KARTA CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI CHEMICZNEJ Willett® CIJ MK Ink 201-0001-601 Strona : 1 / 12 Wersja : PL POLSKI Wersja: 3.01 Strona: 1/12 Numer wersji : 3.01 Data wydania/ Data aktualizacji : 8/24/2012. Data poprzedniego wydania : 5/8/2012. (3.00) SEKCJA 1: Identyfikacja substancji/mieszaniny i identyfikacja przedsiÄ™biorstwa 1.1 Identyfikator produktu Nazwa produktu : 201-0001-601 1.2 Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji lub mieszaniny oraz zastosowania odradzane Zastosowania materiaÅ‚u : Zastosowania przemysÅ‚owe: Tusz do procesu ciÄ…gÅ‚ego druku strumieniowego. 1.3 Dane dotyczÄ…ce dostawcy karty charakterystyki Strona internetowa: www.videojet.com E-mail: FluidsSupport@videojet.com Videojet Technologies Europe B.V., P.O. Box 1, Strijkviertel 39, 3454 DeMeern, The Netherlands Tel: +31 30 6 693 000 Fax: +31 30 6 693 060 Videojet Technologies Sp. z.o.o., ul. Emaliowa 28, 02-295 Warszawa, Polska Tel: +48 22 886 00 77 Fax: +48 22 720 19 12 1.4 Numer telefonu alarmowego Numer telefonu : Medyczne: ZADZWONIĆ POD NR RMPDC, USA (303) 623-5716 alarmowego Transportery: ZADZWONIĆ POD NR CHEMTREC, USA (800)-424-9300 SEKCJA 2: Identyfikacja zagrożeÅ„ 2.1 Klasyfikacja substancji lub mieszaniny Definicja produktu : Mieszanina Klasyfikacja wedÅ‚ug Dyrektywy 1999/45/WE [DPD] Klasyfikacja : F; R11 Xi; R36 R66, R67 R52/53 Zagrożenia : Produkt wysoce Å‚atwopalny. fizyczne/chemiczne Zagrożenia ludzkiego : DziaÅ‚a drażniÄ…co na oczy. PowtarzajÄ…ce siÄ™ narażenie może powodować zdrowia wysuszanie lub pÄ™kanie skóry. Pary mogÄ… wywoÅ‚ywać uczucie sennoÅ›ci i zawroty gÅ‚owy. Zagrożenia dla : DziaÅ‚a szkodliwie na organizmy wodne; może powodować dÅ‚ugo utrzymujÄ…ce siÄ™ Å›rodowiska niekorzystne zmiany w Å›rodowisku wodnym. Patrz Sekcja 16 - peÅ‚ny tekst zadeklarowanych wyżej Fraz-R. 2.2 Elementy oznakowania 201-0001-601 PL POLSKI Wersja: 3.01 Strona: 2/12 Symbol lub symbole : F, Xi niebezpieczeÅ„stwa Wskazanie : Produkt wysoce Å‚atwopalny, Produkt drażniÄ…cy niebezpieczeÅ„stwa OkreÅ›lenie zagrożenia : R11- Produkt wysoce Å‚atwopalny. R36- DziaÅ‚a drażniÄ…co na oczy. R66- PowtarzajÄ…ce siÄ™ narażenie może powodować wysuszanie lub pÄ™kanie skóry. R67- Pary mogÄ… wywoÅ‚ywać uczucie sennoÅ›ci i zawroty gÅ‚owy. R52/53- DziaÅ‚a szkodliwie na organizmy wodne; może powodować dÅ‚ugo utrzymujÄ…ce siÄ™ niekorzystne zmiany w Å›rodowisku wodnym. Warunki bezpiecznego : Nie dotyczy. stosowania Niebezpieczne skÅ‚adniki : MEK 2.3 Inne zagrożenia Inne zagrożenia nie : Brak. odzwierciedlone w klasyfikacji SEKCJA 3: SkÅ‚ad/informacja o skÅ‚adnikach Substancja/Preparat : Mieszanina Klasyfikacja Typ Nazwa produktu/skÅ‚adnika Identyfikatory % 67/548/EWG RozporzÄ…dzenie (WE) Nr 1272/2008 [CLP] [1] [2] 1) MEK WE: 201-159-0 70 - <80 F; R11 Flam. Liq. 2, H225 CAS: 78-93-3 Xi; R36 Eye Irrit. 2, H319 Indeks: 606-002-00-3 R66, R67 STOT SE 3, H336 [1] [2] 2) 1-metoksypropan-2-ol WE: 203-539-1 5 - <10 R10 Flam. Liq. 3, H226 CAS: 107-98-2 R67 STOT SE 3, H336 Indeks: 603-064-00-3 [1] [2] 3) C.I. Solvent Black 29 WE: 403-720-7 3 - <7 N; R51/53 Aquatic Chronic 2, H411 CAS: 117527-94-3 Indeks: 611-044-00-0 [1] [2] 4) N-metylo-2-pirolidon WE: 212-828-1 1 - <3 Repr. Cat. 2; R61 Skin Irrit. 2, H315 CAS: 872-50-4 Xi; R36/37/38 Eye Irrit. 2, H319 Indeks: 606-021-00-7 Repr. 1B, H360D STOT SE 3, H335 [1] 5) mleczan etylu WE: 202-598-0 1 - <3 R10 Flam. Liq. 3, H226 CAS: 97-64-3 Xi; R41, R37 Eye Dam. 1, H318 Indeks: 607-129-00-7 STOT SE 3, H335 Typ [1] Substancja sklasyfikowana jako szkodliwa dla zdrowia lub Å›rodowiska [2] Substancja, dla której wyznaczono dopuszczalne stężenie w Å›rodowisku pracy [3] Substancja speÅ‚nia kryteria dla jej zaklasyfikowania jako PBT zgodnie z RozporzÄ…dzeniem (WE) Nr 1907/2006, Aneks XIII [4] Substancja speÅ‚nia kryteria dla jej zaklasyfikowania jako vPvB zgodnie z RozporzÄ…dzeniem (WE) Nr 1907/2006, Aneks XIII Nazwa chemiczna: Skróty i akronimy Nazwa produktu/skÅ‚adnika Nazwa chemiczna 1) C.I. Solvent Black 29 mieszanina poreakcyjna soli tert-alkilo(C12-14)-amoniowych: bis{1-[(2-hydroksy-5-nitrofenylo)azo]-- 2-naftalenolano(2-)}-chromianu(1-); bis{1-[(2-hydroksy-4-nitrofenylo)azo]--2-naftalenolano(2-)]- chromianu(1-); bis[1-{[5-(1,1-dimetylopropylo)--2-hydroksy-3-nitrofenylo]azo}-2-nafta-lenolano(2-)]- chromianu(1-); ({1-[(2-hydroksy-3-nitrofenylo)azo]--2-naftalenolano(2-)}-{1-[(2-hydroksy--5- nitrofenylo)azo]-2-naftalenolano(2-)]}--chromianu(1-); [1-{[5-(1,1-dimetylopropylo)-2-hydroksy-3- nitrofenylo]azo}-2-naftalenolano(2-)]--chromianu(1-); {1-[4(lub 5)-nitro-2-oksydofenyloazo]--2- naftolano}[1-(3-nitro-2-oksydo--5-pentylofenyloazo)-2-naftolano]-chromianu(1-) 201-0001-601 PL POLSKI Wersja: 3.01 Strona: 3/12 SEKCJA 4: Åšrodki pierwszej pomocy 4.1 Opis Å›rodków pierwszej pomocy Kontakt z okiem : Natychmiast przepÅ‚ukać oczy dużą iloÅ›ciÄ… wody, od czasu do czasu podnoszÄ…c górna i dolna powiekÄ™. Usunąć szkÅ‚a kontaktowe jeżeli sÄ…. Należy kontynuować pÅ‚ukanie przez co najmniej 10 minut. ZasiÄ™gnąć porady medycznej. Wdychanie : Wyprowadzić lub wynieść poszkodowanego na Å›wieże powietrze i zapewnić warunki do odpoczynku w pozycji umożliwiajÄ…cej swobodne oddychanie. JeÅ›li podejrzewa siÄ™, że opary wciąż sÄ… obecne ratownik powinien zaÅ‚ozyć wÅ‚aÅ›ciwÄ… maskÄ™ lub oddechowy aparat izolacyjny. Jeżeli osoba nie oddycha, oddycha nieregularnie lub gdy oddychanie ustaÅ‚o, wykwalifikowany personel powinien wykonać sztuczne oddychanie lub podać tlen. Może być niebezpiecznym dla osoby udzielajÄ…cej sztucznego oddychania usta usta. ZasiÄ™gnąć porady medycznej. W przypadku utraty przytomnoÅ›ci, należy uÅ‚ożyć w pozycji do udzielania pierwszej pomocy i natychmiast wezwać pomoc medycznÄ…. Zapewnić otwartÄ… wentylacjÄ™. Rozluznić ciasnÄ… odzież, na przykÅ‚ad koÅ‚nierz, krawat lub pasek. W razie wdychania produktów rozkÅ‚adu powstajÄ…cych podczas pożaru, wystÄ…pienie objawów może być opóznione. Narażona osoba może wymagać nadzoru lekarskiego przez 48 godzin. Kontakt ze skórÄ… : SkórÄ™ należy myć dokÅ‚adnie wodÄ… z mydÅ‚em lub stosować sprawdzony Å›rodek do mycia skóry. Zdjąć skażonÄ… odzież i buty. JeÅ›li pojawiÄ… siÄ™ objawy, zasiÄ™gnąć porady lekarskiej. Uprać odzież przed ponownym użyciem. WyczyÅ›cić dokÅ‚adnie buty przed ponownym zaÅ‚ożeniem. Spożycie : Przemyć usta wodÄ…. Wyjąć protezy dentystyczne, jeÅ›li sÄ…. Wyprowadzić lub wynieść poszkodowanego na Å›wieże powietrze i zapewnić warunki do odpoczynku w pozycji umożliwiajÄ…cej swobodne oddychanie. Jeżeli materiaÅ‚ zostaÅ‚ poÅ‚kniÄ™ty a narażona osoba jest przytomna, należy podać do wypicia maÅ‚Ä… ilość wody. Przerwać, jeżeli narażona osoba ma mdÅ‚oÅ›ci, ponieważ wymioty mogÄ… być niebezpieczne. Nie wywoÅ‚ywać wymiotów, jeÅ›li nie jest to zalecane przez personel medyczny. W przypadku wystÄ…pienia wymiotów, gÅ‚owa powinna być utrzymywana nisko, tak aby wymiociny nie dostaÅ‚y siÄ™ do pÅ‚uc. Należy wezwać pomoc medycznÄ… w przypadku dalszego wystÄ™powania objawów lub w przypadku ich nasilania siÄ™. Nigdy nie podawać niczego doustnie osobie nieprzytomnej. W przypadku utraty przytomnoÅ›ci, należy uÅ‚ożyć w pozycji do udzielania pierwszej pomocy i natychmiast wezwać pomoc medycznÄ…. Zapewnić otwartÄ… wentylacjÄ™. Rozluznić ciasnÄ… odzież, na przykÅ‚ad koÅ‚nierz, krawat lub pasek. 4.2 Najważniejsze ostre i opóznione objawy oraz skutki narażenia Potencjalne ostre dziaÅ‚anie na zdrowie Kontakt z okiem : DziaÅ‚a drażniÄ…co na oczy. Wdychanie : Pary mogÄ… wywoÅ‚ywać uczucie sennoÅ›ci i zawroty gÅ‚owy. Kontakt z produktami rozkÅ‚adu może być niebezpieczny dla zdrowia. Poważne dziaÅ‚ania niepożądane mogÄ… być opóznione w stosunku do czasu ekspozycji. Kontakt ze skórÄ… : DziaÅ‚a odtÅ‚uszczajÄ…co na skórÄ™. Może powodować suchość skóry i podrażnienie. Spożycie : Brak doniesieÅ„ o niepożądanych skutkach lub krytycznych zagrożeniach. Objawy wynikajÄ…ce z nadmiernej ekspozycji Kontakt z okiem : Do poważnych objawów można zaliczyć: podrażnienie Å‚zawienie zaczerwienienie Wdychanie : Do poważnych objawów można zaliczyć: mdÅ‚oÅ›ci lub wymioty ból gÅ‚owy senność/zmÄ™czenie zawroty gÅ‚owy Kontakt ze skórÄ… : Do poważnych objawów można zaliczyć: podrażnienie suchość pÄ™kanie Spożycie : Brak konkretych danych. 201-0001-601 PL POLSKI Wersja: 3.01 Strona: 4/12 4.3 Wskazania dotyczÄ…ce wszelkiej natychmiastowej pomocy lekarskiej i szczególnego postÄ™powania z poszkodowanym Leczyć objawowo. W razie wdychania produktów rozkÅ‚adu powstajÄ…cych podczas pożaru, wystÄ…pienie objawów może być opóznione. Narażona osoba może wymagać nadzoru lekarskiego przez 48 godzin. SEKCJA 5: PostÄ™powanie w przypadku pożaru 5.1 Åšrodki gaÅ›nicze Stosowne Å›rodki gaÅ›nicze : Używać suchych Å›rodków chemicznych, CO , zraszania wodÄ… lub piany. 2 NiewÅ‚aÅ›ciwe Å›rodki : Nie używać strumienia wody. gaÅ›nicze 5.2 Szczególne zagrożenia zwiÄ…zane z substancjÄ… lub mieszaninÄ… Zagrożenia ze strony : PÅ‚yn wysokoÅ‚atwopalny. W ogniu oraz w razie ogrzania dochodzi do wzrostu substancji lub mieszaniny ciÅ›nienia i pojemnik może pÄ™knąć, co stwarza ryzyko eksplozji. Wyciek do kanalizacji może spowodować pożar lub niebezpieczeÅ„stwo wybuchu. Niebezpieczne produkty : Produkty rozkÅ‚adu mogÄ… zawierać nastÄ™pujÄ…ce materiaÅ‚y: rozkÅ‚adu termicznego dwutlenek wÄ™gla tlenek wÄ™gla tlenki azotu tlenek/tlenki metalu 5.3 Informacje dla straży pożarnej Specjalne dziaÅ‚ania : Szybko izolować teren przez wyprowadzenie wszystkich osób z najbliższej okolicy ochronne dla strażaków wypadku, jeżeli wybuchÅ‚ pożar. Nie należy podejmować żadnych dziaÅ‚aÅ„, które stwarzaÅ‚yby ryzyko dla kogokolwiek chyba, że jest siÄ™ odpowiednio przeszkolonym. Usunąć pojemniki z miejsca pożaru, jeżeli można to zrobić bez zagrożenia. Do chÅ‚odzenia pojemników narażonych na pożar używać rozpylanej wody. MateriaÅ‚ szkodliwy dla organizmów wodnych. Woda zanieczyszczona tÄ… substancjÄ… musi być zebrana i zabezpieczona. Nie dopuÅ›cić aby przedostaÅ‚a siÄ™ do systemów wodnych, cieków oraz studzienek. Specjalne wyposażenie : Strażacy powinni nosić odpowiednie urzÄ…dzenia ochronne oraz indywidualne aparaty ochronne dla strażaków oddechowe (SCBA) z maska zakrywajÄ…cÄ… caÅ‚Ä… twarz dziaÅ‚ajÄ…ca przy dodatnim ciÅ›nieniu. Podstawowy poziom ochrony podczas wypadków chemicznych zapewnia odzież stosowana przez strażaków (wÅ‚Ä…czajÄ…c heÅ‚my, buty ochronne i rÄ™kawice), zgodna z normÄ… europejskÄ… EN 469. SEKCJA 6: PostÄ™powanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do Å›rodowiska 6.1 Indywidualne Å›rodki ostrożnoÅ›ci, wyposażenie ochronne i procedury w sytuacjach awaryjnych Dla personelu nie : Nie należy podejmować żadnych dziaÅ‚aÅ„, które stwarzaÅ‚yby ryzyko dla kogokolwiek biorÄ…cego udziaÅ‚u w akcji chyba, że jest siÄ™ odpowiednio przeszkolonym. Ewakuować ludzi z okolicznych terenów. Nie udzielać zezwolenia na wejÅ›cie - niepotrzebnemu i nie ratowniczej zabezpieczonemu personelowi. Nie dotykać, ani nie przechodzić, po rozlanym materiale. WyÅ‚Ä…czyć wszystkie zródÅ‚a zapÅ‚onu. Wzniecanie ognia i iskier, rozbÅ‚ysków i palenie tytoniu na niebezpiecznym terenie jest zabronione. Unikać wdychania par lub mgÅ‚y. Zapewnić wÅ‚aÅ›ciwÄ… wentylacjÄ™. W razie niewystarczajÄ…cej wentylacji, należy nosić odpowiedniÄ… maskÄ™. ZaÅ‚ożyć odpowiedni sprzÄ™t ochrony osobistej. Dla personelu biorÄ…cego : JeÅ›li dla usuwania rozlewu potrzebna jest odzież specjalna, zapoznać siÄ™ z udziaÅ‚ w akcji ratowniczej informacjami w punkcie 8, dotyczÄ…cymi materiałów wÅ‚aÅ›ciwych i nieodpowiednich. Dodatkowe informacje dotyczÄ…ce Å›rodków higieny podano w punkcie 8. 6.2 Åšrodki ostrożnoÅ›ci w zakresie ochrony Å›rodowiska Należy unikać rozprzestrzeniania siÄ™ rozlanego materiaÅ‚u jego spÅ‚ywania do gleby lub kontaktu z glebÄ…, ciekami wodnymi, drenami i kanalizacjÄ…. Należy poinformować odpowiednie wÅ‚adze, w przypadku kiedy produkt spowodowaÅ‚ zanieczyszczenie Å›rodowiska (Å›cieków, cieków wodnych, gleby lub powietrza). MateriaÅ‚ zanieczyszczajÄ…cy wodÄ™. 201-0001-601 PL POLSKI Wersja: 3.01 Strona: 5/12 6.3 Metody i materiaÅ‚y zapobiegajÄ…ce rozprzestrzenianiu siÄ™ skażenia i sÅ‚użące do usuwania skażenia MaÅ‚e rozlanie : Zatrzymać wyciek, jeÅ›li jest to możliwe bez narażenia na niebezpieczeÅ„stwo. Wynieść pojemniki z obszaru rozlania. RozpuÅ›cić w wodzie i zebrać, jeÅ›li rozpuszczalne w wodzie. Ewentualnie, jeÅ›li nierozpuszczalne w wodzie, wchÅ‚onąć obojÄ™tnym suchym materiaÅ‚em i umieÅ›cić w odpowiednim pojemniku na odpady. Należy używać narzÄ™dzi nie wytwarzajÄ…cych iskier oraz wyposażenia zapobiegajÄ…cego wybuchom. Utylizować w licencjonowanym przedsiÄ™biorstwie utylizacji odpadów. Duże rozlanie : Zatrzymać wyciek, jeÅ›li jest to możliwe bez narażenia na niebezpieczeÅ„stwo. Wynieść pojemniki z obszaru rozlania. Podchodzić do uwolnienia z wiatrem. Zabezpieczyć ujÅ›cia kanalizacji, instalacji wodnych oraz wejÅ›cia do piwnic i obszarów zamkniÄ™tych. Należy zmyć rozlany/rozsypany materiaÅ‚ do oczyszczalni Å›cieków lub postÄ™pować w nastÄ™pujÄ…cy sposób. Rozlane lub rozsypane substancje, należy zebrać za pomocÄ… niepalnych substancji, takich jak: piasek, ziemia, wermikulit, ziemia okrzemkowa. NastÄ™pnie umieÅ›cić w pojemnikach i utylizować zgodnie z miejscowymi przepisami. Należy używać narzÄ™dzi nie wytwarzajÄ…cych iskier oraz wyposażenia zapobiegajÄ…cego wybuchom. Utylizować w licencjonowanym przedsiÄ™biorstwie utylizacji odpadów. Zanieczyszczony materiaÅ‚ absorbujÄ…cy może stanowić takie samo zagrożenie jak rozlany produkt. 6.4 Odniesienia do innych sekcji Informacje dotyczÄ…ce odpowiedniego sprzÄ™tu ochrony osobistej podano w punkcie 8. Informacje dotyczÄ…ce dodatkowej obróbki odpadów podano w punkcie 13. SEKCJA 7: PostÄ™powanie z substancjami i mieszaninami oraz ich magazynowanie 7.1 Åšrodki ostrożnoÅ›ci dotyczÄ…ce bezpiecznego postÄ™powania Åšrodki ochronne : Nosić wÅ‚aÅ›ciwe wyposażenie ochrony osobistej (patrz część 8). Unikać kontaktu z oczami, skórÄ… i ubraniem. Unikać wdychania par lub mgÅ‚y. Używać tylko z odpowiedniÄ… wentylacjÄ…. W razie niewystarczajÄ…cej wentylacji, należy nosić odpowiedniÄ… maskÄ™. Nie wchodzić do pomieszczeÅ„ magazynowych i przylegÅ‚ych, chyba, że sÄ… odpowiednio przewietrzone. Przechowywać w oryginalnym pojemniku lub zatwierdzonym pojemniku alternatywnym, wykonanym z kompatybilnego materiaÅ‚u, dokÅ‚adnie zamkniÄ™tym, jeÅ›li nie jest użytkowany. Przechowywać z dala od zródÅ‚a ciepÅ‚a, iskrzenia, otwartego pÅ‚omienia lub innych zródeÅ‚ zapÅ‚onu. Podjąć Å›rodki ostrożnoÅ›ci przeciw wyÅ‚adowaniom elektrostatycznym. Aby uniknąć pożaru lub wybuchu, należy rozÅ‚adować elektryczność statycznÄ…. Pojemniki poÅ‚Ä…czyć razem i uziemić przed przeniesieniem. Podczas przenoszenia uziemić. Nie używać powtórnie pojemnika. Wskazówki dotyczÄ…ce : Należy zabronić spożywania pokarmów i napojów oraz palenia tytoniu w obszarze, w ogólnej higieny pracy którym ten materiaÅ‚ jest przechowywany, przemieszczany i przetwarzany. Pracownicy powinni umyć rÄ™ce i twarz przed jedzeniem, piciem i paleniem tytoniu. Przed wejÅ›ciem do jadalni zdjąć zanieczyszczonÄ… odzież oraz sprzÄ™t ochronny. Dodatkowe informacje dotyczÄ…ce Å›rodków higieny podano w punkcie 8. 7.2 Warunki bezpiecznego magazynowania, Å‚Ä…cznie z informacjami dotyczÄ…cymi wszelkich wzajemnych niezgodnoÅ›ci Należy przechowywać zgodnie z miejscowymi przepisami. Przechowywać w wydzielonym i zatwierdzonym obszarze. Przechowywać w oryginalnym opakowaniu, zdala od promieni sÅ‚onecznych; w suchym, chÅ‚odnym i dobrze wentylowanym pomieszczeniu; zdala od niezgodnych materiałów (patrz dziaÅ‚ 10), napojów i jedzenia. Wyeliminować wszystkie zródÅ‚a ognia. Trzymać oddzielnie od utleniaczy. Pojemnik powinien pozostać zamkniÄ™ty i szczelny aż do czasu użycia. Pojemniki, które zostaÅ‚y otwarte muszÄ… być ponownie uszczelnione i przechowywane w poÅ‚ożeniu pionowym aby nie dopuÅ›cić do wycieku substancji. Nie przechowywać w nieoznakowanych pojemnikach. Używać odpowiednich pojemników zapobiegajÄ…cych skażeniu Å›rodowiska. 7.3 Szczególne zastosowanie(-a) koÅ„cowe Informacje podane w tym punkcie zawierajÄ… ogólne porady i wytyczne. Dla uzyskania informacji dotyczÄ…cych konkretnych zastosowaÅ„, wedÅ‚ug scenariuszy narażenia, należy zapoznać siÄ™ z wykazem zidentyfikowanych zastosowaÅ„ w punkcie 1. 201-0001-601 PL POLSKI Wersja: 3.01 Strona: 6/12 SEKCJA 8: Kontrola narażenia/Å›rodki ochrony indywidualnej Informacje podane w tym punkcie zawierajÄ… ogólne porady i wytyczne. Dla uzyskania informacji dotyczÄ…cych konkretnych zastosowaÅ„, wedÅ‚ug scenariuszy narażenia, należy zapoznać siÄ™ z wykazem zidentyfikowanych zastosowaÅ„ w punkcie 1. 8.1 Parametry dotyczÄ…ce kontroli Najwyższe dopuszczalne stężenia Nazwa produktu/skÅ‚adnika WartoÅ›ci graniczne narażenia 1) MEK RozporzÄ…dzenie Ministra Pracy i Polityki SpoÅ‚ecznej (Dz. U. 2002 Nr 217, poz. 1833, z pózn. zm.) (Polska, 12/2011). NDS: 450 mg/mÅ‚ 8 godzina/godzin. NDSCh: 900 mg/mÅ‚ 15 minuta/minuty. 2) 1-metoksypropan-2-ol RozporzÄ…dzenie Ministra Pracy i Polityki SpoÅ‚ecznej (Dz. U. 2002 Nr 217, poz. 1833, z pózn. zm.) (Polska, 12/2011). NDS: 180 mg/mÅ‚ 8 godzina/godzin. NDSCh: 360 mg/mÅ‚ 15 minuta/minuty. 3) C.I. Solvent Black 29 RozporzÄ…dzenie Ministra Pracy i Polityki SpoÅ‚ecznej (Dz. U. 2002 Nr 217, poz. 1833, z pózn. zm.) (Polska, 12/2011). NDS: 0.5 mg/mÅ‚, (w przeliczeniu na Cr) 8 godzina/godzin. 4) N-metylo-2-pirolidon RozporzÄ…dzenie Ministra Pracy i Polityki SpoÅ‚ecznej (Dz. U. 2002 Nr 217, poz. 1833, z pózn. zm.) (Polska, 12/2011). NDS: 40 mg/mÅ‚ 8 godzina/godzin. NDSCh: 80 mg/mÅ‚ 15 minuta/minuty. Zalecane procedury : Jeżeli produkt zawiera skÅ‚adniki, na które ekspozycja jest ograniczona może być monitoringu niezbÄ™dny monitoring osobisty, monitoring Å›rodowiska pracy lub biologiczny w celu okreÅ›lenia skutecznoÅ›ci wentylacji lub inny sposób kontroli koniecznoÅ›ci uzywania Å›rodków ochrony dróg oddechowych. Należy siÄ™ odnieść do Normy Europejskiej EN 689 w celu poznania metod okreÅ›lenia narażenia substancjÄ… chemicznÄ… przez drogi oddechowe oraz do krajowej dokumentacji dajÄ…cej wskazówki zwiÄ…zane z metodami oznaczania substancji niebezpiecznych. Poziomy oddziaÅ‚ywania wtórnego Nazwa produktu/skÅ‚adnika Typ Narażenie Wartość Populacja Zaburzenia MEK DNEL DÅ‚ugotrwaÅ‚e Wdychanie 600 mg/mÅ‚ Pracownicy Systemowe 1-metoksypropan-2-ol DNEL DÅ‚ugotrwaÅ‚e Wdychanie 375 mg/mÅ‚ Pracownicy Systemowe Podsumowanie PNEC : NiedostÄ™pne. 8.2 Kontrola narażenia Odpowiednie : Używać tylko z odpowiedniÄ… wentylacjÄ…. Zastosować osÅ‚ony procesu, lokalnÄ… zabezpieczenia techniczne wentylacjÄ™ wyciÄ…gowÄ… lub inne zabezpieczenia, aby ekspozycja pracownika na zanieczyszczenia mieÅ›ciÅ‚a siÄ™ poniżej wszelkich limitów zalecanych lub obligatoryjnych. Zabezpieczenia techniczne sÄ… także potrzebne w celu utrzymywania koncentracji gazów, oparów lub pyłów poniżej niższych granic wybuchu. Åšrodki zachowania higieny : Wymyć dokÅ‚adnie rÄ™ce, przedramiona oraz twarz po pracy z produktami chemicznymi, przed jedzeniem, paleniem tytoniu oraz używaniem toalety, a także po zakoÅ„czeniu zmiany. Do usuniÄ™cia potencjalnie skażonej odzieży, powinny być zastosowane wÅ‚aÅ›ciwe techniki. Należy wyprać skażonÄ… odzież przed ponownym użyciem. Należy siÄ™ upewnić czy stanowiska do przemywania oczu i prysznice bezpieczeÅ„stwa znajdujÄ… siÄ™ w pobliżu miejsca pracy. Ochrona oczu/twarzy : Zabezpieczenie oczu zgodne z zatwierdzona normÄ… powinno być stosowane w przypadku, kiedy ocena ryzyka wskazuje, że jest to konieczne w celu unikniÄ™cia narażenia poprzez chlapniÄ™cie, mgieÅ‚kÄ™ lub pyÅ‚. Ochrona rÄ…k : Odporne na czynniki chemiczne rÄ™kawice powinny być noszone w każdym przypadku pracy z produktami chemicznymi, kiedy ocena ryzyka wskazuje, że jest to konieczne. Ochrona dróg : WÅ‚aÅ›ciwie dopasowany aparat oddechowy, wyposażony w filtr powietrza lub zasilany oddechowych powietrzem, zgodny z zatwierdzonÄ… normÄ… powinien być noszony, kiedy ocena ryzyka wskazuje, że jest to konieczne. Wybór maski oddechowej powinien być dokonany na podstawie znanego lub oczekiwanego poziomu ekspozycji, niebezpieczeÅ„stwa produktu i limitów bezpieczeÅ„stwa pracy wybranej maski. 201-0001-601 PL POLSKI Wersja: 3.01 Strona: 7/12 Kontrola narażenia : Emisja z ukÅ‚adów wentylacyjnych i urzÄ…dzeÅ„ procesowych powinna być sprawdzana Å›rodowiska w celu okreÅ›lenia ich zgodnoÅ›ci z wymogami praw o ochronie Å›rodowiska. W niektórych przypadkach potrzebne bÄ™dÄ… skrubery usuwajace opary, filtry lub modyfikacje konstrukcyjne urzÄ…dzeÅ„ procesowych, majÄ…ce na celu zmniejszenie stopnia emisji do akceptowalnego poziomu. SEKCJA 9: WÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci fizyczne i chemiczne 9.1 Informacje na temat podstawowych wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci fizycznych i chemicznych WyglÄ…d Stan fizyczny : Ciecz. Kolor : Czarne. Zapach : NiedostÄ™pne. Wartość graniczna : Najwyższa znana wartość: 14 ppm. Åšrednia ważona: 14 ppm. zapachu pH : Nie dotyczy. Temperatura : Może zacząć siÄ™ zestalać w nastÄ™pujÄ…cej temperaturze: -24 °C. Åšrednia ważona: - topnienia/krzepniÄ™cia 84 °C. Temperatura poczÄ…tku : Najniższa znana wartość: 80 °C. Åšrednia ważona: 87 °C. wrzenia i zakres wrzenia Temperatura zapÅ‚onu : -9 °C. Szybkość parowania : Najwyższa znana wartość: 7.1. Åšrednia ważona: 6.3. (octan butylu = 1) Aatwopalność (ciaÅ‚o staÅ‚e, : Nie dotyczy. (Ciecz) gaz) Granice palnoÅ›ci lub : Najniższa znana wartość: 1.0%. Najwyższa znana wartość: 13.1%. wybuchowoÅ›ci: górna/dolna Prężność pary : Najwyższa znana wartość: 78 mm Hg w 20°C. Åšrednia ważona: 69 mm Hg w 20°C. GÄ™stość pary : >2.4 (Powietrze = 1) GÄ™stość wzglÄ™dna (Woda = : 0.855 1) Rozpuszczalność : NiedostÄ™pne. Współczynnik podziaÅ‚u : NiedostÄ™pne. oktanol/woda Temperatura samozapÅ‚onu : Najniższa znana wartość: 250 °C. Åšrednia ważona: 463 °C. Temperatura rozkÅ‚adu : Stabilny termicznie. Lepkość : NiedostÄ™pne. WÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci wybuchowe : Nie dotyczy. Nie sklasyfikowany. WÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci utleniajÄ…ce : Nie dotyczy. Nie sklasyfikowany. 9.2 Inne informacje Lotność (w/w) : 89 %. VOC Lotność (w/w) : 89 %. SEKCJA 10: Stabilność i reaktywność 10.1 Reaktywność Dla tego produktu lub jego skÅ‚adników nie ma konkretnych danych testowych dotyczÄ…cych reaktywnoÅ›ci. 10.2 Stabilność chemiczna Produkt jest trwaÅ‚y. 10.3 Możliwość wystÄ™powania niebezpiecznych reakcji 201-0001-601 PL POLSKI Wersja: 3.01 Strona: 8/12 W normalnych warunkach przechowywania i stosowania nie nastÄ…piÄ… niebezpieczne reakcje. 10.4 Warunki, których należy unikać Brak. 10.5 MateriaÅ‚y niezgodne Brak. 10.6 Niebezpieczne produkty rozkÅ‚adu W normalnych warunkach magazynowania i użytkowania, nie powinien nastÄ…pić niebezpieczny rozkÅ‚ad produktu. SEKCJA 11: Informacje toksykologiczne 11.1 Informacje dotyczÄ…ce skutków toksykologicznych Toksyczność ostra Nazwa produktu/skÅ‚adnika Wynik Gatunki Dawka Narażenie MEK LC50 Wdychanie Para Szczur 23500 mg/m3 8 godzin LD50 Skórny Królik 6480 mg/kg - LD50 Doustnie Szczur 2737 mg/kg - 1-metoksypropan-2-ol LC50 Wdychanie Gaz. Szczur 10000 ppm 5 godzin LD50 Skórny Królik 13 g/kg - LDLo Doustnie Szczur 3739 mg/kg - C.I. Solvent Black 29 LD50 Skórny Królik >2000 mg/kg - LD50 Doustnie Szczur >5000 mg/kg - N-metylo-2-pirolidon LD50 Skórny Królik 8 g/kg - LD50 Doustnie Szczur 3914 mg/kg - mleczan etylu LD50 Skórny Królik >5 g/kg - LD50 Doustnie Mysz 2500 mg/kg - Wnioski/Podsumowanie : Pary mogÄ… wywoÅ‚ywać uczucie sennoÅ›ci i zawroty gÅ‚owy. Podrażnienie/nadżerka Wnioski/Podsumowanie Skóra : PowtarzajÄ…ce siÄ™ narażenie może powodować wysuszanie lub pÄ™kanie skóry. Oczy : DziaÅ‚a drażniÄ…co na oczy. Drogi oddechowe : Brak doniesieÅ„ o niepożądanych skutkach lub krytycznych zagrożeniach. Uczulenie Wnioski/Podsumowanie Skóra : Brak doniesieÅ„ o niepożądanych skutkach lub krytycznych zagrożeniach. Drogi oddechowe : Brak doniesieÅ„ o niepożądanych skutkach lub krytycznych zagrożeniach. Mutagenność Wnioski/Podsumowanie : Brak doniesieÅ„ o niepożądanych skutkach lub krytycznych zagrożeniach. Karcynogenność Wnioski/Podsumowanie : Brak doniesieÅ„ o niepożądanych skutkach lub krytycznych zagrożeniach. Toksyczność dla ukÅ‚adu rozrodczego Wnioski/Podsumowanie : Brak doniesieÅ„ o niepożądanych skutkach lub krytycznych zagrożeniach. NiebezpieczeÅ„stwo narażenia przez drogi oddechowe Wnioski/Podsumowanie : Nie sklasyfikowany. Brak doniesieÅ„ o niepożądanych skutkach lub krytycznych zagrożeniach. Potencjalne chroniczne dziaÅ‚anie na zdrowie, Inne Wnioski/Podsumowanie : DÅ‚ugotrwaÅ‚y lub powtarzalny kontakt może odtÅ‚uÅ›cić skórÄ™ i doprowadzić do podrażnienia, pÄ™kania skóry i/lub dermatozy. 201-0001-601 PL POLSKI Wersja: 3.01 Strona: 9/12 SEKCJA 12: Informacje ekologiczne 12.1 Toksyczność Nazwa produktu/skÅ‚adnika Wynik Gatunki Narażenie MEK Toksyczność ostra EC50 >500000 ug/L Glon - Skeletonema costatum 96 godzin Woda morska Toksyczność ostra EC50 5091000 ug/L Rozwielitka - Daphnia magna - 48 godzin SÅ‚odka woda Larwy - <24 godzin Toksyczność ostra LC50 3220000 ug/L Ryba - Pimephales promelas - 31 96 godzin SÅ‚odka woda dni - 22 mm - 0.167 g N-metylo-2-pirolidon Toksyczność ostra LC50 1.23 ppm SÅ‚odka Rozwielitka - Daphnia magna - <24 48 godzin woda godzin mleczan etylu Toksyczność ostra EC50 560000 ug/L Rozwielitka - Daphnia magna 48 godzin SÅ‚odka woda Toksyczność ostra LC50 320000 ug/L Ryba - Danio rerio 96 godzin SÅ‚odka woda 12.2 TrwaÅ‚ość i zdolność do rozkÅ‚adu Wnioski/Podsumowanie : NiedostÄ™pne. 12.3 Zdolność do bioakumulacji Nazwa produktu/skÅ‚adnika LogP BCF Potencjalne ow MEK 0.29 - niskie N-metylo-2-pirolidon -0.38 - niskie 12.4 Mobilność w glebie Współczynnik podziaÅ‚u : NiedostÄ™pne. gleba/woda (K ) OC Mobilność : NiedostÄ™pne. 12.5 Wyniki oceny wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci PBT i vPvB PBT : Nie dotyczy. vPvB : Nie dotyczy. 12.6 Inne szkodliwe skutki dziaÅ‚ania Brak doniesieÅ„ o niepożądanych skutkach lub krytycznych zagrożeniach. SEKCJA 13: PostÄ™powanie z odpadami Informacje podane w tym punkcie zawierajÄ… ogólne porady i wytyczne. Dla uzyskania informacji dotyczÄ…cych konkretnych zastosowaÅ„, wedÅ‚ug scenariuszy narażenia, należy zapoznać siÄ™ z wykazem zidentyfikowanych zastosowaÅ„ w punkcie 1. 13.1 Metody unieszkodliwiania odpadów Produkt Metody likwidowania : Tworzenie odpadów powinno być unikane lub ograniczane do minimum, jeÅ›li możliwe. Usuwać produkt i jego opakowanie w sposób bezpieczny. Należy utylizować nadmiar produktów i produkty nie nadajÄ…ce siÄ™ do recyklingu w licencjonowanym przedsiÄ™biorstwie utylizacji odpadów. Utylizacja niniejszego produktu, roztworów lub produktów pochodnych powinna w każdym przypadku być zgodna z wymogami ochrony Å›rodowiska i legislacji zwiÄ…zanej z utylizacja odpadów a także z wymogami wÅ‚adz lokalnych. Odpady niebezpieczne : Klasyfikacja tego produktu może speÅ‚niać kryteria dla niebezpiecznych odpadów. Opakowanie Metody likwidowania : Tworzenie odpadów powinno być unikane lub ograniczane do minimum, jeÅ›li możliwe. Odpady opakowaniowe należy poddawać recyklingowi. Spalanie lub skÅ‚adowanie w terenie należy rozważać jedynie wówczas gdy nie ma możliwoÅ›ci recyklingu. Specjalne Å›rodki : Brak. ostrożnoÅ›ci 201-0001-601 PL POLSKI Wersja: 3.01 Strona: 10/12 SEKCJA 14: Informacje dotyczÄ…ce transportu ADR/RID ADN/ADNR IMDG IATA UN1210 UN1210 UN1210 UN1210 14.1 Numer UN (numer ONZ) 14.2 PrawidÅ‚owa nazwa Printing Ink Printing Ink Printing Ink Printing Ink przewozowa UN 14.3 Klasa(-y) 3 3 3 3 zagrożenia w transporcie 14.4 Grupa pakowania II II II II 14.5 Zagrożenia dla Nie. Nie. Nie. Nie. Å›rodowiska 14.6 Szczególne Å›rodki NiedostÄ™pne. NiedostÄ™pne. NiedostÄ™pne. NiedostÄ™pne. ostrożnoÅ›ci dla użytkowników Dodatkowa informacja Postanowienia specjalne - - - 640 (C) Kod ograniczeÅ„ przejazdu przez tunele (D/E) 14.7 Transport luzem zgodnie z zaÅ‚Ä…cznikiem II do konwencji MARPOL 73/78 i kodeksem IBC NiedostÄ™pne. SEKCJA 15: Informacje dotyczÄ…ce przepisów prawnych 15.1 Przepisy prawne dotyczÄ…ce bezpieczeÅ„stwa, ochrony zdrowia i Å›rodowiska specyficzne dla substancji lub mieszaniny RozporzÄ…dzenie UE (WE) Nr. 1907/2006 (REACH) Status produktu wg : Zgodnie. REACH Status poprzedzajÄ…cy rejestracjÄ™: Wszystkie skÅ‚adniki sÄ… umieszczone w wykazie lub sÄ… wyÅ‚Ä…czone. Aneks XIV - Wykaz substancji podlegajÄ…cych procedurze udzielania zezwoleÅ„ Substancje wzbudzajÄ…ce szczególnie duże obawy Reprotoksyczny Nazwa produktu/skÅ‚adnika Stan Numer odnoÅ›nika 1-methyl-2-pyrrolidone Kandydat ED/31/2011 Ograniczenia dotyczÄ…ce produkcji, wprowadzania do obrotu i stosowania niektórych niebezpiecznych substancji, preparatów i wyrobów Nie dotyczy. 15.2 Przepisy prawne dotyczÄ…ce bezpieczeÅ„stwa, ochrony zdrowia i Å›rodowiska specyficzne dla substancji lub mieszaniny Produkt zawiera substancje, dla których ocena bezpieczeÅ„stwa chemicznego jest w dalszym ciÄ…gu wymagana. 15.3 Inne informacje Kody Taryfowe - : 3215.11 zharmonizowany system USA ...00.60 EU ...00.90 Metale Ciężkich : CaÅ‚kowite stężenie: Pb, Hg, Cd, Cr(VI) < 100 ppm 201-0001-601 PL POLSKI Wersja: 3.01 Strona: 11/12 Przepisy miÄ™dzynarodowe Spis z konwencji o broniach chemicznych, Spis z konwencji o broniach chemicznych, Spis z konwencji o broniach chemicznych, zaÅ‚Ä…cznik I Substancje chemiczne zaÅ‚Ä…cznik II Substancje chemiczne zaÅ‚Ä…cznik III Substancje chemiczne Nie wymieniony Nie wymieniony Nie wymieniony SEKCJA 16: Inne informacje SpeÅ‚nia wymagania przepisów EC 1907/2006 (REACH), ZaÅ‚Ä…cznik II - Polska Wskazuje informacje, które zmieniÅ‚y siÄ™ od czasu poprzedniej wersji. PeÅ‚ny tekst skróconych : R11- Produkt wysoce Å‚atwopalny. zwrotów R R10- Produkt Å‚atwopalny. R61- Może dziaÅ‚ać szkodliwie na dziecko w Å‚onie matki. R41- Ryzyko poważnego uszkodzenia oczu. R36- DziaÅ‚a drażniÄ…co na oczy. R37- DziaÅ‚a drażniÄ…co na drogi oddechowe. R36/37/38- DziaÅ‚a drażniÄ…co na oczy, drogi oddechowe i skórÄ™. R66- PowtarzajÄ…ce siÄ™ narażenie może powodować wysuszanie lub pÄ™kanie skóry. R67- Pary mogÄ… wywoÅ‚ywać uczucie sennoÅ›ci i zawroty gÅ‚owy. R51/53- DziaÅ‚a toksycznie na organizmy wodne; może powodować dÅ‚ugo utrzymujÄ…ce siÄ™ niekorzystne zmiany w Å›rodowisku wodnym. R52/53- DziaÅ‚a szkodliwie na organizmy wodne; może powodować dÅ‚ugo utrzymujÄ…ce siÄ™ niekorzystne zmiany w Å›rodowisku wodnym. PeÅ‚ny tekst klasyfikacji : F - Produkt wysoce Å‚atwopalny [DSD/DPD] Rozrod. Kat. 2 - Toksyczny dla rozrodczoÅ›ci, kategoria 2 Xi - Produkt drażniÄ…cy N - Produkt niebezpieczny dla Å›rodowiska Informacja dla czytelnika Zgodnie z naszym stanem wiedzy, tu zawarte informacje sÄ… dokÅ‚adne. Jednak żaden z wymienionych tutaj dostawców ani jego oddziałów, nie ponosi odpowiedzialnoÅ›ci za dokÅ‚adność i kompletność przedstawionych informacji. Za ostateczne okreÅ›lenie przydatnoÅ›ci każdego materiaÅ‚u jest odpowiedzialny wyÅ‚Ä…cznie użytkownik. Wszystkie materiaÅ‚y mogÄ… spowodować nieznane niebezpieczeÅ„stwa i powinny być ostrożnie używane. Mimo, że pewne zagrożenia zostaÅ‚y tu opisane, nie możemy zagwarantować, że sÄ… to jedyne istniejÄ…ce niebezpieczeÅ„stwa. Scenariusze narażenia http://www.videojet.com/usa/materialsafetydatasheets 201-0001-601 PL POLSKI Wersja: 3.01 Strona: 12/12