2015-03-16 Audyt wewnętrzny Wykład 4 52 Ustalenia audytu gromadzone są w tak zwanej dokumentacji roboczej audytu. Dzięki takiej dokumentacji można: Dowieść ustaleń audytu zarówno kierownictwu jednostki objętej audytem wewnętrznym, jak i przełożonym audytorów, Udokumentować wykonaną przez audytorów pracę, Umożliwić osobom uprawnionym kontrolę, Usprawnić wykonywaną pracę. 53 1 2015-03-16 Na dokumentację roboczą audytu wewnętrznego najczęściej składają się: Kwestionariusze kontroli wewnętrznej, Listy kontrolne (check list), Kwestionariusze samooceny, Plany kontroli, Ścieżki audytu. 54 Decydując się na przeprowadzenie audytu wewnętrznego danego obszaru działalności podmiotu należy brać uwagę efektywność wykorzystywanych zasobów. Ocenia się ją przez pryzmat ryzyka należy ocenić, które zadanie audytorskie będzie ważniejsze z punktu widzenia banku jako całości. 55 2 2015-03-16 Na ryzyko badania składają się łącznie: - ryzyko nieodłączne (wrodzone, wewnętrzne), - ryzyko kontroli, - ryzyko przeoczenia (detekcji). 56 Ryzyko nieodłączne występuje w każdej instytucji. Jest to inaczej ryzyko błędu o znaczącej istotności jakie występuje przy założeniu, że system kontroli wewnętrznej nie funkcjonuje. Ryzyko kontroli jest to ryzyko wystąpienia sytuacji, w której istniejący w podmiocie system kontroli wewnętrznej nie zapobiegnie lub nie wykryje błędu o znaczącej istotności. Ryzyko kontroli zależy od skuteczności projektowania i funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej. 57 3 2015-03-16 Ryzyko przeoczenia dotyczy sytuacji, w której zaprojektowane przez audytora testy nie wykryją błędu o znaczącej istotności. Jest ono funkcją skuteczności procedury audytorskiej i nie można go całkowicie wykluczyć z powodu ograniczeń prac audytorskich (audytor nie bada całej populacji ale jedynie część próbkę). Ryzyko przeoczenia wynika z: Zastosowania niewłaściwych technik audytorskich, Niewłaściwego stosowania dobrej / właściwej techniki audytorskiej, Złej interpretacji wyników otrzymanych w efekcie prac audytorskich. 58 Ryzyko przeoczenia można ograniczać poprzez przydzielanie poszczególnych zadań osobom o odpowiednich kwalifikacjach, stosowanie zasady profesjonalnego sceptycyzmu oraz nadzór i kontrolę jakości prac audytorskich. 59 4 2015-03-16 Wzajemne relacje pomiędzy tymi rodzajami ryzyka są następujące: RA = RN * RK * RP 60 Przy analizie ryzyka ogromne znaczenie ma istotność. Często wylicza się ją jako iloczyn: prawdopodobieństwo * wpływ na jednostkę Prawdopodobieństwo jest przy tym wyliczone albo przy wykorzystaniu rachunku prawdopodobieństwa albo metodą profesjonalnego osądu. Wpływ na jednostkę jest z reguły wyrażonym w pieniądzu efektem zajścia jakiegoś zdarzenia. 61 5 2015-03-16 Istotność jest więc miarą: Możliwych bezpośrednich i pośrednich konsekwencji finansowych w przypadku zajścia zdarzenia (w tym kosztów działań naprawczych), Znaczenia poszczególnych celów realizowanych przez organizację, Strat, które nie mają wymiaru finansowego (np. utrata reputacji). 62 Istnieją następujące metody prowadzenia analizy ryzyka: Metody szacunkowe, w których ryzyko oceniane jest przez audytora w oparciu o profesjonalny osąd ( na nosa ); wadami takiej metody jest nieuwzględnianie zmian oraz duża subiektywność (którą jednakże można ograniczyć stosując tzw. metodę delficką opierając się na grupie ekspertów), Metody matematyczne (numeryczne) polegające na stosowaniu wzorów matematycznych (z reguły z zastosowaniem arkuszy kalkulacyjnych); podstawowa zaleta to możliwość porównywania wyników z różnych lat (pomiar trendów) a wady to stosunkowo duży koszt wprowadzenia i również subiektywizm przy ocenie informacji (dobór faktów i ustalanie ich znaczenia, ustalanie wag ryzyka, interpretacja ryzyk). 63 6 2015-03-16 W wyniku analizy ryzyka można ustalić: Częstotliwość przeprowadzanych audytów najczęściej przyjmuje się, że dany obszar należy objąć audytem wewnętrznym nie rzadziej niż co 3-5 lat, Zakres audytu. Przy wybieraniu kolejności obszarów objętych audytem należy wziąć pod uwagę: Daty i rezultaty ostatniego audytu, Wielkość ewentualnych strat finansowych, Potencjalne ryzyka, Oczekiwania kierownictwa podmiotu, Zmiany procesów, systemów, Możliwości osiągnięcia zysków operacyjnych. 64 Techniki identyfikowania ryzyk, które najczęściej wykorzystuje się w trakcie audytu wewnętrznego: Analiza środowiskowa ryzyko ocenia się z perspektywy zmian środowiska zewnętrznego oraz wpływu tychże zmian na proces zarządzania i kontroli; środowiskami są m.in. Klienci, konkurencja, technologia, regulacje etc., Scenariusze zagrożeń audytor stara się przewidywać, w jaki sposób można ominąć (w wyniku oszustwa lub nieszczęśliwego zdarzenia) system kontroli wewnętrznej; takie scenariusze wskazują wówczas na główne rodzaje ryzyka, Analiza potencjalnych strat jakie mogą powstać w wyniku nieprawidłowości funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej. 65 7