ETAPY NAUCZANIA TECHNIKI I TAKTYKI
PIA
KI NOŻNEJ:
Spis treści:
I. Szkolenie chłopców w wieku 8-10 lat ...............................................................1
II. Założenia organizacyjno-szkoleniowe dla chłopców w wieku 11-12 lat ...........2
III. Szkolenie chłopców w wieku 13-14 lat ...........................................................8
IV. Szkolenie juniorów młodszych ..................................................................... 11
Problem właściwego szkolenia młodzieży jest jednym z podstawowych zadań trenerów we
wszystkich klubach. Każdy trener pracujący z młodzieżą musi znać podstawowe zasady rozwoju
fizycznego i psychicznego młodzieży, znać zasady nauczania i trenowania. Dlatego też, wyodrębniono
następujące etapy nauczania:
I. Szkolenie chłopców w wieku 8-10 lat
U chłopców w wieku 8-10 lat notuje się znaczny rozwój układu kostnego. Obserwuje się przyrost
wysokości ciała w granicach 4- 5 cm rocznie. Duża ilość aktywnych tkanek chrzęstnych wpływa na
miękkość i plastyczność kośćca. Istnieje przy tym duże niebezpieczeństwa deformacji: najczęściej na
skutek zbytnich obciążeń spowodowanych nadmiernym wysiłkiem fizycznym. W konsekwencji może to
stać nie powodem wad postawy (krzywizny kręgosłupa, płaskostopie). Wydolność układów
krążeniowego i oddechowego jest ograniczona. Serce powiększa się wolniej niż; całe ciało, w związku
z czym, należy unikać dużych i długotrwałych wysiłków. W włoku tym budzi się zainteresowanie
sportem. Należy je właściwie wykorzystać. Szkolenie powinno opierać się na grach, i zabawach,, Formy
te są w stanie w pełni zabezpieczyć rozwój fizyczny omawianej grupy chłopców. Nauczanie
podstawowych elementów technicznych, takich jak przyjęcia i podania, prowadzenie i strzał wewnętrzną
częścią stopy, proste uderzenia głowa, powinno się uwzględnić już na samym początku szkolenia,
Wszystkie elementy techniczne należy nauczać w ruchu, a doskonalić podczas gier i zabaw.
Z ćwiczeń dodatkowych należałoby podczas zajęć zwrócić szczególną uwagę na ćwiczenia
zwinnościowe, gibkościowe i korygujące postawę. Zajęcia zorganizowane, prowadzone pod kierunkiem
nauczyciela. wychowania fizyczne; instruktora lub trenera piłki nożnej powinny odbywać się minimum 5
razy w tygodniu, a łączny budżet godzin w mikrocyklu tygodniowym podzielony według następujących
proporcji czasowych:
üð 50% czasu - gry i zabawy
üð 30% czasu - ćwiczenia techniczne
üð 20% czasu - ćwiczenia dodatkowe
Większość zajęć powinno się prowadzić poza sala sportową, w różnych warunkach (różnego typu
boiska, teren). Z sal korzystać głównie v okresie zimy i przy niezbyt sprzyjających warunkach
atmosferycznych. Używać piłek siatkowych.
I.1. Przykładowa tematyka zajęć w mikrocyklu tygodniowym
Zajęcia 1:
a) ćwiczenia oswajające z piłkami (prowadzenie w różnych kierunkach podrzucanie rękoma - odbicia
udem, podrzucanie rękoma - podbicia czołem, zabawy w formie sztafet, ćwiczenia rozciągające) - 20 
b) ćwiczenia techniczne  uderzenie (podania) i przyjęcia wewnętrzną częścią stopy, uderzenia czołem z
2
ETAPY NAUCZANIA TECHNIKI I TAKTYKI PIA
KI NOŻNEJ
miejsca i z wyskoku, nauczanie, jednego najprostszego zwodu (wszystkie ćwiczenia powinny być
wykonywane w ruchu) 50  .
c) gra na dwie bramki 2 bramkarzami lub bez  20
d) ćwiczenia korektywne i uspakajające 10 
Zajęcia 2:
a) rozgrzewka z piłkami przeplatana ćw. gibkościowymi, ćwiczenia w marszu, biegu, podskoki  15
b) gra na dwie bramki 3 razy po 15  , z przerwami5   55 
Zajęcia 3:
a) rozgrzewka s piłkami w biegu, żonglerka na określonej przestrzeni  15
b) ćwiczenia z zakresu gimnastyki akrobatycznej (przewroty w przód, przewroty w tył), przeplatane
ćwiczeniami rozciągającymi  20 
c) ćwiczenia techniczne - walka o piłkę 1 x 1, prowadzenie piłki zakończone strzałem do celu  15
d) gra do dwóch bramek 2 x 15   30  .
Zajęcia prowadzone z chłopcami w wieku 8 - 10 lat powinny stanowić pierwszy wstępny etap
selekcji do piłki nożnej i rozbudzić zainteresowanie tą dyscypliną sportu. Chłopcy w tym wieku
odczuwają potrzebę ruchu, potrzebę fizycznego wyżycia się. Jednocześnie, na drodze obserwacji i
podpatrywania mistrzów starają się ich naśladować, w związku z czym przyswajają sobie bardzo szybko
elementy techniczne. Stan ten należy umiejętnie wykorzystać stosując w nauczaniu, oprócz gier i zabaw
również formy zadaniowe, a nawet formę ścisłą. Dzieci są żywo zainteresowane w prawidłowo
wykonanym ćwiczeniu i osiąganiu jak najlepszych efektów. Dla tej (grupy wiekowej nie należy
prowadzić żadnych zorganizowanych rozgrywek mistrzowskich).
II. Założenia organizacyjno-szkoleniowe dla chłopców w wieku 11-12 lat
Według teoretyków wychowania fizycznego, lekarzy i fizjologów na lat 11-12 przypada okres tzw.
 złotego dzieciństwa . Wyraża się on bardzo harmonijnym rozwojem organizmu, dużą plastycznością
ruchową zrównoważonymi procesami pobudzania i hamowania. Motoryka znajduje w tym okresie bardzo
silne oparcie w możliwościach układu wegetatywnego. Dzięki zwiększonej liczbie skurczów serca
i szybszemu obiegowi krwi pracujące mięśnie zdolne są do wykonywania większych wysiłków
fizycznych. Chłopcy w tym wieku przejawiają wielką ochotę do ćwiczeń ruchowych, opanowują bardzo
szybko trudne, złożone koordynacyjnie ćwiczenia techniczne.
Jest to więc okres, w którym najlepiej rozpoczynać systematyczne szkolenie podstawowe, w
wyniku którego chłopcy powinni opanować wiele elementów z zakresu techniki, jak również elementarne
założenia taktyczne. Oprócz ćwiczeń techniczno taktycznych zwracać nalepy podczas zajęć uwagę na
rozwijanie koordynacji ruchowej przez ćwiczenia zwinnościowe, jak również troszczyć się
o zabezpieczenie ruchomości w stawach; skokowym, biodrowym i barkowym oraz gibkości kręgosłupa.
Chłopcy w wieku 11 -12 lat powinni- mieć okazję da wykazania swoich umiejętności i sprawności
fizycznej poprzez uczestnictwo w zawodach środowiskowych (gmina, dzielnica, miasto). Mecze należy
organizować przy sprzyjających warunkach atmosferycznych: na zmniejszonych boiskach (długość 80
m), przy użyciu piłki nr 4. Wymiary bramki - 5 x 2 m. Ilość zawodników 11, z możliwością zmiany
czterech. Czas trwania meczu 2 x 30  , z przerwą 10  . Ilość spotkań w rok nie powinna .przekraczać
dwudziestu czterech. Dozwolone obuwie korkotrampki.
Przyjąć należy że praca z chłopcami w wieku 11 -12 zwanymi dalej  trampkarzami młodszymi
stanowić ma pierwszy etap w planowaniu wieloletnim, którego głównym celem jest dążenie do uzyskania
mistrzostwa sportowego w kategorii wiekowej juniora starszego, a następnie w kategorii seniora
(uczestnictwo w zawodach sportowych na. szczeblu I lub II ligi). Ten końcowy cel szkolenia winien być
oparty o realizację zadań etapowych, tak w odniesieniu do kategorii wiekowych, jak i do aspektów
metodologicznych. Przy określaniu zadań szkoleniowo-sportowych uwzględniać należy następujące
czynniki:
3
ETAPY NAUCZANIA TECHNIKI I TAKTYKI PIA
KI NOŻNEJ
üð stan somatyczny i. zdrowotny ćwiczÄ…cych
üð poziom sprawnoÅ›ci fizycznej
üð umiejÄ™tnoÅ›ci taktyczno  techniczne
üð cechy wolicjonalne i charakterologiczne
W każdym etapie szkolenia, począwszy od trampkarzy młodszych należy śledzić rozwój fizyczny
ćwiczących, jak również tempo wyników uzyskiwanych w sprawdzianach s zakresu ogólnej sprawności.
II.1. Podstawowe składowe szkolenia trampkarzy młodszych i sposoby ich realizacji
II.1.1. Przygotowanie ogólne
Najlepszymi i najwłaściwszymi formami prowadzącymi do wszechstronnego rozwoju fizycznego są
wszelkiego rodzaju gry i zabawy i one powinny dominować w procesie szkoleniowym młodszych
trampkarzy.
Z cech motorycznych akcentować przede wszystkim zwinność. Przyjąć należy, iż wszystkie ćwiczenia z
piłkami, zabawy i gry oraz różnego rodzaju gry i zabawy, sztafety sprzyjające rozwojowi fizycznemu
chłopców w wieku 11 -12 lat szczególnie wówczas gdy zajęcia prowadzone są 5 ew. 4 razy w tygodniu,
należy wziąć pod uwagę również fakt że, chłopcy chodzą do szkoły, w której w ramach lekcji wf
poddawani są różnym ćwiczeniom fizycznym, wynikającym z programu nauczania Tak więc połączenie
pewnej gamy ćwiczeń wykonywanych podczas lekcji wf z ćwiczeniami występującymi w zajęciach
popołudniowych powinny zapewnić omawianej grupie chłopców pełny, wszechstronny rozwój biolo-
giczny jak również przyczynić się do podnoszenia sprawności motorycznej.
II.1.2. Przygotowanie specjalne
A. Technika
Nauczanie i doskonalenie podstawowych elementów technicznych powinno stanowić kolejne,
naczelne zada-nic na tyła etapie szkolenia. Proces nauczania techniki jest w piłce nocnej bardzo złożony,
stąd też należy kierować się przyjętymi w tym zakresie ustaleniami, dotyczącymi systematyki nauczania.
Wszystkie ćwiczenia techniczne należy wykonywać w ruchu, a doskonalić podczas gier w równych
warunkach (boiska o zmniejszonych wymiarach, sale aportowe) i przy różnej liczebności drużyn
(drużyny 3, 4, 5, 7 osobowe) Przysłowie  czego się Jaś nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał" powinno
stanowić główne hasło w pracy z trampkarzami młodszymi .
B. Taktyka
Każdy rodzaj walki aportowej wymaga pewnego, przemyślanego sposobu jej przeprowadzenia i
zawsze łączy się z przygotowaniem kondycyjnym i technicznym. Ponieważ omawiana grupa chłopców
ma już uczestniczyć w zorganizowanych rozgrywkach, niezbędnym jest, począwszy od pierwszych
godzin zajęć wprowadzenie najprostszych elementów taktycznych-. Zaliczyć do nich należy: krycie
każdy swego w działaniach obronnych i wychodzenie na wolną pozycję w atakowaniu'. Bardzo pomocne
w przyswajaniu podstaw taktyki będą gry uproszczone, jak również gry szkolne z konsekwentną
realizacją określonych założeń: gra z jednym lub dwoma dotknięciami piłki, podanie lub strzał
poprzedzony zwodem, podanie tylko tyłem itp.
Podczas gier szkolnych chłopcy powinni grać na różnych pozycjach, natomiast podczas rozgrywek dążyć
do takiego ustawienia zawodników na boisku, by tworzyć szkielet zespołu,- który byłby zdolny do
zrealizowania omówionych wcześniej założeń taktycznych. Kierować się przy tym należy aktualnymi
umiejętnościami technicznymi, jak również walorami fizycznymi. Istotne znaczenie będą również miały
cechy psychiczne: odwaga, agresywność, bojowość, wola walki.
Każde nowe ćwiczenie taktyczne należy poprzedzić teorią. Używać przy tym zdań krótkich, jasno
sprecyzowanych. Werbalizm na tym etapie naliczania nie daje zadawalających efektów.
4
ETAPY NAUCZANIA TECHNIKI I TAKTYKI PIA
KI NOŻNEJ
II.1.3. Struktura procesu szkolenia
Panujące w Polsce warunki atmosferyczne, oraz zorganizowane formy współzawodnictwa
sportowego, którymi obleci są młodzi trampkarze determinują konieczność oparcia szkolenia o pewne
założenia strukturalne, Dwuletni proces szkolenia powinien być realizowany w cyklach rocznych, te z
kolei w czterech okresach:
okres od do
I 01. 09. 31. 10.
II 01.11 15. 03.
III 15. 03. 30. 06.
przerwa wakacyjna 01. 07. 31. 07.
IV 01.08. 31.08.
W każdym z wyżej wymienionych okresów realizacja zadań wynikających z ramowego programu
szkolenia przybierać będzie różne formy i treści, lecz musza być one podporządkowane biologicznemu
rozwojowi ćwiczących.
II.2. Założenia organizacyjno-szkoleniowe
Okres I.
üð nabór kandydatów do sekcji i wstÄ™pna selekcja poprzez sprawdziany obejmujÄ…ce testy
sprawności fizycznej, ogólnej i specjalnej.
üð badania lekarskie
üð praca nad technikÄ…
üð gry i zabawy
üð udziaÅ‚ w rozgrywkach Å›rodowiskowych
Okres II
üð praca nad ogólnÄ… sprawnoÅ›ciÄ… fizycznÄ…
üð praca nad technikÄ…
üð gry i zabawy
üð zajÄ™cia teoretyczne
Okres III
üð badania lekarskie
üð praca nad technikÄ….
üð nauczanie podstawowych elementów taktycznych
üð sprawdziany ogólnej i specjalnej sprawnoÅ›ci fizycznej
üð zdobywanie mÅ‚odzieżowej odznaki PZPN
üð udziaÅ‚ w rozgrywkach Å›rodowiskowych
Okres IV
5
ETAPY NAUCZANIA TECHNIKI I TAKTYKI PIA
KI NOŻNEJ
üð praca nad ogólnÄ… sprawnoÅ›ciÄ… fizycznÄ…
üð praca nad technikÄ…
üð doskonalenie poznanych i nauczanie nowych elementów taktycznych
üð gry i zabawy
Zajęcia w IV okresie powinny być prowadzone w ramach koloni lub półkolonii wg specjalnie
opracowanego programu uwzględniając zwiększoną ilość godzin na ćwiczenia fizyczne (ramowy
program kolonii, półkolonii przedstawiono w dalszej części opracowania)
II.2.1. Przykładowy tygodniowy mikrocykl I okresu
Zajęcia 1.
a) rozgrzewka z piłkami w marszu i biegu z elementami gimnastyki podstawowej  15 
b) ćwiczenia techniczne w wykonaniu indywidualnym (każdy z ćwiczących wykonuje wybrany
element techniczny) a prowadzący zajęcia obserwuje, poucza, koryguje i wskazuje na sposób
eli acji błędów  15 
c) zabawy, sztafety z piłkami uwzględniające elementy techniki  15 
d) gra uproszczona 2 x 15 
e) ćwiczenia korektywne, rozluz
niajÄ…ce i uspakajajÄ…ce 
Zajęcia 2.
a) rozgrzewka biegowa z elementami gimnastyki podstawowej i ćwiczeniami rozciągającymi  15

b) ćwiczenia zwinnościowe i skocznościowe  15 
c) ćwiczenia techniczne w dwójkach (przyjęcia, podania)  15 
d) gra szkolna' z fragmentami taktyki - 2 x 15 
e) ćwiczenia korektywne, rozluz
niajÄ…ce i uspakajajÄ…ce
Zajęcia 3.
a) rozgrzewka z piłkami w marszu i biegu ,z elementami gimnastyki podstawowej  15 
b) ćwiczenia techniczne w wykonaniu indywidualnym  15 
c) zabawy, sztafety z prowadzeniem piłki zakończone podaniem lub strzałem do bramki 15 
d) gra uproszczona - _2_x_15_
e) ćwiczenia korektywne, rozluz
niajÄ…ce i uspakajajÄ…ce'
Zajęcia 4.
a) uczestnictwo w rozgrywkach
II.2.2. Przykładowy treningowy mikrocykl II okresu
Zajęcia 1.
a) rozgrzewka ogólna przy użyciu skakanek  15 
b) ćwiczenia techniczne w wykonaniu indywidualnym  15
c) gra w piłkę ręczną  strzał do bramki nogą lub " głową  2 x 15
d) ćwiczenia techniczne w dwójkach  15 
e) ćwiczenia korektywne, rozluz
niajÄ…ce i uspakajajÄ…ce.
6
ETAPY NAUCZANIA TECHNIKI I TAKTYKI PIA
KI NOŻNEJ
Zajęcia 2.
a) rozgrzewka ogólna przy użyciu piłek lekarskich o wadze 2 lub 5 kg  15 
b) ćwiczenia zwinnościowe  15 
c) ćwiczenia z zakresu sprawności .ukierunkowanej z piłkami  15 
d) gra. uproszczona  2x15 
e) ćwiczenia rozluz
niajÄ…ce i uspakajajÄ…ce
Zajęcia 3.
a) rozgrzewka ogólna o charakterze skocznościowym  15 
b) ćwiczenia techniczne w wykonaniu indywidualnym  15 
c) gra w koszykówkę 2 x 10
d) ćwiczenia podstawowych elementów taktycznych w trójkach  20 
e) ćwiczenia korektywne i rozciągające (drabinki)  15 
Zajęcia w okresie II odbywać się będą przede wszystkim w sali aportowej, przy wyjątkowo
sprzyjających warunkach atmosferycznych można je również przeprowadzić w terenie lub na boisku
zmieniając oczywiście nieco środki. Możliwe to będzie jednak tylko wówczas, gdy ćwiczący będą
odpowiednio ubrani (dresy, czapki, rękawiczki korkotrampki i ciepłe skarpety), ponadto należy zalecać
chłopcom uprawianie sportów uzupełniających; łyżwiarstwo, narciarstwo, saneczkarstwo. Jeżeli klub ma
do swej dyspozycji basen kryty, to również przynajmniej raz w tygodniu pływanie.
II.2.3. Przykładowy treningowy mikrocykl III okresu
Zajęcia 1.
a) rozgrzewka z piłkami w marszu i biegu
b) ćwiczenia techniczne v wykonaniu indywidualnym
c) gra jeden na jednego z próbą oddania strzału
d) gra szkolna a elementami taktyki ~ 2 x 15 
e) ćwiczenia rozciągające i rozluz
niajÄ…ce
Zajęcia 2.
a) rozgrzewka nasycona ćwiczeniami biegowymi w różnych kierunkach i ze zmianą frontu 15
b) ćwiczenia skocznościowe z piłką  10
c) zabawy i sztafety z piłkami  15
d) gra uproszczona  2x15
e) ćwiczenia techniczne w wykonaniu indywidualnym -15
f) ćwiczenia rozciągające i rozluz
niajÄ…ce.
Zajęcia 3.
a) rozgrzewka ze współzawodnictwem
b) ćwiczenia techniczno - taktyczne
c) nauczanie i doskonalenie wybranych stałych fragmentów gry
d) gra szkolna
e) ćwiczenia rozciągające i rozluz
niajÄ…ce
7
ETAPY NAUCZANIA TECHNIKI I TAKTYKI PIA
KI NOŻNEJ
Zajęcia 4.
a) udział w rozgrywkach sportowych.
II.2.4. Przykładowy treningowy mikrocykl IV okresu
Okres ten przypada bezpośrednio po miesięcznej przerwie wakacyjnej , w czasie której aktywność
ruchowa chłopców była bardzo zróżnicowana. Stąd też nowy niejako cykl nauczania i szkolenia
rozpocząć należy od zabaw i gier w terenie (park, las) z piłkami i bez piłek.
Dzień I
a) zabawa bieżna w terenie z piłkami ~ _60
Zajęcia po południu:
a) turniej w piłkę siatkową /odbicie rękoma lub głową/ 3 x 5, 4 x 4, 5 x 5.
Dzień II
Zajęcia 1: zabawa biegowa
Zajęcia 2:
a) rozgrzewka z piłkami  15
b) ćwiczenia techniczne w wykonaniu indywidualnym  15
c) gra uproszczona  2x15
Dzień III
Zajęcia 1: sprawdzian ogólnej sprawności fizycznej
Zajęcia 2: - turniej w koszykówkę
Dzień IV
Zajęcia 1: sprawdzian specjalnej sprawności fizycznej
Zajęcia 2: - pływanie i zabawy w wodzie
Dzień V
Zajęcia 1:
a) rozgrzewka biegowo  skocznościowa
b) ćwiczenia techniczne w dwójkach
c) gra uproszczona
d) ćwiczenia uspakajające
Dzień VI
Zajęcia 1: ćwiczenia zwinnościowe i techniczne z piłkami
Zajęcia 2: - rozpoczęcie turnieju piłkarskiego
Dzień VII
Zajęcia 1: dokończenie turnieju piłkarskiego
Zajęcia 2: - pływanie
Kolejny 2 -3 tydzień oprzeć o powyższy mikrocykl z wyłączeniem sprawdzianów. Sprawdziany
powtórzyć pod koniec pobytu na koloni lub obozie. W miejsce sprawdzianów w II tygodniu wprowadzić
zajęcia o charakterze techniczno  taktycznym.
II.2.5. Ocena pracy szkoleniowej z trampkarzami młodszymi
Pod wpływem wykonywanej pracy fizycznej, jak również dokonujących się przemian
8
ETAPY NAUCZANIA TECHNIKI I TAKTYKI PIA
KI NOŻNEJ
strukturalnych zwiÄ…zanych z wielkim fizjologicznym ob3erv/uje siÄ™ permanentne zmiany w budowie
ciała, funkcjonowaniu narządów wewnętrznych czy wreszcie w poziomie sprawności fizycznej,
Uchwycenie tych zmian w poszczególnych etapach szkolenia dzieci i młodzieży daje nieocenione
informacje co do słuszności dotychczasowych, działań, jak tez pozwala na programowanie dalszych
etapów pracy szkoleniowej-. Stad też oprócz okresowych, podstawowych badań lekarskich, należy
począwszy od etapu szkolenia wstępnego przeprowadzić sprawdziany sprawności fizycznej ogólnej i
specjalnej. Dobór testów, ich stopień trudności, zasady punktacji powinny uwzględniać zarówno fazy
rozwoju biologicznego jak i poszczególne etapy szkolenia
III. Szkolenie chłopców w wieku 13-14 lat
Harmonijny rozwój organizmu ulega pewnym zaburzeniom. Główną tego przyczyną są skokowe
zmiany zachodzące w organizmie na skutek dojrzewania płciowego. Dotyczą one zarówno sfery
fizycznej, jak i psychicznej. Z tego też względu okres ten uważa się za niezwykle trudny w prowadzeniu
pracy szkoleniowej i wymagają od prowadzącego zajęcia dobrego przygotowania pedagogicznego.
Dlatego w programie szkolenia należy uwzględnić indywidualne predyspozycje ćwiczących i umiejętnie
je rozwijać. Dotyczy to szczególnie nauczania techniki, jak również zaakceptowania gry na ulubionej
pozycji. W szkoleniu techniczno - taktycznym doskonalić wyuczone elementy, jak również wprowadzić
nowe: przyjęcie piłki piersią z półobrotem, przyjęcie głową, podanie piłki toczącej się i z lotu bez
przyjęcia, zwody, dryblingi, uderzenia z półwoleja, W atakowaniu należy zwracać uwagę na zmianę
miejsc, wychodzenie na wolną pozycję, w obronie , natomiast na umiejętne ustawianie się w stosunku do
przeciwnika, krycia każdy swego, pressing.
W zakresie podnoszenia na wyższy poziom ogólnej sprawności fizycznej zwracać uwagę na takie
cechy jak; szybkość, skoczność, gibkość, przy czym koniecznie egzekwować poprawność wykonywania
poszczególnych ćwiczeń.
III.1. Zadania szkoleniowe na poszczególne okresy
I okres (01.09 15.11)
żð okresowe badania lekarskie
żð praca nad ogólnÄ… sprawnoÅ›ciÄ… fizycznÄ…
żð nauczanie i doskonalenie techniki
żð nauczanie i doskonalenie taktyki
żð kontrola poziomu sprawnoÅ›ci ogólnej i specjalnej
żð udziaÅ‚ w zawodach sportowych
II okres (15.11 15.03)
żð praca nad ogólnÄ… sprawnoÅ›ciÄ… fizycznÄ…
żð praca nad technikÄ… indywidualnÄ…
żð gry szkolne
żð kontrola poziomu sprawnoÅ›ci ogólnej i specjalnej
żð kontrolne badania lekarskie
III okres (15.11 30.06)
żð praca nad ogólnÄ… sprawnoÅ›ciÄ… fizyczna
żð nauczanie i doskonalenie techniki
żð udziaÅ‚ w zawodach sportowych
żð zdobywanie norm na odznakÄ™ PZPN
IV okres (30.06 31.07)
9
ETAPY NAUCZANIA TECHNIKI I TAKTYKI PIA
KI NOŻNEJ
Przerwa wakacyjna, przekonać chłopców o konieczności kontynuowania aktywności ruchowej w
zależności od warunków w jakich będą przebywać podczas wakacji.
V okres (01.08-31.08)
żð praca nad ogólnÄ… sprawnoÅ›ciÄ… fizycznÄ…
żð nauczanie i doskonalenie techniki
żð nauczanie i doskonalenie taktyki
żð gra szkolna
Celowym byłoby zorganizowanie w okresie ferii letnich obozu szkoleniowego w ramach kolonii
(14- 21 dni), a w okresie ferii zimowych obozu szkoleniowego w wymiarze 12 14 dni. Podczas kolonii
zajęcia fizyczne można organizować dwa razy dziennie przy czyn muszą być one prowadzone w różnych
atrakcyjnych formach. W pozostałych okresach zajęcia należy prowadzić 3-4 razy w tygodniu. Czas
trwania zajęć od 80 - 100 . Chłopcy w wieku 13- 14 lat powinni rozgrywać mecze na boiskach posługując
się piłką taką, jaką grają, juniorzy. Czas trwania meczu - 2 x 55 z przerwą 10 .
Rozgrywki mistrzowskie od szczebla okręgu (mistrzostwa szkół, gmin, dzielnic), maksymalna ilość
spotkań w ciągu roku ~ 35.
III.2. Przykładowy mikrocykl treningowy I okresu
Trening I.
o mała zabawa biegowa;
o żonglerka noga, głową, udem oraz dowolnym sposobem;
o gra uproszczona
Trening II.
o ćwiczenia ogólnorozwojowe z piłkami
o ćwiczenia techniczno taktyczne w trójkach
o gra bułgarska''
Trening III.
o gimnastyki ogólnorozwojowa:
a) ćwiczenia biegowo  gimnastyczne
b) sztafety biegowe (akcent  szybkość)
o ćwiczenia z piłka w dwójkach
a) wrzut piłki oburącz do partnera, który po przyjęciu jej dowolnym sposobem prowadzi piłkę
i drybluje nadbiegającego współćwiczącego
b) podanie piłki głową (żonglerka w dwójkach)
c) podania na dobieg v/ lewo i w prawo bez przyjęcia
d) w odległości do 2 m. naprzeciw siebie szybkie odbijanie piłki w dowolnym sposobem bez
przyjęcia (praca nóg)
e) podania piłki nogą w locie
f) jak w ćwiczeniu e) - zamiast wrzutu prowadzenie piłki, przedryblowanie partnera i po
przebiegnięciu kilku metrów, podanie do partnera z półobrotu
g) prowadzenie piłki za biegnącym partnerem, stale zmieniającym kierunek biegu, dwie serie
po 50 sęk.' na zmianę
h) uderzenie prostym podbiciem
10
ETAPY NAUCZANIA TECHNIKI I TAKTYKI PIA
KI NOŻNEJ
o nauka strzałów (ćwiczenia w dwójkach)
a) jedynki ustawienie z piłkami na linii autowej z lewej i z prawej strony bramki-. Dwójki na linii
środkowej boiska naprzeciw swoich współćwiczących, od których przyjmują dośrodkowanie,
następnie prowadzą, dryblują nadbiegających współ-ćwiczących i oddają strzał do bramki
b) prowadzenie i rozgrywanie piłki w biegu zakończone strzałem na bramkę przy agresywnie
przeszkadzającym obrońcy
c) prowadzenie po linii pola karnego piłki strzał do bramki z ćwierć obrotu
d)  stałe fragmenty gry - rzut wolny bezpośredni
Trening IV
Zawody towarzyskie lub zawody mistrzowskie.
III.3. Przykładowy tygodniowy mikrocykl II okresu
Trening I
o technika indywidualna (przerobienie poszczególnych elementów technicznych,
żonglerka)
o ćwiczenia ogólnorozwojowe (akcent  zwinność)
o gra uproszczona (czwórkami lub trójkami)
Trening II
Piłka ręczna: przyjęcie piłki piersią, podanie do partnera prostym podbiciem. Strzał na bramkę z
podaniem partnera prostym podbiciem
o - ćwiczenia ogólnorozwojowe z piłkami lekarskimi
o - sztafety biegowe z prowadzeniem piłki
o - gra uproszczona 5x5
Trening III
o ćwiczenia ogólnorozwojowe z piłkami
o ćwiczenia na wybranych odcinkach piłkarskiego toru przeszkód młodzieżowej
odznaki PZPN
o "koszykówka" - strzały głową do tablicy z podania partnera
o zajęcia na krytej pływalni
W przypadku korzystnych warunków atmosferycznych oraz istniejących możliwości
organizacyjnych, warto wprowadzić w miesiącach styczeń luty-marzec dodatkowe zajęcia w niedzielę.
Przedpołudniowe zajęcia w terenie  przebieżki, atletyka terenową gry i zabawy, bardzo korzystnie
wpływają na młody organizm. Czas trwania zajęć około 60 .
III.4. Przykładowy tygodniowy mikrocykl III okresu
Trening III
- zabawa biegowa z piłkami w terenie
- tenis nożny 4x4
Trening III
11
ETAPY NAUCZANIA TECHNIKI I TAKTYKI PIA
KI NOŻNEJ
żð - ćwiczenia biegowe gimnastyczne z piÅ‚kami
żð - ćwiczenia TT w maÅ‚ych formach gry uproszczonej 2x2
a) na ograniczonym polu wzajemne przekazywanie piłki zakończone strzałem do małych branek
b) jak wyżej, drybling z prowadzeniem piłki na wolną pozycję i podanie do partnera
c) jak w pkt a) - podania w dwójkach na utrzymanie piłki
d) jak wyżej: kilkakrotnie rzucanie piłki i odbijanie głową a w dogodnym momencie wyjście na
wolnÄ… pozycjÄ™ A
uderzenie rzuconej piłki, głową w kierunku bramki
e) jak wyżej: dwóch w bramkach i dwóch w polu: z podanej piłki głową jeden stara się zdobyć
bramkÄ™
żð Gry uproszczona  zastosowanie w grze wyuczonych elementów techniczno - taktycznych.
Trening III
o omówienie poszczególnych stałych fragmentów gry
o ćwiczenia ogólnorozwojowe z piłkami
o gra szkolna; przerabianie stałych fragmentów. W czasie gry stwarzać sytuacje do
wielokrotnego powtarzania stałych fragmentów gry.
Treść szkolenia V okresu winna być realizowana na letnich zgrupowaniach szkoleniowych w/g
oddzielnie opracowanego programu. W przypadku braku możliwości organizacji skoszarowanego
zgrupowania, nakreślony program V okresu może być realizowany w ramach obozu dochodzącego w
miejscu zamieszkania chłopców-. Od inwencji i zmysłu organizacyjnego prowadzących taki obóz zależy
czy stanie się on również ciekawym przeżyciem dla uczestników.
I II etap szkolenia młodzików kończy cykl nauczania podstawowego. Kierownictwo sekcji powinno
dokonać oceny wyników i na uroczystym spotkaniu z chłopcami w obecności zarządu klubu i
zaproszonych rodziców wręczyć nagrody i dyplomy za wyniki w szkoleniu oraz Młodzieżowe Odznaki
PZPN za uzyskanie odpowiedniej ilości punktów. W przykładowych, tygodniowych mikrocyklach
pominięte zostały części wstępne i końcowe, które jako części składowe każdej lekcji powinny być
ogólnie znane i stosowane.
IV. Szkolenie juniorów młodszych
Do kategorii juniorów młodszych należą chłopcy 15 i 16 - letni. Z uwagi na ich rozwój biologiczny,
jak również na poprzednie przygotowanie fizyczne, można z tą grupą chłopców rozpocząć planowy,
systematyczny trening sportowy, realizując go w oparciu o podstawowe założenia metodyczne i
strukturalne. Uwzględnić przy tym należy obowiązujący system rozrywek. On to bowiem obliguje
konieczność programowania pracy szkoleniowej w dwóch zasadniczych cyklach jesiennym l, wio-
sennym, a te s kolei ulegają rozbiciu na 5 okresy: przygotowawczy, startowy i przejściowym.
Pracę z juniorami młodszymi traktować należy jako pierwszy zasadniczy etap treningu
specjalistycznego, w którym, oprócz doskonalenia osiągniętego poziomu techniczno - taktycznego,
należy stopniowo lecz zdecydowanie zwiększać obciążenia treningowe, w ślad za tym wzrastać powinna
ilość rozegranych meczów. Juniorzy młodsi powinni bez uszczerbku dla zdrowia znosić podobny zakres
pracy treningowej jak juniorzy starsi, s tym jednak, że krótszy będzie czas trwania pracy oraz nieco
niższa intensywność. Juniorzy odznaczający się dobrymi warunkami fizycznymi oraz wyróżniający się
poziomem wyszkolenia techniczno-taktycznego powinni być włączeni do grupy starszych, a nawet senio-
rów. Korzystniej byłoby jednak tworzyć kilkuosobowe grupy szkoleniowe, z których wyłaniać się
powinno, jednostki mogące przy właściwe zintensyfikowanej pracy zasilić kadrę pierwszego zespołu
seniorów.
Ogólne wskazania metodyczne
1. Zakres wyszkolenia technicznego rozszerzyć do całkowitego opanowania wszystkich elementów
technicznych i umiejętności stosowanie ich w grze.
2. W nauczaniu -techniczno - taktycznym stosować formy i środki zbliżone do warunków normalnej
12
ETAPY NAUCZANIA TECHNIKI I TAKTYKI PIA
KI NOŻNEJ
gry z pozorujÄ…cym i aktywnie walczÄ…cym przeciwnikiem.
3. W szkoleniu taktycznym juniorów należy dążyć do uniwersalności wprowadzając elementy z
zakresu taktyki pozycyjnej.
4. W szkoleniu techniki stosować ćwiczenia kilkoma piłkami jednocześnie. Stosowanie tych ćwiczeń
wyrabia orientację, a uwaga zawodnika jest przenoszona z piłki odbitej na nadlatującą.
5. W treningu, nauczaniu i doskonaleniu techniki należy w pełni wykorzystać przyrządy i przybory.
Podnoszą one atrakcyjność szkolenia
6. Nauczanie taktyki należy ukierunkować na opracowanie następujących elementów:
a) doskonalenie stałych fragmentów gzy
b) nauczanie różnych wariantów gry w atakowaniu i bronieniu
c) nabycie umiejętności gry w określonych systemach i ich, wariantach
d) opanowanie umiejętności realizacji specjalnych zadań w czasie gry
e) umiejętność gry w kontrataku
f) przechodzenie z akcji obronnej do atakowania i z atakowania do obrony
g) zgrywanie linii, formacji i członów w zespole
h) przyswojenie umiejętności obrony aktywnej - "pressing"
7. Doskonalić umiejętności taktyczne w grze przy pomocy ćwiczeń na atakowanie i bronienie (2:1,
5:2, 5:5, 1:1, 2:2, 3:5, 5:5), gier uproszczonych, gier pomocniczych i gier szkolnych
8. W szkoleniu juniorów należy równolegle z nauczaniem specjalistycznym dążyć do podnoszenia na
wyższy poziom ogólnej sprawności fizycznej
Temu celowi służyć będą środki zaczerpnięte z zakresu:
o gimnastyki podstawowej, gimnastyki akrobatycznej, gier i zabaw bieżnych,
skocznych, zwinnościowych
o - sporty uzupełniające; koszykówka, piłka ręczna, uproszczone rugby, siatkówka,
pływanie, tenis, łyżwiarstwo, hokej na lodzie, lekkoatletyka - sprinty, skoki, w dal i
wzwyż, bieg przez płotki.
o - ćwiczenia siłowe skierowane na rozwój siły dynamicznej, przy zachowaniu
odpowiednich proporcji w obciążeniu (obciążenie małe i średnie)
Z juniorami młodszymi istnieje konieczność większego zindywidualizowania ćwiczeń, ich
samodzielnego wykonywania. Dotyczyć to powinno zarówno wybranych ćwiczeń sprawnościowych, jak
i ćwiczeń technicznych.
IV.1. Przykładowy mikrocykl treningowy w podokresie przygotowania ogólnego
Trening I
a) ćwiczenia ogólnorozwojowe - sztafety biegowe, ćwiczenia zwinnościowe, ćwiczenia
gibkościowe- 40
b) gra w koszykówkę
Trening II
a) ćwiczenia techniczne z pilicą  30 
b) ćwiczenia ogólnorozwojowe a akcentem na skoczność ze wstawkami gibkości  20 
c) sztafety biegowe z prowadzeniem piłki 20 
d) gra uproszczona w piłkę nożną 2x10
Trening III
a) ćwiczenia ogólnorozwojowe z piłką - 30 
b) ćwiczenia ogólnorozwojowe z akcentami siły przy; drabinkach (w dwójkach)
c) - ćwiczenia z piłkami w trójkach
13
ETAPY NAUCZANIA TECHNIKI I TAKTYKI PIA
KI NOŻNEJ
d) - gra uproszczona 5:5
Trening IV
- mała zabawa biegowa
IV.2. Przykładowy mikrocykl treningowy w podokresie przygotowania specjalnego
Trening I
- ćwiczenia ogólnorozwojowe z piłkami w dwójkach
- trening stacyjny z akcentem na rozwój siły dynamicznej ~ gra uproszczona 5 s 5
Trening II
- piłka ręczna: przerabianie poszczególnych elementów technicznych w grze
- ćwiczenia ogólnorozwojowe z akcentami siły z piłkami lekarskimi
- sporty uzupełniające: koszykówka
- gra uproszczona 3 l 5
Trening III
- ćwiczenia biegowe w terenie
- gimnastyka akrobatyczna
- gra uproszczona w piłkę ręczną (strzał piłki nogą lub głową z podaniem partnera).
Trening IV
- przebieżki terenowe /atletyka terenowa/ lub zabawa biegowa z piłkami w terenie
IV.3. Wskazówki metodyczne do nauczania specjalistycznego
W światowym piłkarstwie obserwuje się ciągła ewolucję w prowadzeniu walki sportowej. Dotyczy
to szczególnie rozwiązań taktycznych, co z kolei łączy się z dużymi umiejętnościami technicznymi.
Elementy te, oprócz pracy nad wysoką sprawnością fizyczną wyznaczają kierunek nowoczesnego
nauczania i treningu w piłce nożnej. Należy temu trendowi sprostać należy począwszy od pierwszych dni
szkolenia dzieci i młodzieży nauczać ćwiczenia techniczne w ruchu, a doskonalić w grze. Oczywiście na
różnych etapach szkolenia należy dobierać odpowiednie elementy techniczne i taktyczne. Hasło  w
treningu jak w grze powinno stanowić podstawowe  credo w nowoczesnym nauczaniu gry w piłki
nożnej dzieci i młodzieży. Taka forma stwarza możliwość zapoznania z istotą ,walki aportowej już na
etapie nauczania wstępnego i przyczynia się do kształtowania cech wolicjonalnych, cech niezbędnych do
osiągnięcia wysokich wyników sportowych. Piłka nożna jest grą kontaktową. Walką o piłkę na całej
długości i szerokości boiska charakteryzują; się zawodnicy wszystkich czołowych. drużyn świata.
Oznacza to, że podstawową formą treningu ma być gra na duże bramki zespołów 11- osobowych. Należy
dążyć w treningu do stosowania różnych innych ćwiczeń, w których to, w kontakcie z przeciwnikami
ćwiczący będzie doskonalił poszczególne elementy techniczne, jak również realizował zadane fragmenty
taktyczne.
IV.4. Przykłady ćwiczeń doskonalących technikę w grze
1. Nauczanie elementów technicznych podczas gry w piłki; ręczną
a) dwa zespoły 5-7 osobowe ~ gra na dwie bramki w piłkę ręczną
Założenia: chwyt piłki rękami, podania do partnera prostym podbiciem, strzał do bramki głową
b) gra jak wyżej, z tym, że ćwiczący przed chwyceniem piłki rękami przyjmuje ją piersią lub udem
c) gra jak w pkt "b", lecz podanie piłki do partnera głową a strzał do bramki prostym podbiciem
14
ETAPY NAUCZANIA TECHNIKI I TAKTYKI PIA
KI NOŻNEJ
d) zespoły 4 - 5 osobowe - gra w siatkówkę bez siatki, strzały do bramki głową lub nogą
e) zespoły 4 5 osobowe gra w piłkę nożna na małe bramki na dwa dotknięcia piłki przyjęcie
jedną nogą - oddanie lub strzał druga nogą
f) gra jak w pkt "e" z jednym, dotknięciem piłki
g) jak "e" lecz przed przyjęciem piłki zwód
h) inne
Podane wyżej ćwiczenia i gry stanowią tylko nieliczne wybrane formy, dzięki którym można
utrwalać pewne nawyki ruchowe, kształtować koordynację ruchową, spowodować dużą aktywność
ruchową oraz zwiększyć zainteresowanie zajęciami,
IV.5. Przykłady gier i zabaw doskonalących panowanie nad piłką
1.  Piłka w kole - ćwiczący tworzą koło, jeden wchodzi do środka ćwiczący na obwodzie podają
sobie piłkę ciągle zmieniając miejsca, zawodnik w koło stara się dotknąć piłki nogą, W takim
przypadku zmienia miejsce z zawodnikiem, który niedokładnie podał. Stosować różne rodzaje
uderzeń piłki. Przy większej ilości ćwiczących utworzyć dwa koła.
2. Jak wyżej, podania w kole z dwoma odbierającymi. Zawodnicy ustawieni na obwodzie koła podają
sobie piłkę, która nie może wyjść z koła. Obaj odbierający próbują dotknąć (przechwycić piłki).
"Trzy pola" - pola karne dzieli się na trzy części, jeden zespół staje w środkowym polu, dwa
pozostałe w skrajnych sektorach. Środkowy sektor tworzy korytarz szerokości bramki. Zawodnicy
bocznych pól 3-4 piłkami starają się trafić w poszczególnych zawodników środkowego pola.
Wygrywa zespół, który w określonym czasie ma więcej trafień. Zmiana pól po każdej  ucie lub
dwóch  utach.
3.  Bitwa o piłki . Dwa pola gry rozdziela się dwumetrowym polem neutralnym. Każdy zespół
posiada 4 piłki i ma je jak najszybciej przerzucić na pole przeciwnika. Po przerzuceniu wszystkich
piłek do jednego pola, przerywa się grę i ten zespół, któremu wrzucono wszystkie piłki otrzymuje
punkt  usowy. Zwycięża drużyna o najmniejszej ilości punktów  usowych.
4.  Kto celniej strzela . Ćwiczący zataczają określonej wielkości koło, do którego wchodzi jeden z
zawodników, pozostali starają się go trafić piłka. Trafiający zmienia zawodnika w kole. Sposób
uderzenia ustala trener. Grę prowadzić z jednym lub kilkoma w kole.
5.  Polowanie na lisa Ćwiczący biegają po dowolnie określonym terenie. Na sygnał zatrzymują się,
a wyznaczonych 2-5  myśliwych strzałem z miejsca stara się trafić któregoś z  lisów . Gdy strzał
jest niecelny, myśliwy zmienia miejsca z licem. Wygrywa myśliwy który w określonym czasie
"upoluje" najwięcej lisów, lisy mogą uchylać się przed strzałami, ale nie wolno im się ruszać z
miejsca, zaś myśliwym prowadzić piłkę.
6.  Wybijanka . Grający dzielą się na dwie drużyny, jedna ustawia się w kole w rozsypce a druga na
jego obwodzie. Ci na obwodzie podają sobie piłkę w odpowiednim momencie starają się trafia
któregoś z zawodników w kole. Trafiony wychodzi z koła. Gra trwa do momentu wybicia
wszystkich zawodników w kole. Następuje zmiana pól. Trener mierzy czas a zwycięża drużyna ,
która w krótszym czasie wykona zbicie zawodników.
7.  Piłka graniczna . Gra toczy się na całym boisku lub na jego połowie. Dwie drużyny ustawiają się
w rozsypce na swoich połowach zawodnicy wykopują piłkę określonym sposobem na pole drużyny
przeciwnej starając się zdobyć teren i zepchnąć przeciwnika za linie końcową.
8.  Piłka myśliwska zawodnicy ustawiają się w rozsypce na boisku (16 x 20 m). Jeden wyznaczony
na myśliwego stara się ustrzelić któregoś z uciekających. Sposób uderzenia dowolny, a każdy
trafiony pomaga myśliwemu. Wygra ten który do końca gry nie zostanie trafiony. Myśliwi podają
sobie piłkę. Z piłką nie wolno przebiec więcej jak 5 5 kroków.
9.  Wyścig piłek Drużyny ustawiają się w określonej odległości od siebie w zwartych rzędach.
Naprzeciw staje zawodnik z piłką. Na sygnał zawodnik z piłką podaje ją " ustalonym wcześniej
sposobem kolejno do każdego zawodnika w rzędzie. Zwycięża drużyna kończąca wcześniej grę.
10. Jak wyżej, piłka podawana jest górą. Po odbiciu piłki odbijający wykonuje przysiad umożliwiając
15
ETAPY NAUCZANIA TECHNIKI I TAKTYKI PIA
KI NOŻNEJ
tym wykonanie ćwiczenia. następnemu. Ostatni w rzędzie odbija piłkę głową i biegnie na czoło
kończąc grę okrzykiem "gotów"'.
11.  Poczta Określona ilość zespołów ustawia się w dwóch szeregach, 6-8 zawodników w ustalonej
odległości. Na sygnał zawodnik stojący na lewym lub prawym skrzydle startuje a piłką do
najbliższego partnera stojącego w szeregu naprzeciw. Po przekazaniu piłki zajmuje miejsce na
końcu szeregu, do którego przekazał piłkę.
12.  Wyścig piłek Ustawienie zespołów .jak w poprzedniej erze, z tym, że zamiast prowadzenia piłki,
zawodnicy podają piłkę określonym sposobem. Odległość między szeregami należy regulować;w
zależności od stopnia zaawansowania technicznego ćwiczących.
13.  Król Zawodnicy podzieleni na grupy, ustawiają się w półkola z tym,.zamiast prowadzenia piłki;
jeden z nich ustawia się w określonej odległości przed półkolem i na sygnał rzuca ręką piłkę do
stojących w półkolu. Zawodnicy w półkolu oddają piłkę określonym sposobem. Za złe wykonanie
zadania zawodnik idzie na koniec półkola. Zwycięża zawodnika który miał najmniej złych przyjęć i
podań.
14.  Piłka w tunelu Zawodnicy ustawieni w .rzędach w szerokim rozkroku przytrzymują się za
biodra na odległość wyprostowanych ramion. Na sygnał ostatni a rzędu startuje prowadząc piłkę do
przodu, gdzie z półobrotu, uderza piłkę wewnętrzną częścią stopy, kierując ją między
rozstawionymi, nogami do ostatniego który kontynuuje ćwiczenie.
15.  Wyzwalanie się piłki . Dwie drużyny po 5-6 ćwiczących ustawiają się w rozsypce na połowach
boiska do siatkówki. Na sygnał zawodnicy odbijają piłkę nogą lub głową na pole gry przeciwnika,
starając się ażeby obydwie piłki znalazły się równocześnie na jego połowie. Każdorazowo, gdy
dwie piłki znajdą się na połowie . przeciwnika drużyna zdobywa punkt.
16.  Dwa ognie . Boisko o wymiarach 20 x 16 m podzielone na dwie części. Z prawej i lewej strony
boiska -tworzymy 2 metrowy korytarz oznaczony liniami. W ten sposób boisko składa się z
czterech pól; dwóch szerszych (miasta) i dwóch węższych ( obozy jeńców). Drużyny zajmują w
rozsypce miejsca w "miastach" licząc po 8 - 12 zawodników. Zawodnicy po przechwyceniu piłki
zaczynają bombardowanie przeciwnika. Trafiony zawodnik wycofuje się do obozu jeńców
znajdującego się poza miastem drużyny przeciwnej. Jeniec może przejmować piłki przebywające na
jeno polu ery i strzelać do przeciwnika. Może również zostać wykupiony, o ile zdoła przejąć
podana piłkę do niego. W takim przypadku jeniec prowadzi ją z powrotem do swojego miasta, skąd
albo strzela do przeciwnika albo podaje ją górą do pozostającego w niewoli partnera, ażeby go
oswobodzić. Obie drużyny starają się; ażeby jeńcy nie zdobywali piłki. Zwycięża drużyna, która
wez
mie do niewoli wszystkich przeciwników, lub jeżeli po upływie określonego czasu wez
mie do
niewoli więcej jeńców. Jeżeli zawodnik tak przyjmie strzał, że piłka się od niego odbije trafienie
jest ważne.
17.  Przewodzenie piłek Zawodnicy ustawieni w 3 - 4 rzędach Naprzeciw rzędów w odległości 10 -
15 m narysowano linie. Ma bliższej linii naprzeciwko rzędów ustawiamy po 2 - 4 piłek Na sygnał
pierwsi z rzędów startują do swoich piłek i przewodzą po jednej piłce na wysokość drugiej linii. Po
przeprowadzeniu wszystkich piłek ćwiczący biegnie do swego rzędu i dotknięciem ręki upoważnia
drugiego ćwiczącego do powtórzenia tej samej czynności, z tym, że piłki będą przenoszone z
drugiej linii na pierwszą. Zwycięża rząd który najszybciej wykonał zadanie.
18.  Obrona palików . Z ośmiu palików wbitych w boisko tworzymy koło o średnicy 10 m. Dwie
drużyny po 7 zawodników prowadzi grę przez określony czas ( 10 - 15 . Jedna drużyny broni a
druga stara się dowolnie prowadzonymi zagrywkami doprowadzić do trafienia piłką w palik. Za
każde trafienie w palik zalicza się drużynie atakującej 1 pkt. Po upływie określonego czasu
następuje zmiana ról.
Bibliografia
1. Bauer Gerhard ,,Jak grać w piłkę nożną"
2. Dział Szkolenia PZPN ,,Unifikacja piłki nożnej.
3. Jeleń Jerzy  Pół wieku piłkarskich mistrzostw świata"
16
ETAPY NAUCZANIA TECHNIKI I TAKTYKI PIA
KI NOŻNEJ
4. Przybylski Wojciech.  Piłka nożna cz. II - trening'"
5. Talaga Jerzy ,,ABC młodego piłkarza".
6. Talaga Jerzy ,,Atlas ćwiczeń piłkarskich" (technika)
7. Talaga Jerzy ,,Trening piłki nożnej".
8. Talaga Jerzy ,,Taktyka piłki nożnej".