WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ PRAWNYCH – 20/02/2013
najwaŜniejsze pojęcia prawne
fakty prawne, zdarzenia i zachowania (Bonca 2002, 314)
przedmiot i treść stosunku prawnego (Bonca 2002, 322) 1. Terminy łacińskie najczęściej uŜywane w języku prawniczym.
a contrario
a posteriori
a priori
altera pars
bona fide
conditio sine qua non
casus
contra legem
de facto
de iure
de lege ferenda
de lege lata
derogatio
erga omnes
ex ante
ex delicto
ex contractu
ex lege
ex post
ius cogens
ius dispositivum
ipso iure
ius
lex
lex specialis
non nocere
param analogiam
preasumptio iuris
ratio legis
status quo
sensu stricto
sensu largo
vis maior
2. Sentencje łacińskie
Res iudicata pro veritate hebatur
Ignorantia iuris nocet
Et audiatur et altera pars
In dubio pro reo
Impossibilium nulla obligatio
Lex retro non agit
Pacta sunt servanda
Accusare nemo se debet
Clara non sunt interpretanda
Consensum facit legem
Nulla poena / Nullum crimen sine lege
Actori incumbit onus probandi
fakty prawne
fakty indyferentne prawnie
4. Określ, jakie fakty prawne mają miejsce w przedstawionych przypadkach.
zachowanie
fakt prawny
zakup aktywów trwałych w celu zwiększenia
transakcja kupna-sprzedaŜy
dynamiki rozwoju przedsiębiorstwa
dyrektor finansowy zamawia, a następnie
oświadczenie woli zawarcia umowy
wsiada do taksówki, aby udać się na
zawarcie umowy przewozu
podpisanie korzystnej umowy kredytu dla
swojej spółki
5. Uzupełnij tabelę.
zdarzenia
zachowania
6. Uzupełnij tabelę.
działania (zachowania aktywne)
zaniechania (zachowania pasywne)
zatajenie lub nieprzekazanie w sposób jasny,
jednoznaczny lub we właściwym czasie
istotnych informacji dotyczących produktu*
nieujawnienie handlowego celu praktyki,
jeŜeli nie wynika on jednoznacznie z
okoliczności i jeŜeli powoduje to lub moŜe spowodować podjęcie przez konsumenta
decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by
nie podjął*
Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom art. 6 § 3. Przykłady: a) niepodawanie informacji o całkowitym rocznym koszcie kredytu konsumenckiego i rzeczywistej stopie oprocentowania;
b) spółka prowadząca szkoły policealne na ulotkach reklamowych umieściła hasło
„czesne 0 zł”. Przy zapisie do szkoły okazywało się, Ŝe promocja dotyczy tylko jednego semestru, jednego kierunku i dotyczy tylko tych uczniów, którzy „polecą”
szkołę innym 5 osobom;
c) jedna z firm telekomunikacyjnych reklamowała swoją ofertę hasłem „60 minut za darmo”. W rzeczywistości minuty te były bezpłatne tylko poza godzinami szczytu; d) zatajanie przez firmę telekomunikacyjną dodatkowego kosztu za rozpoczęcie połączenia;
e) z reklamy rachunku oszczędnościowego jednego z banków wynika, Ŝe oprocentowanie wynosi 4 %. Przy podpisywaniu umowy okazywało się, Ŝe takie oprocentowanie obowiązuje przez pierwsze 2 tygodnie, zaś później drastycznie ono spada.
7. Uzupełnij tabelę.
Decyzje i orzeczenia o charakterze
deklaratoryjnym
konstytutywnym
8. Uzupełnij tabelę.
Czynności cywilnoprawne
czynności prawne o
jednostronne
dwustronne
uchwały
reŜimie specjalnym
9. Elementy stosunku prawnego: 10. Podmioty prawa:
…
…
11. Uzupełnij tabelę.
Osoby fizyczne do 13 roku Ŝycia w ogóle nie mają zdolności do czynności prawnych, między 13 a 18 mają ograniczoną zdolność, a po 18 roku Ŝycia posiadają pełną zdolność. Podstawą do ograniczenia lub całkowitego pozbawienia zdolności do czynności prawnych moŜe być: choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy albo innego rodzaju zaburzenia psychiczne, np.
wskutek pijaństwa lub narkomanii. Osoba pozbawiona zdolności do czynności prawnych moŜe dokonywać umów powszechnie zawieranych w drobnych bieŜących sprawach z zakresu Ŝycia codziennego chyba, Ŝe pociąga za sobą raŜące pokrzywdzenie osoby niezdolnej do czynności prawnych. Wprowadzenie w XVI wieku metryk kościelnych umoŜliwiło dopiero określenie dokładnego wieku danej osoby. Wcześniej posługiwano się oględzinami, zdolność do posługiwania się bronią.
Zdolność prawna
Zdolność do czynności prawnych
12. zobowiązaniowe, równorzędność, swobodę, oświadczeń woli, treści, dobrowolne, iuris dispositivi. Z podanych wyrazów i zwrotów ułóŜ logiczny ciąg wypowiedzi charakteryzujący prawo prywatne.
13. Uzupełnij tabelę.
Przedmiot stosunku prawnego
zachowanie
rzecz/nieruchomość
dobra niematerialne
14. Obowiązek prawny – o charakterze pozytywnym i negatywnym. Podaj po dwa przykłady.
Czym jest roszczenie?
Prawo podmiotowe
Bezwzględne prawo podmiotowe
Względne prawo podmiotowe