Java. Ćwiczenia
Idz
do
praktyczne. Wydanie III
" Spis treści
" Przykładowy rozdział
Autor: Marcin Lis
ISBN: 978-83-246-2785-1
Format: A5, stron: 224
Katalog książek
" Katalog online
" Zamów drukowany
katalog
Obudz
siÄ™! Czas na JavÄ™!
" Poznaj podstawowe zasady programowania
Twój koszyk
" Dowiedz się, jak tworzyć aplikacje i aplety
" Opanuj podstawy tworzenia programów z graficznym interfejsem
" Dodaj do koszyka
Java, jeden z najpopularniejszych dziś obiektowych języków programowania, ma całe mnóstwo
zalet. Jest funkcjonalna, świetnie skonstruowana i łatwa do zastosowania przy programowaniu
różnego typu urządzeń. Te cechy sprawiają, że wielu programistów nie wyobraża sobie codziennej
Cennik i informacje
pracy bez używania tego języka  przy tworzeniu apletów na strony WWW, programów działających
w telefonach komórkowych czy rozbudowanych aplikacji dla komputerów osobistych i serwerów.
" Zamów informacje
Java na dobre zadomowiła się w globalnej sieci, więc najwyższy czas poznać chociaż jej podstawy!
o nowościach
Z książką  Java. Ćwiczenia praktyczne nie będzie to wcale takie trudne. Znajdziesz tu najważniejsze
" Zamów cennik
informacje o tym języku i niezbędnych narzędziach, omówienie zmiennych, operatorów i funkcji
oraz wyjaśnienie zastosowania tablic. Dowiesz się, na czym polega programowanie obiektowe, do
Czytelnia
czego służą obiekty i klasy, jak zapewnić obsługę błędów i wyjątków oraz jak wykonywać operacje
wejścia-wyjścia. Nauczysz się odróżniać aplet od aplikacji, zapewnisz interakcję programu
z użytkownikiem i stworzysz aplikacje z interfejsem graficznym. Każde z tych zagadnień będziesz
" Fragmenty książek
mógł od razu przećwiczyć, a ćwiczenia te zagwarantują Ci dogłębne, praktyczne zrozumienie
online
działania poszczególnych fragmentów kodu.
" Programowanie w Javie
" Zmienne, operatory i instrukcje
" Tablice
" Obiekty i klasy
" Obsługa błędów i wyjątki
" Operacje wejścia-wyjścia
" Aplety
" Interakcja z użytkownikiem
" Aplikacje z interfejsem graficznym
" Grafika i komponenty
Kontakt
Java  na pewno Ci siÄ™ spodoba!
Helion SA
ul. Kościuszki 1c
44-100 Gliwice
tel. [phone]
e-mail: [e-mail]
© Helion 1991 2011
Spis tre ci
Wst p 7
Rozdzia 1. Krótkie wprowadzenie 11
Instalacja JDK 11
Instalacja w systemie Linux 11
Instalacja w systemie Windows 13
Tryb tekstowy 13
Pierwszy program 14
B-kod, kompilacja i maszyna wirtualna 16
Java a C++ 17
Obiektowy j zyk programowania 17
Struktura programu 18
Rozdzia 2. Zmienne, operatory i instrukcje 21
Zmienne 21
Typy podstawowe 21
Deklarowanie zmiennych typów podstawowych 23
Typy odno nikowe 26
Deklarowanie zmiennych typów odno nikowych 27
Operatory 30
Operatory arytmetyczne 30
Operatory bitowe 36
Operatory logiczne 38
Operatory przypisania 39
Operatory porównania (relacyjne) 39
Operator warunkowy 40
Priorytety operatorów 41
4 Java " wiczenia praktyczne
Instrukcje 42
Instrukcja warunkowa if& else 42
Instrukcja wyboru switch 47
P tla for 49
P tla while 54
P tla do& while 56
P tla foreach 57
Rozdzia 3. Tablice 59
Tworzenie tablic 59
Zapis i odczyt elementów 62
Operacje z u yciem p tli 64
Rozmiar tablicy 69
Rozdzia 4. Obiekty i klasy 73
Metody 75
Konstruktory 84
Specyfikatory dost pu 90
Pakiety i typy klas 97
Dziedziczenie 98
Rozdzia 5. Obs uga b dów i wyj tki 105
B dy w programach 105
Instrukcja try& catch 110
Zg aszanie wyj tków 113
Hierarchia wyj tków 115
Rozdzia 6. Operacje wej cia-wyj cia 117
Wy wietlanie danych na ekranie 117
Wczytywanie danych z klawiatury 120
Nowe sposoby wprowadzania danych 128
Obs uga konsoli 131
Operacje na plikach 137
Rozdzia 7. Aplety 145
Aplikacja a aplet 145
Pierwszy aplet 146
Jak to dzia a? 148
Cykl ycia apletu 150
Kroje pisma (fonty) 150
Rysowanie grafiki 153
Kolory 160
Wy wietlanie obrazów 164
Spis tre ci 5
Rozdzia 8. Interakcja z u ytkownikiem 171
Obs uga myszy 171
Rysowanie figur (I) 175
Rysowanie figur (II) 180
Rysowanie figur (III) 182
Rozdzia 9. Aplikacje z interfejsem graficznym 187
Tworzenie okna aplikacji 187
Budowanie menu 191
Wielopoziomowe menu 197
Okna dialogowe 200
Rozdzia 10. Grafika i komponenty 205
Rysowanie elementów graficznych 205
Obs uga komponentów 206
Przyciski JButton 207
Pola tekstowe JTextField 209
Pola tekstowe JTextArea 211
Etykiety JLabel 214
Pola wyboru JCheckBox 216
Listy rozwijane JComboBox 218
 Prawdziwa aplikacja 220
Wst p
Chyba ka dy, kto interesuje si informatyk , s ysza o Javie.
Ten stosunkowo m ody j zyk programowania, w porówna-
niu z C++ czy Pascalem, wyj tkowo szybko zdoby bardzo
du popularno i akceptacj ze strony programistów na ca ym
wiecie. Pocz tkowo wiele osób kojarzy o Jav tylko z apletami za-
wartymi na stronach WWW. To jednak tylko niewielka cz zasto-
sowa , która dzi straci a ju nieco na znaczeniu. Tak naprawd to
doskona y obiektowy j zyk programowania, maj cy ró norodne za-
stosowania  od krótkich apletów do powa nych aplikacji. Pocz tki
by y jednak zupe nie inne.
By mo e trudno w to obecnie uwierzy , ale j zyk ten, pierwotnie
znany jako Oak (z angielskiego  d b ), mia s u y jako narz dzie do
sterowania tzw. urz dzeniami elektronicznymi powszechnego u ytku,
czyli wszelkiego rodzaju telewizorami, magnetowidami, pralkami czy
kuchenkami mikrofalowymi. Praktycznie dowolnym urz dzeniem,
które posiada o mikroprocesor. I to pierwotne przeznaczenie nie jest
wspó cze nie mniej istotne ni kiedy . W dobie powszechnej kom-
puteryzacji i pod czania rozmaitych urz dze do sieci, w tym tak e
wspomnianych lodówek i pralek, to zastosowanie wr cz zwi ksza
atrakcyjno j zyka, a nie zmniejsza jej. St d te wywodzi si jedna
z najwi kszych zalet Javy  jej przeno no , czyli mo liwo uru-
chamiania jednego programu na wielu ró nych platformach. Skoro
mia a s u y do programowania dla tak wielu ró norodnych urz dze ,
musia a by niezale na od platformy sprz towo-systemowej. Ten sam
program mo na b dzie wi c uruchomi , przynajmniej teoretycznie,
na komputerze PC i Macintosh, w Windowsie i w Uniksie.
8 Java " wiczenia praktyczne
Historia j zyka Oak rozpocz a si pod koniec 1990 roku. J zyk zosta
opracowany jako cz projektu o nazwie Green, rozpocz tego przez
Patricka Naughtona, Mike a Sheridana i Jamesa Goslinga w firmie
Sun Microsystems. J zyk by opracowany ju w 1991 roku, jednak
do 1994 roku nie uda o si go spopularyzowa i prace nad projektem
zosta y zawieszone. By to jednak czas gwa townego rozwoju Internetu
i okaza o si , e Oak doskonale sprawdza by si w tak ró norodnym
rodowisku, jakim jest globalna sie . W ten oto sposób w 1995 roku
wiat o dzienne ujrza a Java.
To, co sta o si pó niej, zaskoczy o chyba wszystkich, w tym samych
twórców j zyka. Java niewiarygodnie szybko zosta a zaakceptowana
przez spo eczno internetow i programistów na ca ym wiecie.
Niew tpliwie bardzo du y wp yw mia a tu umiej tnie prowadzona
kampania marketingowa producenta. Niemniej decyduj ce by y z pew-
no ci wyj tkowe zalety tej technologii. Java to bardzo dobrze skonstru-
owany j zyk programowania, który programistom zwykle przypada do
gustu ju przy pierwszym kontakcie. W ka dym razie o Javie mówi
i pisz wszyscy, pojawiaj si setki ksi ek i stron internetowych,
powstaj w ko cu napisane w niej programy. Obecnie to ju dojrza-
a, cho wci rozwijana technologia, która wros a na dobre w wiat
informatyki.
O ksi ce
Celem niniejszej publikacji nie jest przedstawienie wszystkich aspek-
tów programowania w Javie, ale jedynie pewnego wycinka tego za-
gadnienia. Omówiono podstawowe zasady programowania, zamiesz-
czono przyk ady tworzenia apletów, czyli programów osadzanych
w stronach WWW, a tak e zaprezentowano podstawy tworzenia aplika-
cji z graficznym interfejsem oraz operacje wej cia-wyj cia. Niestety,
ze wzgl du na ograniczon ilo miejsca nie mo na by o przedstawi
wielu ciekawych i bardziej zaawansowanych zagadnie , dlatego te
b dzie to raczej wycieczka po programowaniu w Javie ni meto-
dyczny kurs opisuj cy ca o zagadnienia. Jak jednak wskazuje sam
tytu , ta publikacja to wiczenia, które maj pozwoli na szybkie za-
poznanie si z podstawowymi konstrukcjami j zyka, niezb dnymi
do rozpocz cia programowania. Niniejsze wiczenia b d wi c za-
równo doskona ym podr cznikiem dla osób, które szybko chcia yby
Wst p 9
zapozna si ze struktur j zyka, jak i uzupe nieniem bardziej me-
todycznego kursu, jakim jest np. publikacja Praktyczny kurs Java
(http://helion.pl/ksiazki/pkjav2.htm).
Narz dzia
Aby rozpocz programowanie w Javie, niezb dne s odpowiednie
narz dzia. Konkretnie  kompilator oraz maszyna wirtualna, która
interpretuje skompilowane programy. B dziemy opiera si tu na
pakiecie Java Development Kit (JDK). Mo na skorzysta z wersji sy-
gnowanej przez oficjalnego producenta Javy  firm Oracle1  lub
rozwijanej na zasadach wolnego oprogramowania wersji OpenJDK.
Wersja oficjalna dost pna jest pod adresami http://java.sun.com (na-
st pi przekierowanie do domeny oracle.com) i http://www.java.com,
a OpenJDK pod adresem http://openjdk.java.net/. Najlepiej korzysta
z mo liwie nowej wersji JDK, tzn. 1.6 (6.0), 1.7 (7.0) lub wy szej (o ile
taka b dzie dost pna), cho podstawowe przyk ady b d dzia a
nawet na bardzo wiekowej ju wersji 1.1.
Przy wiczeniach omawiaj cych tworzenie apletów mo na skorzy-
sta z dowolnej przegl darki internetowej obs uguj cej j zyk Java lub
te dost pnej w JDK aplikacji appletviewer. Wi kszo obecnie do-
st pnych na rynku przegl darek udost pnia Jav poprzez mecha-
nizm wtyczek, umo liwiaj c zastosowanie najnowszych wersji JRE
(ang. Java Runtime Environment), czyli rodowiska uruchomieniowego.
Nale y z tej mo liwo ci skorzysta .
Oprócz JDK b dzie jedynie potrzebny dowolny edytor tekstowy (ko-
rzystaj cym ze rodowiska Windows mo na poleci np. doskona y
Notepad++) pozwalaj cy na wpisywanie tekstu programów i zapi-
sywanie ich w plikach na dysku. Co prawda, istnieje mo liwo u y-
wania zintegrowanych rodowisk programistycznych, jednak osobom
pocz tkuj cym poleca bym zestaw JDK i najprostszy edytor tekstowy,
tak aby pozna dobrze sam j zyk, a dopiero potem bardziej zaawan-
sowane narz dzia programistyczne.
1
Pierwotny producent  Sun Microsystems  zosta zakupiony przez Oracle
w 2009 roku. Tym samym obecnie to Oracle oficjalnie odpowiada za rozwój
Javy.
10 Java " wiczenia praktyczne
Wersje Javy
Pierwsza powszechnie wykorzystywana wersja Javy nosi a numer
1.1 (JDK 1.1 i JRE 1.1). Stosunkowo szybko pojawi a si jednak ko-
lejna wersja, oznaczona numerem 1.2. Nios a ona ze sob na tyle
znacz ce zmiany i usprawnienia, e nadano jej nazw Platforma Java 2
(z ang. Java 2 Platform). Tym samym wersja poprzednia zosta a na-
zwana Platform Java 1. W ramach projektu Java 2 powsta y trzy wersje
narz dzi JDK i JRE: 1.2, 1.3 i 1.4, a ka da z nich mia a od kilku do
kilkunastu podwersji. Kolejnym krokiem w rozwoju projektu by a wer-
sja 1.5, która ze wzgl dów czysto marketingowych zosta a przemia-
nowana na 5.0. Nast pnie pojawi y si wersje 6.0 (czyli 1.6) oraz 7.0
(czyli 1.7). Podczas przygotowywania materia ów do ksi ki u ywa-
ne by y wersje 6 i 7. Je li stosowano konstrukcje j zyka dost pne
wy cznie w wersji 7, by o to oznaczane w opisach przyk adów.
Warto przy tym wspomnie , e wewn trzna numeracja narz dzi (wi-
doczna np. w opcjach kompilatora javac czy narz dzia uruchomie-
niowego java) wci bazuje na wcze niejszej, logicznej numeracji
(czyli Java 6.0 jest to sama z wersj Java 1.6, a Java 7.0 to to samo co
Java 1.7).