Ogrzewnictwo i Ciepłownictwo 1
Wykład 1
Wstęp. Przepisy prawne.
Komfort cieplny
dr inż. Grzegorz Bartnicki
Instytut Ogrzewnictwa i Klimatyzacji
pok. 307, bud. C-6
[e-mail]
www.iko.pwr.wroc.pl
Warunki zaliczenia:
1. Obecny semestr:
1. Wykład  egzamin (regulaminowo
I i II termin)
2. Ćwiczenia  kolokwium
2. Następny semestr
1. Ćwiczenia projektowe
Trudny temat: obecność na zajęciach
Literatura:
1. Po pierwsze wykład!
2. RozporzÄ…dzenie Ministra Infrastruktury
w sprawie warunków jakim powinny
odpowiadać budynki i ich usytuowanie
z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz. U. nt 75
poz. 690 z póz
n. zm.)
3. Książki
4. Polskie Normy
5. Czasopisma
1. COW
2. Instal
3. Rynek Instalacyjny
4. Archiwum energetyki
Literatura:
1. Krygier K. i inni, Ogrzewnictwo,
wentylacja, klimatyzacja,
WSiP, Warszawa 1997.
2. Rietchel, Raiss, Ogrzewanie i
klimatyzacja,
Arkady, Warszawa 1972, t 1 i 2.
3. Mielnicki J.S., Centralne ogrzewanie.
Regulacja i eksploatacja,
Arkady, Warszawa 1985.
4. Kołodziejczyk W., Płuciennik M.,
Wytyczne projektowania instalacji
centralnego ogrzewania,
COBRTI INSTAL, Warszawa 2001
Literatura:
1. Pod red. H.Koczyk, Ogrzewnictwo,
SysthermSerwis, Poznań 2001
2. Pieńkowski K., Krawczyk D., Tumel W.,
Ogrzewnictwo t. 1 i t. 2,
Politechnika Białostocka, Białystok 1999
3. Recknagel-Sprenger, Ogrzewanie i
Klimatyzacja, Poradnik,
Arkady, Warszawa 1976 (tłumaczenie wydania
niemieckiego z 1972)
4. Recknagel-Sprenger, Ogrzewanie i
Klimatyzacja, Poradnik,
EWFE, 1994,
Ogrzewnictwo
Dział nauki i techniki zajmujący się
wykorzystaniem wytworzonego lub
dostarczonego ciepła dla zrównoważenia
strat ciepła do otoczenia i zapewnienia
wymaganych warunkówtemperaturowych
wpomieszczeniach
SÅ‚owakluczowe:
instalacja c.o.; grzejniki; kotłownia; straty
ciepła; zawory termostatyczne; piony c.o.;
itp.
Ciepłownictwo
Dział energetyki zajmujący się przemysłowym
wytwarzaniemciepła oraz jego przesyłaniem
na znaczne odległości do rozproszonych w
terenie odbiorców w celu wykorzystania na
potrzeby ogrzewania, wentylacji, klimatyzacji,
przygotowania ciepłej wody użytkowej
(c.w.u.) i naceletechnologiczne.
SÅ‚owakluczowe:
ciepłownia, elektrociepłownia, węzeł
ciepłowniczy, sieć ciepłownicza,
Przepisy prawa w &
z
ródłami powszechnie obowiązującego prawa
Rzeczypospolitej Polskiej sÄ…: Konstytucja, ustawy,
ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz
rozporzÄ…dzenia
Konstytucja RP art. 87. ust. 1.
rozporzÄ…dzenia sÄ… wydawane przez organy
wskazane w Konstytucji, na podstawie
szczegółowego upoważnienia zawartego wustawie
i w celu jej wykonania; upoważnienie powinno
określać organ właściwy do wydania
rozporzÄ…dzenia i zakres spraw przekazanych do
uregulowaniaoraz wytycznedotyczącetreści aktu.
Konstytucja RP art. 92. ust. 1.
Przepisy prawa w O i C
Ustawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane
(Dz. U. nr 156, poz. 1118 z 2006 r. z póz
n.
zm.)
RozporzÄ…dzenie Ministra Infrastruktury w
sprawie warunków jakim powinny
odpowiadać budynki i ich usytuowanie z
dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz. U. nr 75 poz.
690z póz
n. zm.)
Polskie Normy
Ustawa z 12 września 2002 r. o
normalizacji (Dz. U. nr 169, poz. 1386 z
póz
n. zm.)
stosowaniePolskichNormjest dobrowolne
art. 5 ust.3 Ustawy
Polskie Normy mogą być powoływanie w
przepisachprawnychpoichopublikowaniu
wjęzykupolskim
art. 5 ust. 4 Ustawy o PKN
Polskie Normy
obiekt budowlany wraz ze zwiÄ…zanymi z
nim urządzeniami budowlanymi należy
projektować i budować zgodnie z
przepisami, w tym techniczno-
budowlanymi oraz zasadami wiedzy
technicznej
art. 5 ust. 1 Ustawy Prawo Budowlane
(od 2003 r.)
Polskie Normy
Wykaz Polskich Norm przywołanych w
rozporządzeniu określa załącznik nr 1 do
rozporzÄ…dzenia.
ż9, pkt. 4 Rozporządzenie MI
(Dz. U. 75, poz. 690)
Przykład
Instalacja ogrzewcza wodna powinna być
zabezpieczona przed nadmiernym wzrostem
ciśnienia i temperatury, zgodnie z
wymaganiami Polskich Norm dotyczÄ…cych
zabezpieczeń instalacji ogrzewań wodnych
ż133, pkt. 3 Rozporządzenie MI
Polskie Normy  co to jest ?
Polska Norma to dokument przyjęty na zasadzie
konsensu(tj. ogólnegoporozumienia, charakteryzującego
się brakiem trwałego sprzeciwu znaczącej części
zainteresowanych wodniesieniu do istotnych zagadnień,
osiągniętego w procesie rozpatrywania poglądów
wszystkich zainteresowanych i zbliżenia przeciwstawnych
stanowisk) i zatwierdzony przez upoważnioną jednostkę
organizacyjnÄ…, ustalajÄ…cy  do powszechnego i
wielokrotnego stosowania  zawierajÄ…cy zasady,
wytyczne lub charakterystyki odnoszące się do różnych
rodzajów działalności lub ich wyników i zmierzający do
optymalnego stopnia uporządkowania wokreślonymnią
zakresie.
Ustawa z 12 września 2002 r. o normalizacji
(Dz. U. Nr 169., poz. 1386.).
Polskie Normy  jeszcze jedno zagadnienie
Wyróżniadwasposoby powołanianormy:
Powołanie obligatoryjne - z którego wynika, że
jedynym sposobem spełnienia odpowiednich
wymagań przepisu technicznego jest osiągnięcie
zgodności z normą (normami), na którą (na
które) się powołano.
Powołanie wskazujące - z którego wynika, że
jednym z możliwych sposobów spełnienia
odpowiednich wymagań przepisu technicznego
jest osiągnięciezgodności z normą (normami), na
którą (naktóre) się powołano.
Gdzie szukać, aby znalez
ć ?
Dlaczego ogrzewamy &
Dlaczego ogrzewamy pomieszczenia?
Ogrzewamy, gdyż:
" Podstawowym celem stosowania
instalacji i urządzeń ogrzewczych jest
zapewnienie w pomieszczeniach
warunków zapewniających dobre
samopoczucie osób w nich
przebywajÄ…cych,
lub
" zachowanie wymogów procesów
technologicznych
Rozwijając poprzednią myśl &
Zadaniemsystemówogrzewań jest zapewnienie w
pomieszczeniach, niezależnie od zmieniających się
warunków zewnętrznych, właściwej (zadanej)
temperatury powietrza w przypadku
odczuwalnego obniżenia się temperatury
powietrzanazewnÄ…trz budynku.
Pomijając wyjątki w postaci pomieszczeń
technologicznych, systemy te działają w okresie
jesieni, zimy i wiosny. Wówczas temperatura
powietrza na zewnątrz budynków jest na tyle
niska, że osoby przebywające w pomieszczeniach
odczuwają chłód i istotne pogorszenie komfortu
cieplnego.
Ogólnie rzecz ujmując
Celem działania instalacji ogrzewczych i
wentylacyjnych jest zapewnienie w
pomieszczeniach warunków komfortu
cieplnego.
O prawidłowym odczuciu komfortu
cieplnegoczłowieka decydujebardzowiele
czynników. Należy też pamiętać, że
odczucie to jest bardzo subiektywne.
Jednak w literaturze znalez
ć można próby
usystematyzowaniategozagadnienia
Komfort cieplny
" temperaturaotaczajÄ…cegopowietrza
" temperatura powierzchni otaczajÄ…cych
pomieszczenie(przegródbudowlanych)
" prędkość powietrza
" stopień aktywności
" rodzaj ubrania
" wilgotność powietrza
" płeć
" stopień jonizacji powietrza
" kolor ścian, wiek, uwarunkowania etniczne i
kulturowe
Oddawanie ciepła od człowieka
" przewodzenie i konwekcja od
powierzchni skóry do otaczającego
powietrza
" promieniowanie z powierzchni ciała do
otoczenia
" odparowanie potu z powierzchni skóry
" oddychanie
Ilość ciepła i pary wodnej oddawanych przez
człowieka, W
Temperatura
18°C 20°C 22°C 24°C 26°C
pomieszczenia
Ciepło
120 115 115 115 115
całkowite
Człowiek nie
wykonujÄ…cy
Ciepłojawne
100 95 85 75 70
pracy
fizycznej
Ciepłoutajone
20 20 30 40 45
Ciepło
260 260 270 270 260
Człowiek
całkowite
wykonujÄ…cy
pracÄ™
Ciepłojawne
157 140 122 110 90
średnio
ciężką
Ciepłoutajone
103 120 148 160 170
Ilość ciepła oddawanego przez człowieka
w zależności od wykonywanej czynności, W
Odpoczynek wpozycji siedzÄ…cej 80
SiedzÄ…capracabiurowa 90
Pracabiurowawpozycji stojÄ…cej 115
Lekkapracafizycznawpozycji siedzÄ…cej 175
Spacer 230
Szybki marsz 410
Szybki bieg 580
Ciężkapracafizyczna 700
Ilość i droga oddawania ciepła
Zależy od aktywności ruchowej człowieka,
sposobu ubrania czy warunków otoczenia.
PoczÄ…wszy od temperatury 10°C, straty ciepÅ‚a
oddawanego w postaci ciepła parowania
(ciepło utajone) rosną proporcjonalnie do
wzrostu temperatury, a gdy temperatura
powierzchni ciała osiąga temperaturę
pomieszczenia oddawanie ciepła odbywa się
wyłącznie na drodze parowania. Wraz ze
wzrostemtemperatur otoczenia zmniejsza siÄ™
natomiast ilość ciepła oddawanego na drodze
konwekcji i promieniowania(ciepłojawne).
Nie można zapominać o wentylacji
Należy pamiętać o zagwarantowaniu w
pomieszczeniu niezbędnej ilości świeżego
powietrza (oddychanie, procesy
technologiczne, spalanie, usuwanie
zanieczyszczeń).
Jeżeli w budynku funkcjonuje wyłącznie
instalacja centralnego ogrzewania, wentylacja
powinna być zapewniona wsposób naturalny
(nawiew przez nieszczelności lub specjalne
elementy nawiewne umieszczone w stolarce
okiennej lub ścianach zewnętrznych; wywiew
realizowany jest przez kanałygrawitacyjne).
Ogólne zasady projektowania
Ochrona cieplna budynku
Instalacje
centralnego ogrzewania
Podstawowe zasady
Przy projektowaniu systemów
zaopatrzenia w ciepło do rozwiązania
pozostajÄ… trzy podstawowezagadnienia:
1. określeniezapotrzebowanianaciepło,
2. dobór wielkości z
ródeł i wymienników
ciepłaoraz
3. zapewnienie warunków dla
dostarczeniawymaganej ilości ciepła do
poszczególnychodbiorników.
Cele czÄ…stkowe
zasadazrównoważonegorozwoju
pewność dostawy
zapewnienie wymaganych (przepisami
prawa lub życzeniem inwestora)
warunków, w tym możliwości
dostosowania pracy do bieżących
potrzeb
efektywność rozwiązań
koszt inwestycyjny odpowiadajÄ…cy
uzyskiwanym warunkom
eksploatacyjnym
Uwagi ogólne
Na etapie projektowania systemu opieramy siÄ™
na prostych lub bardziej złożonych opisach
matematycznych stanowiÄ…cych teoretyczny
model opisującychrzeczywistość.
Modele sÄ… zawsze pewnÄ… idealizacjÄ… i
matematycznym przybliżeniem opisywanego
zjawiska, zazwyczaj budowanÄ… na podstawie
prowadzonychobserwacji i doświadczeń.
Wynikają one również z pewnych założeń
obliczeniowych, któremają na celuuproszczenie
zarówno samego modelu opisującego zjawisko,
jak i ułatwienie póz
niejszych obliczeń przy jego
wykorzystywaniu.
Cele ochrony cieplnej
" Zachowaniekomfortucieplnego
" Ograniczenie zapotrzebowania na moc
cieplnÄ…, a tym samym ograniczenie
kosztówogrzewania.
" Ochrona przed uszkodzeniami
zwiÄ…zanymi z zawilgoceniem i
przemarzaniem
Ochrona cieplna jest ważna
Ochrona cieplna jest ważna
Cele ochrony cieplnej
" Straty ciepła  składowe:
 przegrody zewnętrzne 
(dach, ściany, okna i
drzwi),
 przegrody wewnętrzne,
 straty ciepła do gruntu
 wentylacja  ze względu
na warunki higieniczne,
wilgotność powietrza,
procesy spalania 
powietrze zewnętrzne
Wymiana ciepła
1. PRZEWODZENIE - przenoszenie energii
wewnątrz materiałuprzegrody,
2. UNOSZENIE (konwekcja)  poszczególne cząstki
ciała, w którym przenosi sie ciepło, zmieniają
swojepołożenie.
 wymuszona (ruchpłynuprzejmującegociepłojest
wywołany sztucznie )
 swobodna (ruch płynu wywołany różnica jego
gęstości)
3. PROMIENIOWANIE - przenoszenie ciepła przez
promieniowanie elektromagnetyczne w
pewnymzakresie długości fal. Promieniowanie
nie wymaga obecności ośrodka materialnego i
możerozchodzić się wpróżni
Wymiana ciepła
Nigdy prosta  zawsze złożona
Wymianaciepłaprzez przegrody budowlane:
Przejmowanie ciepła przez powierzchnię
przegrody odpłynu
Przewodzenie ciepła przez przegrodę z ciała
stałego
Przejmowanie ciepła przez płyn od
powierzchni przegrody
Wymiana ciepła
Przejmowanie + przewodzenie + przejmowanie =
PRZENIKANIE CIEPA
A
ti te
ti te
Przewodzenie


[W/mK]
[W/mK]
Przenikanie ciepła
U [W/m2K]
przejmowanie
przejmowanie
Materiały izolacyjne
" materiał termoizolacyjny do
temperatury + 80°C
" w budownictwie stosuje siÄ™
tylko odmianÄ™ FS czyli
samogasnÄ…cÄ…
" Najczęściej stosowany to
polistyren ekspandowany
(EPS) i ekstrudowany(EXPS)
" jako rdzeń izolacyjno-
konstrukcyjny przy produkcji
budowlanych płyt
warstwowych
Materiały izolacyjne
" materiał izolacyjny
pochodzenia mineralnego
(głównie kamień bazaltowy)
 ściany, stropy, podłogi,
stropodachy, itp.
" Niepalna, ognioodporna
" Polecana jako izolacja
akustyczna
" Paroprzepuszczalna
" Wada - nasiÄ…kliwa
Materiały izolacyjne
Nazwa Grubość
Sprasowana słoma 55 cm
Szkło piankowe 52 cm
PÅ‚yty korkowe 30 cm
Wełna mineralna 26  28 cm
Styropian 25  28 cm
Polistyren ekstrudowany 23 cm
Izolacja próżniowa 4  5 cm
Fizyka budowli
Algorytm obliczeń
1. Określenie warunków zewnętrznych
(temperatura powietrza zewnętrznego) oraz
temperatur powietrza w przestrzeniach
ogrzewanych i nieogrzewanych budynku (PN-
EN 12831: 2006)
2. Określenie charakterystyk cieplnych i
wymiarów poszczególnych elementów
konstrukcji budynku (współczynnik przenikania
ciepła) (PN-EN ISO 6946:2004/08)
3. Obliczenie strat ciepła przez przenikanie
4. Obliczenie strat ciepła na wentylacje
5. Obliczenie obciążenia cieplnego pomieszczenia
6. Obliczenie obciążenia cieplnego całego
budynku
Przegrody budowlane
" Jednowarstwowa  zbudowana z
jednegomateriału
" Jednorodna cieplnie  ma takie
same właściwości fizyko-
chemiczne;
" Warstwa jednorodna cieplnie to
warstwa o stałej grubości i o
właściwościach cieplnych
jednorodnych lub takich, które
możnauznać zajednorodne
Przenikanie ciepła
Współczynnik przenikania ciepła
U określa właściwości cieplne
przegrody;
ti te
ti te
[W/m2K] 

[W/mK]
[W/mK]
Przenikanie ciepła
U [W/m2K]
Przewodzenie
przejmowanie
przejmowanie
Opór cieplny
" d - grubość warstwy [m],
" - współczynnik przewodzenia ciepła
[W/mK]
Współczynnik przewodzenia ciepła dla różnych
materiałów podawany jest dla warunków
wilgotnych lub średniowilgotnych.
W przypadku gdy wilgotność względna w
pomieszczeniu nie przekracza 75%, do
obliczeń przyjmować należy warunki
średniowilgotne
Opór cieplny
" Opór przejmowania
ciepła po stronie
wewnętrznej  Rsi
ti te
ti te
[m2K/W]
" Opór przejmowania
ciepła po stronie
zewnętrznej  Rse
[m2K/W]
przejmowanie
przejmowanie
Przenikanie ciepła w stanie ustalonym
gdzie :
d  grubość komponentu budowlanego [m],
  współczynnik przewodzenia ciepła komponentu [W/mK]
Rsi- opór przejmowania ciepła po stronie wewnętrznej [m2K/W]
Rse  opór przejmowania ciepła po stronie zewnętrznej [m2K/W]
RT  całkowity opór cieplny [m2K/W]
U  współczynnik przenikania ciepła [W/m2K]
Przenikanie ciepła w stanie ustalonym
" Zazwyczaj stosowane wartości
przejmowania ciepła są podane
w tabeli:
W górę poziomy W dół
Rsi 0,10 0,13 0,17
Rse 0,04 0,04 0,04
47
Przenikanie ciepła w stanie ustalonym
" Wartości Rse przy różnych prędkościach
wiatru
Prędkość wiatru Rse
m/s m2 K/W
1 0,08
2 0,06
3 0,05
4 0,04
5 0,04
7 0,03
10 0,02
48
Zanim przejdziemy do obliczeń
" Opór przejmowania ciepła zależy od strony przegrody
(zewnętrzna/wewnętrzna) oraz od kierunku przepływu
strumienia ciepła
" Różnice w wartościach Rsi wynikają z konwekcyjnego
charakteru ciepła i jest to związane z uwarstwieniem
temperatury w pomieszczeniu
Rse=0.04 m2K/W
Rsi=0.10 m2K/W
Rsi=0.13 m2K/W
Rsi=0.17 m2K/W
Rse=0.04 m2K/W
49
 Sytuacje obliczeniowe
" Wyznaczenie wartości U dla istniejącej
przegrody, jako odpowiedz
na pytanie, czy
przegroda spełnia wymagania izolacyjności
cieplnej
" Wyznaczenie grubości izolacji w projektowanej
przegrodzie
" Wyznaczenie wymaganej grubości docieplenia
(termomodernizacja)
50
Już prawie możemy obliczać
" Przy obliczeniach należy starać się zachować kierunek
rozumowania od środowiska wewnętrznego do
zewnętrznego
Lp. Materiał d [m]  [W/mK] R [m2K/W
1 Powierzchnia wewnętrzna
2
3
4 Powierzchnia zewnętrzna
Czy styropian może być od może być od wewnętrznej strony
ściany nośnej, czy jednak powinien być od zewnątrz?
51
Opór cieplny przegród z warstw
jednorodnych i niejednorodnych
" PN-EN ISO 6946 podaje uproszczonÄ…
metodÄ™ obliczania oporu cieplnego dla
komponentu budowlanego składającego
siÄ™ z warstw cieplnie jednorodnych i
niejednorodnych
" Metoda ta nie nadaje się do obliczeń
wartości temperatury powierzchni na
użytek oceny ryzyka kondesacji pary
wodnej
52
Przenikanie ciepła w stanie ustalonym
" W przypadku obliczeń oporu cieplnego
wewnętrznych komponentów
budowlanych (np. ścian działowych) lub
komponentówoddzielających środowisko
wewnętrzne od przestrzeni
nieogrzewanej, stosuje siÄ™ dla obydwu
stron normową wartość oporu
przejmowaniaciepła Rsi
53
Przenikanie ciepła w stanie ustalonym
" W załączniku A do PN-EN ISO 6946
podane są szczegółowe procedury
obliczaniaoporówprzejmowaniaciepła
w przypadku powierzchni o niskiej
emisyjności, określonych prędkości
wiatrui powierzchni niepłaskich
" Wartości dotyczące kierunku
poziomego stosuje się też wprzypadku
kierunków strumienia cieplnego
odchylonego o Ä…30° od pÅ‚aszczyzny
poziomej
54
Obliczanie współczynnika U komponentów
z warstwami o zmiennej grubości
" W przypadku komponentów z
warstwą o zmiennej grubości (np.
zewnętrzne warstwy izolacji dachu
do wyrobienia spadku) opór cieplny
zmienia siÄ™ na powierzchni
komponentu, a współczynnik U
takiej przegrody określa się przez
scałkowanie gęstości strumienia
cieplnegopopowierzchni
55
Obliczanie współczynnika U
komponentów z warstwami o
zmiennej grubości
" Jeden z przypadków:
d1
gdzie: d1  maksymalnagrubość warstwy [m],
R0  obliczeniowy opór cieplny pozostałej
części wraz z oporami przejmowania ciepła,
R1  maksymalny opór cieplny warstwy o
R0
zmiennej grubości
56
Warstwy powietrza
" Powietrze jest dobrym izolatorem
" Kiedyś (ale również obecnie) takie rozwiązanie
było stosowane powszechnie
" Obecnie, od strony formalnej, rozróżnia się
warstwy:
 Niewentylowane
 SÅ‚abo wentylowane
 Dobrze wentylowane
57
Warstwy niewentylowane
" NIE PRZEWIDZIANO STAA
EGO PRZEPA
YWU POWIETRZA
PRZEZ WARSTW
!
" Opór cieplny niewentylowanej warstwy powietrza o
grubości do 30 cm określono w normie w postaci tabeli
Grubość warstwy Przepływ ciepła w Przepływ ciepła Przepływ ciepła w
powietrza, mm gorę poziomy dół
5 0,11 0,11 0,11
10 0,15 0,15 0,15
50 0,16 0,18 0,21
" Wartość oporu zależy od grubości warstwy powietrza
oraz kierunku przepływu ciepła
58
SÅ‚abo  i dobrze wentylowana
" Przepis wprowadza dodatkowo pojęcie
warstwy słabo wentylowanej i dobrze
wentylowanej warstwy powietrza
" SÅ‚abo wentylowana warstwa powietrza to
taka, gdzie przepływ powietrza zewnętrznego
następuje jedynie w sposób ograniczony
" Norma wprowadza warunki kryterialne -
ilościowe
59
SÅ‚abo wentylowana warstwa powietrza
" Dla warstw pionowych warunek określono w
ten sposób, że powierzchnia F otworów, przez
które może następować przepływ powietrza
zewnętrznego na jeden metr długości warstwy
mieści się w przedziale:
500 mm2 < F < 1500 mm2
60
Dobrze wentylowana warstwa powietrza
" Gdy powierzchnia otworów, przez które może
następować przepływ powietrza zewnętrznego
przekracza 1500 mm2 (odpowiednio na 1m oraz
1m2)
" Pomija się opór cieplny warstwy powietrza i warstw
zewnętrznych, jednak opór przejmowania ciepła po
stronie zewnętrznej przyjmuje się równy wartości
oporu przejmowania po stronie wewnętrznej
przegrody Rsi
61
Dobrze wentylowana warstwa
powietrza
62
Kilka  pozytywnych przykładów
63
Kilka  pozytywnych przykładów
64
Kilka  pozytywnych przykładów
65
Obliczenie projektowego obciążenia
cieplnego
66
Podstawy prawne
Od 1 stycznia 2009 r. obowiÄ…zuje norma PN-EN
12831 czerwiec 2006 r. (zamiast dotychczasowej
PN-B-03406) do określania:
a) zapotrzebowania na moc do wymiarowania
instalacji c.o.,
b) zapotrzebowania na moc do wymiarowania
z
ródeł ciepła,
c) certyfikatów energetycznych budynków.
Zakres normy
PN-EN 12831 podaje metody określania strat
ciepła i obciążenia cieplnego dla budynków z
ograniczoną wysokością pomieszczeń (do 5m)
oraz dla przypadków szczególnych z
pomieszczeniami o dużej wysokości i kubaturze,
a także różnych temperaturach powietrza i
średnich temperaturach promieniowania.
Podano metodę dokładną dla wszystkich typów
pomieszczeń i uproszczoną dla pomieszczeń
dobrze doszczelnionych
Procedura obliczeniowa
" Określenie parametrów klimatu
zewnętrznegoi wewnętrznego
" Określenie charakterystyk wymiarowych i
cieplnychwszystkichelementów
" Określenie wartości poszczególnych
współczynnikówprojektowychstrat ciepła
" Określenienadwyżki mocy cieplnej
" Obliczenie całkowitego projektowego
obciążeniacieplnego
Parametry klimatyczne
PN-82/B-02403 
Ogrzewnictwo.
Temperatury obliczeniowe
zewnętrzne.
Temperatury wewnętrzne
określa się wg
Rozporzadzenia(dane sÄ…
zawarte także w PN-EN
12831)
Parametry klimatyczne
" Tabela zestawiajÄ…ca projektowÄ… temperaturÄ™
zewnÄ™trznÄ… ¸e oraz Å›redniÄ… rocznÄ… temperaturÄ™
zewnÄ™trznÄ… ¸m,e
71