej albo po stworzeniu warunków
toĘci nieruchomoĘci wskutek dzia"aÅ‚ podj´-
do korzystania z wybudowanej drogi.
tych bezpoĘrednio na nieruchomoĘci po jej
2. Wydanie decyzji o ustaleniu op"aty
wyw"aszczeniu, odszkodowanie, ustalone sto-
adiacenckiej moÅ»e nastÄ…piç w termi-
sownie do ust. 2, pomniejsza si´ albo powi´k-
nie do 3 lat od dnia stworzenia wa-
sza o kwot´ równÄ… róŻnicy wartoĘci okreĘlonej
runków do pod"ączenia nieruchomo-
na dzieł zwrotu. Przy okreĘlaniu wartoĘci nie-
Ęci do poszczególnych urządzeł infra-
ruchomoĘci przyjmuje si´ stan nieruchomoĘci
struktury technicznej albo od dnia
z dnia wyw"aszczenia oraz stan nieruchomoĘci
stworzenia warunków do korzystania
z dnia zwrotu. Nie uwzgl´dnia si´ skutków wy-
z wybudowanej drogi. ;
nikajÄ…cych ze zmiany przeznaczenia w planie
miejscowym i zmian w otoczeniu nieruchomo-
94) w art. 146 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
Ęci. Przepis ust. 3 stosuje si´ odpowiednio.
 3. WartoĘç nieruchomoĘci wed"ug stanu przed
5. JeŻeli w ramach odszkodowania zosta"a przy-
wybudowaniem urządzeł infrastruktury tech-
znana nieruchomoĘç zamienna oraz dop"ata
nicznej i po ich wybudowaniu okreĘla si´ we-
pieni´Å»na, oprócz nieruchomoĘci zamiennej d"ug cen na dzieÅ‚ wydania decyzji o ustaleniu
zwraca si´ takÅ»e t´ dop"at´ w wysokoĘci usta- op"aty adiacenckiej. ;
lonej wed"ug zasad, o których mowa w ust. 2,
95) w art. 147 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
z tym Å»e wysokoĘç zwaloryzowanej kwoty nie
moÅ»e byç wyÅ»sza niÅ» róŻnica mi´dzy wartoĘciÄ…
 1. Op"ata adiacencka moÅ»e byç, na wniosek w"a-
nieruchomoĘci zwracanej a wartoĘcią nieru-
Ęciciela nieruchomoĘci, roz"oŻona na raty rocz-
chomoĘci zamiennej okreĘlonej na dzieł zwro-
ne p"atne w okresie do 10 lat. Warunki roz"oŻe-
tu. Przy okreĘlaniu wartoĘci nieruchomoĘci nie
nia na raty okreĘla si´ w decyzji o ustaleniu
uwzgl´dnia si´ skutków wynikajÄ…cych ze zmia-
op"aty. NaleÅ»noĘç gminy z tego tytu"u podlega
ny przeznaczenia w planie miejscowym
zabezpieczeniu, w tym przez ustanowienie hi-
i zmian w otoczeniu nieruchomoĘci. W razie
poteki. Decyzja o ustaleniu op"aty adiacenckiej
zmniejszenia si´ albo zwi´kszenia wartoĘci
stanowi podstaw´ wpisu do ksi´gi wieczy-
nieruchomoĘci zamiennej stosuje si´ dop"aty
stej. ;
pieni´Å»ne równe róŻnicy wartoĘci tej nierucho-
96) po art. 148 dodaje si´ art. 148a w brzmieniu:
moĘci okreĘlonej na dzieł zwrotu. ;
 Art. 148a. Rada Ministrów okreĘli, w drodze roz-
92) art. 143 otrzymuje brzmienie:
porządzenia, kryteria uznawania, Że zo-
 Art. 143. 1. Przepisy niniejszego rozdzia"u stosu-
sta"y stworzone warunki do pod"Ä…cze-
je si´ do nieruchomoĘci bez wzgl´du
nia nieruchomoĘci do urządzeł infra-
na ich rodzaj i po"oŻenie, jeŻeli urzą-
struktury technicznej albo warunki do
dzenia infrastruktury technicznej zo-
korzystania z wybudowanej drogi, wy-
sta"y wybudowane z udzia"em Ęrod- starczające do ustalenia op"aty adia-
ków Skarbu PaÅ‚stwa lub jednostki cenckiej, uwzgl´dniajÄ…c w szczególno-
samorządu terytorialnego, z wy"ącze- Ęci:
Dziennik Ustaw Nr 141  9836  Poz. 1492
1) maksymalnÄ… odleg"oĘç urzÄ…dzeÅ‚ in- chomoĘci dokonuje rzeczoznawca
frastruktury technicznej od nierucho- majÄ…tkowy, uwzgl´dniajÄ…c w szcze-
moĘci, gólnoĘci cel wyceny, rodzaj i po"oŻe-
nie nieruchomoĘci, przeznaczenie
2) dost´pnoĘç urzÄ…dzenia do pod"Ä…cze-
w planie miejscowym, stopieł wy-
nia do nieruchomoĘci,
posaŻenia w urządzenia infrastruk-
3) dost´pnoĘç korzystania z drogi. ;
tury technicznej, stan jej zagospoda-
rowania oraz dost´pne dane o ce-
97) art. 149 otrzymuje brzmienie:
nach, dochodach i cechach nieru-
chomoĘci podobnych.
 Art. 149. Przepisy niniejszego rozdzia"u stosuje
si´ do wszystkich nieruchomoĘci, bez
2. W przypadku braku planu miejsco-
wzgl´du na ich rodzaj, po"oÅ»enie i prze-
wego przeznaczenie nieruchomoĘci
znaczenie, a takÅ»e bez wzgl´du na pod-
ustala si´ na podstawie studium
miot w"asnoĘci i cel wyceny, z wy"ącze-
uwarunkował i kierunków zagospo-
niem okreĘlania wartoĘci nieruchomo-
darowania przestrzennego gminy
Ęci w związku z realizacją ustawy o sca-
lub decyzji o warunkach zabudowy
laniu i wymianie gruntów. ;
i zagospodarowania terenu.
98) w art. 150 w ust. 1 dodaje si´ pkt 5 w brzmieniu: 3. W przypadku braku studium lub de-
cyzji, o których mowa w ust. 2,
 5) okreĘlenia innych rodzajów wartoĘci przewi-
uwzgl´dnia si´ faktyczny sposób
dzianych w odr´bnych przepisach. ;
uŻytkowania nieruchomoĘci. ;
99) w art. 151:
103) w art. 155:
a) w ust. 1 zdanie wst´pne otrzymuje brzmienie:
a) w ust. 1:
 WartoĘç rynkowÄ… nieruchomoĘci stanowi naj-
 zdanie wst´pne otrzymuje brzmienie:
bardziej prawdopodobna jej cena, moŻliwa do
 Przy szacowaniu nieruchomoĘci wykorzy-
uzyskania na rynku, okreĘlona z uwzgl´dnie-
niem cen transakcyjnych przy przyj´ciu nast´- stuje si´ wszelkie, niezb´dne i dost´pne da-
pujących za"oŻeł: , ne o nieruchomoĘciach, zawarte w szcze-
gólnoĘci w: ,
b) po ust. 2 dodaje si´ ust. 3 w brzmieniu:
 pkt 5 otrzymuje brzmienie:
 3. WartoĘç katastralnÄ… nieruchomoĘci stanowi
 5) planach miejscowych, studiach uwarun-
wartoĘç ustalona w procesie powszechnej
kował i kierunków zagospodarowania
taksacji nieruchomoĘci. ;
przestrzennego gminy oraz decyzjach
o warunkach zabudowy i zagospodaro-
100) w art. 152 po ust. 2 dodaje si´ ust. 3 w brzmieniu:
wania terenu, ,
 3. Przy zastosowaniu podejĘcia porównawcze-
 po pkt 6 dodaje si´ pkt 6a i 6b w brzmieniu:
go lub dochodowego okreĘla si´ wartoĘç ryn-
kową nieruchomoĘci. JeŻeli istniejące uwa-
 6a) dokumentach b´dÄ…cych w posiadaniu
runkowania nie pozwalajÄ… na zastosowanie
agencji, którym Skarb Pałstwa powie-
podejĘcia porównawczego lub dochodowe-
rzy", w drodze ustaw, wykonywanie
go, wartoĘç rynkowÄ… nieruchomoĘci okreĘla
prawa w"asnoĘci i innych praw rzeczo-
si´ w podejĘciu mieszanym. Przy zastosowa-
wych na jego rzecz,
niu podejĘcia kosztowego okreĘla si´ wartoĘç
6b) w aktach notarialnych znajdujÄ…cych si´
odtworzeniową nieruchomoĘci. ;
w posiadaniu spó"dzielni mieszkanio-
wych, dotyczących zbywania spó"dziel-
101) w art. 153 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
czych praw do lokali, ,
 1. PodejĘcie porównawcze polega na okreĘleniu
 pkt 7 otrzymuje brzmienie:
wartoĘci nieruchomoĘci przy za"oŻeniu, Że
wartoĘç ta odpowiada cenom, jakie uzyskano
 7) umowach, orzeczeniach, decyzjach i in-
za nieruchomoĘci podobne, które by"y przed-
nych dokumentach, b´dÄ…cych podstawÄ…
miotem obrotu rynkowego. Ceny te koryguje
wpisu do ksiąg wieczystych, rejestrów
si´ ze wzgl´du na cechy róŻniÄ…ce nierucho-
wchodzÄ…cych w sk"ad operatu katastral-
moĘci podobne od nieruchomoĘci wycenia-
nego, a takŻe w wyciągach z operatów
nej oraz uwzgl´dnia si´ zmiany poziomu cen
szacunkowych przekazywanych do kata-
wskutek up"ywu czasu. PodejĘcie porównaw-
stru nieruchomoĘci. ,
cze stosuje si´, jeÅ»eli sÄ… znane ceny i cechy
b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
nieruchomoĘci podobnych do nieruchomoĘci
wycenianej. ;
 3. W"aĘciwe organy, agencje, o których mo-
wa w ust. 1 pkt 6a, spó"dzielnie mieszka-
102) art. 154 otrzymuje brzmienie:
niowe, sÄ…dy oraz urz´dy skarbowe sÄ… obo-
 Art. 154. 1. Wyboru w"aĘciwego podejĘcia oraz wiÄ…zane udost´pniaç rzeczoznawcom ma-
metody i techniki szacowania nieru- jątkowym dane okreĘlone w ust. 1. ;
Dziennik Ustaw Nr 141  9837  Poz. 1492
104) art. 156 otrzymuje brzmienie: nom prowadzÄ…cym kataster nierucho-
moĘci wyciągi z wykonanych przez sie-
 Art. 156. 1. Rzeczoznawca majÄ…tkowy sporzÄ…-
bie operatów szacunkowych, zawiera-
dza na piĘmie opini´ o wartoĘci nie-
jące okreĘlenie celu wyceny, opisy nie-
ruchomoĘci w formie operatu sza-
ruchomoĘci oraz ich wartoĘci, w termi-
cunkowego.
nie 3 miesi´cy od dnia ich sporzÄ…dze-
2. Rzeczoznawca majÄ…tkowy nie pono- nia. ;
si odpowiedzialnoĘci za wykorzysta-
107) art. 159 otrzymuje brzmienie:
nie operatu bez jego zgody do inne-
go celu niŻ cel, dla którego zosta"
 Art. 159. Rada Ministrów okreĘli, w drodze roz-
sporzÄ…dzony.
porzÄ…dzenia, rodzaje metod i technik
wyceny nieruchomoĘci, sposoby okre-
3. Operat szacunkowy moÅ»e byç wyko-
Ęlania wartoĘci nieruchomoĘci, warto-
rzystywany do celu, dla którego zo-
Ęci nak"adów i szkód na nieruchomoĘci
sta" sporzÄ…dzony, przez okres
oraz sposób sporzÄ…dzania, form´
12 miesi´cy od daty jego sporzÄ…-
i treĘç operatu szacunkowego,
dzenia, chyba Że wystąpi"y zmiany
uwzgl´dniajÄ…c:
uwarunkował prawnych lub istotne
zmiany czynników, o których mowa
1) sposoby okreĘlania wartoĘci nieru-
w art. 154.
chomoĘci przy zastosowaniu po-
szczególnych podejĘç, metod i tech-
4. Operat szacunkowy moÅ»e byç wyko-
nik wyceny,
rzystywany po up"ywie okresu,
o którym mowa w ust. 3, po po-
2) sposoby okreĘlania wartoĘci nieru-
twierdzeniu jego aktualnoĘci przez
chomoĘci dla róŻnych celów,
rzeczoznawc´ majÄ…tkowego. Po-
3) sposoby okreĘlania wartoĘci nieru-
twierdzenie aktualnoĘci operatu na-
chomoĘci jako przedmiotu róŻnych
st´puje przez umieszczenie stosow-
praw,
nej klauzuli w operacie szacunko-
wym przez rzeczoznawc´, który go 4) sposoby okreĘlania wartoĘci nieru-
sporządzi". chomoĘci w zaleŻnoĘci od ich rodza-
ju i przeznaczenia,
5. Przepisy ust. 3 i 4 nie naruszajÄ… ure-
gulował wynikających z przepisów 5) rodzaje nak"adów na nieruchomo-
odr´bnych. ; Ęci,
6) dane, jakie powinien zawieraç ope-
105) art. 157 otrzymuje brzmienie:
rat szacunkowy, oraz sposób po-
 Art. 157. 1. Oceny prawid"owoĘci sporządzenia twierdzania jego aktualnoĘci,
operatu szacunkowego dokonuje or-
7) uwarunkowania okreĘlania wartoĘci
ganizacja zawodowa rzeczoznawców
rynkowej nieruchomoĘci w podej-
majÄ…tkowych w terminie nie d"uÅ»-
Ęciu mieszanym. ;
szym niÅ» 3 miesiÄ…ce od dnia zawarcia
umowy o dokonanie tej oceny.
108) w art. 161 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
2. SporzÄ…dzenie przez innego rzeczo-
 2. WartoĘç katastralnÄ… nieruchomoĘci ustala si´
znawc´ majÄ…tkowego wyceny tej sa-
na podstawie oszacowania nieruchomoĘci re-
mej nieruchomoĘci w formie opera-
prezentatywnych dla poszczególnych rodza-
tu szacunkowego nie moŻe stano-
jów nieruchomoĘci na obszarze danej gminy.
wiç podstawy oceny prawid"owoĘci
Do ustalania wartoĘci tych nieruchomoĘci sto-
sporzÄ…dzenia operatu szacunkowe-
suje si´ przepisy rozdzia"u 1 niniejszego dzia-
go, o którym mowa w ust. 1.
"u. WartoĘç nieruchomoĘci reprezentatyw-
nych okreĘla si´ z wykorzystaniem cen trans-
3. W przypadku gdy operat szacunko-
akcyjnych nieruchomoĘci na obszarze gminy,
wy jest wykorzystywany w post´po-
a w przypadku braku dostatecznej liczby trans-
waniu przed sÄ…dem powszechnym,
akcji, na obszarze gmin sÄ…siadujÄ…cych. ;
o ocen´ operatu moÅ»e wnioskowaç
tylko sÄ…d.
109) w art. 166 ust. 2 i 3 otrzymujÄ… brzmienie:
4. Przepisy ust. 1 i 3 stosuje si´ odpo-
 2. Jednostkowe wartoĘci powierzchni gruntów
wiednio w przypadku rozbieŻnych
w wyodr´bnionych strefach przedstawia si´
operatów szacunkowych dotyczą-
w wykazach tych stref, stanowiÄ…cych inte-
cych wartoĘci tej samej nierucho-
gralnÄ… cz´Ä˜ç map taksacyjnych.
moĘci. ;
3. WartoĘç katastralnÄ… gruntu ustala si´ jako ilo-
106) art. 158 otrzymuje brzmienie:
czyn powierzchni wykazanej w katastrze nie-
 Art. 158. Rzeczoznawcy majątkowi przekazują, ruchomoĘci oraz jednostkowej wartoĘci,
z uwzgl´dnieniem art. 175 ust. 3, orga- o której mowa w ust. 2. ;
Dziennik Ustaw Nr 141  9838  Poz. 1492
110) art. 173 otrzymuje brzmienie: Art. 173b. Organy administracji publicznej dys-
ponujÄ…ce informacjami o rynku nieru-
 Art. 173. Rada Ministrów okreĘli, w drodze roz-
chomoĘci, a w szczególnoĘci organy
porządzenia, sposób przeprowadzenia
statystyki publicznej uzyskujÄ…ce infor-
powszechnej taksacji nieruchomoĘci,
macje statystyczne w zakresie i termi-
uwzgl´dniajÄ…c:
nach okreĘlonych w programie badał
1) zakres informacji niezb´dnych przy
statystycznych i organy w"aĘciwe
przeprowadzaniu taksacji,
w sprawach katastru nieruchomoĘci
sÄ… obowiÄ…zane do nieodp"atnego udo-
2) cechy nieruchomoĘci wp"ywające
st´pniania do wglÄ…du Prezesowi Urz´-
na wartoĘç katastralnÄ…,
du Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast po-
3) ęród"a danych o nieruchomoĘciach
siadanych informacji dotyczÄ…cych ryn-
dla potrzeb powszechnej taksacji,
ku nieruchomoĘci.
4) sposób ustalania wartoĘci katastral-
Art. 173c. Przez informacje o rynku nieruchomo-
nych,
Ęci, o których mowa w art. 173b, rozu-
5) sposób zakołczenia powszechnej
mie si´ informacje dotyczÄ…ce w szcze-
taksacji,
gólnoĘci wartoĘci nieruchomoĘci, cen
transakcyjnych nieruchomoĘci, sta-
6) sposób i terminy przeprowadzania
wek czynszów oraz cz´stotliwoĘci ob-
kontroli powszechnej taksacji nieru-
rotu nieruchomoĘciami. ;
chomoĘci,
7) rodzaje i wzory dokumentów stoso-
112) w art. 174:
wanych przy przeprowadzaniu po-
a) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
wszechnej taksacji oraz sposób ich
sporzÄ…dzania. ;
 3. Rzeczoznawca majÄ…tkowy dokonuje okre-
Ęlania wartoĘci nieruchomoĘci, a takŻe ma-
111) w dziale IV po rozdziale 2 dodaje si´ rozdzia" 3
szyn i urządzeł trwale związanych z nieru-
w brzmieniu:
chomoĘcią. ,
,,Rozdzia" 3 b) po ust. 3 dodaje si´ ust. 3a i 3b w brzmieniu:
 3a. Rzeczoznawca majątkowy moŻe sporzą-
Badanie rynku nieruchomoĘci
dzaç opracowania i ekspertyzy, niestano-
wiÄ…ce operatu szacunkowego, dotyczÄ…-
Art. 173a. 1. Prezes Urz´du Mieszkalnictwa i Roz-
ce:
woju Miast dokonuje okresowych
badał rynku nieruchomoĘci ze
1) rynku nieruchomoĘci oraz doradztwa
szczególnym uwzgl´dnieniem nie-
w zakresie tego rynku,
ruchomoĘci przeznaczonych lub wy-
2) efektywnoĘci inwestowania w nieru-
korzystywanych na cele mieszkanio-
chomoĘci i ich rozwoju,
we. Badania dotyczą wartoĘci nieru-
chomoĘci, cen transakcyjnych nie- 3) skutków finansowych uchwalania lub
ruchomoĘci, stawek czynszów oraz zmiany planów miejscowych,
cz´stotliwoĘci obrotu nieruchomo-
4) oznaczania przedmiotu odr´bnej w"a-
Ęciami.
snoĘci lokali,
2. Na podstawie badał, o których mo-
5) bankowo-hipotecznej wartoĘci nieru-
wa w ust. 1, Prezes Urz´du Miesz-
chomoĘci,
kalnictwa i Rozwoju Miast co naj-
6) okreĘlania wartoĘci nieruchomoĘci na
mniej raz w roku opracowuje anali-
potrzeby indywidualnego inwestora,
zy i zestawienia charakteryzujÄ…ce
rynek nieruchomoĘci. Analizy i ze-
7) wyceny nieruchomoĘci zaliczanych do
stawienia sÄ… udost´pnianie nieod-
inwestycji w rozumieniu przepisów
p"atnie organom administracji pu-
o rachunkowoĘci,
blicznej oraz podmiotom, które
8) wyceny nieruchomoĘci jako Ęrodków
udost´pni"y informacje o rynku nie-
trwa"ych jednostek w rozumieniu usta-
ruchomoĘci przydatne do opraco-
wy o rachunkowoĘci.
wania tych analiz i zestawieł albo
ponios"y koszty pozyskania tych in- 3b. Z dniem wpisu do centralnego rejestru
formacji. W pozosta"ych przypad- rzeczoznawców majątkowych osoba,
kach udost´pnianie analiz i zesta- o której mowa w ust. 2, nabywa prawo
wieÅ‚ nast´puje odp"atnie, stosow- wykonywania zawodu oraz uÅ»ywania ty-
nie do poniesionych kosztów ich tu"u zawodowego  rzeczoznawca mająt-
opracowania. Udost´pnianie moÅ»e kowy . Tytu" zawodowy  rzeczoznawca
mieç form´ zapisu elektronicznego majÄ…tkowy podlega ochronie praw-
w Internecie. nej. ,
Dziennik Ustaw Nr 141  9839  Poz. 1492
c) po ust. 6 dodaje si´ ust. 7 9 w brzmieniu: 6. Standardy zawodowe ustalajÄ… organiza-
cje zawodowe rzeczoznawców majątko-
 7. Rzeczoznawca majÄ…tkowy wykonuje za-
wych w uzgodnieniu z Prezesem Urz´du
wód, prowadząc we w"asnym imieniu dzia-
Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast. Komuni-
"alnoĘç gospodarczÄ… jednoosobowo lub
kat o uzgodnieniu standardów zawodo-
w ramach spó"ki osobowej w zakresie sza-
wych zamieszcza si´ w Dzienniku Urz´do-
cowania nieruchomoĘci, albo w ramach
wym Urz´du Mieszkalnictwa i Rozwoju
stosunku pracy lub umowy cywilnopraw-
Miast. ;
nej u przedsi´biorcy prowadzÄ…cego dzia-
"alnoĘç w tym zakresie.
114) w art. 177 w ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
8. Rzeczoznawca majÄ…tkowy nie moÅ»e "Ä…czyç
 3) posiada wyŻsze wykszta"cenie prawnicze,
wykonywania zawodu w formach wymie-
ekonomiczne lub techniczne, ;
nionych w ust. 7.
9. Przepisy ust. 7 i 8 nie dotyczÄ… bieg"ych sÄ…-
115) w art. 178:
dowych wykonujÄ…cych wycen´ na zlecenie
a) w ust. 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
sÄ…du. ;
 2) nagana, ,
113) w art. 175:
b) po ust. 2 dodaje si´ ust. 2a i 2b w brzmieniu:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
 2a. Zastosowanie kar, o których mowa
 1. Rzeczoznawca majÄ…tkowy jest zobowiÄ…za-
w ust. 2 pkt 3 5, powoduje wykreĘlenie
ny do wykonywania czynnoĘci, o których
osoby ukaranej z rejestru z dniem, w któ-
mowa w art. 174 ust. 3 i 3a, zgodnie z zasa-
rym decyzja o ukaraniu podlega wykona-
dami wynikającymi z przepisów prawa
niu.
i standardami zawodowymi, ze szczególną
starannoĘcią w"aĘciwą dla zawodowego
2b. Ponowny wpis do rejestru w przypad-
charakteru tych czynnoĘci oraz z zasadami
kach, o których mowa w ust. 2a, nast´pu-
etyki zawodowej, kierujÄ…c si´ zasadÄ… bez-
je na wniosek osoby ukaranej, po up"y-
stronnoĘci w wycenie nieruchomoĘci. ,
wie okresu orzeczonej kary. ,
b) ust. 3 i 4 otrzymujÄ… brzmienie:
c) uchyla si´ ust. 4;
 3. Informacje uzyskane przez rzeczoznawc´
116) w art. 179:
majÄ…tkowego w zwiÄ…zku z wykonywaniem
zawodu stanowiÄ… tajemnic´ zawodowÄ….
a) ust. 2 i 3 otrzymujÄ… brzmienie:
W szczególnoĘci informacje uzyskane
 2. PoĘrednikiem w obrocie nieruchomoĘcia-
w toku wykonywania czynnoĘci zawodo-
mi jest osoba fizyczna posiadajÄ…ca licencj´
wych nie mogÄ… byç przekazywane osobom
zawodową nadaną w trybie przepisów roz-
trzecim, chyba Że przepisy ustawy lub
dzia"u 4 niniejszego dzia"u.
przepisy odr´bnych ustaw stanowiÄ… ina-
czej.
3. Przedsi´biorcy mogÄ… prowadziç dzia"al-
noĘç w zakresie poĘrednictwa w obrocie
4. Rzeczoznawca majÄ…tkowy podlega obo-
wiązkowemu ubezpieczeniu odpowiedzial- nieruchomoĘciami, jeŻeli czynnoĘci z tego
noĘci cywilnej za szkody wyrzÄ…dzone zakresu b´dÄ… wykonywane przez poĘredni-
w związku z wykonywaniem czynnoĘci, ków w obrocie nieruchomoĘciami. ,
o których mowa w art. 174 ust. 3 i 3a. Prze-
b) po ust. 3 dodaje si´ ust. 4 i 5 w brzmieniu:
pis ten stosuje si´ odpowiednio do przed-
si´biorców, o których mowa w art. 174  4. Z dniem wpisu do centralnego rejestru po-
ust. 6. ,
Ęredników w obrocie nieruchomoĘciami
osoba, o której mowa w ust. 2, nabywa
c) po ust. 4 dodaje si´ ust. 5 i 6 w brzmieniu:
prawo wykonywania zawodu oraz uŻywa-
 5. Minister w"aĘciwy do spraw instytucji fi-
nia tytu"u zawodowego  poĘrednik w ob-
nansowych, w porozumieniu z ministrem
rocie nieruchomoĘciami . Tytu" zawodowy
w"aĘciwym do spraw budownictwa, go-
 poĘrednik w obrocie nieruchomoĘciami
spodarki przestrzennej i mieszkaniowej, po
podlega ochronie prawnej.
zasi´gni´ciu opinii Polskiej Izby Ubezpie-
5. W przypadku wykonywania dzia"alnoĘci
czeł, okreĘli, w drodze rozporządzenia,
gospodarczej przez przedsi´biorc´, o któ-
szczegó"owy zakres ubezpieczenia obo-
rym mowa w ust. 3, w kilku miejscach lub
wiązkowego, o którym mowa w ust. 4, ter-
oddzia"ach, przedsi´biorca powinien
min powstania obowiÄ…zku ubezpieczenia
w kaÅ»dym z tych miejsc zapewniç, aby
oraz minimalnÄ… sum´ gwarancyjnÄ…, biorÄ…c
czynnoĘci poĘrednictwa by"y wykonywane
w szczególnoĘci pod uwag´ specyfik´ wy-
konywanego zawodu oraz zakres realizo- wy"ącznie przez poĘredników w obrocie
wanych zadał. nieruchomoĘciami. ;
Dziennik Ustaw Nr 141  9840  Poz. 1492
117) w art. 180: 2) w ramach stosunku pracy lub umowy
cywilnoprawnej u przedsi´biorcy pro-
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
wadzÄ…cego dzia"alnoĘç w zakresie po-
 1. PoĘrednictwo w obrocie nieruchomoĘcia-
Ęrednictwa w obrocie nieruchomoĘcia-
mi polega na zawodowym wykonywaniu
mi.
przez poĘrednika w obrocie nieruchomo-
8. PoĘrednik w obrocie nieruchomoĘciami
Ęciami czynnoĘci zmierzających do zawar-
nie moÅ»e "Ä…czyç wykonywania zawodu
cia przez inne osoby umów:
w formach wymienionych w ust. 7. ;
1) nabycia lub zbycia praw do nierucho-
118) w art. 181:
moĘci,
2) nabycia lub zbycia w"asnoĘciowego
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
spó"dzielczego prawa do lokalu miesz-
 1. PoĘrednik w obrocie nieruchomoĘciami
kalnego, spó"dzielczego prawa do loka-
jest zobowiÄ…zany do wykonywania czynno-
lu uŻytkowego lub prawa do domu jed-
Ęci, o których mowa w art. 180 ust. 1
norodzinnego w spó"dzielni mieszka-
i ust. 1a, zgodnie z zasadami wynikajÄ…cy-
niowej,
mi z przepisów prawa i standardami zawo-
3) najmu lub dzierŻawy nieruchomoĘci al-
dowymi, ze szczególną starannoĘcią w"a-
bo ich cz´Ä˜ci,
Ęciwą dla zawodowego charakteru tych
czynnoĘci oraz zasadami etyki zawodowej.
4) innych niŻ okreĘlone w pkt 1 3, mają-
Jest on takŻe zobowiązany do kierowania
cych za przedmiot prawa do nierucho-
si´ zasadÄ… ochrony interesu osób, na któ-
moĘci lub ich cz´Ä˜ci. ,
rych rzecz wykonuje te czynnoĘci. ,
b) po ust. 1 dodaje si´ ust. 1a w brzmieniu:
b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
 1a. PoĘrednik w obrocie nieruchomoĘciami
 3. PoĘrednik w obrocie nieruchomoĘciami
moÅ»e wykonywaç opracowania i eksper-
podlega obowiÄ…zkowemu ubezpieczeniu
tyzy oraz doradztwo w zakresie rynku nie-
od odpowiedzialnoĘci cywilnej za szkody
ruchomoĘci. ,
wyrzÄ…dzone w zwiÄ…zku z wykonywaniem
c) ust. 2 i 3 otrzymujÄ… brzmienie:
czynnoĘci poĘrednictwa, o których mowa
w art. 180 ust. 1 i 1a. JeŻeli poĘrednik wy-
 2. PoĘrednik wykonuje czynnoĘci, o których
konuje czynnoĘci przy pomocy innych
mowa w ust. 1, osobiĘcie lub przy pomocy
osób, dzia"ających pod jego nadzorem,
innych osób wykonujących czynnoĘci po-
podlega on równieŻ ubezpieczeniu od od-
mocnicze i dzia"ajÄ…cych pod jego bezpo-
powiedzialnoĘci cywilnej za szkody wyrzą-
Ęrednim nadzorem, ponosząc za ich czyn-
dzone dzia"aniem tych osób. Przepis ten
noĘci odpowiedzialnoĘç zawodowÄ… okre-
stosuje si´ odpowiednio do przedsi´bior-
Ęloną w ustawie.
ców, o których mowa w art. 179 ust. 3. ,
3. Zakres czynnoĘci poĘrednictwa w obrocie
nieruchomoĘciami okreĘla umowa poĘred- c) po ust. 3 dodaje si´ ust. 4 6 w brzmieniu:
nictwa. Umowa wymaga formy pisemnej
 4. Minister w"aĘciwy do spraw instytucji fi-
pod rygorem niewaŻnoĘci. W umowie
nansowych, w porozumieniu z ministrem
wskazuje si´ poĘrednika w obrocie nieru-
w"aĘciwym do spraw budownictwa, go-
chomoĘciami odpowiedzialnego zawodo-
spodarki przestrzennej i mieszkaniowej, po
wo za jej wykonanie oraz numer jego licen-
zasi´gni´ciu opinii Polskiej Izby Ubezpie-
cji zawodowej. W umowie zamieszcza si´
czeł, okreĘli, w drodze rozporządzenia,
oĘwiadczenie o posiadanym ubezpiecze-
szczegó"owy zakres ubezpieczenia obo-
niu odpowiedzialnoĘci cywilnej za szkody
wiązkowego, o którym mowa w ust. 3, ter-
wyrzÄ…dzone w zwiÄ…zku z wykonywaniem
min powstania obowiÄ…zku ubezpieczenia
czynnoĘci poĘrednictwa w obrocie nieru-
oraz minimalnÄ… sum´ gwarancyjnÄ…, biorÄ…c
chomoĘciami. ,
w szczególnoĘci pod uwag´ specyfik´ wy-
konywanego zawodu oraz zakres realizo-
d) po ust. 3 dodaje si´ ust. 3a w brzmieniu:
wanych zadał.
 3a. Umowa poĘrednictwa moÅ»e byç zawarta
5. Standardy zawodowe ustalajÄ… organizacje
z zastrzeŻeniem wy"ącznoĘci na rzecz po-
zawodowe poĘredników w obrocie nieru-
Ęrednika lub przedsi´biorcy. Art. 550 Ko-
chomoĘciami w uzgodnieniu z Prezesem
deksu cywilnego stosuje si´ odpowied-
Urz´du Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast.
nio. ,
Komunikat o uzgodnieniu standardów za-
e) po ust. 6 dodaje si´ ust. 7 i 8 w brzmieniu:
wodowych zamieszcza si´ w Dzienniku
 7. PoĘrednik w obrocie nieruchomoĘciami Urz´dowym Urz´du Mieszkalnictwa i Roz-
wykonuje zawód: woju Miast.
1) prowadzÄ…c jako przedsi´biorca dzia"al- 6. Przy wykonywaniu dzia"alnoĘci zawodo-
noĘç w zakresie poĘrednictwa w obro- wej w zwiÄ…zku z zawartÄ… umowÄ… poĘred-
cie nieruchomoĘciami albo nictwa w obrocie nieruchomoĘciami, w za-
Dziennik Ustaw Nr 141  9841  Poz. 1492
kresie obj´tym tÄ… umowÄ…, poĘrednik odpo- je na wniosek osoby ukaranej, po up"y-
wiedzialny zawodowo za jej wykonanie ma wie okresu orzeczonej kary. ,
prawo wglÄ…du oraz pobierania odpowied-
c) uchyla si´ ust. 4;
nich odpisów, wypisów i zaĘwiadczeł za-
wartych w:
121) uchyla si´ art. 183a;
1) ksi´gach wieczystych,
122) art. 184 otrzymuje brzmienie:
2) katastrze nieruchomoĘci,
 Art. 184. 1. Zarządzanie nieruchomoĘciami jest
3) ewidencji sieci uzbrojenia terenu,
dzia"alnoĘcią zawodową wykonywa-
4) tabelach taksacyjnych i na mapach tak- ną przez zarządców nieruchomoĘci
na zasadach okreĘlonych w niniej-
sacyjnych tworzonych na podstawie
szej ustawie.
art. 169,
2. Zarządcą nieruchomoĘci jest osoba
5) planach miejscowych, studiach uwa-
fizyczna posiadajÄ…ca licencj´ zawo-
runkował i kierunków zagospodarowa-
dową nadaną w trybie przepisów
nia przestrzennego gmin oraz decyzjach
rozdzia"u 4 niniejszego dzia"u.
o warunkach zabudowy i zagospodaro-
wania terenu,
3. Przedsi´biorcy mogÄ… prowadziç
dzia"alnoĘç w zakresie zarzÄ…dzania
6) rejestrach cz"onków spó"dzielni miesz-
nieruchomoĘciami, jeŻeli czynnoĘci
kaniowych, którym przys"ugują prawa
z tego zakresu b´dÄ… wykonywane
okreĘlone w art. 180 ust. 1 pkt 2,
przez zarządców nieruchomoĘci.
7) ewidencji ludnoĘci. ;
4. Z dniem wpisu do centralnego reje-
stru zarządców nieruchomoĘci oso-
119) w art. 182 w ust. 1 pkt 3 i 4 otrzymujÄ… brzmienie:
ba, o której mowa w ust. 2, nabywa
 3) posiada wyŻsze wykszta"cenie,
prawo wykonywania zawodu oraz
uŻywania tytu"u zawodowego  za-
4) ukołczy"a studia podyplomowe w zakresie
rządca nieruchomoĘci . Tytu" zawo-
poĘrednictwa w obrocie nieruchomoĘcia-
dowy  zarządca nieruchomoĘci
mi, ;
podlega ochronie prawnej. ;
120) w art. 183:
123) w art. 185:
a) ust. 1 i 2 otrzymujÄ… brzmienie:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
 1. PoĘrednik w obrocie nieruchomoĘciami
 1. Zarządzanie nieruchomoĘcią polega na po-
niewype"niający obowiązków, o których
dejmowaniu decyzji i dokonywaniu czyn-
mowa w art. 181, podlega odpowiedzial-
noĘci mających na celu zapewnienie w"a-
noĘci zawodowej.
Ęciwej gospodarki ekonomiczno-finanso-
wej nieruchomoĘci oraz zapewnienie bez-
2. Wobec poĘrednika mogÄ… byç orzeczone,
pieczełstwa uŻytkowania i w"aĘciwej eks-
z tytu"u odpowiedzialnoĘci zawodowej, na-
ploatacji nieruchomoĘci w tym bieŻącego
st´pujÄ…ce kary dyscyplinarne:
administrowania nieruchomoĘcią, jak rów-
1) upomnienie,
nieŻ czynnoĘci zmierzających do utrzyma-
nia nieruchomoĘci w stanie niepogorszo-
2) nagana,
nym zgodnie z jej przeznaczeniem oraz do
3) zawieszenie licencji zawodowej na
uzasadnionego inwestowania w t´ nieru-
okres od 6 miesi´cy do roku,
chomoĘç. ,
4) zawieszenie licencji zawodowej do cza-
b) po ust. 1 dodaje si´ ust. 1a i 1b w brzmieniu:
su ponownego zdania egzaminu z wyni-
 1a. Zarządca nieruchomoĘci moŻe wykony-
kiem pozytywnym,
waç opracowania i ekspertyzy oraz do-
5) pozbawienie licencji zawodowej z moÅ»-
radztwo w zakresie zarzÄ…dzania nierucho-
liwoĘciÄ… ubiegania si´ o ponowne jej
moĘciami.
nadanie po up"ywie 3 lat od dnia pozba-
1b. Zarządca nieruchomoĘci wykonuje czyn-
wienia. ,
noĘci, o których mowa w ust. 1, osobiĘcie
b) po ust. 2 dodaje si´ ust. 2a i 2b w brzmieniu: lub przy pomocy innych osób wykonujÄ…-
cych czynnoĘci pomocnicze i dzia"ających
 2a. Zastosowanie kar, o których mowa
pod jego bezpoĘrednim nadzorem, pono-
w ust. 2 pkt 3 5, powoduje wykreĘlenie
szÄ…c za ich czynnoĘci odpowiedzialnoĘç
osoby ukaranej z rejestru z dniem, w któ-
zawodową okreĘloną w ustawie. ,
rym decyzja o ukaraniu podlega wykona-
niu. c) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
2b. Ponowny wpis do rejestru w przypad-  2. ZarzÄ…dca nieruchomoĘci lub przedsi´bior-
kach, o których mowa w ust. 2a, nast´pu- ca, o którym mowa w art. 184 ust. 3, dzia"a
Dziennik Ustaw Nr 141  9842  Poz. 1492
na podstawie umowy o zarzÄ…dzanie nieru- w uzgodnieniu z Prezesem Urz´du Miesz-
chomoĘcią, zawartej z jej w"aĘcicielem, kalnictwa i Rozwoju Miast. Komunikat
wspólnotą mieszkaniową albo inną osobą o uzgodnieniu standardów zawodowych
lub jednostkÄ… organizacyjnÄ…, której przy- zamieszcza si´ w Dzienniku Urz´dowym
s"uguje prawo do nieruchomoĘci, ze skut- Urz´du Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast.
kiem prawnym bezpoĘrednio dla tej osoby
6. Przy wykonywaniu dzia"alnoĘci zawodo-
lub jednostki organizacyjnej. Umowa wy-
wej w zwiÄ…zku z zawartÄ… umowÄ… o zarzÄ…-
maga formy pisemnej pod rygorem nie-
dzanie nieruchomoĘciÄ…, w zakresie obj´-
waÅ»noĘci. W umowie wskazuje si´ zarzÄ…d-
tym tÄ… umowÄ…, zarzÄ…dca odpowiedzialny
c´ nieruchomoĘci odpowiedzialnego za-
zawodowo za jej wykonanie ma prawo
wodowo za jej wykonanie oraz numer jego
wglÄ…du oraz pobierania odpowiednich od-
licencji zawodowej. W umowie zamieszcza
pisów, wypisów i zaĘwiadczeł zawartych
si´ oĘwiadczenie o posiadanym ubezpie-
w:
czeniu od odpowiedzialnoĘci cywilnej za
1) ksi´gach wieczystych,
szkody wyrzÄ…dzone w zwiÄ…zku z wykony-
waniem czynnoĘci zarządzania nierucho-
2) katastrze nieruchomoĘci,
moĘciami. ;
3) ewidencji sieci uzbrojenia terenu,
124) w art. 186:
4) tabelach taksacyjnych i mapach taksa-
cyjnych tworzonych na podstawie
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
art. 169,
 1. Zarządca nieruchomoĘci jest zobowiązany
5) planach miejscowych, studiach uwa-
do wykonywania czynnoĘci, o których mo-
runkował i kierunkach zagospodarowa-
wa w art. 185 ust. 1 i ust. 1a, zgodnie z za-
nia przestrzennego gmin oraz decyzjach
sadami wynikającymi z przepisów prawa
o warunkach zabudowy i zagospodaro-
i standardami zawodowymi ze szczególną
wania terenu,
starannoĘcią w"aĘciwą dla zawodowego
charakteru tych czynnoĘci oraz zasadami
6) ewidencji ludnoĘci. ;
etyki zawodowej. Jest on takŻe zobowiąza-
ny do kierowania si´ zasadÄ… ochrony inte- 125) w art. 187 w ust. 1 pkt 3 i 4 otrzymujÄ… brzmienie:
resu osób, na których rzecz wykonuje te
 3) posiada wykszta"cenie wyŻsze,
czynnoĘci. ,
4) ukołczy"a studia podyplomowe w zakresie
b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
zarządzania nieruchomoĘciami, ;
 3. Zarządca nieruchomoĘci podlega obowiąz-
kowemu ubezpieczeniu od odpowiedzial- 126) w art. 188:
noĘci cywilnej za szkody wyrządzone
a) ust. 1 i 2 otrzymujÄ… brzmienie:
w związku z wykonywaniem czynnoĘci za-
 1. Zarządca nieruchomoĘci niewype"niający
rządzania, o których mowa w art. 185 ust. 1
obowiązków, o których mowa w art. 186,
i 1a. JeŻeli zarządca wykonuje czynnoĘci
podlega odpowiedzialnoĘci zawodowej.
przy pomocy innych osób, dzia"ających
pod jego nadzorem, podlega on równieŻ
2. Wobec zarzÄ…dcy mogÄ… byç orzeczone, z ty-
ubezpieczeniu od odpowiedzialnoĘci cy-
tu"u odpowiedzialnoĘci zawodowej, nast´-
wilnej za szkody wyrzÄ…dzone dzia"aniem
pujÄ…ce kary dyscyplinarne:
tych osób. Przepis ten stosuje si´ odpo-
1) upomnienie,
wiednio do przedsi´biorców, o których
mowa w art. 184 ust. 3. ,
2) nagana,
3) zawieszenie licencji zawodowej na
c) po ust. 3 dodaje si´ ust. 4 6 w brzmieniu:
okres od 6 miesi´cy do roku,
 4. Minister w"aĘciwy do spraw instytucji fi-
4) zawieszenie licencji zawodowej do cza-
nansowych, w porozumieniu z ministrem
su ponownego zdania egzaminu z wyni-
w"aĘciwym do spraw budownictwa, go-
spodarki przestrzennej i mieszkaniowej, po kiem pozytywnym,
zasi´gni´ciu opinii Polskiej Izby Ubezpie-
5) pozbawienie licencji zawodowej z moÅ»-
czeł, okreĘli, w drodze rozporządzenia,
liwoĘciÄ… ubiegania si´ o ponowne jej
szczegó"owy zakres ubezpieczenia obo-
nadanie po up"ywie 3 lat od dnia pozba-
wiązkowego, o którym mowa w ust. 3, ter-
wienia. ,
min powstania obowiÄ…zku ubezpieczenia
oraz minimalnÄ… sum´ gwarancyjnÄ…, biorÄ…c b) po ust. 2 dodaje si´ ust. 2a i 2b w brzmieniu:
w szczególnoĘci pod uwag´ specyfik´ wy-
 2a. Zastosowanie kar, o których mowa
konywanego zawodu oraz zakres realizo-
w ust. 2 pkt 3 5, powoduje wykreĘlenie
wanych zadał.
osoby ukaranej z rejestru z dniem, w któ-
5. Standardy zawodowe ustalajÄ… organizacje rym decyzja o ukaraniu podlega wykona-
zawodowe zarządców nieruchomoĘci niu.
Dziennik Ustaw Nr 141  9843  Poz. 1492
2b. Ponowny wpis do rejestru w przypad- 8. Minister w"aĘciwy do spraw budownictwa,
kach, o których mowa w ust. 2a, nast´pu- gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej
je na wniosek osoby ukaranej, po up"y- okreĘli, w drodze rozporządzenia:
wie okresu orzeczonej kary. ,
1) wysokoĘç op"aty egzaminacyjnej,
umoÅ»liwiajÄ…cej pokrycie kosztów post´-
c) uchyla si´ ust. 4;
powania kwalifikacyjnego i wydatków
127) art. 189 otrzymuje brzmienie:
związanych z funkcjonowaniem Pał-
stwowej Komisji Kwalifikacyjnej oraz
 Art. 189. Zarządzanie nieruchomoĘciami naleŻą-
tryb jej pobierania,
cymi do zasobów, o których mowa
2) wysokoĘç wynagrodzenia cz"onków
w art. 20, moÅ»e byç powierzone pod-
Pałstwowej Komisji Kwalifikacyjnej,
miotom tworzonym w tym celu przez
uwzgl´dniajÄ…c liczb´ osób przyst´pujÄ…-
Skarb Pałstwa lub jednostki samorzą-
cych do post´powania kwalifikacyjne-
du terytorialnego, jeÅ»eli zarzÄ…dzanie b´-
go, czas trwania tego post´powania
dzie wykonywane przez zarządców nie-
oraz sposób przeprowadzenia egzami-
ruchomoĘci wymienionych w art. 184
nu. ;
ust. 2. ;
130) art. 193 otrzymuje brzmienie:
128) art. 190 otrzymuje brzmienie:
 Art. 193. 1. Osoby, którym nadano uprawnienia
 Art. 190. Przepisów niniejszego rozdzia"u nie
i licencje zawodowe, podlegajÄ… wpi-
stosuje si´ do gospodarowania nieru-
sowi odpowiednio do centralnych
chomoĘciami bezpoĘrednio przez w"a-
rejestrów: rzeczoznawców majątko-
Ęciwe organy, Agencj´ NieruchomoĘci
wych, poĘredników w obrocie nieru-
Rolnych, WojskowÄ… Agencj´ Mieszka-
chomoĘciami oraz zarządców nieru-
niowÄ…, Agencj´ Mienia Wojskowego
chomoĘci na podstawie Ęwiadectw
oraz do zarządzania nieruchomoĘciami
nadania tych uprawnieł i licencji.
bezpoĘrednio przez ich w"aĘcicieli lub
uŻytkowników wieczystych, a takŻe
2. W rejestrach, o których mowa
przez jednostki organizacyjne w sto-
w ust. 1, wpisuje si´ równieÅ» oby-
sunku do nieruchomoĘci oddanych
wateli pałstw cz"onkowskich Unii
tym jednostkom w trwa"y zarzÄ…d. ;
Europejskiej, którym, na zasadach
okreĘlonych w przepisach odr´b-
129) w art. 191:
nych, uznano nabyte w tych pał-
stwach poza granicami Rzeczypo-
a) ust. 4 i 5 otrzymujÄ… brzmienie:
spolitej Polskiej kwalifikacje do wy-
 4. Prezes Urz´du Mieszkalnictwa i Rozwoju
konywania zawodów rzeczoznawcy
Miast powo"uje i odwo"uje, w drodze za-
majątkowego, poĘrednika w obrocie
rzÄ…dzenia, PaÅ‚stwowÄ… Komisj´ Kwalifika-
nieruchomoĘciami oraz zarządcy
cyjną z udzia"em osób wskazanych przez
nieruchomoĘci.
organizacje zawodowe rzeczoznawców
3. Prezes Urz´du Mieszkalnictwa i Roz-
majątkowych, poĘredników w obrocie nie-
woju Miast prowadzi centralne reje-
ruchomoĘciami i zarządców nieruchomo-
stry, o których mowa w ust. 1.
Ęci.
W centralnych rejestrach wpisuje
5. Post´powanie kwalifikacyjne przeprowa-
si´ nast´pujÄ…ce dane dotyczÄ…ce
dza si´ na koszt osób ubiegajÄ…cych si´
osób, którym nadano uprawnienia
o nadanie uprawnieł i licencji zawodo-
i licencje:
wych. Koszty sÄ… pokrywane przez wniesie-
1) numer kolejny wpisu,
nie op"aty egzaminacyjnej. ,
2) dat´ wpisu,
b) po ust. 5 dodaje si´ ust. 6 8 w brzmieniu:
3) imi´ i nazwisko,
 6. WysokoĘç op"aty egzaminacyjnej nie moÅ»e
byç wyÅ»sza niÅ» kwota przeci´tnego mie-
4) imiona rodziców,
si´cznego wynagrodzenia w roku poprze-
5) dat´ i miejsce urodzenia,
dzajÄ…cym przeprowadzenie post´powania
6) adres zamieszkania,
kwalifikacyjnego, og"aszanego przez Pre-
zesa G"ównego Urz´du Statystycznego na
7) wykszta"cenie,
podstawie przepisów o emeryturach i ren-
8) numer ewidencyjny PESEL,
tach z Funduszu Ubezpieczeł Spo"ecz-
nych. 9) numer dokumentu toŻsamoĘci
obywatela pałstwa cz"onkow-
7. Cz"onkom Pałstwowej Komisji Kwalifika-
skiego Unii Europejskiej,
cyjnej przys"uguje wynagrodzenie za prze-
prowadzanie post´powania kwalifikacyj- 10) numer uprawnieÅ‚ lub numer li-
nego. cencji zawodowych.
Dziennik Ustaw Nr 141  9844  Poz. 1492
4. WyciÄ…gi z rejestrów, z wyjÄ…tkiem da- w celu przeprowadzenia post´powania
nych wymienionych w ust. 3 pkt 5, 8 wyjaĘniającego.
i 9, podlegajÄ… og"oszeniu w Dzienni-
1b. W przypadku gdy sprawa dotyczy osób
ku Urz´dowym Urz´du Mieszkalnic-
powo"anych lub ustanowionych przez
twa i Rozwoju Miast oraz publikacji
sÄ…d, post´powanie wyjaĘniajÄ…ce wszczy-
w formie zapisu elektronicznego
na si´ wy"Ä…cznie na skutek skargi z"oÅ»onej
w Internecie.
przez sÄ…d. ,
5. Og"oszeniu, o którym mowa w ust. 4,
c) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
podlegają takŻe uzupe"nienia i zmia-
 2. Post´powanie wyjaĘniajÄ…ce dotyczÄ…ce wy-
ny w rejestrach. ;
pe"niania obowiązków, o których mowa
131) po art. 193 dodaje si´ art. 193a w brzmieniu:
w art. 175, art. 181 i art. 186, przeprowadza
Komisja OdpowiedzialnoĘci Zawodowej. ;
 Art. 193a. 1. Prezes Urz´du Mieszkalnictwa
i Rozwoju Miast jest uprawniony
133) art. 195 otrzymuje brzmienie:
do przeprowadzania kontroli po-
siadania uprawnieÅ‚ i licencji zawo-  Art. 195. 1. Post´powanie wyjaĘniajÄ…ce wymie-
nione w art. 194 odbywa si´ z udzia-
dowych przy wykonywaniu dzia"al-
"em osoby, w stosunku do której to-
noĘci w zakresie rzeczoznawstwa
czy si´ post´powanie. Nieusprawie-
majątkowego, poĘrednictwa w ob-
dliwione niestawiennictwo nie
rocie nieruchomoĘciami i zarządza-
wstrzymuje post´powania. W przy-
nia nieruchomoĘciami oraz do
padku trzykrotnej usprawiedliwionej
sk"adania wniosków o ukaranie
nieobecnoĘci Komisja Odpowie-
w sprawach, o których mowa
dzialnoĘci Zawodowej przeprowa-
w art. 198.
dza post´powanie, pomimo Å»e oso-
2. Wykonując uprawnienia, o których
ba, w stosunku do której ono si´ to-
mowa w ust. 1, Prezes Urz´du
czy, nie ustanowi"a pe"nomocnika
Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast
w tym post´powaniu.
lub osoba upowaŻniona ma prawo
2. Osoba, o której mowa w ust. 1, mo-
wst´pu do siedziby przedsi´biorcy
Å»e ustanowiç obroÅ‚c´ równieÅ» spo-
wykonujÄ…cego dzia"alnoĘç w za-
Ęród rzeczoznawców majątkowych,
kresie rzeczoznawstwa majÄ…tkowe-
poĘredników w obrocie nierucho-
go, poĘrednictwa w obrocie nieru-
moĘciami oraz zarządców nierucho-
chomoĘciami i zarządzania nieru-
moĘci albo zwraca si´ o wyznacze-
chomoĘciami oraz Żądaç okazania:
nie obroÅ‚cy z urz´du z listy utworzo-
1) operatów szacunkowych, o któ-
nej spoĘród osób wskazanych przez
rych mowa w art. 156 ust. 1,
organizacje zawodowe, prowadzo-
2) umów poĘrednictwa,
nej przez Prezesa Urz´du Mieszkal-
nictwa i Rozwoju Miast. ;
3) umów o zarządzanie nierucho-
moĘcią. ;
134) art. 196 otrzymuje brzmienie:
132) w art. 194:
 Art. 196. Programy studiów podyplomowych,
o których mowa w art. 177 ust. 1 pkt 4,
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
art. 182 ust. 1 pkt 4 i art. 187 ust. 1
 1. Prezes Urz´du Mieszkalnictwa i Rozwoju
pkt 4, uwzgl´dniajÄ… minimalne wymo-
Miast orzeka, w drodze decyzji, o zastoso-
gi programowe ustalone przez Prezesa
waniu kar dyscyplinarnych, o których mo-
Urz´du Mieszkalnictwa i Rozwoju
wa w art. 178 ust. 2, art. 183 ust. 2 oraz
Miast. ;
art. 188 ust. 2, na podstawie wyników po-
st´powania wyjaĘniajÄ…cego, a takÅ»e podej- 135) po art. 196 dodaje si´ art. 196a w brzmieniu:
muje decyzje w sprawach okreĘlonych
 Art. 196a. Prezes Urz´du Mieszkalnictwa i Roz-
w art. 178 ust. 3, art. 183 ust. 3 oraz
woju Miast, w celu sprawdzenia do-
w art. 188 ust. 3. Na decyzj´ przys"uguje
skonalenia kwalifikacji zawodowych,
skarga do sÄ…du administracyjnego. ,
moÅ»e Żądaç udokumentowania do-
b) po ust. 1 dodaje ust. 1a i 1b w brzmieniu:
skonalenia tych kwalifikacji. ;
 1a. Post´powanie z tytu"u odpowiedzialnoĘci
136) art. 197 otrzymuje brzmienie:
zawodowej wszczyna Prezes Urz´du
Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, z za-  Art. 197. Minister w"aĘciwy do spraw budow-
strzeÅ»eniem ust. 1b. Po wszcz´ciu post´- nictwa, gospodarki przestrzennej
powania Prezes Urz´du Mieszkalnictwa i mieszkaniowej, majÄ…c na wzgl´dzie
i Rozwoju Miast przekazuje spraw´ do zapewnienie obiektywnego, rzetelne-
Komisji OdpowiedzialnoĘci Zawodowej go i sprawnego sprawdzenia przygoto-
Dziennik Ustaw Nr 141  9845  Poz. 1492
wania kandydatów na rzeczoznawców 137) art. 198 otrzymuje brzmienie:
majątkowych, poĘredników w obrocie
 Art. 198. 1. Kto prowadzi:
nieruchomoĘciami i zarządców nieru-
chomoĘci oraz zapewnienie obiektyw- 1) bez uprawnieł zawodowych
nej oceny skarg na dzia"alnoĘç osób, dzia"alnoĘç zawodowÄ… w zakresie
którym nadano uprawnienia i licencje rzeczoznawstwa majątkowego,
zawodowe, a takÅ»e uwzgl´dniajÄ…c rze- polegajÄ…cÄ… na okreĘlaniu warto-
czywiste koszty post´powania z tytu"u Ęci nieruchomoĘci, a takÅ»e ma-
odpowiedzialnoĘci zawodowej okreĘli, szyn i urządzeł trwale związa-
w drodze rozporzÄ…dzenia:
nych z nieruchomoĘcią,
1) sposób i warunki odbywania prak-
2) bez licencji zawodowej dzia"al-
tyk zawodowych w zakresie szaco-
noĘç zawodowÄ… w zakresie po-
wania nieruchomoĘci, poĘrednic-
Ęrednictwa w obrocie nierucho-
twa w obrocie nieruchomoĘciami
moĘciami, polegającą na wyko-
i zarządzania nieruchomoĘciami, re-
nywaniu czynnoĘci zmierzają-
gulamin organizacji tych praktyk,
cych do zawarcia przez inne oso-
ich program oraz sposób dokumen-
by umów, okreĘlonych w art. 180
towania odbycia praktyki zawodo-
ust. 1,
wej, w tym wzór dziennika praktyk
3) bez licencji zawodowej dzia"al-
i koszt jego wydania,
noĘç zawodowÄ… w zakresie zarzÄ…-
2) sposób i tryb przeprowadzania po-
dzania nieruchomoĘciami, pole-
st´powania kwalifikacyjnego, spo-
gajÄ…cÄ… na wykonywaniu czynno-
sób ustalania i rodzaje kosztów tego
Ęci zmierzających do utrzymywa-
post´powania, organizacj´ PaÅ‚-
nia nieruchomoĘci w stanie nie-
stwowej Komisji Kwalifikacyjnej
pogorszonym, zgodnie z jej prze-
oraz regulamin jej dzia"ania,
znaczeniem, oraz do uzasadnio-
3) wzory Ęwiadectw uprawnieł zawo- nego inwestowania w nierucho-
dowych w zakresie szacowania nie-
moĘç, a takÅ»e innych czynnoĘci
ruchomoĘci oraz licencji zawodo-
okreĘlonych w art. 185 ust. 1
wych w zakresie poĘrednictwa
 podlega karze aresztu, ogranicze-
w obrocie nieruchomoĘciami i za-
nia wolnoĘci albo grzywny.
rządzania nieruchomoĘciami,
2. Tej samej karze podlega przedsi´-
4) sposób prowadzenia centralnych
biorca, który powierza wykonywa-
rejestrów rzeczoznawców majątko-
nie czynnoĘci, o których mowa
wych, poĘredników w obrocie nie-
w ust. 1, osobie nieposiadajÄ…cej
ruchomoĘciami oraz zarządców nie-
odpowiednio uprawnieł lub licen-
ruchomoĘci,
cji zawodowych wymienionych
5) sposób post´powania przy wyda-
w ust. 1.
waniu duplikatów Ęwiadectw i licen-
3. Orzekanie w sprawach o czyny,
cji zawodowych w przypadku ich
o których mowa w ust. 1 i 2, nast´-
utraty,
puje w trybie przepisów Kodeksu
6) sposoby doskonalenia kwalifikacji
post´powania w sprawach o wykro-
zawodowych przez rzeczoznawców
czenia. ;
majątkowych, poĘredników w obro-
cie nieruchomoĘciami i zarządców
138) w art. 200:
nieruchomoĘci, sposób dokumento-
a) w ust. 2 w pkt 4 przecinek na koÅ‚cu zast´puje
wania oraz kryteria oceny spe"nie-
si´ kropkÄ… oraz uchyla si´ pkt 5,
nia tego obowiÄ…zku,
7) sposób i tryb przeprowadzania kon- b) dodaje si´ ust. 5 w brzmieniu:
troli, o której mowa w art. 193a,
 5. Windykacj´ naleÅ»noĘci, o których mowa
8) sposób i tryb przeprowadzania po-
w ust. 2 pkt 3, prowadzi w"aĘciwy organ. ;
st´powania z tytu"u odpowiedzial-
139) po art. 207 dodaje si´ art. 207a w brzmieniu:
noĘci zawodowej, sposoby ustala-
nia i rodzaje kosztów tego post´po-
 Art. 207a. Przepisy art. 207 ust. 1 i 1a, w zakre-
wania, organizacj´ PaÅ‚stwowej Ko-
sie dotyczącym nieruchomoĘci stano-
misji OdpowiedzialnoĘci Zawodo-
wiÄ…cych w"asnoĘç Skarbu PaÅ‚stwa,
wej oraz regulamin jej dzia"ania,
stosuje si´ równieÅ» do:
wysokoĘç wynagrodzenia cz"onków
1) przedsi´biorstw paÅ‚stwowych po-
Pałstwowej Komisji Odpowiedzial-
noĘci Zawodowej i obrołców wsta"ych w wyniku podzia"u przed-
z urz´du oraz sposób jego ustala- si´biorstwa paÅ‚stwowego istniejÄ…-
nia. ; cego w dniu 5 grudnia 1990 r.,
Dziennik Ustaw Nr 141  9846  Poz. 1492
2) przedsi´biorstw paÅ‚stwowych po- cownikach samorzÄ…dowych (Dz. U.
wsta"ych w wyniku po"Ä…czenia Nr 32, poz. 191, z póęn. zm.5)) sta"y si´,
przedsi´biorstw istniejÄ…cych
z mocy prawa, z dniem 27 maja 1990 r.
w dniu 5 grudnia 1990 r.,
w"asnoĘcią gmin, lecz co do których
nie zosta"y wydane ostateczne decyzje
3) spó"ek powsta"ych w wyniku ko-
potwierdzające nabycie w"asnoĘci. ;
mercjalizacji lub przekszta"cenia
przedsi´biorstwa paÅ‚stwowego
143) po art. 229 dodaje si´ art. 229a w brzmieniu:
istniejÄ…cego w dniu 5 grudnia
1990 r. w jednoosobowÄ… spó"k´
 Art. 229a. Przepis art. 229 stosuje si´, jeÅ»eli na
Skarbu Pałstwa, w trybie przewi-
nieruchomoĘci zosta" zrealizowany
dzianym w przepisach o prywaty-
inny cel niŻ okreĘlony w decyzji o wy-
zacji przedsi´biorstw paÅ‚stwo-
w"aszczeniu, który w dniu wydania tej
wych
decyzji móg" stanowiç podstaw´ wy-
w"aszczenia. ;
 jeŻeli w dniu 1 stycznia 2004 r.
podmioty te by"y posiadaczami nie-
144) w art. 231 dodaje si´ ust. 3 w brzmieniu:
ruchomoĘci, znajdujÄ…cych si´ w dniu
5 grudnia 1990 r. w posiadaniu przed-
 3. Do osób, o których mowa w ust. 2, stosuje si´
si´biorstw paÅ‚stwowych, o których
odpowiednio art. 175, 176, 178, 194 i 195. .
mowa w pkt 1 3. ;
Art. 2. W ustawie z dnia 17 maja 1989 r.  Prawo
140) w art. 210 dodaje si´ ust. 3 w brzmieniu:
geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2000 r. Nr 100,
 3. Do uÅ»ytkowania ustanowionego w drodze de- poz. 1086, z póęn. zm.6)) wprowadza si´ nast´pujÄ…ce
cyzji przed dniem 1 stycznia 1998 r. stosuje
zmiany:
si´ odpowiednio przepisy dotyczÄ…ce trwa"ego
1)*)
zarzÄ…du. ;
2)*)
141) w art. 216 dotychczasowÄ… treĘç oznacza si´ jako
ust. 1 i dodaje si´ ust. 2 w brzmieniu:
3)*)
 2. Przepisy rozdzia"u 6 dzia"u III stosuje si´ od-
4)*)
powiednio do nieruchomoĘci nabytych na
rzecz Skarbu Pałstwa na podstawie:
5)*)
1) art. 5 i art. 13 ustawy z dnia 25 czerwca
1948 r. o podziale nieruchomoĘci na ob-
6)*)
szarach miast i niektórych osiedli (Dz. U.
7)*)
Nr 35, poz. 240 oraz z 1957 r. Nr 39,
poz. 172),
8) po art. 24 dodaje si´ art. 24a w brzmieniu:
2) art. 9 dekretu z dnia 26 kwietnia 1949 r.
o nabywaniu i przekazywaniu nierucho-  Art. 24a. 1. Starosta moÅ»e zarzÄ…dziç przeprowa-
moĘci niezb´dnych dla realizacji na- dzenie modernizacji ewidencji grun-
rodowych planów gospodarczych (Dz. U. tów i budynków na obszarze poszcze-
z 1952 r. Nr 4, poz. 31), gólnych obr´bów ewidencyjnych.
3) ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospo- 2. Starosta podaje do publicznej wiado-
darce gruntami i wyw"aszczaniu nierucho-
moĘci informacj´ o rozpocz´ciu prac
moĘci (Dz. U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127,
geodezyjnych oraz informuje o trybie
z póęn. zm.4)). ;
post´powania zwiÄ…zanego z moder-
nizacją ewidencji gruntów i budyn-
142) art. 228 otrzymuje brzmienie:
ków.
      
 Art. 228. W zasobie nieruchomoĘci Skarbu Pał-
5)
Zmiany wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U.
stwa nie ewidencjonuje si´ nierucho-
z 1990 r. Nr 43, poz. 253 i Nr 92, poz. 541, z 1991 r. Nr 34,
moĘci, które na podstawie przepisów
poz. 151, z 1992 r. Nr 6, poz. 20, z 1993 r. Nr 40, poz. 180,
ustawy z dnia 10 maja 1990 r.  Prze-
z 1994 r. Nr 1, poz. 3 i Nr 65, poz. 285, z 1996 r. Nr 23,
pisy wprowadzajÄ…ce ustaw´ o samo-
poz. 102 i Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 9, poz. 43 oraz
rzÄ…dzie terytorialnym i ustaw´ o pra-
z 2002 r. Nr 153, poz. 1271.
6)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta"y
      
4)
og"oszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 120, poz. 1268, z 2001 r.
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta"y
Nr 110, poz. 1189, Nr 115, poz. 1229 i Nr 125, poz. 1363,
og"oszone w Dz. U. z 1991 r. Nr 103, poz. 446 i Nr 107,
z 2003 r. Nr 162, poz. 1568 i Nr 166, poz. 1612 oraz z 2004 r.
poz. 464, z 1993 r. Nr 47, poz. 212 i Nr 131, poz. 629,
Nr 10, poz. 76.
z 1994 r. Nr 27, poz. 96, Nr 31, poz. 118, Nr 84, poz. 384,
*)
Pomini´to jako niezgodny z art. 118 ust. 1 i art. 119 ust. 1
Nr 85, poz. 388, Nr 89, poz. 415 i Nr 123, poz. 601, z 1995 r.
i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej stosownie do wy-
Nr 99, poz. 486, z 1996 r. Nr 5, poz 33, Nr 90, poz. 405,
roku Trybuna"u Konstytucyjnego z dnia 24 marca 2004 r.
Nr 106, poz. 496 i Nr 156, poz. 775 oraz z 1997 r. Nr 5,
sygn. akt K 37/03 (M. P. Nr 15, poz. 247).
poz. 24, Nr 9, poz. 44, Nr 54, poz. 348 i Nr 68, poz. 435.
Dziennik Ustaw Nr 141  9847  Poz. 1492
3. Informacje, o których mowa w ust. 2, w stosunku do gruntów, budynków lub
podlegają wywieszeniu na okres lokali, których dotyczą zarzuty, dane
14 dni na tablicy og"oszeł w siedzi- ujawnione w operacie opisowo-karto-
bie starostwa powiatowego.
graficznym nie są wiąŻące.
4. Projekt operatu opisowo-kartogra-
12. Zarzuty zg"oszone po terminie okre-
ficznego podlega, na okres 15 dni ro-
Ęlonym w ust. 9 traktuje si´ jak wnio-
boczych, wy"oŻeniu do wglądu osób
ski o zmian´ danych obj´tych ewi-
fizycznych, osób prawnych i jedno-
dencją gruntów i budynków. ;
stek organizacyjnych nieposiadajÄ…-
cych osobowoĘci prawnej, w siedzi- 9)*)
bie starostwa powiatowego.
10)*)
5. Starosta informuje o terminie i miej-
scu wy"oŻenia, o którym mowa
11)*)
w ust. 4, poprzez wywieszenie tej in-
12)*)
formacji na tablicy og"oszeł w siedzi-
bie starostwa powiatowego i w"aĘci-
13)*)
wego urz´du gminy, na co najmniej
14 dni przed dniem wy"oŻenia, oraz
Art. 3. W ustawie z dnia 10 maja 1990 r.  Przepi-
og"oszenia jej w prasie o zasi´gu kra-
sy wprowadzajÄ…ce ustaw´ o samorzÄ…dzie terytorial-
jowym.
nym i ustaw´ o pracownikach samorzÄ…dowych (Dz. U.
6. KaŻdy, czyjego interesu prawnego
Nr 32, poz. 191, z póęn. zm.7)) dodaje si´
dotyczÄ… dane ujawnione w projekcie
art. 17a w brzmieniu:
operatu opisowo-kartograficznego,
moŻe w okresie wy"oŻenia projektu
 Art. 17a. 1. Gminy sÄ… zobowiÄ…zane do przekazywa-
do wglÄ…du zg"aszaç uwagi do tych
nia wojewodom spisów inwentaryzacyj-
danych.
nych nieruchomoĘci, które sta"y si´ w"a-
snoĘcią gmin z mocy prawa na podsta-
7. UpowaŻniony pracownik starostwa
wie art. 5 ust. 1 i 2.
powiatowego, posiadajÄ…cy uprawnie-
nia, o których mowa w art. 43 pkt 2,
2. Termin przekazywania, o którym mowa
przy udziale wykonawcy prac geode-
w ust. 1, up"ywa z dniem 31 grudnia
zyjnych, kartograficznych lub taksa-
2005 r.
cyjnych, zwiÄ…zanych z opracowaniem
3. W stosunku do nieruchomoĘci, o któ-
projektu operatu ewidencyjnego, roz-
rych mowa w ust. 1, nieobj´tych spisa-
strzyga o przyj´ciu lub odrzuceniu
mi przekazanymi do dnia 31 grudnia
uwag zg"oszonych do tego projektu,
2005 r., wojewoda wszczyna z urz´du
po czym informuje zg"aszajÄ…cego
post´powanie w sprawie potwierdzenia
uwagi o sposobie rozpatrzenia uwag
nabycia przez gminy w"asnoĘci nieru-
oraz sporzÄ…dza wzmiank´ o treĘci
chomoĘci. Przepisy art. 18 i 20 stosuje
zg"oszonych uwag i sposobie ich roz-
si´ odpowiednio. .
patrzenia w protokole.
8. Po up"ywie terminu, o którym mowa
Art. 4. W ustawie z dnia 28 wrzeĘnia 1991 r. o la-
w ust. 4, projekt operatu opisowo-
sach (Dz. U. z 2000 r. Nr 56, poz. 679, z póęn. zm.8))
-kartograficznego staje si´ operatem
w art. 40a ust. 2 otrzymuje brzmienie:
ewidencji gruntów i budynków. Infor-
macj´ o tym starosta og"asza
 2. Ustalenie ceny nieruchomoĘci przy sprzedaŻy,
w dzienniku urz´dowym wojewódz-
o której mowa w ust. 1, nast´puje na zasadach
twa.
okreĘlonych w przepisach o gospodarce nieru-
chomoĘciami. .
9. KaŻdy, czyjego interesu prawnego
dotyczÄ… dane zawarte w ewidencji
gruntów i budynków ujawnione
      
7)
w operacie opisowo-kartograficz- Zmiany wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U.
z 1990 r. Nr 43, poz. 253 i Nr 92, poz. 541, z 1991 r. Nr 34,
nym, moŻe w terminie 30 dni od dnia
poz. 151, z 1992 r. Nr 6, poz. 20, z 1993 r. Nr 40, poz. 180,
og"oszenia w dzienniku urz´dowym
z 1994 r. Nr 1, poz. 3 i Nr 65, poz. 285, z 1996 r. Nr 23,
województwa informacji, o której
poz. 102 i Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 9, poz. 43 oraz
mowa w ust. 8, zg"aszaç zarzuty do
z 2002 r. Nr 153, poz. 1271.
tych danych.
8)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta"y
10. O uwzgl´dnieniu lub odrzuceniu za- og"oszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 86, poz. 958 i Nr 120,
poz. 1268, z 2001 r. Nr 110, poz. 1189 i Nr 145, poz. 1623,
rzutów starosta rozstrzyga w drodze
z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 113, poz. 984 i Nr 200,
decyzji.
poz. 1682, z 2003 r. Nr 80, poz. 717 i 721, Nr 162,
11. Do czasu ostatecznego zakołczenia po-
poz. 1568, Nr 203, poz. 1966 i Nr 229, poz. 2273 oraz z
st´powania, o którym mowa w ust. 10, 2004 r. Nr 92, poz. 880 i Nr 93, poz. 894.
Dziennik Ustaw Nr 141  9848  Poz. 1492
Art. 5. W ustawie z dnia 24 czerwca 1994 r. o w"a- 3. Przy dokonywaniu podzia"u, o którym
snoĘci lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903) wprowa- mowa w ust. 1 i 2, stosuje si´ przepisy
dza si´ nast´pujÄ…ce zmiany: o gospodarce nieruchomoĘciami. .
1) po art. 3 dodaje si´ art. 3a w brzmieniu:
Art. 6. W ustawie z dnia 26 paędziernika 1995 r.
o niektórych formach popierania budownictwa miesz-
 Art. 3a. 1. Przy oddawaniu w uŻytkowanie wie-
kaniowego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1070, z póęn.
czyste u"amkowej cz´Ä˜ci gruntu, jako
zm.9)) wprowadza si´ nast´pujÄ…ce zmiany:
prawa zwiÄ…zanego z odr´bnÄ… w"asno-
ĘciÄ… lokali, stosuje si´ nast´pujÄ…ce za-
1) w art. 33a w ust. 1 po wyrazie  gospodarki skre-
sady:
Ęla si´ wyrazy  przestrzennej i ;
1) nie oddaje si´ gruntu we wspó"uÅ»yt-
2) w art. 33b uchyla si´ pkt 3;
kowanie wieczyste, jeŻeli stanowi
on przedmiot wspó"w"asnoĘci zwią-
3) w art. 33c:
zanej z w"asnoĘcią uprzednio wyod-
r´bnionych lokali,
a) w pkt 1 po wyrazach  dotyczÄ…cych gospodarki
skreĘla si´ wyrazy  przestrzennej i ,
2) nie sprzedaje si´ udzia"u we wspó"-
w"asnoĘci gruntu, jeŻeli grunt ten
b) pkt 2 otrzymuje brzmienie:
stanowi przedmiot wspó"uŻytkowa-
 2) nadaje uprawnienia zawodowe w dziedzinie
nia wieczystego zwiÄ…zanego z w"a-
rzeczoznawstwa majÄ…tkowego oraz licencje
snoĘciÄ… uprzednio wyodr´bnionych
zawodowe w dziedzinie poĘrednictwa w ob-
lokali,
rocie nieruchomoĘciami i zarządzania nieru-
3) ustala si´ jeden termin trwania pra-
chomoĘciami oraz przeprowadza kontrol´
wa uŻytkowania wieczystego w od-
dzia"alnoĘci w tych dziedzinach, ,
niesieniu do wszystkich udzia"ów
c) w pkt 5 po wyrazie  gospodarki skreĘla si´ wy-
we wspó"uŻytkowaniu wieczystym,
niezaleÅ»nie od daty wyodr´bnienia razy  przestrzennej i .
lokalu, z którym jest związany udzia"
Art. 7. W ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o samo-
w tym prawie.
rządach zawodowych architektów, inŻynierów budow-
2. JeÅ»eli przy ustanowieniu odr´bnej
nictwa oraz urbanistów (Dz. U. z 2001 r. Nr 5, poz. 42,
w"asnoĘci lokali ustanowiono róŻne
z póęn. zm.10)) w art. 20 ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:
terminy trwania prawa wspó"uŻytko-
wania wieczystego przynaleŻnej do
 1. Okr´gowa rada izby urbanistów zawiadamia
tych lokali dzia"ki budowlanej, w"aĘci-
w terminie 30 dni ministra w"aĘciwego do spraw
ciele wyodr´bnionych lokali mogÄ… Żą-
budownictwa, gospodarki przestrzennej i miesz-
daç zmiany terminów przez przyj´cie
kaniowej o kaÅ»dej uchwale o wpisie na list´ cz"on-
jednego terminu dla wszystkich udzia-
ków izby albo o odmowie wpisu.
"ów we wspó"uŻytkowaniu wieczy-
stym tej dzia"ki. Z Żądaniem takim mo-
2. Wpis na list´ cz"onków izby uwaÅ»a si´ za dokona-
Å»e wystÄ…piç takÅ»e w"aĘciwy organ.
ny, jeŻeli minister w"aĘciwy do spraw budownic-
Termin ten ustanawia si´ stosownie
twa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej
do najdalszego terminu ustalonego
nie sprzeciwi si´ wpisowi w terminie 30 dni od
dla pozosta"ych udzia"ów. ;
otrzymania uchwa"y wraz z aktami osobowymi
wpisanego. Sprzeciw wymaga uzasadnienia. .
2) art. 5 otrzymuje brzmienie:
Art. 8. W ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o zasa-
 Art. 5. 1. JeŻeli powierzchnia nieruchomoĘci
dach zbywania mieszkaÅ‚ b´dÄ…cych w"asnoĘciÄ… przed-
gruntowej zabudowanej budynkiem,
w którym wyodr´bniono w"asnoĘç loka- si´biorstw paÅ‚stwowych, niektórych spó"ek handlo-
wych z udzia"em Skarbu Pałstwa, pałstwowych osób
li, jest wi´ksza niÅ» powierzchnia dzia"ki
budowlanej, w rozumieniu przepisów prawnych oraz niektórych mieszkaÅ‚ b´dÄ…cych w"a-
o gospodarce nieruchomoĘciami, nie- snoĘcią Skarbu Pałstwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 24
zb´dnej do korzystania z niego, wspó"- i Nr 102, poz. 1118) w art. 10 po ust. 2 dodaje si´
w"aĘciciele mogÄ… dokonaç podzia"u tej ust. 2a w brzmieniu:
nieruchomoĘci.
      
9)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta"y
2. JeŻeli na nieruchomoĘci gruntowej jest
og"oszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 16, poz. 167
po"oÅ»ony wi´cej niÅ» jeden budynek,
i Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 153,
a przynajmniej w jednym z nich wyod-
poz. 1271, Nr 216, poz. 1824 i Nr 240, poz. 2058 oraz
r´bniono w"asnoĘç lokalu, wspó"w"aĘci-
z 2003 r. Nr 65, poz. 594.
ciele mogÄ… dokonaç podzia"u tej nieru- 10)
Zmiany wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U.
chomoĘci polegającego na wydzieleniu
z 2001 r. Nr 23, poz. 221, Nr 153, poz. 1271 i Nr 240,
z dotychczasowej nieruchomoĘci dwóch
poz. 2052 oraz z 2003 r. Nr 124, poz. 1152 i Nr 190,
lub wi´cej dzia"ek budowlanych. poz. 1864.
Dziennik Ustaw Nr 141  9849  Poz. 1492
 2a. Po otrzymaniu wniosku organ, o którym mowa z przepisów art. 10 ust. 1 i 2, art. 15 oraz art. 16
w ust. 2, wydaje decyzj´ o wygaĘni´ciu trwa"ego ust. 1. ;
zarządu w stosunku do nieruchomoĘci lub jej
3) w art. 36 ust. 3 i 4 otrzymujÄ… brzmienie:
cz´Ä˜ci, której dotyczy wniosek. .
 3. JeŻeli, w związku z uchwaleniem planu miej-
Art. 9. W ustawie z dnia 1 marca 2002 r. o zmia-
scowego albo jego zmianÄ…, wartoĘç nierucho-
nach w organizacji i funkcjonowaniu centralnych or-
moĘci uleg"a obniŻeniu, a w"aĘciciel albo uŻyt-
ganów administracji rządowej i jednostek im podpo-
kownik wieczysty zbywa t´ nieruchomoĘç i nie
rządkowanych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U.
skorzysta" z praw, o których mowa w ust. 1 i 2,
Nr 25, poz. 253, z póęn. zm.11)) wprowadza si´ nast´-
moÅ»e Żądaç od gminy odszkodowania równe-
pujÄ…ce zmiany:
go obniŻeniu wartoĘci nieruchomoĘci.
1) w art. 1 w ust. 1:
4. JeŻeli w związku z uchwaleniem planu miej-
scowego albo jego zmianÄ… wartoĘç nierucho-
a) uchyla si´ pkt 4,
moĘci wzros"a, a w"aĘciciel lub uŻytkownik
wieczysty zbywa t´ nieruchomoĘç, wójt, bur-
b)*)
mistrz albo prezydent miasta pobiera jednora-
2) w art. 2 uchyla si´ ust. 1;
zowÄ… op"at´ ustalonÄ… w tym planie, okreĘlonÄ…
w stosunku procentowym do wzrostu wartoĘci
3) w art. 10:
nieruchomoĘci. Op"ata ta jest dochodem w"a-
snym gminy. WysokoĘç op"aty nie moÅ»e byç
a) uchyla si´ pkt 4,
wyŻsza niŻ 30 % wzrostu wartoĘci nieruchomo-
b)*)
Ęci. ;
4) uchyla si´ art. 14;
4) w art. 37:
5) uchyla si´ art. 33; a) uchyla si´ ust. 2,
b) ust. 5 otrzymuje brzmienie:
6) uchyla si´ art. 35;
 5. Notariusz, w terminie 7 dni od dnia sporzÄ…-
7) w art. 46 uchyla si´ pkt 1 i 4;
dzenia umowy, której przedmiotem jest zby-
cie nieruchomoĘci, w formie aktu notarial-
8) w art. 52 uchyla si´ pkt 2;
nego, jest zobowiÄ…zany przes"aç wójtowi,
burmistrzowi albo prezydentowi miasta wy-
9) uchyla si´ art. 54;
pis z tego aktu. ,
10) w art. 63 uchyla si´ pkt 3;
c) ust. 7 otrzymuje brzmienie:
11)*)
 7. W"aĘciciel albo uŻytkownik wieczysty nieru-
chomoĘci, której wartoĘç wzros"a w zwiÄ…zku
12) w art. 81 uchyla si´ pkt 7.
z uchwaleniem lub zmianÄ… planu miejsco-
wego, przed jej zbyciem moÅ»e Żądaç od wój-
Art. 10. W ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o plano-
ta, burmistrza albo prezydenta miasta usta-
waniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U.
lenia, w drodze decyzji, wysokoĘci op"aty,
Nr 80, poz. 717 oraz z 2004 r. Nr 6, poz. 41) wprowa-
o której mowa w art. 36 ust. 4. ,
dza si´ nast´pujÄ…ce zmiany:
d) ust. 11 otrzymuje brzmienie:
1) w art. 24 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
 11. W odniesieniu do zasad okreĘlania warto-
 1. Organy, o których mowa w art. 11 pkt 6 i 7 oraz
Ęci nieruchomoĘci oraz zasad okreĘlania
art. 17 pkt 7, w zakresie swojej w"aĘciwoĘci rze-
skutków finansowych uchwalania lub
czowej lub miejscowej, uzgadniają, na swój
zmiany planów miejscowych, a takŻe w od-
koszt, odpowiednio projekt studium albo pro-
niesieniu do osób uprawnionych do okre-
jekt planu miejscowego. Uzgodnieł dokonuje
Ęlania tych wartoĘci i skutków finansowych
si´ w trybie art. 106 Kodeksu post´powania
stosuje si´ przepisy o gospodarce nieru-
administracyjnego. ;
chomoĘciami. ;
2) w art. 32 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
5) w art. 39 w ust. 3 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
 3. Przy podejmowaniu uchwa"y, o której mowa
 3) rozmieszczenie inwestycji celu publicznego
w ust. 2, rada gminy bierze pod uwag´
o znaczeniu ponadlokalnym; ;
w szczególnoĘci zgodnoĘç studium albo planu
6) w art. 50:
miejscowego z wymogami wynikajÄ…cymi
      
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
11)
Zmiany wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U.
 1. Inwestycja celu publicznego jest lokalizowa-
z 2002 r. Nr 93, poz. 820, Nr 200, poz. 1689, Nr 230,
na na podstawie planu miejscowego,
poz. 1923 i Nr 240, poz. 2055 oraz z 2003 r. Nr 65,
poz. 594. a w przypadku jego braku  w drodze decy-
Dziennik Ustaw Nr 141  9850  Poz. 1492
zji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu pu- zwiÄ…zanej z tymi zadaniami, decyzj´ wyda-
blicznego. Warunek, o którym mowa je si´ pomimo braku tego uzgodnienia. ;
w art. 61 ust. 1 pkt 4, stosuje si´ odpowied-
8) w art. 60 uchyla si´ ust. 2;
nio. ,
b) w ust. 2 pkt 1 otrzymuje brzmienie: 9) w art. 64 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
 1) polegające na remoncie, montaŻu lub prze-
 1. Przepisy art. 51 ust. 3, art. 52, art. 53 ust. 3 5a,
budowie, jeŻeli nie powodują zmiany spo-
art. 54, art. 55 i art. 56 stosuje si´ odpowiednio
sobu zagospodarowania terenu i uŻytkowa-
do decyzji o warunkach zabudowy. .
nia obiektu budowlanego oraz nie zmienia-
ją jego formy architektonicznej, a takŻe nie
Art. 11. W ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubez-
sÄ… zaliczone do przedsi´wzi´ç wymagajÄ…-
pieczeniach obowiÄ…zkowych, Ubezpieczeniowym Fun-
cych przeprowadzenia post´powania
duszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycie-
w sprawie oceny oddzia"ywania na Ęrodo-
li Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 oraz
wisko, w rozumieniu przepisów o ochronie
z 2004 r. Nr 26, poz. 225 i Nr 96, poz. 959) uchyla si´
Ęrodowiska, albo ,
art. 149.
c) uchyla si´ ust. 3;
Art. 12. 1. Osoby, które w dniu wejĘcia w Życie ni-
niejszej ustawy posiada"y uprawnienia zawodowe
7) w art. 53:
w zakresie szacowania nieruchomoĘci lub licencje za-
a) w ust. 4:
wodowe w zakresie poĘrednictwa w obrocie nierucho-
moĘciami, mogÄ… prowadziç dzia"alnoĘç w tym zakre-
 pkt 6 otrzymuje brzmienie:
sie bez spe"nienia warunków, o których mowa odpo-
 6) organami w"aĘciwymi w sprawach
wiednio w art. 174 ust. 7 i 8 oraz w art. 180 ust. 7 i 8
ochrony gruntów rolnych i leĘnych oraz
ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu nadanym
melioracji wodnych  w odniesieniu do
niniejszÄ… ustawÄ…, w okresie do dnia 31 grudnia 2005 r.
gruntów wykorzystywanych na cele rolne
i leĘne w rozumieniu przepisów o gospo-
2. Podmioty, o których mowa w art. 189 ustawy
darce nieruchomoĘciami; ,
wymienionej w art. 1, mogÄ… do dnia 31 grudnia
2005 r. prowadziç dzia"alnoĘç w zakresie zarzÄ…dzania
 pkt 9 otrzymuje brzmienie:
nieruchomoĘciami bez spe"nienia warunku okreĘlone-
 9) w"aĘciwym zarządcą drogi  w odniesie-
go w tym przepisie.
niu do obszarów przyleg"ych do pasa
drogowego; ,
Art. 13. 1. Osoby z wykszta"ceniem wyŻszym, któ-
 po pkt 9 dodaje si´ pkt 10 w brzmieniu: re przed dniem wejĘcia w Å»ycie ustawy rozpocz´"y stu-
dia podyplomowe w zakresie wyceny nieruchomoĘci,
 10) wojewodą, marsza"kiem województwa
mogÄ… ubiegaç si´ po ich ukoÅ‚czeniu o nadanie upraw-
oraz starostą w zakresie zadał rządo-
nieł zawodowych w zakresie szacowania nierucho-
wych albo samorządowych, s"uŻących
moĘci, bez spe"nienia warunku, o którym mowa
realizacji inwestycji celu publicznego,
w art. 177 ust. 1 pkt 3 ustawy wymienionej w art. 1.
o których mowa w art. 39 ust. 3 pkt 3
i art. 48  w odniesieniu do terenów,
2. Osoby z wykszta"ceniem Ęrednim mogą do dnia
przeznaczonych na ten cel w planach
31 grudnia 2005 r. ubiegaç si´ o nadanie licencji zawo-
miejscowych, które utraci"y moc na
dowych odpowiednio w zakresie poĘrednictwa w ob-
podstawie art. 67 ustawy, o której mowa
rocie nieruchomoĘciami lub zarządzania nieruchomo-
w art. 88 ust. 1. ,
Ęciami, pod warunkiem ukołczenia kursu specjali-
stycznego, którego program zosta" uzgodniony z Pre-
b) dodaje si´ ust. 5a w brzmieniu:
zesem Urz´du Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, odby-
 5a. W przypadku odmowy uzgodnienia decyzji
cia praktyki zawodowej oraz przejĘcia z wynikiem po-
o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu pu-
zytywnym post´powania kwalifikacyjnego, o którym
blicznego przez organy, o których mowa
mowa w art. 191 ustawy wymienionej w art. 1.
w ust. 4 pkt 10, z uwagi na zamiar realizacji
na obj´tym wnioskiem terenie zadaÅ‚ rzÄ…-
Art. 14. Uprawnienie, o którym mowa w art. 207
dowych albo samorządowych, s"uŻących
ust. 1 i 1a ustawy wymienionej w art. 1, wygasa, jeŻe-
realizacji inwestycji celu publicznego,
li Żądanie o oddanie nieruchomoĘci w uŻytkowanie
o których mowa w art. 39 ust. 3 pkt 3
wieczyste w drodze umowy nie zostanie zg"oszone do
i art. 48, post´powanie administracyjne
dnia 31 grudnia 2005 r.
w sprawie ustalenia lokalizacji inwestycji
celu publicznego zawiesza si´ na czas nie
Art. 15. Przepis art. 229a ustawy wymienionej
d"uÅ»szy niÅ» 12 miesi´cy od dnia z"oÅ»enia
w art. 1 stosuje si´ równieÅ» do spraw wszcz´tych i nie-
wniosku. JeŻeli w okresie zawieszenia po- zakołczonych do dnia wejĘcia w Życie niniejszej ustawy.
st´powania administracyjnego nie uchwa-
lono miejscowego planu albo nie ustalono Art. 16. 1. Osobom, które przed dniem 31 grudnia
lokalizacji inwestycji celu publicznego, 2001 r. prowadzi"y bez licencji zawodowej dzia"alnoĘç
Dziennik Ustaw Nr 141  9851  Poz. 1492
zawodową w zakresie poĘrednictwa w obrocie nieru- wie przepisów ustawy zmienianej w art. 2, kontynu-
chomoĘciami lub zarządzania nieruchomoĘciami, zali- owane są przed ministrem w"aĘciwym do spraw bu-
cza si´ t´ dzia"alnoĘç na poczet praktyki zawodowej. downictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkanio-
wej, a czynnoĘci dokonane przed tym dniem są sku-
2. Zaliczenia dzia"alnoĘci, o której mowa w ust. 1,
teczne.
na poczet praktyki zawodowej dokonuje Pałstwowa
Komisja Kwalifikacyjna na wniosek osoby ubiegajÄ…cej Art. 18. Og"oszenie tekstu jednolitego ustawy
si´ o nadanie licencji z"oÅ»ony przed up"ywem 5 lat od o gospodarce nieruchomoĘciami nastÄ…pi w terminie
dnia wejĘcia w Å»ycie niniejszej ustawy. 6 miesi´cy od dnia og"oszenia niniejszej ustawy.
Art. 17. 1. Komisja kwalifikacyjna do spraw upraw- Art. 19.**) Ustawa wchodzi w Życie po up"ywie
nieÅ‚ zawodowych, powo"ana przez G"ównego Geode- 3 miesi´cy od dnia og"oszenia.
t´ Kraju, na podstawie art. 45 ust. 3 ustawy zmienianej
Zgodnie z art. 122 ust. 4 Konstytucji Rzeczypospoli-
w art. 2, przed dniem 30 grudnia 2003 r., prowadzi po-
tej Polskiej podpisuj´ ustaw´ z pomini´ciem przepisów
st´powania kwalifikacyjne do czasu powo"ania komi-
uznanych wyrokiem Trybuna"u Konstytucyjnego z dnia
sji, na podstawie przepisów tej ustawy w brzmieniu
24 marca 2004 r. (M. P. Nr 15, poz. 247) za niezgodne
nadanym niniejszÄ… ustawÄ….
z KonstytucjÄ… oraz z nowym brzmieniem art. 19 stosow-
nie do tego wyroku.
2. Sprawy o nadanie uprawnieł zawodowych
wszcz´te przed dniem 30 grudnia 2003 r., na podsta- Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: A. KwaĘniewski
      
**)
TreĘç przepisu ustalona stosownie do wyroku Trybuna"u Konstytucyjnego z dnia 24 marca 2004 r. sygn. akt K 37/03 (M.P. Nr 15,
poz. 247).


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
zmiany do ustawy o planowaniu przestrzennym z 2009
Zmiany do ustawy o opiece nad dziećmi do lat 3
Materiał porównawczy do ustawy o broni
komentarz do ustawy
Komentarz MIiR do ustawy o rewitalizacji
DU 2009 nr 42 poz 339 Zmiana do ustawy 27 07 2005
Wybrane zagadnienia z ustawy o gospodarce nieruchomosciami
uzasadnienie do ustawy o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009r

więcej podobnych podstron