Prof. dr hab. Janusz Kowalewski
Podsumowanie prezentacji:  Postępowanie z pojedynczymi guzkami płuc .
Postępowanie lekarskie w przypadku stwierdzenia nowego pojedynczego guzka < 3 cm
średnicy w płucu powinno uwzględniać kilka aspektów:
1. możliwość określenia charakteru guzka (łagodny/złośliwy) na podstawie prostych
badań klinicznych i obrazowych,
2. wolę chorego uczestniczenia w prospektywnej obserwacji guzka, bądz
poddania się
inwazyjnym badaniom lub usunięciu guzka,
3. infrastrukturę techniczną szpitala, w którym diagnostyka guzka się odbywa
(dostępność badań) oraz wyszkolenie personelu lekarskiego.
Istnieją 3 niezależne czynniki kliniczne (wiek > 50 lat, narażenie na dym tytoniowy,
dodatni wywiad onkologiczny) oraz 3 czynniki radiologiczne (wielkość guzka, nierówny
kształt jego brzegu, lokalizacja w górnym płacie płuca), które przemawiają za charakterem
złośliwym guzka. Guzek nowotworowy wzmacnia się dodatkowo po podaniu kontrastu w
czasie tomografii komputerowej. Na podstawie tych badań można określić
prawdopodobieństwo występowania nowotworu złośliwego w guzku płuca.
Jeżeli to prawdopodobieństwo jest umiarkowane lub wysokie, chory nie jest obciążony
dodatkowymi schorzeniami (typowe ryzyko zabiegu operacyjnego) i zgadza się na operację,
guzek powinien być usunięty i zbadany doraz
nie podczas operacji.
Jeżeli prawdopodobieństwo istnienia nowotworu złośliwego jest niskie sugeruje się
prospektywną aktywną obserwację guzka (powtarzanie badań CT klatki piersiowej w
odpowiednich sekwencjach czasowych i analizę dynamiki zmian morfologicznych w guzku).
Stabilizacja obrazu w okresie 2 lat praktycznie przesądza o łagodnym charakterze guzka.
Jeśli prawdopodobieństwo istnienia nowotworu złośliwego jest umiarkowane lub wysokie
lecz chory podchodzi do operacji z rezerwą (domaga się dowodu istnienia realnego
zagrożenia zdrowia lub życia) ewentualnie, z racji istnienia u pacjenta dodatkowych chorób,
usunięcie guzka wiąże się z możliwością wystąpienia pooperacyjnych powikłań  należy
wykonać bardziej specjalistyczne i/lub drogie badania w celu potwierdzenia, bądz
(rzadziej)
wykluczenia nowotworu. W tym celu wykonuje się zwykle pozytonową emisyjną tomografię
(PET), biopsję aspiracyjną cienkoigłową przezskórną (BAC), bronchofiberoskopię, określa
się poziom markerów nowotworowych we krwi, poddaje się wyniki badań analizie
statystycznej w celu precyzyjnego określenia szans na istnienie nowotworu w guzku płuca.
Zwykle po wykonaniu tych badań lekarz (lub konsylium lekarskie) może bardziej stanowczo
zasugerować dalsze postępowanie: obserwacja lub resekcja guzka). Jedynie na podstawie
dodatniego wyniku badania mikroskopowego definitywnie można ustalić rozpoznanie.
Jeżeli podczas operacji okaże się, że usunięty guzek jest rakiem niedrobnokomórkowym
powinno się usunąć płat płuca (w którym guzek stwierdzono) oraz węzły chłonne śródpiersia.
Resekcja mniejsza niż lobektomia jest również dopuszczalna, ale spełnia ona warunki
doszczętności onkologicznej pod pewnymi warunkami: średnica guzka nie może przekraczać
2 cm, jego lokalizacja powinna dotyczyć 1/3 obwodowej części płata, resekcja powinna być
również anatomiczna (segmentektomia, a nie resekcja brzeżna lub klinowa), w obrazie CT
guzek ma charakter mlecznej szyby (nie jest lity).
Ważne jest, aby chory był szczegółowo poinformowany o istniejącym problemie
diagnostycznym i aktywnie uczestniczył w poszczególnych etapach jego rozwiązywania