Bezpieczeństwo
Transport ręczny
Transport ręczny
" Ocena ryzyka zawodowego
" Instrukcja stanowiskowa
Ryszard Bryła
OPIS STANOWISKA UWAGI DOTYCZ
CE
Zatrudnienie w hurtowni materiałów wykorzy- OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
stywanych w budownictwie: pełny etat, praca Zgodnie z normą PN-N 18002/2000 istnieją na-
zmianowa. stępujące poziomy ryzyka (R):
Pracownik powinien: " małe (M), co oznacza, że poziom ryzyka jest
" mieć ukończone 18 lat, akceptowalny, przy jednoczesnym jego monito-
" przejść wymagane badania lekarskie, ringu,
" ukończyć potrzebne szkolenia BHP, a w szcze- " średnie (S), co oznacza, że poziom ryzyka jest
gólności te, które dotyczą zakresu prawidłowych akceptowalny, przy jednoczesnym podjęciu
metod wykonywania ręcznych prac transporto- stopniowych działań mających na celu poprawę
wych. stanu bezpieczeństwa pracy w zakładzie,
Do zadań pracownika należy: " duże (D), co oznacza, że poziom ryzyka jest
" przygotowanie bezpiecznych dróg transporto- nieakceptowany i istnieje konieczność podjęcia
wych, natychmiastowych działań poprawiających stan
" przygotowanie odpowiedniego sprzętu pomocni- bezpieczeństwa w zakładzie.
czego,
" przenoszenie lub przewożenie w transporcie indy- UWAGA
widualnym i zbiorowym różnorodnych materiałów Przedstawioną tutaj kartę oceny ryzyka należy
oraz układanie (ustawianie) ich w odpowiednich traktować jako przykładową i dostosować ją do
miejscach, konkretnego stanowiska pracy. W każdym bowiem
" układanie materiałów na niskich półkach rega- zakładzie istnieje nieco inna specyfikacja zagrożeń
łów, i o tym najlepiej wie zespół powołany do oceny
" dbanie o powierzony sprzęt i mienie. ryzyka zawodowego.
34 Promotor 12/07
Bezpieczeństwo
KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
DLA PRACOWNIKA WYKONUJ
CEGO TRANSPORT R
CZNY WEDA
UG PN-N 18002/2000
Przed korektÄ… Po korekcie Uwagi
Możliwe z
ródło Możliwe skutki
Lp. Zagrożenie Środki profilaktyczne o realiza-
zagrożenia zagrożenia
C* P* R* C* P* R* cji zadań
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Przestrzeganie podstawowych wymagań
instrukcji stanowiskowej. Przestrzeganie
norm i zasad dotyczących zarówno
Obciążenie
transportu indywidualnego, jak i zbiorowego.
fizyczne
Uwzględnienie w transporcie ręcznym
 dynamiczne Przepuklina.
Zbyt duży wysiłek fizyczny. indywidualnych predyspozycji pracownika,
i statyczne Uraz kręgosłupa.
1. Wymuszona pozycja ciała D D D tj.: sprawności fizycznej, wieku i stanu S S S
(przeciążenie Choroby narządu
podczas pracy zdrowia. Stosowanie w szerokim zakresie
układu ruchu
sprzętu pomocniczego. Przestrzeganie
mięśniowo-
zasad ergonomii podczas podnoszenia oraz
-kostnego)
przenoszenia ładunków. Stosowanie przerw
i rotacji pracowników zatrudnionych przy
uciążliwych pracach transportowych
Odbieranie towarów na rampie. Potłuczenia,
Przenoszenie i przewożenie złamania Zachowanie szczególnej ostrożności.
Różnica
towarów wzdłuż rampy. kończyn, Stosowanie sprawnych technicznie
poziomów
2. Wchodzenie na drabiny oraz zwichnięcia, D S D drabin i zachowanie ustalonych zasad M M M
(upadek na
schodzenie z nich podczas urazy kręgosłupa, bezpieczeństwa przy ich ustawianiu.
niższy poziom)
układania lub zdejmowania urazy Zachowanie przyjętych procedur
towarów z regałów wewnętrzne
Powierzchnie,
Potłuczenia,
na których Śliskie i nierówne Stosowanie przez pracowników
złamania
możliwy jest powierzchnie przy dojściu wzmocnionego obuwia, z podeszwą
kończyn,
3. upadek do magazynu, na rampie S S S antypoślizgową. Zapewnienie porządku S M M
zwichnięcia,
(upadek na i w samym magazynie. i czystości w miejscu pracy. Zachowanie
urazy
tym samym Zatarasowane przejścia szczególnej ostrożności
wewnętrzne
poziomie)
Ostre i szorstkie krawędzie Zachowanie szczególnej ostrożności.
Przedmioty Rany cięte.
przenoszonych lub Stosowanie prawidłowo dobranych rękawic
4. ostre lub Otarcia S S S S M M
przewożonych towarów, palet, ochronnych. Przestrzeganie przyjętych
szorstkie naskórka
opakowań procedur
Poruszające się środki Prawidłowe rozplanowanie dróg
transportu ręcznego transportowych. Właściwe ułożenie
lub mechanicznego. materiałów na wózku ręcznym lub taczkach.
Przemiesz-
Przemieszczające się towary Stosowanie hełmu ochronnego.
czajÄ…ce siÄ™
przewożone wózkiem ręcznym Właściwe oznaczenie wytrzymałości regałów
przedmioty
lub na taczkach. Przewrócenie Urazy ciała. i przestrzeganie podanych obciążeń.
5. i inne obiekty D S D S S S
się wózka lub taczek. Śmierć Układanie najcięższych przedmiotów
(przygniecenie,
Przewrócenie się regału. na najniższych półkach. Zabezpieczenie
uderzenie,
Upadek składowanych regałów przed przewróceniem się. Układanie
potrÄ…cenie)
przedmiotów. Niestabilne stosów i palet w ten sposób, by zachować
ułożenie materiałów w stosie ich stabilność. Prowadzenie rozładunku,
lub na paletach począwszy od najwyższych warstw
Spaliny. Uszkodzenie Zatrucia.
Czynniki Przestrzeganie instrukcji stanowiskowej.
opakowań związków Uszkodzenia
chemiczne Zachowanie wymaganych procedur
chemicznych wewnętrzne
6.  toksyczne, D S D podczas transportu S M M
transportowanych do organizmu. Rany
żrące, i przy kontaktach z chemikaliami.
magazynu  płynnych oparzeniowe
uczulajÄ…ce Stosowanie ochron osobistych
i sypkich i uczuleniowe
Podjęcie działań zmniejszających
działanie hałasu (zastosowanie  w razie
Środki transportu. Urządzenia takiej możliwości  ochron zbiorowych,
Uszkodzenie
7. Hałas i maszyny pracujące S S S systematyczny przegląd i naprawa M M M
narządu słuchu
na zewnątrz magazynu  głośnego sprzętu, zmiana organizacji
stanowiska pracy). Stosowanie w razie
konieczności ochronników słuchu
Stosowanie sprawnych zabezpieczeń
PrÄ…d Niesprawna instalacja
przeciwporażeniowych. Stosowanie
elektryczny elektryczna i osprzęt
sprawnego technicznie osprzętu
8. (porażenie  gniazdka, wtyczki. Przebicie Śmierć D M S M M M
elektrycznego oraz przewodów
prÄ…dem elektryczne do obudowy
doprowadzajÄ…cych prÄ…d el. Systematyczna
elektrycznym) urządzeń
kontrola instalacji elektrycznej
Urazy
Nieodpowied- spowodowane Dbanie o czystość okien. Dostosowanie
Słabe oświetlenie naturalne.
9. nie oświetlenie wypadkami przy D M S poziomu natężenia oświetlenia do rodzaju M M M
y
le dobrane punkty świetlne
miejsca pracy pracy. Choroby wykonywanej pracy  zgodnie z normÄ…
narzÄ…du wzroku
Zachowanie szczególnej ostrożności.
Zaprószenie ognia w miejscu Przestrzeganie przyjętych w magazynie
Oparzenia ciała.
10. Pożar. Wybuch magazynowania materiałów D S D procedur. Wyposażenie stanowiska S M M
Urazy. Śmierć
łatwo palnych w wymagany sprzęt ppoż. Systematyczna
konserwacja i przegląd tego sprzętu
WystÄ…pienie Ustalenie sprawiedliwego regulaminu
Obciążenie Konflikty międzyludzkie. choroby nerwo- nagradzania i karania. Właściwy dobór
11. emocjonalne Wysokie wymagania, duże wej lub chorób S D D pracowników. Częste rozmowy nadzoru S M M
(stres) ograniczenia, małe wsparcie ogólno- z pracownikami i wyjaśnianie zaistniałych
ustrojowych problemów
C*  ciężkość, P*  prawdopodobieństwo, R*  ryzyko
www.promotor.elamed.pl 35
Bezpieczeństwo
INSTRUKCJA BHP DOTYCZ
CA R
CZNYCH PRAC TRANSPORTOWYCH
" znajdować się po jednej stronie przenoszonego przed-
PRZED PRZYST
PIENIEM DO PRACY
miotu,
1. Musisz posiadać aktualne, wymagane badania lekarskie i przejść
" używać środków ochrony indywidualnej chroniących
przeszkolenie w dziedzinie BHP. Przed pracą wysłuchaj wskazó-
ramiona.
wek przełożonego.
13. Pamiętaj, że niedopuszczalne jest zespołowe przemiesz-
2. Musisz posiadać odpowiednie obuwie, ubranie robocze i rękawice
czanie przedmiotów o masie przekraczającej 500 kg.
ochronne.
14. Pamiętaj, że ostre i wystające elementy powinny być zabez-
3. Przygotuj potrzebny sprzęt pomocniczy spośród takiego jak:
pieczone w sposób zapobiegający powstawaniu urazów.
pasy, liny, łańcuchy, zawiesia, dz
wignie, rolki, kleszcze, uchwyty,
15. Pamiętaj o tym, że niedopuszczalne jest przenoszenie przez
nosze, kosze, legary, przestawne pochylnie, taczki i wózki ręczne
jednego pracownika materiałów ciekłych: gorących, żrących
 w zależności od rodzaju przemieszczanych przedmiotów i wy-
albo o właściwościach szkodliwych dla zdrowia, których
stępujących zagrożeń.
masa wraz z naczyniem i uchwytem przekracza 25 kg.
4. Przygotuj bezpieczne drogi transportowe. Dopilnuj, by powierzch-
16. Pamiętaj podczas układania przedmiotów, aby te najcięższe
nia, po której są przemieszczane przedmioty, była równa i stabilna
i tłukące się znajdowały się na najniższych półkach.
i nie była śliska.
17. Pamiętaj, aby balony szklane z kwasami lub innymi ciecza-
mi żrącymi były przewożone na specjalnych wózkach. W wy-
W CZASIE PRACY
jątkowych przypadkach balony te mogą być przenoszone
1. Pamiętaj, że przemieszczając przedmioty, należy trzymać je jak
przez dwóch pracowników, w odpowiednio wytrzymałych
najbliżej ciała i podnosić przy wyprostowanym kręgosłupie, dbając
koszach z uchwytami. Niedopuszczalne jest przenoszenie
o to, by nie wykonywać przy tym skrętów tułowia.
balonów na plecach lub przed sobą.
2. W trakcie transportu pamiętaj, aby przedmiot przemieszczany
18. Pamiętaj, że dopuszczalna masa ładunku przemieszczane-
ręcznie nie ograniczał pola widzenia.
go na wózku po terenie płaskim, o twardej nawierzchni nie
3. Pamiętaj o tym, by przedmiot nieporęczny lub trudny do utrzyma-
może przekraczać 450 kg na pracownika, łącznie z masą
nia był przemieszczany przy użyciu sprzętu pomocniczego.
wózka. Przy przemieszczaniu ładunku na wózku po pochy-
4. Pamiętaj, że zwoje taśmy, drutu, kabla itp. podczas ich przenoszenia
leniach większych niż 5% masa ładunku, łącznie z masą
powinny być zabezpieczone przed rozwinięciem się i wyginaniem.
wózka, nie może przekraczać 350 kg.
5. Pamiętaj, że w razie konieczności przenoszenia przedmiotu
19. Sposób ładowania, a także rozmieszczenia ładunków na
trzymanego w odległości większej niż 30 cm od tułowia należy
wózkach oraz taczkach powinien zapewniać ich równowagę
zmniejszyć o połowę dopuszczalną jego masę.
i stabilność.
6. Pamiętaj, że masa przedmiotów przenoszonych przez jednego
20. Masa Å‚adunku przemieszczanego na taczce, Å‚Ä…cznie z masÄ…
pracownika nie może przekraczać: 30 kg  przy pracy stałej
taczki, nie może przekraczać: 100 kg  po twardej nawierzch-
 i 50 kg  przy pracy dorywczej. Niedopuszczalne jest ręczne
ni  i 75 kg  po nawierzchni nieutwardzonej. Niedopuszczal-
przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej 30 kg, na
ne jest przemieszczanie Å‚adunku na taczce po pochyleniach
wysokość powyżej 4 m lub na odległość przekraczającą 25 m.
większych niż 8% oraz na odległość przekraczającą 200 m.
7. Pamiętaj, że masa przedmiotów wtaczanych na pochylnie przez
jednego pracownika nie może przekraczać 50 kg oraz niedo-
PO ZAKOC
CZENIU PRACY
puszczalne jest przenoszenie i przetaczanie przedmiotów po
1. Sprawdz
, czy przeniesione przedmioty i materiały ustawione
pochylniach niezwiązanych w sposób stały z konstrukcją budynku,
(ułożone) są we właściwym miejscu, prawidłowo i stabilnie.
o kÄ…cie nachylenia ponad 15°, oraz przenoszenie ich po schodach
2. Ułóż narzędzia oraz sprzęt pomocniczy po ich uprzednim
o kÄ…cie nachylenia ponad 60°.
oczyszczeniu na właściwe miejsce.
8. Pamiętaj, że niedopuszczalne jest przebywanie pracownika
3. Sprawdz
, czy pozostawione stanowisko nie stwarza jakich-
między legarami podczas przetaczania przedmiotów po pochyło
kolwiek zagrożeń.
ustawionych legarach.
9. Pamiętaj, że przenoszenie przedmiotów, których długość przekracza
POST
POWANIE W SYTUACJI AWARYJNEJ
4 m, a masa  30 kg, musi odbywać się zespołowo, pod warunkiem,
1. Pamiętaj, że w przypadku stwierdzenia, iż sposób wykony-
iż na jednego pracownika przypadała masa nieprzekraczająca:
wania prac jest nieprawidłowy i stwarza zagrożenia, musisz
25 kg  przy pracy stałej  i 42 kg  przy pracy dorywczej.
wstrzymać prace, informując o tym fakcie przełożonego.
10. Pamiętaj, że przy zespołowym przenoszeniu przedmiotów musi
2. Nie lekceważ nawet drobnych skaleczeń, opatrując zranienia.
być zapewniony odpowiedni dobór pracowników pod względem
wzrostu i wieku oraz odstępy pomiędzy pracownikami  co naj- 3. Każde zdarzenie wypadkowe zgłoś swemu przełożonemu
i udziel pomocy poszkodowanemu.
mniej 0,75 m.
4. W razie wystąpienia pożaru postępuj zgodnie z instrukcją
11. Pamiętaj, że przenoszenie przedmiotów długich i o dużej masie
przeciwpożarową. W pierwszej kolejności zaalarmuj pozo-
powinno odbywać się przy zastosowaniu sprzętu pomocniczego,
stałych pracowników i próbuj ugasić pożar w zarodku.
pozwalającego na transport takich przedmiotów z możliwie naj-
mniejszym unoszeniem ich ponad poziom podłoża.
Opracował Zatwierdził
12. Pamiętaj, że w przypadku zespołowego przenoszenia przedmiotów
na ramionach pracownicy muszÄ…:
& & & & & ............... .............& & & & & ..
" wkładać i opuszczać przenoszony przedmiot jednocześnie i na
komendę, Uwaga: Powyższą instrukcję należy traktować jako przykładową.
36 Promotor 12/07