Zasada działania oczyszczalni ścieków http://www.publikacje.hdwao.pl/oczyszczalnie_sciekow/
Zasada działania oczyszczalni ścieków
Haba RL oczyszczalnie Szwedzkie oczyszczalnie Rzeka nie jest ściekiem Systemy Napowietrzania
małe oczyszczalnie, separatory szwedzkie przydomowe Chcesz kąpać się w polskich Nowość! Dyfuzory pokryte PTFE
zło\
a biologiczne, filtry roślinne oczyszczalnie ścieków z rzekach Działaj teraz! wydłu\
ają ich \
ywotność i
www.haba.com.pl pojedynczym drena\
em www.greenpeace.org/poland/wisla trwałość.
www.ekodren.pl www.stamfordscientific.pl
Zasada działania oczyszczalni ścieków
Brak wody mo\
e być najwa\
niejszą kwestią, z którą ludzkość będzie miała do czynienia w najbli\
szej
przyszłości...
Nie wystarczy myśleć o dzisiejszych potrzebach; ponosimy wielką odpowiedzialność wobec przyszłych
pokoleń, które rozliczą nas z naszego zaanga\
owania dla zachowania bogactw naturalnych powierzonych
nam przez Stwórcę, tak abyśmy je traktowali z troską i szacunkiem....
JAN PAWEA
II( lipiec, 2000 )
Woda nie jest produktem komercyjnym takim jak ka\
dy inny, lecz raczej dobrem, które musi być
chronione, bronione i traktowane jak dziedzictwo...
Parlament Europejski i Rady Unii Europejskiej
"Ustanowienie ram dla działalności Wspólnoty w dziedzinie polityki wodnej"
Dyrektywa 2000/60/EC
DLACZEGO TRZEBA BUDOWAĆ OCZYSZCZALNIE ŚCIEKÓW?
Oczyszczalnie ścieków słu\
ą ochronie zdrowia, \
ycia, środowiska oraz chronią zasoby czystej wody, która
będzie wykorzystana przez przyszłe pokolenia.
Nie wszyscy rozumieją potrzebę oczyszczania ścieków pochodzących z gospodarstw domowych. W
Polsce ju\
około 50% gospodarstw jest dołączonych do sieci wodociągowych. Tylko 3% gospodarstw jest
podłączonych do kanalizacji z oczyszczalnią ścieków.
Myjąc naczynia, piorąc, spłukując toaletę wytwarzamy ogromne ilości ścieków, które zagra\
ają naszemu
zdrowiu, czasami \
yciu, a tak\
e gro\
ą zanieczyszczeniem zasobów wody, z których jest ona pompowana
do wodociągu. Oprócz ścieków "domowych" często mamy do czynienia ze ściekami pochodzącymi z
powstających na wsi małych przedsiębiorstw, ośrodków zdrowia, szpitali, urzędów i szkół.
DLACZEGO TRZEBA OCZYSZCZAĆ ŚCIEKI?
nie oczyszczane ścieki stanowią zagro\
enie dla zdrowia, a czasami nawet dla \
ycia mieszkańców,
poniewa\
nie oczyszczane ścieki zagra\
ają środowisku naturalnemu, w tym szczególnie zagro\
one
są zasoby wody będące z
ródłem dla wodociągów,
ze względów estetycznych: nie czyszczone ścieki brzydko pachną, a wyciekając na ulicę są
przenoszone na butach wraz ze wszystkimi groz
nymi dla zdrowia mikroorganizmami,
szczególnie wa\
ne dla warunków polskich zagra\
ają zanieczyszczeniem bardzo ograniczonych
zasobów wodnych.
CZYM S
ŚCIEKI?
W skład ścieków wchodzi woda odpływająca z ubikacji, ze zlewów kuchennych, z pralki. Ścieki
odpływają zarówno z domów mieszkalnych jak i ze szkół, szpitali i budynków biurowych. Jeśli w
miejscowości znajduje się jakiś zakład produkcyjny, np. mała masarnia, czy mleczarnia - w skład ścieków
wchodzą równie\
ścieki z tych zakładów.
Niektóre systemy kanalizacyjne dopuszczają dopływ do ścieków tak\
e wód deszczowych spływających
ulicami. W takich przypadkach w skład ścieków wchodzą równie\
wszelkiego rodzaju śmiecie, olej
wyciekający z silników samochodowych, chemikalia (jak środki ochrony roślin, rozpuszczalniki i farby
1 z 11 2008-07-31 21:31
Zasada działania oczyszczalni ścieków http://www.publikacje.hdwao.pl/oczyszczalnie_sciekow/
wyciekające z opakowań składowanych na placach), spłukiwane z ulic i placów przez deszcz.
CO POWODUJE, śE ŚCIEKI S
TAK NIEBEZPIECZNE?
Odchody ludzkie oraz zwierzęce mogą zawierać mikroorganizmy chorobotwórcze. Mogą one dostać
się do ścieków ze szpitala oraz pochodzić od osób, które są ich nosicielami, (chocia\
same nie są
chore najczęściej nawet nie zdają sobie sprawy, \
e są nosicielami mikroorganizmów
chorobotwórczych).
y
ródłem zanieczyszczeń mogą być równie\
odchody zwierzęce spłukane z ulicy bądz
z masarni.
Wszelkiego rodzaju środki chemiczne. Szczególnie groz
ne są wszelkiego rodzaju środki ochrony
roślin, czy rozpuszczalniki.
Ścieki prędzej czy póz
niej dopływają do wód gruntowych lub rzek, stawów i jezior. Powoduje to
zagro\
enie dla zdrowia, a często utratę z
ródła czystej wody niejednokrotnie u\
ywanej do
zaopatrywania wodociągu wiejskiego.
Ró\
ne z
ródła zanieczyszczeń wód gruntowych i powierzchniowych na terenach wiejskich
JAK BAKTERIE CHOROBOTWÓRCZE ZE ŚCIEKÓW MOG
BYĆ PRZENOSZONE NA
LUDZI?
Dzieje się to w ró\
ny sposób.
Po pierwsze - poprzez bezpośredni kontakt ze ściekami, które wypływają na ulicę lub poprzez
chodzenie po polu, na które wypompowano ścieki z szamba. Często dzieje się to w czasie kąpieli w
rzece, stawie lub jeziorze, do których mieszkańcy wsi odprowadzają ścieki bezpośrednio "rurką" lub
pośrednio z "dziurawych szamb" do wody gruntowej, która następnie dopływa do jezior i rzek.
Często zwierzęta domowe wypasane są tam, gdzie wypływają ścieki. W kału\
ach ścieków taplają
się kaczki i grzebią kury (jajka są potem sprzedawane na bazarze lub w sklepach), a czasami nawet
bawią się nimi dzieci.
Po drugie - choroby mogą być przenoszone przez muchy, które siadają na zanieczyszczonych
ściekami miejscach, a potem na produktach \
ywnościowych w domu.
Po trzecie - poprzez picie napojów sporządzanych z zanieczyszczonej wody, spo\
ywanie warzyw z
ogródków podlewanych nie oczyszczonymi ściekami, oraz spo\
ywanie innych produktów
\
ywnościowych, które w jakiś sposób miały kontakt ze ściekami.
2 z 11 2008-07-31 21:31
Zasada działania oczyszczalni ścieków http://www.publikacje.hdwao.pl/oczyszczalnie_sciekow/
AquaEco Oczyszczalnie Systemy Napowietrzania
Przydomowe Oczyszczalnie Ścieków Nowość! Dyfuzory pokryte PTFE wydłu\
ają
Szamba,System Zagospodarowania Wody ich \
ywotność i trwałość.
NIEKTÓRE Z CHORÓB I PASOśYTÓW, (rozprzestrzeniających się poprzez nieoczyszczone ścieki).
Zagro\
enie dla zdrowia ludzi stanowią bakterie chorobotwórcze, wirusy, paso\
yty oraz ró\
nego rodzaju
grzyby. Poni\
ej wymieniono tylko kilka chorób. Jednak\
e słu\
by sanitarne i lekarze są, co jakiś czas
zaskakiwani nowymi rodzajami infekcji przenoszonych przez wodę, np. wszelkiego rodzaju infekcje
spowodowane dro\
d\
ami.
CHOROBY POWODOWANE PRZEZ BAKTERIE
Bakterie to niedostrzegalne gołym okiem organizmy odpowiedzialne za takie choroby jak tyfus, paratyfus,
dezynteria, nie\
yt przewodu pokarmowego i cholera. Objawy tych chorób są podobne. Mogą to być bóle
głowy, biegunka (czasami z krwią), bóle brzucha, gorączka, nudności i wymioty. W zale\
ności od rodzaju
bakterii objawy te mogą wystąpić od paru godzin do paru dni po zjedzeniu zaka\
onych produktów lub
kontaktu z zanieczyszczoną wodą. Często objawy chorób są bardzo łagodne, albo w ogóle nie wywołują
\
adnych reakcji. Jednak\
e ka\
dy, kto często cierpi na biegunkę lub ma nudności powinien bezzwłocznie
skontaktować się z lekarzem.
Tyfus był szczególnie groz
ny na początku dwudziestego wieku,. Dzięki szczepieniom ochronnym został w
krajach rozwiniętych prawie wyeliminowany, ale nadal jest groz
ny w krajach rozwijających się. W
styczniu 1996 roku w Algierii w mieście Ain Taya zachorowało na tyfus 910 osób. Przyczyną było
zanieczyszczenie zbiorników wodnych ściekami z uszkodzonej podczas prac budowlanych rury
kanalizacyjnej.Objawami tyfusu są wysoka gorączka, utrata apetytu, nudności, wymioty i biegunka.
Cholera - równie\
bardzo groz
na w dawnych czasach. Obecnie opanowana głównie wskutek postępu w
higienie, ale ciągle groz
na. Od 1961 roku właściwie ciągle mamy do czynienia z epidemią cholery, która
rozprzestrzenia się niezwykle szybko, szczególnie wśród gęsto zamieszkałych osiedli ludzkich
nieposiadających oczyszczalni ścieków i kanalizacji. Stwierdzono rozprzestrzenianie się tej choroby
równie\
poprzez spo\
ywanie ryb morskich złowionych w zanieczyszczonych ściekami wodach morskich.
W 1991 roku Ameryka A
acińska prze\
yła straszliwą epidemię cholery spowodowaną prawdopodobnie
zanieczyszczeniem wody morskiej ściekami wypuszczonymi przez statek chiński koło portu w Limie
stolicy Peru. Epidemia rozprzestrzeniła się szybko po kontynencie i przeniosła do Ekwadoru, Kolumbii,
Chile i Północnego Meksyku. Spowodowała śmierć 10.000 osób oraz ponad 1 milion zachorowań. Kilka
lat temu epidemia tej choroby wystąpiła na Ukrainie. Za główną jej przyczynę uwa\
a się wypływ
nieoczyszczonych ścieków do rzeki.
CHOROBY WYWOA
YWANE PRZEZ WIRUSY
Wirusy na ogół nie mogą rozmna\
ać się poza organizmem, a ścieki są dla nich wrogim lub
niesprzyjającym środowiskiem, w którym nie mogą długo prze\
yć. Jednak\
e zdarzały się przypadki
zaka\
enia \
ółtaczką zakaz
ną właśnie poprzez nieoczyszczone ścieki. Agencja Ochrony Środowiska USA
(odpowiednik naszego ministerstwa ochrony środowiska) uwa\
a, \
e w ściekach występuje około 100
rodzajów wirusów, ale ich wpływ na zdrowie ludzkie jest jeszcze nieznany.
PASOśYTY W ŚCIEKACH
Do niedawna większość Amerykanów nie zwracała uwagi na niebezpieczeństwo występowania paso\
ytów
w wodzie pitnej. Jednak\
e nagłośnione przez prasę, radio i telewizję epidemie wywołane przez paso\
yty
wzbudziły zainteresowanie tymi organizmami. Zalicza się do nich m.in. pierwotniaki, robaki paso\
ytnicze
(np. tasiemce) oraz ameby. Ameby powodowały najwięcej zaka\
eń w USA w czasach, gdy oczyszczanie
wody pitnej i ścieków nie było tak powszechne jak dzisiaj.
Jedna z epidemii była wywołana przez pierwotniak o łacińskiej nazwie Giardia Lambia, druga - opisana
poni\
ej - przez pierwotniak o łacińskiej nazwie Cryptosporidium. Jeśli wypijemy wodę zaka\
oną
paso\
ytami mogą one rozmna\
ać się w naszym organizmie powodując łagodną lub bardzo cię\
ką
3 z 11 2008-07-31 21:31
Zasada działania oczyszczalni ścieków http://www.publikacje.hdwao.pl/oczyszczalnie_sciekow/
biegunkę.
Ludzie zaka\
eni paso\
ytami wydalają je wraz z odchodami. W niesprzyjającym środowisku paso\
yty
mogą wytwarzać formy przetrwalnikowe, odporne na środki dezynfekcyjne i inne metody oczyszczania
wody pitnej. Mo\
na je likwidować poprzez gotowanie wody, ale jedynym skutecznym sposobem
zapobiegania epidemiom jest oczyszczanie ścieków oraz zapobieganie przedostaniu się nieoczyszczonych
ścieków do zasobów wodnych. W procesie oczyszczania ścieków niszczone są nawet przetrwalnikowe
formy paso\
ytów. Nieoczyszczone ścieki mogą te\
zawierać jajeczka tasiemców i glisty ludzkiej. Są one
często przyczyną zaka\
eń. Niektórymi tasiemcami mo\
na zakazić się chodząc boso po łące lub pla\
y
ska\
onej nieoczyszczonymi ściekami lub wodą zanieczyszczoną ściekami. Dostają się one do organizmu
poprzez skórę stóp (takie wypadki najczęściej mają miejsce w południowowschodniej części USA).
GRZYBICE
W Polsce powszechne są zaka\
enia ró\
nego rodzaju grzybami z grupy dro\
d\
y. Np. poprzez kąpiel w
zanieczyszczonej rzece czy jeziorze. Grzybice (choroby powodowane przez dro\
d\
e) są bardzo
dokuczliwe i trudne do wyleczenia. Szczególnie nara\
one na zaka\
enie dro\
d\
ami są delikatne tkanki
intymnych części ciała kobiet i mę\
czyzn.
INNE ZAGROśENIA ZWI
ZANE Z BRAKIEM OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW
Razem z nieoczyszczonymi ściekami do wód dostają się du\
e ilości związków fosforu i azotu. Związki te
"u\
yz
niają" wodę i powodują gwałtowny rozwój ró\
nego rodzaju glonów. Glony (algi) zu\
ywają tlen
rozpuszczony w wodzie powodując masowe śnięcie ryb. Rozkładając się glony wydzielają niemiły zapach
oraz zmieniają smak wody. Niektóre glony są toksyczne dla ludzi. Zbyt wielka ilość związków azotu mo\
e
być równie\
niebezpieczna dla ludzi. Powodują one methemoglobinemię (tzw. sinicę). Choroba ta
spowodowana jest tym, \
e krew nie przenosi do komórek odpowiedniej ilości tlenu. Jest ona szczególnie
niebezpieczna dla małych dzieci. Przypuszcza się równie\
, \
e związki azotu mogą powodować poronienia.
Szkodliwe dla ludzi są równie\
niektóre metale zawarte w ściekach pochodzących z zakładów
przemysłowych. Inne substancje toksyczne mogą dostać się do ścieków z zakładów przemysłowych albo z
ulic spłukiwanych przez wodę deszczową. Do substancji tych nale\
ą pestycydy i inne chemikalia jak
benzen, fenol, chlorki, związki chloru, węgla, wodoru, (czyli wszelkiego rodzaju farby i rozpuszczalniki).
W JAKI SPOSÓB OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW ZAPOBIEGA PRZENOSZENIU CHORÓB
ZAKAy
NYCH?
Oczyszczanie ścieków składa się z kilku procesów, które usuwają lub neutralizują ogromną cześć
substancji szkodliwych i uśmiercają organizmy chorobotwórcze występujące w ściekach. Pierwszy z nich
usuwa zanieczyszczenia występujące w postaci cząstek stałych. Ten pierwszy stopień oczyszczania to
filtrowanie lub przetrzymanie ścieków w zbiorniku tak, aby cząstki stałe mogły opaść na dno. W ściekach
(przy dostępie tlenu) rozwijają się po\
yteczne bakterie, które rozkładają substancje zawarte w ściekach.
Dalsze oczyszczanie zale\
y od rodzaju dopływających ścieków. Zwykle jest to połączony proces filtracji z
oczyszczaniem biologicznym (a więc przy pomocy samoczynnie rozwijających się bakterii). Takie
oczyszczanie jest wystarczające, gdy mamy do czynienia ze ściekami pochodzącymi tylko z gospodarstwa
domowego. W większych oczyszczalniach ścieki mogą (czasami muszą) być poddawane procesowi
oczyszczania chemicznego.
Osady pochodzące ze ścieków (np. osad usuwany, co jakiś czas z dna osadników gnilnych często
nazywanych szambami) są poddawane procesom oczyszczania chemicznego, suszone (często w wysokiej
temperaturze by zabić organizmy chorobotwórcze) lub kompostowane. W dalszym procesie mogą one być
u\
ywane jako nawóz do utrzymania zieleni miejskiej, hodowli drzew, a nawóz wyprodukowany ze
ścieków w odpowiednich warunkach mo\
e być u\
ywany w rolnictwie.
NIEOCZYSZCZANE ŚCIEKI S
GROy
NE RÓWNIEś W WYSOKO ROZWINI
TYCH
KRAJACH
Amerykanie zwracają niewielką uwagę na to, co dzieje się ze ściekami z ich domów, a kran i
nieograniczony dostęp do czystej wody uwa\
ają za rzecz zupełnie naturalną. Cholera i inne choroby, które
4 z 11 2008-07-31 21:31
Zasada działania oczyszczalni ścieków http://www.publikacje.hdwao.pl/oczyszczalnie_sciekow/
rozprzestrzeniają się głównie z powodu braku oczyszczalni ścieków są postrzegane jako zagro\
enie dla
innych, ni\
ej rozwiniętych krajów. śe tak nie jest, \
e zaniedbania są niebezpieczne, \
e choroby te i inne są
groz
ne dla wszystkich potwierdza raport Amerykańskiej Akademii Mikrobiologii opublikowany w maju
1996 roku. Raport ten, zatytułowany "Globalne obni\
enie mikrobiologicznego bezpieczeństwa wody;
wezwanie do działania", ocenia, \
e na świecie 80% chorób zakaz
nych spowodowanych jest kontaktem lub
u\
ywaniem zanieczyszczonej wody. Choroby powodujące biegunkę przenoszone poprzez zaka\
oną wodę
zabijają około 2 milionów dzieci i są przyczyną około 900 zachorowań rocznie.
Raport zawiera szereg wniosków oraz wskazówek jak poprawić jakość wody. Podkreśla konieczność
edukacji rządów, samorządów i społeczeństw w dziedzinie ryzyka zachorowań na choroby zakaz
ne
wywoływane zanieczyszczoną wodą. Przykłady ostatnich masowych zachorowań w Wielkiej Brytanii,
Kanadzie oraz w USA (w stanach Milwaukee i Wisconsin) wywołanych pierwotniakiem o łacińskiej
nazwie Cryptosporidium pomagają zrozumieć ryzyko występujące w krajach rozwiniętych. Pierwotniak
ten pochodzący z kału ludzkiego i zwierzęcego przedostał się do wody pitnej. Raport zalicza epidemię
cryptosporidiosy (nazwa choroby pochodzi od nazwy ww. pierwotniaka) w Milwaukee w 1993 roku do
największych zanotowanych w USA chorób wywołanych przez zanieczyszczoną wodę. Zaka\
eniu uległo
około 400 tysięcy ludzi (około jedna czwarta mieszkańców). Choroba okazała się śmiertelna dla 104 osób.
Jednak\
e większość epidemii, jakie wystąpiły w USA spowodowane były zanieczyszczeniami studni
indywidualnych lub zanieczyszczeniami wody w wodociągach w małych miejscowościach. Najczęściej
przyczyną było zanieczyszczenie wody ściekami.
ZASADA DZIAA
ANIA OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW
Oczyszczanie mechaniczne
Pierwszym etapem oczyszczania ścieków jest oczyszczanie mechaniczne. Podlegają mu ciała
nierozpuszczalne, czyli zanieczyszczenia zawieszone w wodzie. W oczyszczalniach mechanicznych
wykorzystuje się procesy cedzenia, filtrowania, osiadania (sedymentacji) i wznoszenia (flotacji). W
oczyszczalniach pierwszego stopnia usuwa się ze ścieków: większe ciała stałe, tzw. skratki; cząstki
ziemiste, a przede wszystkim piasek; zawiesiny opadające, tj. osady wstępne; zawiesiny flotujące, tj. oleje
i tłuszcze. W oczyszczalni pierwszego stopnia mo\
e być przeprowadzone odświe\
anie ścieków, przez ich
napowietrzanie w kanałach dopływowych, piaskownikach, wydzielonych częściach osadników wstępnych
lub w specjalnych zbiornikach. W miarę potrzeby mo\
e być tu równie\
wykonywane chlorowanie
ścieków.
Wydzielanie ciał stałych
Do wydzielenia ze ścieków skratek słu\
ą przede wszystkim kraty i niekiedy sita. Kraty dzieli się na
rzadkie, średnie i gęste oraz na oczyszczane ręcznie i oczyszczane mechanicznie. Wydzielone skratki
przerabia się lub likwiduje przez kompostowanie, fermentację, spalanie lub rozdrabnianie i zawrócenie do
dopływu ścieków. Mogą one być niekiedy przerabiane wspólnie z osadami ściekowymi. W przypadku
niezbyt du\
ych ilości skratek mo\
na zastosować kraty koszowe z mechanicznym usuwaniem skratek. Do
przeróbki skratek z du\
ych zespołów krat stosuje się rozdrabniarki wolnostojące lub zanurzone.
Rozdrabniarki dzieli się na młotkowe, no\
owe oraz wirowe. Sita dynamiczne znalazły praktyczne
zastosowanie przy mechanicznym oczyszczaniu ścieków z ferm, fabryk celulozy i papieru oraz niektórych
rodzajów ścieków z zakładu przemysłu spo\
ywczego. Do oczyszczania niektórych ścieków
przemysłowych i wydzielania części stałych z gnojownicy stosuje się sita statyczne, zwane popularnie
sitami szczelinowymi albo szczelinowo - łukowymi.
Usuwanie za ścieków zawiesin opadających
Zawiesiny drobne redukuje się w procesie sedymentacji. Rozró\
nia się umownie zawiesiny opadalne
ziarniste oraz kłaczkowate. Zawiesiny opadalne ziarniste opadają z jednakową prędkością i mogą
spowodować powstanie cementujących powłok trudnych do usunięcia. Du\
o zanieczyszczeń ziarnistych,
określanych umownie jako piasek, zawierają ścieki miejskie oraz wody ściekowe z zakładów przemysłu
rolno spo\
ywczego. Do grupy zawiesin ziarnistych zalicza się równie\
\
u\
el, koksik, cząstki węgla oraz
ró\
ne nasiona. Zawiesiny ściekowe kłaczkowate charakteryzuje niejednakowa prędkość opadania. Do
osadów kłaczkowatych zalicza się na przykład wodorotlenek \
elazowy, osad czynny oraz bardzo drobny
miał węglowy. Do usuwania ze ścieków zawiesin ziarnistych słu\
ą piaskowniki, natomiast do wydzielania
5 z 11 2008-07-31 21:31
Zasada działania oczyszczalni ścieków http://www.publikacje.hdwao.pl/oczyszczalnie_sciekow/
zawiesin kłaczkowatych - osadniki czyli odkryte zbiorniki. Zawiesiny osadzają się w zbiornikach pod
wpływem własnego cię\
aru.
Odtłuszczanie ścieków
Niektóre zanieczyszczenia mo\
na wydzielić ze ścieków przez ułatwienie im wypłynięcia na powierzchnię.
Stąd w postaci ko\
ucha mogą być łatwo usunięte. Dotyczy to tych zawiesin, których cię\
ar właściwy jest
mniejszy od wody, a więc przede wszystkim tłuszczów i olejów. Zawiesiny tego rodzaju występują w
ściekach z zakładów przemysłu wełnianego, wytwórni kleju, fabryk tłuszczów spo\
ywczych, zakładów
utylizacyjnych, rzez
ni i przetwórni mięsnych, przetwórni rybnych, restauracji, pralni, warsztatów
samochodowych, z zakładów petrochemicznych, petrochemicznych baz i stacji przechowywania oraz
rozdziału produktów naftowych. Ogólną zasadą jest dą\
enie do usuwania tłuszczów i olejów w miejscu
powstawania ścieków. Do wydzielania tłuszczów i olejów ze ścieków stosowane są odtłuszczacze. Zasada
działania tych urządzeń polega na wykorzystaniu procesu wznoszenia, tzw. flotacji. Ka\
dy zbiornik, w
którym następuje zmniejszenie prędkości przepływu ścieków, mo\
e spełnić rolę odtłuszczacza.
Odtłuszczacze mo\
emy podzielić na: urządzenia działające bez udziału czynników wspomagających,
określane potocznie jako łapacze lub separatory tłuszczów i olejów oraz na odtłuszczacze napowietrzne.
Odtłuszczacze mogą być budowane jako jednokomorowe i wielokomorowe, o przepływie poziomym lub
pionowym. Najprostsze urządzenia jednokomorowe są z zasady wmontowywane w system kanalizacji
wewnętrznej obiektu. Odtłuszczacze o przepływie poziomym instalowane są na poszczególnych działach
produkcji w celu odzyskania surowca. Ścieki zawierające tłuszcze są z łapaczy oddziałowych
odprowadzane oddzielną wewnątrzzakładową siecią do odtłuszczaczy wielokomorowych.
Wstępne napowietrzanie ścieków
Jest to proces pomocniczy, którego zadaniem jest przygotowanie ścieków do dalszego oczyszczania lub
bezpośredniego rolniczego wykorzystania. Dzięki wstępnemu napowietrzaniu wzmaga się flokulację
zawiesin, usuwanie gazu, flotację tłuszczów i innych lekkich substancji, a przede wszystkim zwiększa się
w ściekach ilość tlenu. Powietrze doprowadza się od dołu komór.
Wstępne fizyko-chemiczne oczyszczanie ścieków
Istnieje dość du\
a grupa ścieków przemysłowych, o składzie fizyko-chemicznym nie odpowiadającym
warunkom stosowania ich do nawodnień w rolnictwie. Niektóre z tych ścieków uzdatnia się stosując
wstępne oczyszczanie fizyko-chemiczne. Działając substancjami chemicznymi na ścieki mo\
na uzyskać:
zobojętnienie ścieków, wydzielenie ze ścieków substancji stałych, które nie mogły być usunięte przez
zwykłe mechaniczne klarowanie, wydzielenie ze ścieków substancji organicznych, koloidalnych i
związków rozpuszczalnych, przede wszystkim soli metali cię\
kich, odka\
enie ścieków, usunięcie
przykrego zapachu, utlenienie substancji ściekowych. W technologii przygotowania ścieków
przemysłowych do rolniczego wykorzystania jako wstępne chemiczne oczyszczanie mo\
e być
zastosowana: koagulacja, zobojętnienie, sorpcja i wymiana jonowa, utlenianie środkami chemicznymi.
Koagulacja i nawapnianie ścieków
Dla wielu ścieków przemysłowych ju\
samo zmieszanie ścieków z ró\
nych działów produkcji o
zró\
nicowanym pH, prowadzić mo\
e do samorzutnej koagulacji, bez stosowania dodatkowych środków
koagulacyjnych. Jako koagulanty stosuje się zwykle chlorki i siarczany \
elazowe i \
elazawe oraz siarczan
glinu i wapno. Proces koagulacji mo\
na usprawnić stosując flokulanty. Szczególnym przypadkiem
koagulacji jest nawapnianie ścieków, dające w efekcie neutralizację kwasów nieorganicznych i
organicznych. W wyniku neutralizacji następuje wytrącanie nierozpuszczalnych soli wapniowych i
wskutek tego zmniejszanie ładunku zanieczyszczeń. Wapnowanie prowadzi równie\
do koagulacji
koloidalnych składników ścieków, co dodatkowo zmniejsza ilość zanieczyszczeń. Do wapnowania mo\
na
stosować kamień wapienny, suche sproszkowane wapno palone, mleko wapienne lub wodę wapienną.
Je\
eli dopływ ścieków jest nierównomierny koagulację mo\
na wykonywać w zbiornikach
wyrównawczych. W większości przypadków koagulację przeprowadza się w wydzielonych urządzeniach
oczyszczalni, składających się ze zbiorników do przygotowania roztworów koagulanta i komór reakcji,
wyposa\
onych w mieszadła.
6 z 11 2008-07-31 21:31
Zasada działania oczyszczalni ścieków http://www.publikacje.hdwao.pl/oczyszczalnie_sciekow/
Zobojętnianie ścieków
Kwaśne lub alkaliczne ścieki powstają w bardzo wielu procesach produkcyjnych. Niektórych ścieków
przemysłowych ze względu na ich bardzo kwaśny lub zasadowy odczyn nie mo\
na bezpośrednio u\
ywać
do nawodnień. Szczególnie niebezpieczne dla środowiska glebowego i uprawianych roślin są ścieki silnie
alkaliczne. Zanim ustali się sposób neutralizacji ścieków, nale\
y przeanalizować mo\
liwość
wyeliminowania szkodliwego działania tych ścieków przez odpowiednie wapnowanie nawadnianej nimi
gleby. Ścieki kwaśne zobojętnia się w następujący sposób:
- mieszając ścieki kwaśne z zasadowymi
- neutralizując je chemikaliami
- przepuszczając przez zło\
a zasadowe, filtry wypełnione np.CaCO3MgO lub dolomit pra\
ony w
temperaturze około 450 st.
- wpuszczając je do stawów aeracyjnych z mo\
liwością kilkudniowego przetrzymania
- rozcieńczając je wodą rzeczną o odczynie lekko zasadowym lub nawet obojętnym.
Ścieki przemysłowe o odczynie zbyt zasadowym mogą być uzdatniane w następujący sposób:
- przez przepuszczanie przez nie gazów spalinowych
- przez neutralizację kwasami
- przez przesączenie ich przez filtr gruntowy
Sorpcja i wymiana jonowa
Procesy sorpcyjne są wykorzystywane głównie do usuwania ze ścieków przemysłowych substancji
ucią\
liwych albo do odzyskiwania cennych substancji. Proces sorpcji prowadzić mo\
na w warunkach
statycznych oraz w warunkach dynamicznych - filtrach sorpcyjnych. Jako sorbentów u\
ywa się najczęściej
popiołów lotnych, szlaki, torfu, węgla, koksu i rudy darniowej. Aby odzyskać ze ścieków substancje cenne
u\
ywa się węgla aktywnego, \
elu krzemionkowego, sorbentów i jonitów syntetycznych. Wymieniacze
jonowe nadają się do oczyszczania ścieków z zakładów galwanotechnicznych, z rafinacji miedzi oraz wód
dołowych z kopalń rudy miedzi. Trujące związki arsenu, boru, chromu, ołowiu itp. strącane są chemicznie.
Utlenianie środkami chemicznymi
Do utleniania chemicznego stosuje się głównie chlor, wapno chlorowane, podchloryny i dwutlenek chloru
oraz ozon. Tylko wtedy, gdy chlorowanie stosuje się jako proces dezynfekcyjny, wykonuje się je w
końcowym etapie oczyszczania ścieków. Je\
eli ścieki zawierają du\
o amoniaku nie mo\
na stosować
utleniana chlorem. Chlor znajduje zastosowanie w dezynfekcji. Do odka\
ania ścieków stosuje się chlor
gazowy, wapno chlorowane lub podchloryn sodu (NaClO).
Biologiczne oczyszczanie ścieków w środowisku wodnym
Biologiczne sposoby oczyszczania ścieków polegają głównie na utlenianiu (spalaniu na mokro).
Najistotniejsze znaczenie w tym procesie odgrywają bakterie tlenowe (aerobowe). Proces oczyszczania w
warunkach tlenowych polega na zatrzymaniu przez powierzchnię mikroorganizmów zanieczyszczeń
organicznych, rozpuszczonych lub koloidalnych, zawartych w ściekach. Mikroorganizmy te mogą
występować jako skupisko w postaci błony biologicznej lub osadu czynnego. Część zatrzymanych ze
ścieków zanieczyszczeń jest utleniana, w wyniku czego powstaje woda i dwutlenek węgla, pozostała część
jest asymilowana i wykorzystywana do przyrostu \
ywej masy mikroorganizmów. Następnie część lub
całość zsyntetyzowanej substancji \
ywej ulega autooksydacji. Biologiczne oczyszczanie ścieków odbywa
się przy udziale enzymów wydzielonych przez mikroorganizmy biorące czynny udział w procesie
oczyszczania. Najwa\
niejszymi produktami procesów utleniania są bezwodniki kwasu węglowego,
azotowego i siarkowego. Poniewa\
ścieki zawierają dostateczną ilość związków zasadowych, bezwodniki
tych kwasów wytwarzają sole rozpuszczalne: węglany, azotany i siarczany. Jedynie część dwutlenku
węgla jako gaz pozostaje w roztworze lub z niego uchodzi. Podczas biologicznego oczyszczania ścieków
rozkładowi ulega 45-80% zanieczyszczeń organicznych. Pozostała ilość substancji organicznych,
organicznych postaci błony biologicznej ze złó\
lub osadu czynnego, dostaje się do osadników wtórnych,
wtórnych następnie przerabiana jest jako osad. W oczyszczalni biologicznej sztucznej w środowisku
wodnym następuje nitryfikacja azotu - utlenienie N do organicznego NO3. Przy niedostatecznym
7 z 11 2008-07-31 21:31
Zasada działania oczyszczalni ścieków http://www.publikacje.hdwao.pl/oczyszczalnie_sciekow/
zaopatrzeniu w tlen w procesie oczyszczania mo\
e nastąpić denitryfikacja, której wynikiem jest między
innymi wydalanie gazowego azotu do atmosfery. Do degradacji organicznych osadów ściekowych i
stę\
onych organicznych ścieków przemysłowych stosuje się metodę beztlenowego rozkładu
biologicznego. Metoda ta, określana jest jako fermentacja anaerobowa lub metanowa. W procesie
fermentacyjnym bierze tu udział bardzo ró\
norodna grupa drobnoustrojów, zdolnych do \
ycia w
warunkach beztlenowych.
Stawy ściekowe
Stawy ściekowe są to zbiorniki ziemne naturalne lub sztuczne, słu\
ące do oczyszczania ścieków o
niedu\
ym stę\
eniu łatwo rozkładających się substancji organicznych. W stawach zachodzi
samooczyszczanie ścieków w wyniku zespołu procesów fizycznych i biochemicznych, przebiegających
bądz
pod wpływem światła i tlenu oraz przy udziale mikroorganizmów wodnych, bądz
w warunkach
beztlenowych.
Stawy stabilizacyjne
Utlenianie ścieków w stawach stabilizacyjnych mo\
e zachodzić w warunkach tlenowych (stawy tlenowe),
w warunkach beztlenowych (stawy anaerobowe) oraz częściowo w warunkach tlenowych i częściowo
beztlenowych (stawy fakultatywne). W stawach tlenowych tlen dostarczany jest głównie w wyniku
fotosyntezy glonów oraz w mniejszej ilości w wyniku natleniania powierzchniowego. powierzchniowego
stawach beztlenowych oraz w dolnej strefie stawów fakultatywnych mineralizacja przebiega z udziałem
bakterii heterotroficznych. Jako stawy stabilizacyjne mogą być wykorzystywane naturalne zbiorniki i
zagłębienia terenowe lub mogą one być budowane jako zbiorniki sztuczne, na glebach o małej wartości
rolniczej.
Stawy napowietrzane
Pełne wymieszanie zawartości stawu zachodzi w stawach tlenowych, natomiast niecałkowite w stawach
fakultatywnych. Dalsze zwiększenie efektów oczyszczania biologicznego uzyskuje się przez
zaprojektowanie stawu sedymentacyjnego. Stawy napowietrzane są typowymi zbiornikami ziemnymi o
umocnionych skarpach. Do napowietrzania stawów najlepiej nadają się urządzenia mechaniczne, w
postaci wirników lub turbin. Są one umieszczane na pomostach stałych lub na pływakach.
Stawy ściekowe rybne
Oprócz oczyszczania ścieków prowadzi się w nich hodowlę ryb. Ścieki doprowadzane do stawów rybnych
nie mogą zawierać związków powierzchniowo - czynnych i toksycznych oraz muszą być dokładnie
mechanicznie oczyszczane. śyzne wody ściekowe wprowadzane do stawu powodują intensywny rozwój
planktonu, stanowiącego pokarm ryb. Nadmiary planktonu mogą być zu\
ytkowane przez zało\
enie
dodatkowo hodowli kaczek. Doprowadzalniki ściekowe do stawów w miarę mo\
liwości powinny być
wyposa\
one w urządzenia umo\
liwiające napowietrzania ścieków. Dobre równomierne rozprowadzenie i
natlenianie ścieków mogą dać urządzenia deszczujące. W okresie zimowym ścieki muszą być kierowane
na pola filtracyjne lub do stawów stabilizacyjnych.
Zło\
a biologiczne
Zło\
e biologiczne stanowi jak gdyby stos tłuczonych kamieni, \
u\
lu, koksu, a nawet elementów z tworzyw
sztucznych, uło\
ony na ruszcie z cegieł lub prefabrykowanych elementów betonowych. Zasada działania
zło\
a biologicznego jest następująca: mechanicznie oczyszczone ścieki przepuszcza się przez dobrze
napowietrzoną warstwę kruszywa, stanowiącego wypełnienie zło\
a biologicznego. Powierzchnia
wypełniacza, tj. kruszywa, pod wpływem działania ścieków pokrywa się błoną biologiczną. Procesy
biochemiczne polegają na bezpośrednim, enzymatycznym utlenianiu substancji organicznej oraz syntezie
komórek drobnoustrojów tworzących błonę biologiczną. Warunkiem pracy zło\
a biologicznego jest
zapewnienie kontaktu ścieków z błoną biologiczną oraz odpowiednie napowietrzenie zło\
a. Zło\
e
najczęściej napowietrza się wywołując ruch powietrza za pomocą ró\
nic temperatur. Ścieki doprowadzane
są na zło\
a specjalnymi urządzeniami (najczęściej zraszaczami obrotowymi). W zło\
ach zraszanych
konieczna jest ka\
dej jesieni i wiosny regeneracja błony. Proces ten zwany jest równie\
odbudowaniem
8 z 11 2008-07-31 21:31
Zasada działania oczyszczalni ścieków http://www.publikacje.hdwao.pl/oczyszczalnie_sciekow/
zło\
a.
Osad czynny
Oczyszczanie ścieków za pomocą osadu czynnego polega na zgromadzeniu niezwykle du\
ej ilości
drobnoustrojów w małej objętości i utrzymywania ich aktywności biologicznej przez sztuczne
doprowadzanie odpowiednich ilości tlenu. Zasadniczy proces oczyszczania ścieków przeprowadza się w
komorach napowietrzania. Pod wpływem napowietrzania wytwarza się tu charakterystyczny zespół
drobnoustrojów - głównie bakterii i pierwotniaków - który utrzymywany w ciągłym ruchu powoduje
powstanie kłaczków osadu czynnego. Kłaczki mają strukturę gąbczastą, dzięki czemu tworzą du\
ą
powierzchnię czynną, zdolną do sorbowania związków organicznych znajdujących się w ściekach w
postaci rozpuszczonej i koloidalnej. Sorbowane związki organiczne są zu\
ywane jako po\
ywka, następuje
przyrost liczby mikroorganizmów i wyniku procesów utleniania zwiększenie ilości związków
mineralnych.
Najwa\
niejszym elementem instalacji w oczyszczalni osadem czynnym są komory napowietrzania. W
komorach tych stosowane jest napowietrzanie powierzchniowe, od dołu, lub podpowierzchniowe. Do
napowietrzania powierzchniowego słu\
ą koła łopatkowe, szczotki stalowe, wirniki, mieszadła turbinowe.
W komorach napowietrznych sprę\
onym powietrzem, powietrze jest doprowadzane za pomocą płytek
perforowanych, rur perforowanych oraz dysz. Często stosowane jest napowietrzanie podpowierzchniowe
za pomocą rusztu systemu Inka. W celu zmniejszenia zu\
ycia energii sprę\
arki zastąpiono wentylatorami.
Uproszczone sposoby oczyszczania osadem czynnym
Uproszczone sposoby oczyszczania ścieków osadem czynnym polegają zwykle na przedłu\
onym czasie
napowietrzania przy niskim obcią\
eniu ładunkiem. Dą\
y się w ten sposób do utlenienia obcią\
eń
organicznych bez stosowania dodatkowych procesów przeróbki osadów. Oczyszczalnie stosujące sposoby
uproszczone mo\
na podzielić na dwie grupy: -rowy biologiczne -komory o przedłu\
onym czasie
napowietrzania. Rowy biologiczne stosowane są do oczyszczania małych ilości ścieków
bytowo-gospodarczych lub przemysłowych. Oczyszczalnię tego typu stanowi jeden lub kilka rowów
połączonych ze sobą, w których mieszanie, przepływ i napowietrzanie ścieków osiąga się za pomocą
ustawionej w poprzek rowu szczotki Kessenera. W celu zabezpieczenia rowu przed zamarzaniem
odbudowuje się szczotki oraz wmontowuje urządzenia podgrzewające wewnątrz ich obudowy. Komory
przedłu\
onego napowietrzania ró\
nią się od rowu biologicznego około dwukrotnie większym obcią\
eniem
ściekami. Typowym rozwiązaniem są komory napowietrzania zespolone z osadnikiem wtórnym.
Separatory "Bluewater" wielkopolska
NAVOTECH In\
ynieria Środowiska produkcja, nowoczesne przydomowe oczyszczalnie 10
sprzeda\
, doradztwo lat gwarancji na oczyszczalnię
SPOSOBY ZAGOSPODAROWANIA ŚCIEKÓW
Ciągle jeszcze najpowszechniejszym sposobem rozwiązania problemu ścieków na terenie Polski jest
gromadzenie ścieków w zbiornikach bezodpływowych (potocznie nazywanych "szambami"). Zebrane
ścieki okresowo wywo\
one są do oczyszczalni ścieków. Rozwiązanie posiada wiele wad, takich jak:
nie ka\
da oczyszczalnia ma mo\
liwość przyjęcia takich ścieków, (np. ze względu na brak punktu
zlewnego, lub zastosowaną technologię oczyszczania),
du\
a częstotliwość wywozu ścieków,
du\
e koszty eksploatacji - transport ścieków na znaczne odległości,
ucią\
liwość pracy wozu asenizacyjnego dla najbli\
szego otoczenia.
Najbardziej prawidłowym sposobem zagospodarowania ścieków jest odprowadzenie ich do oczyszczalni
ścieków. Ogólnie oczyszczalnie ścieków mo\
emy podzielić na:
Oczyszczalnie przydomowe - które pozwalają oczyścić ścieki pochodzące z jednego lub kilku
gospodarstw domowych. Ścieki oczyszczane są bezpośrednio w gospodarstwie.
Oczyszczalnie lokalne - które pozwalają oczyścić ścieki pochodzące z kilku lub kilkunastu
9 z 11 2008-07-31 21:31
Zasada działania oczyszczalni ścieków http://www.publikacje.hdwao.pl/oczyszczalnie_sciekow/
gospodarstw domowych ścieki odprowadzane są wspólna siecią kanalizacyjną do oczyszczalni.
Oczyszczalnie zbiorcze - które pozwalają oczyścić ścieki pochodzące z całych wsi lub nawet grupy
wsi. Ścieki odprowadzane są wspólną siecią kanalizacyjną. Ze względu na koszt sieci kanalizacyjnej
stosowane są przede wszystkim na terenach o zabudowie zwartej.
Są wsie o zabudowie zwartej, dom blisko domu, w których lepiej jest zbudować wspólną sieć
kanalizacyjną i zbiorczą oczyszczalnię ścieków. Jest to zadanie Samorządu gminnego. Są te\
wsie lub
części wsi o zabudowie rozproszonej, w których budynki są poło\
one daleko od siebie. Wtedy budowa
sieci kanalizacyjnej, którą odpłyną ścieki, jest bardzo kosztowna. Aktualne przepisy ochrony środowiska
zobowiązują władze Gminy do sprawowania nadzoru i przeprowadzania kontroli w zakresie
zagospodarowania ścieków pochodzących z gospodarstwa domowego.
CZYM JEST OCZYSZCZALNIA PRZYDOMOWA?
Jest to urządzenie, które oczyszcza ścieki pochodzące z budynków mieszkalnych z jednego lub kilku
gospodarstw, i pozwala na odprowadzenie ich w stanie oczyszczonym do gruntu, rzeki lub rowu.
Urządzenia te nie są przeznaczone do oczyszczania ścieków pochodzących z produkcji zwierzęcej (np.
gnojowicy lub gnojówki, która jest równie\
niebezpieczna dla środowiska) wody deszczowej spływającej
z dachów i placów.
Wybór rodzaju oczyszczalni ścieków zale\
y od stopnia zwartości zabudowy. Ścieki bytowo-gospodarcze
zawierają ró\
nego rodzaju substancje organiczne i nieorganiczne. Mogą to być odpadki produktów
\
ywnościowych, wydaliny ludzkie, piasek, tłuszcze, detergenty (mydła i środki piorące). Ścieki te są
bardzo niebezpieczne, poniewa\
niosą w sobie du\
e ilości gnijących substancji organicznych, a tak\
e
bakterie, wirusy i paso\
yty. Zanieczyszczenia mogą być w wodzie rozpuszczone bądz
nie, dlatego
stosujemy zwykle dwa etapy oczyszczania ścieków.
10 z 11 2008-07-31 21:31
Zasada działania oczyszczalni ścieków http://www.publikacje.hdwao.pl/oczyszczalnie_sciekow/
Schemat działania przydomowej oczyszczalni ścieków
Etap I - usuwamy ze ścieków substancje nie rozpuszczone w wodzie zatrzymując je w osadniku gnilnym i
dalej poddając procesowi fermentacji. Prawidłowo wykonany i eksploatowany osadnik pozwala na
usunięcie do 80% zawiesin i do 40% zanieczyszczeń organicznych.
Etap II - usuwamy ze ścieków pozostałe, rozpuszczone w wodzie, substancje organiczne. Wykorzystujemy
naturalne procesy tlenowego, biochemicznego rozkładu zanieczyszczeń. Do tego celu wyręczamy się
mikroorganizmami (zwierzęcymi i roślinnymi), głównie bakteriami, dla których zawartość ścieków
stanowi pokarm.
Dostęp do wody, to nie tylko prawo człowieka, ale i zobowiązanie!
Literatura:
Głowiak B., Kempa E., Winnicki T. - Podstawy ochrony środowiska, Państwowe Wydawnictwo
Naukowe, Warszawa 1985
Szpindor A., - Zaopatrzenie w wodę i kanalizacja wsi, Wyd. ARKADY, Warszawa 1998
Hartmann L., - Biologiczne oczyszczanie ścieków, Wyd. Instalator Polski, Warszawa 1996
Koziorowski B., Kucharski J.- Ścieki Przemysłowe, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne,
Warszawa 1964
Miksch K., - Biotechnologia środowiskowa, część I, Fundacja Ekologiczna "Silesia", Katowice
1995
Pawlaczyk-Szpilowa M., Mikrobiologia wody i scieków, PWN, Warszawa 1978
Bartkiewicz B. - Oczyszczanie ścieków przemysłowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
2002
Mała encyklopedia PWN, PWN, Warszawa, 1995
Encyklopedia Multimedialna PWN, PWN SA, Warszawa, 1999
Publikacje - artykuły:
Efekt cieplarniany | Rodzaje zanieczyszczeń powietrza i ich z
ródła | Rodzaje ścieków i ich typowe
składniki | Zasada działania oczyszczalni ścieków | Zagro\
enia wynikające z zaka\
eń bakteryjnych |
Zagro\
one zwierzeta - Wielkie wybijanie | Choroby cywilizacyjne XXI wieku | Gorące pustynie i
półpustynie | Zdrowie z Algami | Algi w kosmetyce | Informacje ogólne o Algach | Algi i ich przetwory
w kosmetykach | Algi w kosmetyce | Domowa maseczka z dodatkiem alg | Algi morskie a cellulit |
Guam | Maseczki naturalne z dodatkiem alg morskich | Antyrakowa dieta | Talasoterapia | Algi -
zdrowie i uroda | ksią\
ki | poezje
efekt cieplarniany e-kartki z kategorii Praca Pokora cytaty e-kartki z kategorii Mądrość
11 z 11 2008-07-31 21:31