M I N I P R O J E K T Y
Wspólną cechą układów opisywanych w dziale "Miniprojekty" jest łatwość ich praktycznej realizacji.
Zmontowanie układu nie zabiera zwykle więcej niż dwa, trzy kwadranse, a z jego uruchomieniem można
poradzić sobie w ciągu kilkunastu minut. "Miniprojekty" mogą być układami stosunkowo skomplikowanymi
funkcjonalnie, lecz prostymi w montażu i uruchamianiu, gdyż ich złożoność i inteligencja jest zawarta
w układach scalonych. Wszystkie projekty opisywane w tej rubryce są wykonywane i badane
w laboratorium AVT. Większość z nich wchodzi do oferty kitów AVT jako wyodrębniona seria
 Miniprojekty o numeracji zaczynajÄ…cej siÄ™ od 1000.
Syrena z układem ZSD100
Najlepiej,abysyrenaspeł-
Elektroniczne syreny
niała wszystkie z wymienio-
uływane są zazwyczaj
nych poniÅ‚ej warunkÛw:
w systemach ochrony
- generowaÅ‚a düwiÍk o du-
mienia lub jako
Å‚ym natÍÅ‚eniu i zwra-
elementy sygnalizacyjne,
cajÄ…cej uwagÍ tonacji,
ostrzegawcze itd. - była łatwa w budowie
i tania w wykonaniu,
Zbudowanie
- pobierała mało
odpowiednio głośnej,
prÄ…du w czasie
a przy tym niezawodnej
czuwania.
syreny nie jest
Syrena, ktÛrej
schemat ideowy poka-
zadaniem zbyt prostym,
zano na rys. 1, spełnia
w zwiÄ…zku z czym
wymienione warunki. Dzie- bardziej zwraca densatora. Kondensator Cout,
firma Zetex opracowała
je siÍ tak dlatego, Å‚e zostaÅ‚a uwagÍ. OprÛcz tego we- o zalecanej pojemnoÅ›ci
specjaliowany układ
zbudowana z uÅ‚yciem ukÅ‚a- wnÄ…trz ukÅ‚adu znajduje siÍ 1..100nF, zmienia czÍstotli-
sterujÄ…cy, ktÛry
du ZSD100 zaprojektowane- jeszcze blok wzmacniaczy wośĘ tonu podstawowego.
go specjalnie do takich za- wyjściowych formujących Kondensator Cmod, o pojem-
minimalizuje problemy,
stosowaÒ. Schemat blokowy dwasygnaÅ‚y wyjÅ›cioweo fa- noÅ›ci od 0,1µF do 100µF,
na jakie mogÄ…
ukÅ‚adu pokazano na rys. 2. zie przesuniÍtej o 180o. To wpÅ‚ywa naczÍstotliwośĘ mo-
napotykaĘ konstruktorzy.
Wynika z niego, Å‚e gÅ‚ÛwnÄ… pozwala w Å‚atwy sposÛb do- dulacji tonu podstawowego.
rolÍ w pracy syreny odgry- Å‚Ä…czaĘ do ukÅ‚adu zewnÍtr- DziÍki wyprowadzeniu Rt
wajÄ… dwa generatory. Jeden zne wzmacniaczerÛÅ‚nicowe moÅ‚na dodatkowo modulo-
z nich (VCO) jest odpowie- mocy. waĘ ton podstawowy. Jednak
dzialnyza wytworzenietonu CzÍstotliwośĘ kaÅ‚dego gÅ‚Ûwnym zadaniem tego wy-
podstawowego. Natomiast z generatorÛw dobierana jest prowadzenia jest wÅ‚Ä…czanie
drugi moduluje ton podsta- za pomocą tylko jednego ele- i wyłączanie układu. Wypro-
wowy, dziÍki czemu düwiÍk mentu - zewnÍtrznego kon- wadzenie Rt nie podÅ‚Ä…czone
nigdzielub poprzez dodatko-
wy opornik połączone z na-
piÍciem zasilania wyÅ‚Ä…cza
ukÅ‚ad, minimalizujÄ…c pobÛr
WYKAZ ELEMENTÓW
Rezystory
R1: 100k&!
Kondensatory
C1: 10µF/16V
C2: 22nF
Półprzewodniki
D1: 1N4004
T1: BC547
T2: BD135
U1: ZSD100
Rys. 1.
Różne
G1: przetwornik piezo-syrena
S1: przycisk wyzwalajÄ…cy
TR1: transformator np.
ED3715 firmy SEJIN
PÅ‚ytka drukowana wraz z kom-
pletemelementÛwjest dostÍpna
w AVT- oznaczenie AVT-1304.
Wzory płytek drukowanych
w formacie PDF sÄ… dostÍpne
w Internecie pod adresem:
http://www.ep.com.pl/?pdf/
maj01.htm oraz na płycie CD-
Rys. 2. EP05/2001 w katalogu PCB.
Elektronika Praktyczna 5/2001
79
M I N I P R O J E K T Y
boru rodzaju modulacji tonu Schemat syreny wyko- napiÍciem4-18V.Jednak przy
podstawowego. Pozostawie- rzystuje opisane powyÅ‚ej zasilaniu napiÍciem o
nie tej nÛÅ‚ki ukÅ‚adu scalone- wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci ukÅ‚adu scalone- wartoÅ›ci niÅ‚szej od 6V nale-
go nie podÅ‚Ä…czonejspowodu- go. Jako stopieÒ wyjÅ›ciowy Å‚y skorygowaĘ wartośĘ doÅ‚Ä…-
je, Å‚e sygnaÅ‚ modulujÄ…cy bÍ- mocy zastosowany zostaÅ‚ czonych do ukÅ‚adu pojemnoÅ›-
dzie trÛjkÄ…tny, natomiast po- ukÅ‚ad Darlingtona. Zadaniem ci. MoÅ‚na takÅ‚e inaczej wy-
łączenie jej z wyprowadze- transformatora TR1 jest pod- korzystaĘ wyjście SAW(patrz
niem Cmod zmieni kształt wyłszenie amplitudy sygna- tekst powyłej). Dioda D1 za-
tego sygnału na piłokształt- łu podawanego na przetwor- bezpiecza układ przed omył-
ny. nik piezoceramiczny. Z tego kowÄ… zmianÄ… polaryzacji na-
Tolerancja zasilania ukÅ‚a- powodu typ transformatora piÍcia zasilajÄ…cego. W mode-
du ZSD100jest duÅ‚ai mieÅ›ci jest wÅ‚aÅ›ciwieobojÍtny, nato- lu jako element wykonawczy
siÍ w przedziale od 4V do miast istotna jest jego wiel- zastosowany zostaÅ‚ piezoele-
18V. Poniewał w czasie czu- kośĘ(jak najmniejszy)i prze- ment w plastikowej obudo-
wania(Rt połączonez zasila- kładnia, czyli stosunek licz- wie w formiesyreny. Przyza-
Rys. 3.
niem) pobÛr prÄ…du wynosi by zwojÛw. Stosunek liczby silaniu napiÍciem 8V ukÅ‚ad
tylko 1µA, syrena moÅ‚e byĘ zwojÛw uzwojenia pierwot- pobieraÅ‚ prÄ…d 100mA,
prÄ…du. Zwarcie tego wypro- stosowana w urzÄ…dzeniach nego do wtÛrnego moÅ‚e wy- a düwiÍk byÅ‚ czysty i bardzo
wadzenia do masy zezwala zasilanychz baterii. W czasie nosiĘ od 1:3 do 1:7. głośny.
nageneracjÍsygnaÅ‚u. Wypro- generowania düwiÍku sam Syrena, tak jak i ukÅ‚ad Ryszard Szymaniak, AVT
wadzenie SAW słuły do wy- układ pobiera do 25mA. ZSD100, mołe byĘ zasilana [e-mail]
Elektronika Praktyczna 5/2001
80