Typy nerwic: 1. neurasteniczna a) neurastenia = 'słabość nerwów' b) osłabienie, drażliwość, nadmierna pobudliwość c) forma hiposteniczna dominuje osłabienie d) forma hipersteniczna dominuje drażliwość e) 'kask neurasteniczny' specyficzne bóle głowy odczuwane jako obręcz, która uciska f) trudno skupić uwagę, uczyć się g) najgorzej rano h) tzw. nerwica dyrektorska przykład nerwicy hiperstenicznej, kierownicze stanowisko, szybkie tempo życia i nie ma jak podołać wszystkim obowiązkom i) często towarzyszy poczucie pośpiechu lub nudy (tu: bo nadmierna wrażliwość na bodzce, więc jak chwilę nie ma to nudno) j) pośpiech/nuda = walka z czasem i tym jak normalnie on sobie płynie k) jakie organiczne zaburzenia dają objawy neurastenii: i. kac ii. pózne następstwa urazów czaszki iii. miażdżyca naczyń mózgowych iv. zatrucie toksynami v. choroby zakazne w początkowej fazie rekonwalescencji l) 'urodzeni neurastenicy' utrwalone od wczesnej młodości postawy, potem tworzą błędne koło m) przyjmuje się, że układ nerwowy nie dysponuje zdolnością do selektywnego odbioru bodzców i eliminowania tych nieistotnych 2. histeryczna a) hystera = macica (uważano, że chorobę wywołuje wędrowanie macicy po ciele kobiety:P) b) Babiński - wielka symulantka - chodzi o to, że ta nerwica naśladuje objawy występujące w innych chorobach c) konwersja gdy czynniki natury emocjonalnej (psychogenne) rzutują na sferę cielesną d) objawy konwersyjne dzieli się na 3 gr zaburzeń: i. ruchu (łatwo odróżnić od organicznego: o wiele bogatszy obraz kliniczny, mało sztywny, brak odruchów patologicznych, np. odruchu Babińskiego, czasami kończyna rusza się gdy chory nie zwraca na nią uwagi, dużo tików tutaj!) ii. czucia (najczęściej współwystępuje z porażeniami, brak czucia, brak odczucia bólu lub jego wzmożenie, bardzo rzadko histeryczna ślepota lub głuchota) iii. psychicznych (wyższych form zachowania się, przeżywania siebie i otaczającego świata) e) w każdej z tych grup podgrupy w zależności od nasilenia (zahamowanie/zaostrzenie) f) osobowość histeryczna to coś innego, choć nerwica często zaostrza zaburzenie g) cała ta nerwica skierowana jest na zewnątrz, do świata h) bóle histeryczne często nastręczają wielu problemów, bo pojawiają się np. w trakcie/po chorobie i ciężko je odróżnić od objawów chorobowych organicznych i) często zaburzenia mowy w wyniku wstrząsu emocjonalnego, możliwy 'mutyzm histeryczny' j) zaburzenia psychiczne symulowane w objawach konwersyjnych: i. zwężenie świadomości atak histeryczny (podniecenie, zmącenie, wzburzenie emocjonalne, krzyk, płacz, rzucanie się na ziemię, rwanie włosów z głowy) trwa zwykle kilkanaście minut, można z reguły przerwać go bodzcem bólowym lub emocjonalnym (np. przestrachem) ii. atak drgawkowy bardziej chaotyczny i różnorodny niż atak padaczkowy, chory tak pada na ziemię, że nie odnosi obrażeń, nie zanieczyszcza się iii. histeryczne zespoły zmącenia amnezje itp. iv. zespół Gansera/ pseudodemencja (otępienie rzekome) bezradność, bezsensowne odpowiedzi na pytania, nastrój obniżony lub wesołkowaty, trochę jak bezradne dziecko, często w sytuacjach więziennych v. rzadkie: zmiana osobowości przyjęcie roli zwierzęcia k) histerie bywają zarazliwe, szczególnie jeśli w otoczeniu osoby z osobowością histeryczną l) dysocjacja jako oderwanie tłumionych emocji i myśli i uzewnętrznienie/ odreagowanie w histerii m) objawy konwersyjne mogą poprzedzać schizofrenię lub zespół psychoorganiczny 3. hipochondryczna a) ważna jest tutaj rola chorego otaczany jest opieką, wyręczany, chroniony b) hipochondryk nie udaje choroby, jego naprawdę wszystko boli c) ciało staje się centralnym punktem przeżyć chorego d) wszystkie wyniki w normie, nie można pozbyć się jednak bólu i subiektywnego poczucia choroby e) interocepcja odczuwanie siebie f) geneza: jest jakaś aktywność, trzeba stworzyć plan działania niemożność podjęcia decyzji zwrócenie uwagi na siebie ( czego chcę? ) zwrócenie uwagi na swoje ciało interocepcja ból g) dojście sygnałów interoceptywnych do świadomości jest dla zdrowej osoby sytuacją wyjątkową h) obraz własnego ciała: i. zasadnicza rola w tworzeniu obrazu siebie ii. w historii życia hipochondryka: zaburzenie formowania tego obrazu i) podejście do pacjenta: wysłuchać i sprawdzić wszystko, o co poprosi, potrzebny szacunek i zaufanie pacjenta j) często histeria ustępuje gdy chory zachoruje naprawdę 4. anankastyczna (natręctwa) a) ananke = konieczność, przeznaczenie b) lęk nerwicowy koncentruje się na sytuacji bezsensownej, stwarzając autonomiczną i niezależną od reszty psychiki całość, która daje o sobie znać w sposób perseweratywny c) im silniej walczy się z przymusem, tym jest on silniejszy d) w życiu społecznym zapędy anankastyczne = rutyały e) natrętne myśli: i. mogą być emocjonalnie obojętne (np. przymus powtarzania liczb) ii. najczęściej jednak bardzo emocjonalne i kontrastowe do generalnych przeżyć chorego (np. kochająca matka ma natrętną myśl o uduszeniu dziecka, osoba religijna myśli bluznierstwa, itp.) iii. mogą koncentrować się wokół sprawdzania poziomu wykonania czynności - czy dobrze zrobiłem? (dot. zwykle czynności rutynowych) natrętne wątpliwości iv. 'filozoficzne wątpliwości' - kim jestem? , po co istnieję? v. mogą powodować depersonalizację i derealizację f) czynności przymusowe i. wykonanie = ulga ii. najczęściej: mycie rąk, rytuały ubierania/rozbierania się, sprawdzanie siebie, odczynianie (coś, co ma uchronić przed złem) iii. częstsze u kobiet g) natrętne lęki i. nierozłączny element natrętnych myśli i czynności towarzyszy im lęk ii. generalnie tutaj są potraktowane jako podkategoria do nerwicy, a Kępiński pisze to samo, co Lidka w psychopatologii h) objawy anankastyczne w innych zaburzeniach: i. schizofrenia ii. depresja (tendencja do przykrych myśli) iii. zespoły psychoorganiczne iv. padaczka i) myślenie magiczne = pewne formy aktywności 'bronią' 5. depresyjna a) obniżenie nastroju jako objaw dominujący b) depresja nerwicowa a endogenna: rozróżnia je smutek do chorego ta druga budzi współczucie, ci pierwsi nas frustrują wiecznym dąsem, pretensjami i urazą (przynajmniej tak twierdzi Kępiński) c) smutek nerwicowy łączy się z tłumioną agresją (powoduje ona obniżenie nastroju, ponieważ tylko wyrażona agresja przynosi ulgę) d) błędne koło: tłumiona agresja obniżenie nastroju wyładowanie napięcia poczucie winy z tego powodu dalsze tłumienie e) dominuje poczucie krzywdy i winy f) frustracja postawy despotycznej jako przyczyna agresji: świat nie spełnia oczekiwań chcemy zmienić nie udaje się tłumiona agresja g) smutek jako wynik rezygnacji przy rozdzwięku pomiędzy 'chcę' a 'mogę' Objawy osiowe nerwic. Objawy osiowe = istotne Podział nerwic wg kryterium objawów osiowych Kępiński uważa za zły pomysł. Objawy osiowe nerwic: " lęk " zaburzenia wegetatywne " egocentryzm " nerwicowe błędne koło Lęk. Przede wszystkim nie jest to objaw specyficzny dla nerwic. Najczęściej w postaci: a) stałej (nieokreślony niepokój) b) napadowej c) zlokalizowanej (dot. określonej części ciała lub sytuacji) W nerwicach prawie zawsze dominuje nieokreślony niepokój. Przecinany jest on lękiem w formie napadowej. Taki napad trwa od kilku minut do kilku godzin i jest połączony z silnym wyładowaniem wegetatywnym (zlewne poty, biegunka, bicie serca). Lęk w formie zlokalizowanej głównie w nerwicach anankastycznych. Istnieje lęk biologiczny (wynika ze stuffu, którego nauczyliśmy się na drodze ewolucji) oraz lęk społeczny, który 'trzyma nas w ryzach'. Lęk moralny jest dalszym etapem rozwoju lęku społecznego. Tak jak w społecznym to społeczeństwo sędziuje i ocenia nasze postępowanie, tak w lęku moralnym ci 'sędziowie' zostają zinternalizowani znajdują się wewnątrz osoby i stamtąd płynie głos oceniający superego? DOKOCCZYĆ