Poziom podstawowy
Modele odpowiedzi do przyk"adowego arkusza
egzaminacyjnego z j´zyka polskiego
Arkusz I
Cz´Ä˜ç I
Zadanie sprawdzajÄ…ce rozumienie czytanego tekstu Spotkanie z Innym  jako wyzwanie XXI wieku.
Model zawiera przewidywane odpowiedzi. Odpowiedzi ucznia mogÄ… przybieraç róŻnÄ… form´ j´zy-
kowÄ…, ale ich sens musi byç synonimiczny wobec modelu. OceniajÄ…c prac´ ucznia, naleÅ»y stosowaç
punktacj´ z modelu.
Uwaga: Za pe"nÄ… odpowiedÄ™ przyznaje si´ maksymalnÄ… liczb´ punktów, za niepe"nÄ…  wskazanÄ… w ru-
bryce  punkty czÄ…stkowe . Nie naleÅ»y przyznawaç po"ówek punktów. Za brak odpowiedzi lub odpo-
wiedÄ™ b"´dnÄ… nie przyznaje si´ punktów.
Maksymalna
Nr
Punkty czÄ…stkowe
Odpowiedzi liczba
zadania
punktów
1. C 1 0
2. np.: 2 1 (za wypisanie
a) Archeolodzy mówią, Że najpierwszymi grupami ludzkimi by"y rodziny- jednego zdania)
-plemiona liczÄ…ce trzydzieĘci  pi´çdziesiÄ…t osób.
b) DoĘwiadczenie przebywania latami wĘród dalekich Innych uczy mnie,
Å»e tylko Å»yczliwoĘç dla drugiej istoty jest tÄ… postawÄ…, która moÅ»e poru-
szyç w niej strun´ cz"owieczeÅ‚
stwa.
3. PodkreĘlajÄ… wag´ problemu. (NadajÄ… wypowiedzi subiektywny, emocjo- 1 0
nalny charakter).
4. a) agresja, nienawiĘç (wojny, konflikty) 2 1
b) izolacja, wroga oboj´tnoĘç wynikajÄ…ca z poczucia wyÅ»szoĘci (budo-
wa chił
skiego Wielkiego Muru)
c) ch´ç poznania, wspó"praca, dialog (handel, wymiana myĘli)
5. Sk"onnoĘç do odgradzania si´ jest odwieczna i jest cz´Ä˜ciÄ… ludzkiej na- 2 1
tury, nie jest przypisana Żadnej konkretnej nacji. (Jest cechą kultury, (za niepe"ną
Ęwiadczy o jej niedoskona"oĘci). odpowiedę)
6. Podsumowuje dotychczasowe rozwaŻania. 1 0
7. np.: 1 0
WartoĘç cz"owieczeÅ‚
stwa polega na zrozumieniu drugiego cz"owieka,
na rezygnacji z przemocy, na kierowaniu si´ dobrem.
8. diabelski pomiot, ofiara losu, nie-cz"owiek, pies, szczur, pe"zajÄ…cy gad 1 0
i  w opozycji  bóg przyjmujÄ…cy ludzkÄ… postaç (zwierz´ta i bogowie)
9. Zanegowanie cz"owieczeł
stwa obcego otwiera drog´ dla nienawiĘci, 2 1
wstr´tu i pogardy wobec niego, natomiast podejrzenie, Å»e moÅ»e on (za niepe"nÄ…
byç bogiem ukrytym pod ludzkÄ… postaciÄ…, kaÅ»e okazaç mu Å»yczliwoĘç odpowiedÄ™)
i zaofiarowaç goĘcin´.
10. Badania Malinowskiego mia"y s"uÅ»yç prawdziwemu poznaniu, a nie pod- 2 0
bojowi. (By"y próbÄ… nawiÄ…zania dialogu, wczucia si´ w Innego).
11. np.: 1 0
Wszystkie kultury, nawet jeĘli są róŻne, są sobie równe i dlatego w rów-
nym stopniu zas"ugujÄ… na szacunek.
12. PodróŻe (w"asne doĘwiadczenia) oraz dzie"a filozoficzne i naukowe 1 0
(lektura, ksiąŻki).
www. operon. pl
1
 % JóZYK POLSKI  POZI OM PODSTAWOWY
13. Wspó"czesne przemiany polityczne i kulturowe prowadzą nieuchronnie 3 2
do coraz cz´stszych kontaktów przedstawicieli róŻnych kultur. Coraz (za niepe"nÄ…
wi´cej teÅ» kultur zostaje dopuszczonych do g"osu. W interesie ludzko- odpowiedÄ™)
Ęci leÅ»y przygotowanie si´ do dialogu z Innym.
Razem 20
Uwaga: W nawiasach znajdujÄ… si´ inne akceptowane odpowiedzi.
Cz´Ä˜ç II
Temat:  Sami swoi, polska szopa  ch"opi i inteligencja w Weselu Stanis"awa Wyspiał
skie-
go. Scharakteryzuj na podstawie zacytowanych fragmentów te dwie grupy polskiego spo-
"eczeł
stwa i ich wzajemne relacje. Wykorzystaj znajomoĘç ca"ego dramatu.
I. Rozwini´cie tematu (0 25 pkt)
1. Rozpoznanie wst´pne (0 1 pkt)
Na przyk"ad:
a) dramat Wyspiał
skiego przedstawia wesele inteligenta i ch"opki
b) wesele jest okazjÄ… do spotkania si´ przedstawicieli róŻnych grup spo"ecznych.
2. Charakterystyka postaci
Akt I, scena 1 (0 6 pkt)
Dziennikarz:
a) przedstawiciel inteligencji
b) znudzony
c) unika tematów politycznych
d) niech´tnie rozmawia z Czepcem
e) lekcewaÅ»y aspiracje Czepca i jego ciekawoĘç Ęwiata
f) poszukuje na wsi spokoju
Czepiec:
a) przedstawiciel ch"opstwa
b) otwarty, zainteresowany Ęwiatem
c) gotowy do dzia"ania
d) ma poczucie w"asnej wartoĘci
e) Ęwiadomy w"asnej tradycji historycznej (Z takich, jak my, by" G"owacki)
f) przenikliwy (dostrzega uprzedzenia Dziennikarza)
g) krytycznie ocenia biernoĘç inteligencji (panowie duza by juz mogli mieç, ino oni nie chcom chcieç)
Akt I, scena 12 (0 6 pkt)
Pan M"ody:
a) m"odopolski poeta
b) ludoman
c) zafascynowany urodÄ… i strojem swojej nowej, wywodzÄ…cej si´ z ch"opstwa Å»ony
d) sk"onny do egzaltacji (gadulstwa)
e) nie zna, nie rozumie ch"opskich obyczajów i tradycji
Panna M"oda:
a) prosta, rzeczowa
b) nie poddaje si´ egzaltacji
c) znudzona gadulstwem m´Å»a
d) rozumie rol´ tradycji
Akt III, Scena 7 (0 5 pkt)
Haneczka:
a) siostra Pana M"odego
b) zauroczona atmosferÄ… wiejskiej zabawy
c) zafascynowana energią i urodą ch"opów
d) zdziwiona niech´tnym stosunkiem brata do poufa"oĘci z ch"opami
Pan M"ody
a) poruszony zachowaniem i nastrojem siostry
b) lekcewaŻąco wyraÅ»ajÄ…cy si´ o ch"opach
c) traktujÄ…cy swojÄ… ludomani´ jako przywilej artysty
d) nakazuje siostrze zachowanie granic obyczajnoĘci
e) zdradzający swoją mieszczał
skÄ… moralnoĘç
www. operon. pl
2
ARKUSZ I  MODELE ODPOWI EDZI %
3. Wykorzystanie kontekstu (0 3 pkt)
Na przyk"ad:
a) przywo"anie innych scen ukazujących wzajemne relacje inteligencji i ch"opów,
b) przywo"anie scen wyjaĘniających przyczyny niemoŻnoĘci porozumienia i autentycznego zbliŻenia obu warstw,
c) przywo"anie scen ukazujÄ…cych ludomani´ i powierzchownÄ… fascynacj´ wsiÄ…,
d) przywo"anie scen ukazujÄ…cych brutalnoĘç, przyziemnoĘç i chciwoĘç ch"opów.
4. Wnioski (0 4 pkt)
Pe"ny wniosek: 4
Zgromadzeni na weselu goĘcie to reprezentanci polskiego spo"eczeł
stwa  rozbitego i nie-
zdolnego do autentycznego zjednoczenia i wspólnego dzia"ania. Za fasadą inteligenckiej fa-
scynacji wsiÄ… i ludem kryjÄ… si´ niezrozumienie, lekcewaÅ»enie i strach. BiernoĘci, tchórzo-
stwa i nieszczeroĘci inteligencji przeciwstawione są energia i si"a ch"opów, których jednak
Wyspiał
ski nie idealizuje, ukazujÄ…c ich materializm, brutalnoĘç i niezdolnoĘç do samodziel-
nego dzia"ania.
Cz´Ä˜ciowy wniosek: 2
Zgromadzeni na weselu goĘcie to reprezentanci polskiego spo"eczeł
stwa  rozbitego i nie-
zdolnego do autentycznego zjednoczenia i wspólnego dzia"ania. Inteligencja jest bierna,
a ch"opi, chociaÅ» pe"ni zapa"u, niezdolni do samodzielnego dzia"ania.
Próba podsumowania: 1
Zgromadzeni na weselu goĘcie to reprezentanci polskiego spo"eczeł
stwa  rozbitego i nie-
zdolnego do autentycznego zjednoczenia i wspólnego dzia"ania.
II. KOMPOZYCJA (0 5 pkt)
Uwaga: Kompozycj´ wypracowania ocenia si´ wtedy, gdy przyznane zosta"y punkty za rozwini´cie tematu.
 podporzÄ…dkowana zamys"owi funkcjonalnemu wobec tematu, spójna wewn´trznie, przej- 5
rzysta i logiczna; pe"na konsekwencja w uk"adzie graficznym
 uporzÄ…dkowana wobec przyj´tego kryterium, spójna; graficzne wyodr´bnienie g"ównych 3
cz´Ä˜ci
 wskazujÄ…ca na podj´cie próby porzÄ…dkowania myĘli, na ogó" spójna 1
Uwaga: JeĘli powyÅ»sze kryteria nie zosta"y spe"nione, nie przyznaje si´ punktów.
III. STYL (0 5 pkt)
 jasny, Żywy, swobodny, zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi; urozmaicona leksyka 5
 zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi, na ogó" jasny; wystarczająca leksyka 3
 na ogó" komunikatywny, dopuszczalne schematy j´zykowe 1
Uwaga: JeĘli powyÅ»sze kryteria nie zosta"y spe"nione, nie przyznaje si´ punktów.
IV. JóZYK (0 12 pkt)
 j´zyk w ca"ej pracy komunikatywny, poprawna, urozmaicona sk"adnia, poprawne: s"ownic- 12
two, frazeologia i fleksja
 j´zyk w ca"ej pracy komunikatywny, poprawne: sk"adnia, s"ownictwo, frazeologia i fleksja 9
 j´zyk w ca"ej pracy komunikatywny, poprawna fleksja, w wi´kszoĘci poprawne: sk"adnia, 6
s"ownictwo i frazeologia
 j´zyk w pracy komunikatywny mimo b"´dów: sk"adniowych, s"ownikowych, frazeologicznych 3
i fleksyjnych
 j´zyk w pracy komunikatywny mimo b"´dów fleksyjnych, licznych b"´dów sk"adniowych, 1
s"ownikowych i frazeologicznych
Uwaga: JeĘli powyÅ»sze kryteria nie zosta"y spe"nione, nie przyznaje si´ punktów.
www. operon. pl
3
 % JóZYK POLSKI  POZI OM PODSTAWOWY
V. ZAPIS (0 3 pkt)
 bezb"´dna ortografia, poprawna interpunkcja (nieliczne b"´dy) 3
 poprawna ortografia (nieliczne b"´dy II stopnia), na ogó" poprawna interpunkcja 2
 poprawna ortografia (nieliczne b"´dy róŻnego stopnia), interpunkcja niezak"ócajÄ…ca komu- 1
nikacji (mimo róŻnych b"´dów)
Uwaga: JeĘli powyÅ»sze kryteria nie zosta"y spe"nione, nie przyznaje si´ punktów.
VI. SZCZEGÓLNE WALORY PRACY (0 4 pkt)
www. operon. pl
4