Projekty AVT
Projekty AVT
Projekty AVT
Projekty AVT
Projekty AVT
Transofon -
układ do zmiany
2134
wysokości
dz
więku
W jednym z poprzednich numerów
EdW w rubryce  Nowości,
ciekawostki wspomniano
o urządzeniu do zmiany wysokości
głosu, zwanym z angielska
disguiserem. Do redakcji napłynęło
mnóstwo listów z prośbą
o zaprezentowanie takiego układu.
Jak wynika z tych listów, wielu
Czytelników chciałoby wykorzystać
taki układ do eksperymentów i dla
rozrywki, zwłaszcza do robienia
niespodzianek znajomym.
Spośród nadesłanych propozycji
bardziej swojskiej nazwy, najbardziej
sensowna wydaje się nazwa
transofon, zaproponowana przez
Adama Sawickiego z Częstochowy,
który za tę propozycję otrzymuje
nagrodę w postaci książki.
W tym numerze Elektroniki dla Te właściwości dodatkowo zniekształca-
Wszystkich znajduje się artykuł  Zabawy ją głos, co zresztą dla większości użyt-
z dz
więkiem , przedstawiający kilka za- kowników tego urządzenia nie będzie
gadnień związanych ze zmianą wysokoś- wcale wadą, ale dodatkową zaletą.
ci dz
więku. Opisywany transofon zreali- W każdym razie prezentowane urzą-
zowany jest przy pomocy omówionej dzenie doskonale nadaje się do  utajnia-
tam metody filtrowej. Wybrano tę meto- nia swojego głosu i przeprowadzania
Układ zmienia wysokość głosu i po- dę, ponieważ jest względnie prosta, eksperymentów, nie jest natomiast prze-
zwala uzyskać efekt  głosu robota . a urządzenie można zrealizować niewiel- znaczone do systemów antywzbudze-
Pozwala przeprowadzić szereg eks- kim nakładem kosztów. Oczywiście, niowych, wspomnianych w artykule  Za-
perymentów akustycznych. z uproszczeniem konstrukcji wiąże się bawy z dz
więkiem . Do takich bardziej
Dodatkowo może być wykorzysty- kilka wad, między innymi niezbyt szero- wymagających zastosowań autor opra-
wany jako skrambler - do utajniania kie pasmo przenoszenia oraz spory udział cował precyzyjny układ przesuwania
rozmowy przez odwócenie pasma zniekształceń liniowych, nieliniowych, częstotliwości o pasmie przenoszenia od
częstotliwości. a także zauważalna obecność zakłóceń. 80Hz...12kHz. Ten układ jest trudniejszy
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 3/97 7
Projekty AVT
Projekty AVT
Projekty AVT
Projekty AVT
Projekty AVT
Rys. 1. Schemat ideowy transofonu.
do wykonania i strojenia, ponieważ wy- Do wykonania urządzenia nie jest ko- dzie wytwarzania sztucznej masy pracują
maga zastosowania rezystorów i kon- nieczne dokładne zrozumienie jego dzia- rezystory R28, R29 i C23.
densatorów o tolerancji 1%. Na życzenie łania. Układ bezbłędnie zmontowany ze Sygnał z mikrofonu elektretowego
Czytelników może on być przedstawiony sprawnych elementów praktycznie nie jest wzmacniany 11-krotnie przez układ
w jednym z najbliższych numerów EdW wymaga uruchomiania, a jedyną regula- U1A, następnie podawany na antyaliasin-
lub EP. cję dwóch potencjometrów z powodze- gowy filtr dolnoprzepustowy z kostką
Natomiast w tym artykule opisany niem można wykonać bez przyrządów, U1B. Filtr ten dodatkowo wzmacnia uży-
jest prosty układ zrealizowany według metodą na słuch. teczne sygnały dwukrotnie. Taka war-
metody filtrowej - schemat blokowy tość wzmocnienia całkowicie wystarcza
Opis układu
urządzenia jest taki sam, jak na rysunku do współpracy z mikrofonem elektreto-
5 na stronie w artykule  zabawy z dz
wię- Urządzenie zasilane jest z dowolnego wym. W razie konieczności zmiany
kiem . Przy analizie działania układu war- zasilacza stabilizowanego 12V. Dla właś- wzmocnienia, należy zmieniać wartość
to skorzystać z tego rysunku. ciwej pracy wzmacniaczy operacyjnych R42 w zakresie 10kW...470kW.
Szczegółowy schemat ideowy wprowadzono obwód sztucznej masy. Górna częstotliwość graniczna filtru
ry-
transofonu jest przedstawiony na ry- Potencjał tej sztucznej masy jest równy antyaliasingowego wynosi około 3,5kHz.
ry-
ry-
ry-
sunku 1 połowie napięcia zasilającego. W obwo- W sumie pasmo przenoszenia całego
sunku 1
sunku 1.
sunku 1
sunku 1
c)
a)
b)
Rys. 2. Zasada działania mieszacza z kluczami analogowymi.
8 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 3/97
Projekty AVT
Projekty AVT
Projekty AVT
Projekty AVT
Projekty AVT
wieloogniwowego filtru z kostką U2B
a)
jest stłumienie górnej wstęgi bocznej, le-
żącej tuż powyżej częstotliwości nośnej
f (porównaj rys 6c, d na str 65). Charak-
N1
ry-
terystyka tego filtru jest pokazana na ry-
ry-
ry-
ry-
sunku 4
sunku 4
sunku 4.
sunku 4
sunku 4
Na wyjściu tego filtru, czyli na konden-
satorze C32 uzyskuje się sygnał niejako
odwrócony w dziedzinie częstotliwości.
b)
Niskie składowe dz
więku odebranego
przez mikrofon są teraz częstotliwościa-
mi wysokimi (około 3kHz), a składowe
wysokie mają małą częstotliwość.
W tym punkcie można pobrać sygnał,
jeśli urządzenie miałoby służyć w charak-
c)
terze kodera-skramblera, na przykład do
utajnienia rozmów telefonicznych, czy
przez CB.
W praktyce wystarczy zatrzymać je-
den z generatorów (np. przez zwarcie do
masy albo plusa zasilania nóżki 1 lub nóż-
ki 9 kostki U6), a w głośniku pojawi się
Rys. 3. Przebiegi w ukladzie mieszacza.
taki  odwrócony sygnał. Warto dla cie-
kawości sprawdzić, jak brzmi głos ludzki
opisywanego układu jest zbliżone do U6A...U6C, przewodzi klucz U5A, a U5C po odwróceniu widma w dziedzinie częs-
pasma  telefonicznego , czyli obejmuje jest wyłączony (rozwarty). Odpowiada to totliwości.
częstotliwości od około 300Hz do około sytuacji z rysunku 2c. Układ ma wzmoc- Natomiast podczas normalnej pracy
3400Hz. nienie równe -1, czyli odwaraca fazę w charakterze transofonu, odwrócony
Z wyjścia filtru antyaliasingowego przebiegu wyjściowego. W sumie gdy sygnał z wyjścia kostki U2B podawany
sygnał jest podawany ma pierwszy mie- mikrofon odbiera sygnał o częstotliwości jest na drugi modulator zrównoważony
rysunek 3a
szacz. Mieszacz ten zbudowany jest przy mniejszej, niż 1kHz (patrz rysunek 3a i drugi filtr. Schemat tego modulatora
rysunek 3a),
rysunek 3a
rysunek 3a
użyciu kluczy analogowych U5A i U5C a częstotliwość generatora f wynosi i filtru z kostką U3 jest identyczny, jak
N1
rys. 3b
oraz wzmacniacza operacyjnego U2A. około 4kHz (rys. 3b
rys. 3b), przebieg na wyjściu układu opisanego przed chwilą. Ten dru-
rys. 3b
rys. 3b
rysunku 3c
Na  drugie wejście mieszacza podawa- mieszacza wygląda jak na rysunku 3c gi modulator z filtrem ma zadanie po-
rysunku 3c.
rysunku 3c
rysunku 3c
ny jest sygnał prostokątny o częstotli- Taki posiekany sygnał ma widmo podob- wtórnie odwrócić widmo sygnału.
wości około 3,7kHz z generatora z bram- ne do pokazanego na rysunku 6c na stro- Przy jednakowych częstotliwościach
kami U6A, U6B i U6C. nie 65. Ponieważ generator G1 wytwarza obu generatorów taktujących, w głośni-
Działanie takiego nietypowego mie- sygnał prostokątny, na wyjściu miesza- ku powinien pojawić się dz
więk taki sam,
szacza zrównoważonego można prześle- cza oprócz dwóch wstęg bocznych, wy- jak dz
więk odebrany przez mikrofon. Jeś-
rysunku 2
dzić na rysunku 2
rysunku 2
rysunku 2
rysunku 2. Gdy stan wysoki poda- stępują także liczne przebiegi o wy- li jednak częstotliwość taktowania (noś-
ny jest na nóżkę 5 kostki U5, wtedy klucz ższych częstotliwościach, powstające na) wytwarzana przez generator z bram-
analogowy U5C przewodzi, a U5A nie wskutek mnożenia sygnału mowy i wy- kami U6D, E, F będzie inna niż częstotli-
przewodzi. Odpowiada to sytuacji z ry- ższych częstotliwości harmonicznych ge- wość generatora z bramkami U6A, B, C -
sunku 2b. Wzmacniacz z kostką U2A ma neratora. Nie ma to żadnego znaczenia pasmo przetwarzanych częstotliwości,
wtedy wzmocnienie równe +1 (nie od- dla działania układu, ponieważ włączone czyli wysokość głosu będzie przesunięta
wraca fazy przetwarzanego przebiegu). dalej filtry skutecznie usuwają te składo- o częstotliwość równą różnicy częstotli-
Gdy zmieni się stan generatora we. Jednak podstawowym zadaniem wości tych generatorów. Głos w głośni-
ku może być wyższy lub niższy od natu-
ralnego - zależnie od częstotliwości obu
generatorów. W praktyce częstotliwość
pierwszego generatora powinna być
ustawiona na stałe potencjometrem
montażowym PR2. Częstotliwość ta po-
winna wynosić 3,7...4kHz. Natomiast po-
tencjometr PR3 będzie służył do płynne-
go zmieniania częstotliwości głosu.
Przetworzony sygnał podawany jest
na potencjometr płynnej regulacji
wzmocnienia (głośności) - PR1 i dalej na
prosty wzmacniacz z kostką U4B i tran-
zystorami T3, T6. Do wyjścia (punkty G,
H) może być dołączony głośnik o opor-
ności 4...25W. Sygnał z wyjścia można
też podać na wejście AUX domowego
zestawu audio i do odsłuchu wykorzys-
tać zestawy głośnikowe (dołączanie nale-
ży przeprowadzić przy wyłączonym zasi-
Rys. 4. Charakterystyka filtru dolnoprzepustowego.
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 3/97 9
Projekty AVT
Projekty AVT
Projekty AVT
Projekty AVT
Projekty AVT
R12, R17, R18 i R19. Trzeba będzie przy
tym zwiększyć pojemności C6 i C31.
Przy zmniejszaniu wspomnianych rezys-
tancji trzeba jednak uwzględnić wpływ
rezystancji kluczy analogowych z kostki
U5. Rezystancja ta może wynosić
50...150W.
Podane eksperymenty można zalecić
tylko doświadczonym elektronikom, któ-
rzy dobrze rozumieją działanie przedsta-
wionego modulatora.
Montaż i uruchomienie
Układ transofonu można zmontować
rysunku 5
na płytce pokazanej na rysunku 5
rysunku 5
rysunku 5
rysunku 5. Pomo-
cą w montażu będzie też przedstawiona
fotografia. Układ modelowy różni się nie-
znacznie od płytki z rysunku 5, ponieważ
po próbach zmodyfikowano nieco obwo-
dy generatorów i wprowadzono poten-
cjometry montażowe PR2 i PR3.
Montaż płytki należy zacząć od wluto-
wania zwór oznaczonych Z.
Pod układy scalone przewidziano pod-
stawki (choć autor jest zdecydowanym
przeciwnikiem stosowania tanich pod-
Rys. 2. Rozmieszczenie elementów na płytce drukowanej. stawek). Podstawki umożliwią zamianę
miejscami wzmacniaczy operacyjnych
laniu wzmacniacza i transofonu. Autor na nej. Po podwójnej przemianie, w głośni- TL082, co może mieć wpływ na zawar-
podstawie przeprowadzonych prób zale- ku oprócz przesuniętego sygnału mowy tość w sygnale wyjściowym wspomnia-
ca dołączenie do wyjścia (punkty G, H) pojawią się dwa ciche pojedyncze tony. nych dwóch niepożądanych tonów.
zestawów głośnikowych, a nie maleń- Jeden z nich to przesłuch z drugiego ge- Elementy można lutować w dowolnej
kich, nieobudowanych głośników - efekt neratora taktującego, przechodzący kolejności, a układy scalone trzeba wło-
jest wtedy zdecydowanie lepszy. przez drugi mieszacz. Drugi, niski ton, żyć w podstawki na samym końcu.
Na schemacie i na przygotowanej ma częstotliwość równą różnicy częstot- W modelu mikrofon wlutowano
płytce występują jeszcze układy wskaz
- liwości obu generatorów taktujących. w płytkę, wykorzystując odcięte koń-
nika wysterowania z tranzystorami T1, W zasadzie wspomniane dwa tony cówki wlutowanych wcześniej rezysto-
T2, T4, T5. Próby wykazały, że wskaz
nik mogłyby zostać zupełnie usunięte, ale rów. Mikrofon może być dołączony kilku-
wysterowania nie jest potrzebny i obwo- wymagałoby to rozbudowania układów nastocentymetrowym odcinkiem dwuży-
dy te nie będą wykorzystane. modulatorów o elementy korekcji. łowego przewodu.
Do zasilania transofonu można wyko- Skomplikowałoby to znacznie procedurę Uwaga! Dwukońcówkowy mikrofon
rzystać jakikolwiek zasilacz stabilizowany strojenia układu. Ponieważ urządzenie elektretowy ma ujemną koncówkę połą-
o napięciu wyjściowym 12V o prądzie przeznaczone jest głównie do zabawy czoną z metalowym kapturkiem obudo-
wyjściowym przynajmniej 250mA. Przy i będzie wykonywane także przez niedo- wy.
zastosowaniu głośnika 4 lub 8-omowego świadczonych amatorów, autor zrezyg- Zmontowany układ należy dokładnie
należy sprawdzić, czy przy maksymalnej nował z takiej korekcji. sprawdzić. Najszęstszymi błędami jest
głośności zasilacz utrzymuje przepisane Dwa ciche dodatkowe tony praktycz- wlutowanie odwrotnie kondensatórów
napięcie 12V. nie nie przeszkadzają. elektrolitycznych (końcówka dodatnia
Bardziej zaawansowany elektronik, jest dłuższa), niewłaściwe wlutowanie
Możliwości zmian
który chciałby zmniejszyć wspomniany rezystorów wynikające z błędnego od-
(dla zaawansowanych)
przesłuch, może spróbować wymieniać czytania kodu paskowego, oraz odwrot-
egzemplarze układów U2 i U3. Może też ne wlutowanie (włożenie) układów scalo-
Jak wynika z zasady pracy modulatora
zrównoważonego, sygnał na jego wy- wprowadzić obwód kompensacji napię- nych. Na płytce zaznaczono wycięcie-
cia niezrównoważenia z potencjomet- klucz, wskazujące położenie układu sca-
jściu nie zawiera żadnego z sygnałów
wejściowych, a tylko produkty ich mie- rem montażowym włączonym między lonego. Wyczerpujące informacje na te-
masę a plus zasilania, i rezystorem mat rezystorów i kodu paskowego moż-
szania (mnożenia). W rzeczywistości
o oporności około 1MW włączonym mię- na znalez
ć w EdW 2/96 na stronach 56,
układy obu modulatorów z rysunku 1 nie
są idealnie zrównoważone. Dla osiągnię- dzy suwak a wejście nieodwracające 57, a informacje o oznaczniu kondensa-
cia możliwie dobrych wyników, zastoso- kostki modulatora. torów - w EdW 5/96 na stronach 54
W sumie jednak głównym z
ródłem i 55.
wano tam rezystory o tolerancji 1%. Ale
w układzie występuje jeszcze kilka in- niezrównoważenia są szkodliwe pojem- Do zmontowanego i dokładnie spraw-
nych czynników, które psują to zrówno- ności (montażowe i pojemności wejść dzonego układu można podłączyć głośnik
ważenie (na przykład napięcie niezrów- kostek), które powodują, że zbocza syg- i zasilacz. Przy dołączaniu napięcia zasila-
noważenia - offset - wzmacniaczy opera- nału na wyjściu modulatora nie są tak os- jącego należy zwracać uwagę na biegu-
tre, jak pokazuje rysunek 3c. nowość - przy odwrotnym połączeniu
cyjnych). W efekcie na wyjściu każdego
mieszacza występuje niewielki, ale za- Można spróbować to jeszcze popra- układ może zostać nieodwracalnie
uważalny przesłuch częstotliwości noś- wić zmniejszając rezystancje R10, R11, uszkodzony.
10 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 3/97
Projekty AVT
Projekty AVT
Projekty AVT
Projekty AVT
Projekty AVT
i sprawdzą oscyloskopem przebiegi na
wyjściach poszczególnych kostek.
WYKAZ ELEMENTÓW
WYKAZ ELEMENTÓW
WYKAZ ELEMENTÓW
WYKAZ ELEMENTÓW
WYKAZ ELEMENTÓW
Przy braku oscyloskopu trzeba wylu-
Rezystory
Rezystory
Rezystory
Rezystory
Rezystory
C9, C15: 15nF foliowy MKT lub
tować rezystor R24 i podać na potencjo-
MKSE
R1: 1kW
metr PR1 sygnał z wyjścia kostki U1A.
C10, C14: 68pF ceramiczny
R2, R9, R16, R33, R42: 100kW
Tor sygnału składa się wtedy z przed-
C18, C19, C21, C22, C30: nie
R3, R27, R32, R34: 10kW
wzmacniacza (U1A) i wzmacniacza mocy
montować *
R4, R47: 4,7kW
(U4B + tranzystory). Sygnał z mikrofonu
C20, C24: 22�F/16V
musi być dobrze słyszalny w głośniku.
R5...R8, R35: 33kW
C23, C26: 100�F/10V Następnie należy na potencjometr PR1
R10...R12, R17...R19: 12,1kW 1%
podawać sygnał z kolejnych wyjść kos-
C25: 220�F/10V
(8,86...15,4kW 1%)
tek (wzmacniaczy operacyjnych i genera-
C27...C29: 100nF ceramiczny
R13, R20: 1,8kW
tora).
Półprzewodniki
Półprzewodniki
Półprzewodniki
Półprzewodniki
R14, R21: 7,5kW Półprzewodniki
Przy prawidłowej pracy, poziomy syg-
T3: BD136...BD140
R15, R24: 1,5kW
nałów na wyjściach kolejnych wzmacnia-
T6: BD135...BD139
R22, R23, R45, R46: 43kW
czy operacyjnych są zbliżone (różnią się
U1...U4: TL082
R26, R31: 6,8kW
nie więcej niż dwukrotnie).
U5: CMOS 4066
R28, R29: 2,2kW
Wykorzystanie urządzenia
R36...R41, R43, R44: nie U6: CMOS 4069
Dla wykorzystania możliwości układu,
montować *
D1, D2, T1, T2, T4, T5: nie
przetwarzane sygnały nie powinny być
montować *
PR1: 10kW B potencjometr
zbyt małe. W praktyce optymalną odleg-
obrotowy
Różne
Różne
Różne
Różne
Różne
łość od mkrofonu można określić na
PR3, PR2: 10kW A potencjometr
SP1: głośnik 4...25W *
słuch, sprawdzając, kiedy pojawią się
montażowy
M1: mikrofon elektretowy
zniekształcenia. Odległość ta powinna
Kondensatory
Kondensatory
Kondensatory
Kondensatory
Kondensatory
dwukońcówkowy
wynosić od kilku do kilkunastu centymet-
C1, C11, C17: 10nF foliowy MKT
podstawki pod układy scalone
rów.
lub MKSE
pokrętło potencjometru PR1
Układ dostarczy wielu wrażeń przy
C2, C3, C6, C31: 220nF
próbie zaśpiewania jakiejś piosenki -
C4, C5: 2,2nF foliowy MKT lub
przesuwanie częstotliwości psuje także
* Uwaga! Głośnik SP1 oraz
MKSE
harmonię - zachęcam do prób przy róż-
elementy R36...R41, R43, R44,
C7, C12, C16, C32: 47nF foliowy nych przesunięciach częstotliwości. Cie-
C18, C19, C21, C22, C30, D2,
kawym efektem będzie zwiększenie
MKT lub MKSE
D1, T1, T2, T4, T5 nie wchodzą
wzmocnienia (przez zwiększenie wartoś-
w skład zestawu AVT-2134.
C8, C13: 3,3nF foliowy MKT lub
ci R42 nawet do 1MW) i wykonanie swe-
MKSE
go rodzaju elektronicznej papugi, czy
przedrzez
niacza. Co prawda układ nie
Dobrze jest sprawdzić pobór prądu Płytkę można umocować w dowolnej wprowadza opóz
nienia, ale usłyszenie
w spoczynku - prąd ten nie powinien być obudowie, na przykład KM60. własnego oryginalnego i przesuniętego
większy, niż 40mA. Po pojawieniu się głosu daje naprawdę dziwne wrażenie.
Odszukiwanie błędów
sygnału w głośniku prąd będzie wzras- Trochę trudniejsza jest sprawa wyko-
tał, zależnie od oporności użytego Nie da się przewidzieć wszystkich rzystania transofonu do współpracy
głośnika. możliwych błędów i pomyłek. Na przy- z aparatem telefonicznym. Tu trzeba ru-
Już przy pierwszym włączeniu, przy kłąd autor przy uruchomianiu modelu tra- szyć głową i być może wykonać jakieś
mówieniu do mikrofonu z odległości oko- fił na uszkodzony mikrofon, który wpraw- pudełko wypełnione materiałem dz
wię-
ło 5...15cm, z głośnika powinien za- dzie pracował, ale dawał bardzo mały kochłonnym, umożliwiające sprzężenie
brzmieć przetworzony dz
więk. sygnał. W przypadku jakichkolwiek trud- akustyczne głośnika transofonu i mikro-
Układ zmontowany ze sprawnych ele- ności z uruchomieniem urządzenia nale- telefonu, aby do mikrofonu nie docierał
mentów nie wymaga uruchomiania, wy- ży przede wszystkim sprawdzić, czy na oryginalny głos rozmówcy.
starczy tylko ustawić częstotliwości ge- rezystorze R28 rzeczywiście występuje Wykorzystanie interfejsu telefonicz-
neratorów. połowa napięcia zasilającego (ą1V). Jeśli nego, opisanego w tym numerze EdW,
Posiadacze częstotliwościomierza nie, należy kolejno wyjmować kostki byłoby rozwiązaniem ciekawym, ale
(lub multimetru z częstościomierzem) z podstawek i sprawdzić, czy błąd ten sprzecznym z obowiązującymi przepi-
ustawią teraz za pomocą PR2 częstotli- jest związany z którąś z nich. Jeśli nie, sami.
wość pierwszego generatora w grani- pozostaje żmudne wylutowywanie kolej- Chętnie zaprezentujemy w EdW przy-
cach 3,7...4kHz. Częstotliwość drugiego nych elementów dołączonych do obwo- kłady wykorzystania transofonu, prak-
generatora można ustawić za pomocą du sztucznej masy. tycznie sprawdzone przez naszych Czy-
PR3 według upodobania, uzyskując od- Jeśli napięcie sztucznej masy jest telników.
powiednie przesunięcie częstotliwości. dobre, należy sprawdzić działanie kolej- Czekamy również na wszelkie uwagi
Osoby nie posiadające częstościomie- nych bloków. Można to zrobić wstępnie dotyczące opisanego urządzenia.
rza dobiorą ustawienie potencjometru za pomocą woltomierza - napięcia na wy- W przypadku zainteresowania, przedsta-
PR2 metodą na słuch. Trzeba po prostu jściach wszystkich kostek (z wyjątkiem wimy także układ o dużo lepszych para-
znalez
ć takie jego ustawienie, w którym U4A) powinny być zbliżone do połowy metrach, wykonany przy użyciu prze-
efekt z głośnika będzie najlepszy. Nie ma napięcia zasilającego (ą1V). Jeśli jest ina- suwników fazy i analogowych układów
co się bać - nic się nie zepsuje, co najwy- czej trzeba odszukać przyczynę. mnożących.
żej dz
więk będzie dodatkowo zniekształ- Posiadacze generatora i oscyloskopu
Piotr Górecki
Piotr Górecki
Piotr Górecki
Piotr Górecki
Piotr Górecki
cony. podadzą sygnał na wejście mikrofonowe
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 3/97 11