BEZ BAWEANY Owoce i jarzyny nie chronią przed rakiem. Wiele wyników badań naukowych nad odżywianiem to błędne uogólnienia. Statystyka podaje zbyt mało dowodów. Codzienna filiżanka zielonej herba- niami w ogóle istnieje! Podczas badań czekalniach lekarskich informacje o ty chroni przed rakiem żołądka . W opinii publicznej - a na tym opierają się związkach między rakiem a tłuszczami pomidorach wykryto środek ochron- w większości dane statystyczne - ludzi też robią swoje. ny przed nowotworami . Co piąty guz zwykle opuszcza pamięć, gdy mają zre- Takie mechanizmy są typowe dla mógłby nie powstać, gdyby odżywianie lacjonować, co jedli w ciągu ostatnich chorób rzekomo uwarunkowanych od- było właściwe . trzech dni. Przy dłuższych okresach żywianiem. Dalszym popularnym przy- Nie tylko prasa popularna publiku- takie informacje są jeszcze mniej wia- kładem może być przekonanie, że mleko je takie sensacyjne obietnice. Również rygodne. A co jest regularnym lub - jako żywo - ochroni przed osteoporo- światowe organizacje i instytuty tkwią w wysokim spożyciem? No właśnie! W zą. Po diagnozie choroby wielu pacjen- przekonaniu, że można by nie dopuścić jednym badaniu będą to ilości więcej tów nie potrafi sobie jakoś przypomnieć, do 30 - 40% wszystkich nowotworów, niż 0 gramów , w następnym - ponad czy kiedykolwiek pili mleko, a choro- stosując właściwe odżywianie. Takie są 66 gramów dziennie , a w trzecim - ba stanowi dla nich dowód, że mleka oficjalne wyniki raportów. dwadzieścia porcji w ciągu miesiąca. musiało być stanowczo za mało... Nie powinno zatem dziwić, że wnios- A więc pole niedokładności jest szerokie ki wyciągnięte przez lekarzy, dietety- dla manipulacji. Potwierdzić ków i statystyków, powstające w oparciu Konsument musi zawierzyć wyni- każdy nonsens o naukową literaturę światową i for- kom, no bo kto może dysponować mułowane tam zalece- Przez taki sposób nia, kieruje się do całej upowszechniania nie- ludzkości. A zalecenia udowodnionych twier- głoszą: wszyscy oby- dzeń i następujących watele Ziemi powinni potem badań opinii pu- spożyć dziennie 400 do blicznej nauce udaje 800 gramów różnych się elegancko potwier- warzyw i owoców w dzić każdy nonsens. połączeniu z 600 do Na kongresach i w 800 gramami produk- audycjach populary- tów zbożowych, strącz- zujących zdrowy styl kowych, korzeni, bulw życia eksperci podobnie i gotowanych bananów. tryumfalnie prezentu- Zalecający ufają sta- tystyce, gdyż badania - przeprowadzane w różny sposób - dowo- dzą, że właśnie owoce i warzywa chronią przed chorobami nowotworo- wymi, szczególnie układ trawienny i płuca. Już 2000 lat temu pisarz, filozof i możliwościami porównawczymi takich polityk rzymski Cycero radził: Przez subtelności? Media, publikując podob- wątpliwości dochodzimy do prawdy . ne badania, pracują - chcąc nie chcąc - A właśnie wobec statystyki należy mieć na korzyść niektórych żonglerów licz- największe wątpliwości. bami. Przykład: dane dotyczące kobiet chorych na raka piersi, pytanych o kon- Szerokie sumpcję tłuszczów zanim dowiedziały pole niedokładności się o diagnozie, nie różnią się od danych uzyskanych od kobiet zdrowych. Po Powstawanie nowotworów równie poznaniu diagnozy kobiety te zwykle dobrze można skorelować ze zwięk- twierdzą, że ich spożycie tłuszczów było szoną ilością spalin samochodowych, jednak większe. Jak to jest możliwe? spożyciem przeróżnych tabletek czy z Diagnoza nowotworowa usposabia do rosnącym spożyciem kawioru lub ham- rozpaczliwego poszukiwania winy. No- burgerów. Bez odpowiedzi pozostaje wotwór jest zwykle odbierany jako pytanie, czy taki związek między spo- kara za grzechy żywieniowe popeł- życiem owoców i warzyw a zachorowa- niane w przeszłości. Czytane w po- 44 MAJ 2005 NR 5 (142) EKOLOGICZNY PAPIER