śydzi w polsce - Wydruk strony Page 1 of 3 Tablica 5 Obraz gminy \ydowskiej w dawnych wiekach Kapela \ydowska, rysunek Jana Piotra Norblina z 1778 r. Zabawie śydów Przestępca \ydowski często towarzyszyła muzyka. zamknięty w kunie w Szczególnie hucznie obchodzono przedsionku przedmiejskiej wesela, których wystawność synagogi lwowskiej. W przyćmiewała niekiedy przyjęcia na sądownictwie \ydowskim w dworach szlacheckich. Polsce stosowano kary grzywny, więzienia, klątwę i Dzielnica \ydowska ka\dego wyłączenie ze społeczności większego miasta tworzyła gminę Drewniane drzwi do Aron ha- gminnej. Kary te pozbawiały (kahał), której zwierzchnikami byli kodesz z synagogi Remuh w winowajcę prawa chazaki, rabini i starsi \ydowscy. Ich władzy Krakowie z pocz. XVII w. Po czyli zamieszkania w mieście. podlegała cała ludność \ydowska, a prawej stronie drzwi znajduje Pozostałe kary były chrześcijańska rada miejska nie miała się menora z napisem "Tak egzekwowane przez magistrat, prawa ingerować w kompetencje mów do Arona i to mu urząd starościński i gminy. Kahał zajmował się budową powiedz: Gdy ustawisz lampy, podwojewodziński. synagogi, cmentarza, łazni i innych wtedy siedem lamp ma rzucać budynków u\yteczności publicznej światło na przednią stronę oraz opiekę nad nimi. Miał pieczę nad świecznika" (Księga Liczb 8, szkolnictwem, sądownictwem i 2). Po lewej stronie drzwi podatkami. umieszczono chleby na półkach z napisem: "Będziesz Ka\da gmina posiadała szkołę, zawsze kładł na stole przede poniewa\ u śydów nauka czytania i mną chleby pokładne" (Księga pisania była obowiązkowa. Chłopcy Wyjścia 25, 30). \ydowscy rozpoczynali naukę czytania i pisania ju\ od czwartego roku \ycia w szkołach zwanych chederami. W niektórych miastach, jak Kraków, Lublin czy Lwów, powstały uczelnie talmudyczne (jesziwy), gdzie młodzieńcy studiowali Torę (Pięcioksiąg Moj\esza) i jej komentarze. Parochet - kotara zasłaniająca drzwi do Aron ha-kodesz z końca XVII w. Kotara oddziela w sposób symboliczny sacrum, czyli http://www.zydziwpolsce.edu.pl/panel05.html 2008-04-19 śydzi w polsce - Wydruk strony Page 2 of 3 świętą skrzynię ze zwojami Tory, od profanum. Odsłaniano ją uroczyście w czasie nabo\eństwa przy wyjmowaniu Pisma Świętego. śydowski kontrakt ślubny (ketuba), spisany między Szulimą Lewkowiczem a Szkolnik (szames) wzywa na modły Marianną Leyzorowicz w roku do bó\nicy. Szames wzywał wiernych Rabin Samuel Eliezer Edels 1743. Ketubę wręczał pan do synagogi u\ywając kołatki lub (ok. 1560-1631). Samuel Edels młody swej oblubienicy w drewnianego młotka, którym uderzał był rektorem jesziwy w czasie wesela. Zawierała ona w drzwi domów \ydowskich. Pobo\ni Poznaniu, rabinem w Chełmie, powinności mę\a względem śydzi chodzili do bó\nicy nawet dwa Lublinie i Ostrogu. Napisał \ony i gwarantowała jej razy dziennie i spędzali tam wiele komentarz do Talmudu pt. zabezpieczenie finansowe w czasu na modlitwie i studiowaniu Chidusze halachot we-agadot. przypadku jego śmierci lub Tory. rozwodu. Strona z modlitewnika (sidur), Płyta nagrobna (macewa) wykonanego prawdopodobnie rabina krakowskiego Moj\esza w Krakowie na przełomie Isserlesa. Cmentarz Remuh w XV/XVI w. Modlitewnik Krakowie, XVI w. Napis został napisany ręcznie na głosi: "Wielki uczony, Światło pergaminie. Zawiera Zachodu, największy gaon kalendarz, przepisy szabatu i pokolenia, nasz nauczyciel, teksty świątecznych modlitw. rabi Mojzesz, Pasterz i opoka Nale\ał niegdyś do znanego Izraela [...] Od Moj\esza do chasyda, Izraela Friedmana Moj\esza nie powstał nikt, kto (zm. 1850) z Ró\yna pod http://www.zydziwpolsce.edu.pl/panel05.html 2008-04-19 śydzi w polsce - Wydruk strony Page 3 of 3 byłby równy Moj\eszowi Kijowem. pośród Izraela" Wnętrze synagogi w Aańcucie, rysunek Zygmunta Vogla (1764-1826). Zbudowano ją w roku 1761. Obecnie znajduje się tam muzeum judaistyczne. http://www.zydziwpolsce.edu.pl/panel05.html 2008-04-19