2010-11-23
lokalizacja
 umiejscowienie wielkości i rodzaju działalności gospodarczej,
obiektu lub zespołu obiektów, w określonym obszarze
[Budner, 2004, s. 23]
Termin lokalizacja może być używany w aspekcie statycznym oraz
dynamicznym
W aspekcie dynamicznym 2 sytuacje decyzyjne: lokalizacja ogólna i
szczegółowa
1
2010-11-23
Rodzaje lokalizacji przemysłu
swobodna masa surowców przemysł precyzyjny
potrzebnych do
produkcji jest mniejsza
niż masa produktu
finalnego
związana masa surowców cukrownia
potrzebnych do
produkcji jest większa
niż masa produktu
końcowego
przymusowa wydobywanie surowców przemysł wydobywczy
jest zależne od obszaru
ich występowania
Zmiana walorów i wymagań
relokacja rekonwersja
(poszukiwanie nowego miejsca (poszukiwanie nowej
dla działalności gospodarczej) działalności dla danej
lokalizacji)
2
2010-11-23
Przedmiot lokalizacji
ð produkcja mieszczÄ…ca siÄ™ w zakÅ‚adach przemysÅ‚owych,
ð uprawy rolne,
ð infrastruktura techniczna,
ð osiedla mieszkaniowe,
ð obiekty handlowe, usÅ‚ugowe i rekreacyjne.
Mogą to być :
ð pojedyncze obiekty
ð grupy obiektów prowadzÄ…ce ten sam lub odmienny
rodzaj produkcji/działalności.
Uwarunkowania stopnia przydatności miejsca:
wewnętrzne zewnętrzne
" Warunki naturalne " Warunki naturalne i ochrona
środowiska
" Warunki społeczno-demograficzne
" Stan prawny " Struktura funkcjonalna otoczenia i
relacja przestrzenna do rynków zbytu
" Wyposażenie w infrastrukturę
" Istniejący sposób zagospodarowania i " Uwarunkowania prawne
użytkowania
" Sytuacja gospodarcza
3
2010-11-23
Składowe lokalizacji
ð Obiekt
ð Miejsce
ð Cel
ð Motywy (czynniki)
4
2010-11-23
Czynniki lokalizacji& .
ð & warunki, które w pozytywny lub negatywny sposób
oddziałują na funkcjonowanie w danym miejscu
ð & . wyraz
nie zarysowywująca się korzyść, która pojawia
się gdy działalność jest prowadzona w danym miejscu
Podział ze względu na walory użytkowe miejsca:
ð Walory popytu
ð Liczba konsumentów
ð Zdolność nabywcza
ð A
ączność między konsumentami a miejscem danej działalności
ð Walory zasobów
ð Teren i jego zagospodarowanie
ð Zasoby pracy
ð UrzÄ…dzenia techniczne
ð Surowce i materiaÅ‚y
ð Zasoby przyrody
ð Energia
5
2010-11-23
podział czynników lokalizacji
ð walory i zasoby Å›rodowiska przyrodniczego
ð baza surowcowa (kopaliny, produkty rolnicze),
ð z
ródła energii,
ð zasoby wodne,
ð bariery ekologiczne
ð czynniki techniczno-ekonomiczne
ð infrastruktura techniczna,
ð korzyÅ›ci aglomeracji,
ð rynek zbytu,
ð siÅ‚a robocza,
ð zaplecze naukowo-techniczne
ð czynniki spoÅ‚eczno-polityczne
ð polityka paÅ„stwa,
ð prawodawstwo,
ð czynniki spoÅ‚eczne
ð czynniki strategiczne
1. Czynniki kosztowe
ð bezpoÅ›rednie koszty inwestycji
ð koszty prowadzenia dziaÅ‚alnoÅ›ci
ð rentÄ™ za teren,
ð koszt wynajÄ™cia pomieszczeÅ„ i maszyn
ð koszty pracy tzn. pÅ‚ace i zwiÄ…zane z nimi obciążenia.
2. Czynniki subiektywne, czyli niekosztowe.
6
2010-11-23
Siła robocza
Ogólne Produkcyjne
Transport
Energia
Kapitał
Rynki zbytu
Dystrybucyjne
Koncentracja
Organizacyjne
Integracja
Kooperacja
Specjalne
ð czynni twarde (utożsamiane z cechami mierzalnymi)
ð czynniki miÄ™kkie (niemierzalne, natury psychologicznej).
Ryc. Twarde i miękkie
czynniki lokalizacji
y
ródło: W. Budner, Wydawnictwo
Akademii Ekonomicznej
w Poznaniu 2004, s. 229,
za: Dziemianowicz,
1998, s. 220
7
2010-11-23
Zmiany charakteru i wagi poszczególnego czynnika
lokalizacji.
" polityka państwa
" stan środowiska naturalnego
" postęp naukowo-techniczny
" postęp społeczno-gospodarczy
" siła robocza, jej jakość i zasoby
" organizacja pracy, itp.
8
2010-11-23
Najistotniejsze czynniki lokalizacji
PoczÄ…tek lat 60. XX w. Lata 90. XX w.
ð A
atwość wyboru siÅ‚y roboczej ð Bliskość rynku
ð PowiÄ…zania z rynkiem ð Åšrodki wspierajÄ…ce dziaÅ‚alność
gospodarczÄ…
ð Koszt pracy
ð Możliwość nabycia
nieruchomości
ð Koszt pracy ð Kwalifikacje siÅ‚y roboczej
ð A
atwość wydobycia surowców ð Bliskość autostrady
Czynniki przemysłu Czynniki przemysłu
high-technology
tradycyjnego
ð Surowce mineralne ð KorzyÅ›ci aglomeracji
ð Tradycje wytwórczoÅ›ci ð SiÅ‚a robocza
rzemieślniczej
ð Transport
ð Zaplecze naukowe
ð SiÅ‚a robocza
ð Warunki życia
ð Rynki zbytu
ð Åšrodowisko przyrodnicze
i
ð Infrastruktura usÅ‚ugowa
9
2010-11-23
Bariery lokalizacji  przeszkody uniemożliwiające, ograniczające lub
utrudniające prowadzenie określonej działalności w danym obszarze
Postacie:
I. 1. Brak określonego czynnika
2. Nadmiar określonego czynnika
II. 1. odnoszące się do wielkości rzeczowych
2. Odnoszące się do czynników niematerialnych
III. 1. obejmujące elementy, które kształtuje człowiek
2. obejmujące elementy, które nie zależą od woli człowieka
10
2010-11-23
ð Bariery lokalizacji (ujÄ™cie ogólne)
ð Zasobowe
ð Instrumentalne  instrumenty ksztaÅ‚towania przestrzennej
struktury społeczno-gospodarczej, regulatory gospodarki
przestrzennej
ð prawne,
ð administracyjne,
ð Ekonomiczne (systemy opÅ‚at za korzystanie lub zanieczyszczanie
środowiska, preferencyjne kredyty bankowe, ulgi podatkowe,
opłaty produktowe)
ð Bariery lokalizacji (ujÄ™cie rodzajowe)
ð Naturalne (pierwotne lub wtórne)
ð Demograficzne
ð Infrastrukturalne
ð SpoÅ‚eczne
ð Polityczno-administracyjne
Typy barier
Kryterium podziału Typ bariery Przykład bariery
park narodowy
A
atwość pokonania bezwzględne
rzeka
względne
oddziaływanie jednego czynnika
Stopień złożoności elementarne
oddziaływanie splotu czynników
złożone
obejmujÄ…cyobszar gminy
Zasięg przestrzenny lokalna
obejmującyobszar województwa
regionalna
obejmującyobszar państwa
krajowa
aktualny brak siły roboczej
Występowanie w czasie istniejąca
prognozowany brak siły roboczej
potencjalna
permanentny brak wody
stała
sezonowy brak wody
okresowa
11
2010-11-23
Zmiana siły i zakresu oddziaływania barier w czasie
Stopień rozwoju gospodarczego
Stan zasobów naturalnych
Stopień zanieczyszczenia środowiska
Poziom techniczny gospodarki
Cel wyboru lokalizacji
ð Celem wyboru lokalizacji jest jak najkorzystniejsze
umiejscowienie geograficzne działalności organizacji.
12
2010-11-23
Reguła koherencji  właściwa działalność powinna
odbywać się we właściwym miejscu
ð Strona aktywna reguÅ‚y koherencji lokalizacyjnej 
polega na poszukiwaniu przez obiekty optymalnych
punktów lokalizacji
ð Strona pasywna reguÅ‚y koherencji lokalizacyjnej 
polega na określeniu najkorzystniejszego
przeznaczenia terenu
13
2010-11-23
Schemat podjęcia działalności gospodarczej
Ludzie Pożądane walory Bariery
użytkowe miejsca lokalizacyjne
Działalność
gospodarcza
= motywy umiejÄ™- + Ä… zaso- instru-
popytu zasobów
tności bowe mentalne
W procesie lokalizowania porównuje się walory lokalizacyjne z
wymogami lokalizacyjnymi.
Lokalizacja będzie najkorzystniejsza, gdy wymogi i walory
lokalizacyjne będą najbardziej zbieżne, najlepiej dopasowane
Klimat inwestycyjny:
ð polityczny (np. stabilność polityczna, dążenia kół rzÄ…dzÄ…cych, znaczenie sektora
prywatnego, przywileje dla przedsiębiorców)
ð spoÅ‚eczny (sytuacja na rynku pracy, uwarunkowania wpÅ‚ywajÄ…ce na jakość pracy,
stosunek do pracy)
ð Ekonomiczny
ð ekonomiczny A (sytuacja gospodarcza kraju: stabilność gospodarcza, wielkość i
chłonność rynku zbytu)
ð ekonomiczny B (stan instytucji i urzÄ…dzeÅ„ infrastruktury dziaÅ‚alnoÅ›ci rynkowej
dla prowadzenia działalności na poziomie regionalnym i lokalnym: infrastruktura
techniczna i infrastruktura otoczenia biznesu)
ð administracyjny (zasiÄ™g wpÅ‚ywu administracji na: zakres dziaÅ‚alnoÅ›ci przedsiÄ™b.,
procedury zakładania firm, szybkość działań administracyjnych)
ð prawny (przepisy prawne i regulacje, rozwiÄ…zania prawne: stabilne, przejrzyste,
jednorodne)
Klimat = Klimat + Klimat + Klimat
Biznesu ekonomiczny B społeczny administracyjny
14
2010-11-23
Ryzyko inwestycyjne
to potencjalny stopień zagrożenia w uzyskaniu oczekiwanych przez inwestora
efektów ekonomicznych
Atrakcyjność inwestycyjna
1. to odwrotność ryzyka  zespół różnych form przewagi danego miejsca z
uwzględnieniem zagrożeń (tj. ryzyka)
2. to dopełnienie ryzyka  zespół różnych form przewagi i niedostatków miejsca
inwestycji z pominięciem zagrożeń
Ocena :
ð klimatu inwestycyjnego
ð atrakcyjnoÅ›ci inwestycyjnej
ð ryzyka inwestycyjnego
ð rodzaju dziaÅ‚alnoÅ›ci
ð udziaÅ‚u poszczególnych czynników w procesie produkcji
ð organizacji i funkcjonowania przedsiÄ™biorstwa
ð subiektywnego odbioru poszczególnych czynników
przez inwestorów
15
zależy od: