konwerter ukf-fm id 247271

Technika RTV

8/2000

Obwód wejœciowy jest w zasadzie filtrem Konwerter UKF FM

œrodkowo przepustowym obejmuj¹cym pasmo czêstotliwoœci wejœciowych od Pomys³ jest kontynuacj¹ konwertera telewizyjnego opisywanego 87,5 do 108 MHz. Jego zasadniczym za-w poprzednim PE. Przestrajany warikapem konwerter umo¿liwia daniem jest dopasowanie do wejœcia przeniesienie ca³ego pasma CCIR (87,5÷108 MHz) na jedn¹ czê-

tranzystora polowego.

Do mieszacza M doprowadzone s¹: stotliwoœæ odbiornika UKF FM OIRT np. 70 MHz. Pozwala to na sygna³ wejœciowy i napiêcie heterodyny.

przestrojenie zakresu UKF bez koniecznoœci grzebania w g³owicy Sygna³ wyjœciowy uzyskany w wyniku UKF. Nadaje siê tylko do odbiorników z g³owic¹ przestrajan¹ za przemiany podawany jest na wyjœcie kon-pomoc¹ diod pojemnoœciowych.

wertera przez filtr wyjœciowy. Jest to filtr dolnoprzepustowy, spe³niaj¹cy tak¿e rolê uk³adu dopasowuj¹cego. Wyjœcie filtru dostosowane jest do pod³¹czenia obci¹-

¿enia niesymetrycznego 75 W. Przy symetrycznym wejœciu odbiornika niezbêdne jest zastosowanie symetryzatora.

Heterodyna jest generatorem prze-strajanym za pomoc¹ diody pojemno-

œciowej. Zakres przestrajania czêstotliwo-

œci od 155÷180 MHz umo¿liwia odbiór pasma CCIR przy czêstotliwoœci wyjœciowej oko³o 70 MHz. Napiêcie przestrajania heterodyny jak i napiêcie zasilania konwertera pobierane s¹ z odbiornika.

G³owica odbiornika przy wspó³pracy z konwerterem musi byæ dostrojona do jednej czêstotliwoœci (oko³o 70 MHz).

Schemat blokowy i dzia³anie Fs = Fh - Fwy Schemat ideowy

Konwerter dzia³a na zasadzie typowe-go stopnia przemiany z w³asn¹ heterody-Czêstotliwoœæ wyjœciowa to inaczej Obwód wejœciowy sk³ada siê z C1, n¹. Dziêki przestrajaniu heterodyny mo¿li-czêstotliwoœæ do jakiej zostanie jednora-L1, L2 i C2. C1 wraz z L1 tworz¹ filtr gór-we jest uzyskanie sta³ej czêstotliwoœci sy-zowo dostrojona g³owica UKF odbiornika no przepustowy, a L2 i C2 filtr dolno gna³u wyjœciowego przy ró¿nych czêstotli-radiowego. Czêstotliwoœæ ta pe³ni rolê przepustowy. Razem ich po³¹czenie daje woœciach sygna³u wejœciowego do jakich pierwszej czêstotliwoœci poœredniej. Dru-filtr œrodkowo przepustowy.

zostanie dostrojona heterodyna. Stopieñ ga czêstotliwoœæ poœrednia to w³aœciwa Mieszacz iloczynowy zrealizowany przemiany realizuje odejmowanie czêsto-dla odbiornika czêstotliwoœæ 10,7 MHz jest na dwubramkowym tranzystorze po-tliwoœci wg podanego ni¿ej wzoru: uzyskiwana po przemianie czêstotliwoœci lowym T1 (BF 961). Sygna³ wejœciowy w g³owicy UKF.

podawany jest do bramki G1. Bramka ta Fwy = Fh - F

Sygna³ do wejœcia konwertera mo¿e przez cewki L2 i L1 pod³¹czona jest dla s

byæ przekazywany przewodem koncen-pr¹du sta³ego do masy. Polaryzowana jest Czêstotliwoœæ odbierana Fs jest wy-trycznym (75 W) lub symetrycznym napiêciem 0 V wzglêdem Ÿród³a.

znaczona przez czêstotliwoœæ heterodyny (300 W). W tym drugim przypadku nale-Bramka G2 polaryzowana jest napiê-

Fh i czêstotliwoœæ wyjœciow¹ Fwy.

¿y dodatkowo zastosowaæ symetryzator.

ciem oko³o 2 V z dzielnika rezystorowego R1 i R2. Do tej bramki doprowadzane jest przez kondensator C12 i rezystor R3 na-piêcie heterodyny.

Obwód

Filtr

Wyjœciem mieszacza jest dren T1. Do-Symetryzator

Symetryzator

300W

wyjœciowy

300W

75W

wejœciowy

75W

³¹czony jest do niego filtr dopasowuj¹cy 70MHz

87,5÷108MHz

+12V

typu P sk³adaj¹cy siê z C4, L3 i C5. Jest to filtr dolnoprzepustowy. Zasilanie drenu H

napiêciem +12 V realizowane jest przez d³awik D£1 i cewkê L3. Do wyjœcia kon-155÷180MHz

Us (5÷25V)

wertera sygna³ wyjœciowy przekazywany jest przez kondensator C6.

Heterodyna zrealizowana na tranzystorze T2 (BF324) pracuje w uk³adzie Rys. 1 Schemat blokowy

Colppitsa. Tranzystor po³¹czony jest

08/2000

Konwerter UKF FM

w uk³adzie wspólnej bazy. Zastosowanie drutu”. Mam na myœli drut nawojowy ni p³ytki. Tranzystor T1 zamontowaæ napi-tranzystora PNP pozwoli³o na do³¹czenie w emalii do nawijania cewek – mo¿e nie sami do p³ytki. Wyprowadzenie Ÿród³a po-obwodu rezonansowego bezpoœrednio koniecznie szpula, 2 mb powinny wystar-siada charakterystyczny wypust. Tranzystor do masy (– zasilania). Poprawia to znacz-czyæ. Cewki L1, L2, L3 i d³awik D£1 nawi-T2 zamontowaæ na wysokoœci 3 mm nad nie warunki pracy generatora jak i upra-niemy drutem w emalii o œrednicy p³ytk¹. Ekran wykonaæ z paska blachy cy-szcza uk³ad strojenia.

0,45÷0,5 mm. Do nawiniêcia cewki L4

nowanej o gruboœci 0,3÷0,4 mm, szeroko-Obwód rezonansowy heterodyny wystarczy 5 cm odcinek drutu srebrzonego œci 15 mm i d³ugoœci 115 mm. Œcianki ma-sk³ada siê z cewki L4, kondensatorów C8, o œrednicy 0,7÷0,8 mm. Do nawiniêcia j¹ d³ugoœæ 20 i 35 mm. Po zagiêciu œcianek C9 i diody pojemnoœciowej D1. Dzielnik cewek L1, L2 i L3 potrzebny bêdzie trzpieñ obwód ekranu zalutowaæ. Ekran do p³ytki pojemnoœciowy generatora wykorzystuje (wiert³o) o œrednicy 5 mm. D³awik D£1 na-przylutowaæ odcinkami odciêtych wypro-kondensator C11 i pojemnoœæ tranzystora winiemy na trzpieniu o œrednicy 3 mm, wadzeñ elementów w trzech miejscach po-CBE. Heterodyna jest zasilana napiêciem a cewkê L4 na prêcie o œrednicy 4 mm. Ilo-kazanych na rysunku 3. W razie konieczno-

+12 V przez rezystor filtruj¹cy R4. Na-

œci zwojów i œrednice trzpieni powinny byæ œci montujemy symetryzatory.

piêcie strojenia doprowadzane jest do D1

nastêpuj¹ce:

Po sprawdzeniu poprawnoœci monta-przez rezystor R8. Kondensator C7 filtruje L1

5,5 zw.

5 mm DNE

0,45 mm,

¿u, a szczególnie braku zwaræ przystêpuje-obwód napiêcia strojenia zmniejszaj¹c L2

7,5 zw.

5 mm DNE

0,45 mm,

my do monta¿u w odbiorniku i uruchomie-przenikanie napiêcia heterodyny. Napiê-

14,5 zw. 5 mm DNE

0,45 mm,

nia. Potrzebny do tego bêdzie multimetr, cie strojenia powinno siê zawieraæ w ty-L4

2,5 zw.

4 mm

Dsm 0,8 mm,

a pomocny generator sygna³owy UKF.

powym dla odbiorników UKF OIRT

D£1 15,5 zw. 3 mm

DNE 0,45 mm.

Spróbujemy poradziæ sobie bez niego.

przedziale od 5 do 25 V. Mo¿liwe jest wy-Cewki nawijaæ œciœle zwój przy zwoju.

Po wyjêciu wtyczki sieciowej odbior-korzystanie napiêæ ni¿szych, ale wymaga Zwoje cewki L4 minimalnie rozchyliæ, aby nika z gniazda sieciowego zdejmujemy to skorygowania elementów obwodu renie by³o zwaræ miêdzy zwojami. Po nawi-obudowê. Poniewa¿ chwilê bêdziemy zonansowego heterodyny.

niêciu ca³kowitej liczby zwojów nastêpne musieli zabawiæ we wnêtrzu odbiornika Konwerter zasilany jest napiêciem

„0,5” jest zwojem niepe³nym. Dziêki te-pod³¹czonego do sieci nie zawadzi zabez-

+12 V. Dopuszczalny zakres napiêæ zasila-mu nie trzeba specjalnie zaginaæ wypro-pieczyæ obwodów sieciowych przez zaizo-nia wynosi od 8 do 15 V. Wymagana jest wadzeñ cewek. Wyprowadzenia cewek lowanie niebezpiecznych punktów. Wska-stabilizacja napiêcia. Przy ni¿szym napiê-

obci¹æ na d³ugoœæ oko³o 5 mm, oczyœciæ zana bêdzie asekuracja drugiej osoby.

ciu zasilania konieczne mo¿e byæ skorygo-z emalii i pocynowaæ. Korzystne jest stoW³¹czamy odbiornik na zakresie UKF.

wanie dzielnika R1, R2 dla utrzymania na-sowanie drutu nawojowego w emalii sa-Wskazówkê skali ustawiæ na czêstotliwoœæ piêcia oko³o 2 V na bramce G2 tranzysto-mo oczyszczaj¹cej siê pod wp³ywem tem-70 MHz. Multimetrem zmierzyæ napiêcie ra T1. Pobór pr¹du nie przekracza 15 mA.

peratury spoiwa (DNEul).

strojenia podawane do g³owicy – wartoœæ Po dostosowaniu otworów w p³ytce najlepiej zapisaæ. Nastêpnie sprawdziæ za-drukowanej do posiadanych elementów kres zmian napiêcia strojenia. W razie Monta¿ i uruchomienie

przystêpujemy do monta¿u. Generaln¹ za-koniecznoœci (i mo¿liwoœci) wyregulowaæ Oprócz elementów zakupionych i z zasad¹ s¹ jak najkrótsze wyprowadzenia na 5÷25 V. ZnaleŸæ napiêcie zasilania pasów w³asnych potrzebna bêdzie „szpula a wiêc elementy musz¹ le¿eæ na powierzch-

+12 V. W odbiornikach diorowskich bêdzie to 14,5 V.

Po wy³¹czeniu odbiornika, od³¹czyæ

+12V

napiêcie strojenia od g³owicy (przeci¹æ C3

œcie¿kê na p³ytce drukowanej). Do pe³ne-R1

D£1

100k

go napiêcia strojenia (najczêœciej stabili-C6

zowane 33 V lub ustawione 25 V) pod³¹-

BF961

27p

czyæ rezystor nastawny 100 kW (drugim G1

22p

koñcem do masy). Suwak rezystora po³¹-

3,9p

27p

22k

4,7p

czyæ z odciêt¹ œcie¿k¹ od strony g³owicy.

Po w³¹czeniu odbiornika ustawiæ rezysto-rem zapisan¹ wczeœniej wartoœæ napiêcia R3

dla odbioru czêstotliwoœci 70 MHz.

100W

Ponownie wy³¹czyæ odbiornik. Zna-C11

C12

leŸæ miejsce do zamontowania konwerte-D1

4,7p

1,8p

BB104

3÷10p

C13

ra w pobli¿u wejœcia UKF (gniazdka ante-1n

2,2k

390W

nowego). Od³¹czyæ gniazdko od wejœcia T2

g³owicy. Pod³¹czyæ gniazdko antenowe s

BF324

do wejœcia konwertera. Wyjœcie konwer-47k

4,7p

C10

tera po³¹czyæ z wejœciem g³owicy. Do po-1n

10k

³¹czeñ u¿ywaæ krótkie odcinki przewodu EKRAN

koncentrycznego lub symetrycznego. Ma-sê konwertera (–12 V) po³¹czyæ z mas¹

Rys. 2 Schemat ideowy

odbiornika jak najkrótszym odcinkiem

Konwerter UKF FM

8/2000

Wykaz elementów

543

Pó³przewodniki

– BF 961 (BF 964)

– BF 324 (BF 414)

–

– BB 104 (BB 204)

D£1

12V

Rezystory

R3, R4

– 100 W/0,125 W

– 390 W/0,125 W

C13

– 2,2 kW/0,125 W

C12

– 10 kW/0,125 W

C10

– 22 kW/0,125 W

C11

– 47 kW/0,125 W

– 100 kW/0,125 W

Kondensatory

C11

– 1,8 pF/50 V ceramiczny C7

– 3,9 pF/50 V ceramiczny S

C2, C9, C12 – 4,7 pF/50 V ceramiczny C1

– 22 pF/50 V ceramiczny C5, C6

– 27 pF/50 V ceramiczny C3, C7,

Rys. 3 P³ytka drukowana i rozmieszczenie elementów C10, C13

– 1 nF/50 V ceramiczny

przewodu (najlepiej srebrzank¹). Pod³¹-

mu. Napiêcie na bramce G2 powinno C8

– 3÷10 pF trymer

czyæ zasilanie konwertera (+12 V) i na-wynosiæ oko³o 2 V. Napiêcie na emiterze Inne

piêcie strojenia (Us) z odciêtej œcie¿ki, tym T2 wzglêdem masy powinno wynosiæ L1, L2, L3,

razem od strony potencjometru strojenia.

oko³o 10 V. Na bazie T2 powinno byæ L4, D£1

– patrz opis w tekœcie

Po w³¹czeniu odbiornika i pod³¹cze-oko³o 9,5 V. Jeœli napiêcia s¹ poprawne p³ytka drukowana numer 543

niu anteny powinno uzyskaæ siê odbiór to sprawdziæ pod³¹czenie sygna³u stacji z zakresu UKF CCIR. Brak odbioru i ewentualnie wymieniæ kondensatory Zamocowaæ konwerter i po zamonto-przy szumie w g³oœniku œwiadczy o niepo-sprzêgaj¹ce.

waniu obudowy sprawdziæ dzia³anie prawnej pracy konwertera. Brak szumu Po uzyskaniu odbioru trymerem C8

odbiornika.

natomiast œwiadczy o niesprawnoœci nale¿y ustawiæ górn¹ czêstotliwoœæ odbie-P³ytki drukowane wysy³ane s¹ za zalicze-odbiornika, który przed monta¿em kon-ran¹ na wiêksz¹ od 108 MHz. Sprawdziæ niem pocztowym. P³ytki mo¿na zama-wertera nale¿a³o sprawdziæ.

najni¿sz¹ czêstotliwoœæ odbieran¹. Jeœli wiaæ w redakcji PE.

W konwerterze trzeba sprawdziæ na-jest wiêksza od 87,5 MHz to mo¿na Cena:

p³ytka numer 543 – 3,05 z³

piêcia zasilaj¹ce na tranzystorach T1 i T2

zmniejszyæ minimalne napiêcie strojenia

+ koszty wysy³ki.

wzglêdem masy. Napiêcie na drenie T1

np. do 4 V. Pozosta³e elementy konwerte-powinno byæ równe napiêciu zasilaj¹ce-ra nie wymagaj¹ strojenia.

à R.K.

dnio z naszego magazynu. Posiada-POSIADAMY TAK¯E W SPRZEDA¯Y

my w sprzeda¿y miêdzy innymi: EPROM

PAMIÊCI EPROM, EEPROM, RAM

PODZESPO£Y KOMPUTEROWE: (S-RAM; D-RAM)

NOWE I U¯YWANE (NA TELEFON) CZÊŒCI ELEKTRONICZNE

UK£ADY SCALONE SERII:

ul. Parkowa 25

74LS..., 74HCT..., 74HC..., P£YTY G£ÓWNE, PROCESORY, PA-51-616 Wroc³aw

C-MOS (40..., 45...).

MIÊCI SIMM/DIMM, WENTYLATO-tel. (071) 34-88-277

MIKROPROCESORY, np.:80.., 82.., RY, KARTY MUZYCZNE, KARTY VI-fax (071) 34-88-137

Z80.., ICL71.., ATMEL89.., DEO, MYSZY, FAX-MODEM-y,

tel. kom. 0-90 398-646

UK£ADY PAL, GAL, WZMACNIACZE

FLOPP-y, DYSKI TWARDE, CD-e-mail: eprom@kurier.com.pl OPERACYJNE, KOMPARATORY, TIME-ROMy, KLAWIATURY, OBUDOWY, RY, TRANSOPTORY, KWARCE, STABI-ZASILACZE, G£OŒNIKI I INNE.

LIZATORY, TRANZYSTORY, PODSTAW-Programujemy EPROMy, FLASH/

Czynne od poniedzia³ku do KI BLASZKOWE, PRECYZYJNE, PLCC, EEPROMy, GALe, PALe, procesory pi¹tku w godz. 9.00 - 15.00

LISTWY PIONOWE, LISTWY ZACISKO-87.., 89.. oraz inne uk³ady progra-WE, PRZE£¥CZNIKI SWITCH, Z£¥-

mowalne.

Oferujemy Pañstwu bogaty wybór CZA, OBUDOWY Z£¥CZ, HELITRYMY, elementów elektronicznych uznanych LEDY, PRZEKANIKI, GALANTERIA Na ¿yczenie przeœlemy ofertê.

(zachodnich) producentów bezpoœre-ELEKTRONICZNA.

Mo¿liwoœæ sprzeda¿y wysy³kowej.