- Obserwacja zachowania zwierzat i na tej podstawie wyciąganie wniosków - behawioryzm
- Psychologia zwierzat to spojrzenie na mózg zwierzat od wewnątrz.
- Spojrzenie na zwierzęta zalezy od nas samych. Wiec trzeba patrzeć przez pryzmat tego jaka była baza kulturowa.
• Arystoteles stworzył podstawy systematyki. Zwierzęta byli czymś pośrednim miedzy
człowiekiem i reszta.
• W średniowieczu zwierzęta były zimno traktowane.
• Święty Franciszek.
- Zwierzęta sa naszymi braćmi mniejszymi.
• Kartezjusz - znowu oziębienie stosunków
- Rene Descartes - kartezjusz
• Jako pierwszy dokonał sekcji ludzkiej. Było to wtedy tabu.
• Stwierdził ze szyszynka jest siedziba duszy.
• Wykonywał także wiwisekcje.
- Darwin
• Jest ciągłość a nie osobne byty. Wiec człowiek jest kolejnym etapem rozwoju.
- Wstęp do psychologii porównawczej - książka podstawowa dla behawioryzmu.
• Mowi o tym zeby nie antropolozowac zwierzat. Np. kruk niesie gąsienice to nie dlatego ze dba o swoje dziecko tylko dlatego ze posiadają instynkt.
- Zachowanie - skoordynowaną reakcja osobnika służąca zaspokojenie określonej potrzeby -
biologicznej, psychicznej, społecznej, zachodzące pod wpływem bodźców zewnętrznych lub czynników wewnętrznych, a wyrażona poprzez ruch, reakcje behawioralne, mimikę, pozy i dźwięki.
- Psychologia behawioralna na początku XX wieku
• Zachowanie sie jest mierzalna - np. możemy przestraszyć zwierze i zobaczyć jak daleko ucieknie.
• Obserwacja jest niepełna ponieważ nie jesteśmy w stanie wychwycić wszystkiego co sie dzieje bo mamy słaby słuch węch itd.
• Mozna natomiast wyizolować zwierzęta i zbadać ich reakcje na dany bodziec - zwierzęta laboratoryjne.
• Problem trafności ekologicznej testu - trzeba znać podstawy biologii danego gatunku i zastosować test adekwatny do naturalnych jego zachowań.
• Kiedyś po zbadaniu szczura do laboratoriów trafił opos, torbacz, bardzo prymitywny ssak. Miał
on bardzo ciekawa właściwość - odradzanie sie rdzenia kręgowego. Byłoby cenne odkryć w jaki sposób sie to dzieje.
- Konrad Lorenz
• "Jak człowiek trafił na psa"
• Dokonał wielu milowych odkryć. W zasadzie przez przypadek bo był miłośnikiem zwierzat.
Podbierał jajka gęsiom, wytrącal je i patrzył co siew zobaczy. I te gęsi potrafiły to jajko wytoczyć pod siebie pod gore bo budowały gniazda kopce (żyły na mokradłach wiec
potrzebowały kawałek suchego dla gniazda). Potem podebral to jajko od dołu i jak gęś zauważyła brak jajka to zaczęła wykonywać te same ruchy które przy wytoczenia jajka poza gniazdo pomimo ze nie widziala nigdzie jajka. I wyszło ze w określonej sytuacji włącza sie określona sekwencja zachowań.
• Zjawisko wdrukowania - sam zaczął wychowywać pisklęta w końcu i te gęsi za nim chodziły za nim wiec traktowały go jak matkę. Tzn. ze obraz matki jaki sie zakodowal podczas wychowania to mie tylko obraz matki ale także obraz samicy gatunku. Te gasiory które były przez niego wychowane juz nie założyły rodzin i nie rozwijały sie prawidłowo.
- Leonid Krushinksy
• Czy zwierzęta maja pojęcie o przyszłości i przeszłości?
• Udowodnił ze zwierze musi myślec np. kiedy drapieżnik poluje bo musi przewidzieć ruch zwierzyny. Np. lis i zając, albo orzeł i ryba.
- Donald R. Griffin
• "Umysł zwierzat"
• Przeprowadzał laboratoryjne eksperymenty na zwierzętach dotyczące behawioryzmu.
• Zaczął zastanawiać sie czy zwierzęta zachowują sie jak maszyny ze bodziec i reakcja czy raczej maja świadomość tego co zrobią.
- Psychologia doswiadczalna
• Badanie orientacji przestrzennej - np. gołębie pocztowe, albo gołębie jako urządzenia sterujące w pociskach
• Wyobraźnia przestrzenna - np. szczur bedzie wiedział patrząc na ekran ze to sześcian niezależnie od perspektywy.
• Inteligencja - jako zdolność do rozwiązywania nowych problemów.
• Uczenie sie
• Zdolności numeryczne - nie jest to zdolność do liczenia! Ale maja zdolność do odróżnienia gdzie jest więcej a gdzie mniej. Czyli co jest dla nich bardziej korzystne.
• Jezyk komunikowania sie.
- Samoświadomość - sposób tworzenia sie obrazów w umyśle - możliwość bycia świadomym, ze odbieram jakiś bodziec i mam na jego temat konkretne wyobrażenie, które moge odtworzyć pózniej w pamięci. Np. małe dzieci ludzkie w pewnym momencie zaczynaja mowić w pierwszej a nie w trzeciej osobie o sobie.
- Czynniki kształtujące behawior. Behawior to naturalne zachowanie zwierzat w danym środowisku.
• Struktura i funkcjonowanie układu nerwowego
• Wpływ innych układów np. dokrewny
• Aktualny stan fizjologiczny (ciąża, głodny itd.)
- Cel każdego osobnika to reprodukcja własnego DNA w następnym pokoleniu. Składa sie z:
• Zapewnienie pożywienia i schronienia aby przetrwać
• Zadbania o własne bezpieczeństwo
• Wygrać konkurencje o...
• Wychować potomstwo zdolne do rozrodu.
- Zachowanie
• Percepcja bodźców - pragnienie wiec pobudza uklad motoryczny by poszukać wody.
• 80-90% aksonow ma połączenia z innymi komórkami. Jesli w jednym miejscu bedzie bodziec to wszystko sie rusza. Działa jak sieć.
• Wartościowanie - po co używać cały mózg jesli nie jest potrzebny. Mózg sie kształtuje w kształcie dojrzewania po porodzie wiec każdy osobnik ma jakieś osobnicze cechy.
- Odmienność zachowania roznych gatunków.
• Odmienne przystosowania ewolucyjne
• Przystosowanie do rodzaju jedzenia ale chodzi tu o zmiany mózgu. Owadozernosc,
miesozernosc, roslinozernosc. Owadozerne duzo śpią, miesozerne mniej a roslinozerne prawie wcale
• Tryb życia. Samotnie czy w stadzie
• Koewolucja ofiary i drapieżnika. Ofiary nie mogą żyć bez drapieżników. Czyli bez
drapieżników ofiary sie bedą rozmnażać bez problemu i w pewnym momencie zaczną
przymierac głodem bo wszystko zjedzą.
- Zachowania psów
• Popęd - wewnętrzne zródło działania psa
- Popędy: głód, pragnienie, popęd seksualny, sen
• Głód
- Ośrodek głodu - boczna czesc podwzgórza - ciagle aktywne
- Ośrodek sytosci - jądro brzuszno-przysrodkowe podwzgórza
• Popędy pierwotne albo wrodzone
- Ból pierwotny, wściekłość i strach
• Popędy wtórne
- Strach przed bólem
• Popędy endogenne
- Od środka zwierzęcia: głód i pragnienie
• Egzogenne - strach
• Popędy apetytywne - zaspokojenie potrzeb
• Popęd awersyjny - chcemy usunąć czynnik
• Popęd ciekawości
• Terytorium - mieszkalne (rodzinne, grupowe), godowe
• Zachowanie dystansu
- Obszar o promieniu 2,3 metrów i owalnym kształcie
• Rozluźniony pies
- Uchylony pysk z językiem
- Stojące uszy
- Opuszczony ogon
- Stoi na całych łapach
• Czujny
- Najstawione uszy
- Poziomy ogon
- Trochę do przodu
• Groźny
- Ogon do góry
- Sztywne łapy
- Jerzy sie
• Agresywny
- Sztywny
- Rozstawione kończyny
• Bierne postawy obronne
- Schowany ogon
- Położone uszy
- Odwrócony wzrok
-
• Nastrój - stan psychiczny wynikający z emocjonalnej oceny sytuacji
- Poczucie komfortu psychicznego
- Poczucie dyskomfortu, osamotnienia, izolacji
• Kot uległy
- Zwiększone źrenice
- Otwarty pysk
- Wąsy przylegające do pyszczka
• Kot defensywny
- Powiększone źrenice
- Otwarty pysk
• Agresywny
- Źrenice zwężone
- Etapy wczesnego rozwoju psa
• Noworodek - pierwsze 2 tygodnie życia. Ślepe głuche, nie umieją chodzić
- Oczy sie otwierają przez 10-15 dni. Zmysł wzroku słabo rozwinięty do 4-5 tygodnia
- Początkowo oczy niebieskie, a właściwy kolor około 3-4 miesiąca
• Zmysł wzroku znakomicie rejestruje ruch
• Mało ostro widzi 6x słabiej niż człowiek
• Bez kolorów czerwonego i zielonego (żółty i niebieski kolor widza)
- Zewnętrzne kanały słuchowe otwarte 12-14 dzien
- Nie odbiera dźwięków, ale za pomocą wokalizacji sygnalizuje odczuwalny dyskomfort
- Bardzo wrażliwe na bodźce dotykowe, termiczne, ruchowe
- Najważniejszym źródłem informacji jest węch
• Pojawia sie pierwszy, ostatni zanika
• 100-250 mln komorek wechowych (człowiek 5-10 mln)
• Pies odróżnia ponad 500 tysięcy zapachów (człowiek 2-4 tys)
• Reakcja na zapach poniżej 0,1s (człowiek 0,45)
- Temperatura jest utrzymywana przez bliskość matki i rodzeństwa
• Po porodzie ma 35,5 a jak spadnie poniżej 29,5 to matka odrzuca matkę
• 24h po porodzie 35,5
• 7 tygodni 38-39,5
- Termogeneza - możliwość wytworzenia ciepła samemu
• Drzeniowa 6 u kociąt, 7 dzien u szczeniąt
• W pełni sprawny 4 tygodnie
- Temperatura komfortu cieplnego - temperatura otoczenia jest obojętna
• I tydzień szczeniaki 32 stopnie
- Przewód pokarmowy wymaga ciągłej stymulacji - brzuszek wylizywany przez matkę
- Odruch ssania po kilku godzinach, ale w pełni sprawny po 24-48 godzinach, a szczególnie intensywny 4-6 tydzień
- Odruch odksztuszania - 10 dzien
- Szczenię podwaja masę ciała około 10 dnia życia
- Pierwsze 3 dni przewaga mięśni zginaczy
- Stara sie stanąć na przednich łapach 3-4 dzien, a tylnych 10 dzien
- Chodzenie z normalna sylwetka od 3 tygodnia
- Bieganie 4 tydzień
- Wczesnorozwojowa stymulacja neurologiczna
• Wzmocnienie układu krążenia, odporność na stres, odporność na schorzenia, poprawa funkcjonowania naczyń serca, rozwój gruczolow adrenalinowych
• Stymulacja dotykowa miedzy opuszkami palców
• Unoszenie główki
• Opuszczanie główki
• Pozycja grzbietowa
• Stymulacja termiczna - kładzie sie na chłodnej powierzchni na kilka sekund i zabieramy.
Kilkakrotnie w ciagu dnia
• Okres przejściowy 2-3 tydzień
- Szybki rozwój układu nerwowego
- Rozwój zmysłów
- Szczeniaki oddalają sie od legowiska aby sie załatwić
- Interesują sie nowymi przedmiotami
- Okazują niepokój po oddaleniu sie suki i innych zwierzat
• Okres psiej socjalizacji 3-7 tydzień życia
- Bardzo ważny etap
- Przyzwyczajają sie do stałego pokarmu przez wylizywanie warg suki
- Mimika ciała sie uaktywnia
- W tym okresie uczą sie rzeczy które zostają potem na całe życie
- Związek z matka ulega osłabieniu na korzyść kontaktów ze szczeniętami miotu
- W zabawach i walkach używają ostrych mlecznych ząbków i uczą sie jak ugryźć zeby zadać ból a jak sa gryzione to uczą sie co to znaczy ból. Ale jak bedzie za mocne ugryzienie to matka mu nie pozwoli.
- W wieku 5 tygodni biegają jak sfora
- W wieku 7 atakują jednego
- Zeby mleczne 3-12 tydzień
- Zeby stałe 3-7 miesiąc - chcą gryźć wszystko, ale nie mozna im pozwolić na gryzienie wszystkiego np. butów
- W wieku 6 tygodni sa samodzielne fizycznie
- W okresie socjalizacji zwierzęta zaprzyjaźniaja sie z KAŻDYM GATUNKIEM i nie bedzie go atakować
- Zbyt wcześnie zabrane z gniazda
• Agresywne do innych psów, skłonne do warczenia i gryzienia, nerwowe
- Okres socjalizacji z człowiekiem 7-12 tydzień
• Pomiędzy 8-11 tydzień szczeniak poznaje strach
• Zasada złotej 12
- Kontakt z różnorodnością swiata
- 12 powierzchni (dywan drewno gazety itp)
- Zabawa 12 przedmiotami
- Poznanie 12 roznych miejsc
- Spotkanie z 12 osobami
- Poznanie 12 odgłosów
- 12 szybko poruszających sie przedmiotów
- 12 wyzwań - wejście na pufe, schodzy
- 12 przytrzyman przez osoby na rękach
- Jedzenie z 12 przedmiotów
- Jedzenie w 12 miejscach
- Pozostawanie samemu 5-45 minut, 12 razy w każdym tygodniu
- Poznanie 12 ubranek
- Etap zamykający 12-16 tydzień
• Jest zadomowiony w swoim otoczeniu i pewny siebie
• Powinno sie uczyc podstawowych komend
- Etap ucieczek 4-8 miesiąc
• Pomaga spacerowania w terenach których pies nie zna
- Okres dojrzewania 6-14 miesiąc
- Wiek dojrzały 1-4 lata
- Uczenie sie i pamięć
• Pies nie ma świadomości samego siebie. Nie pamięta tak jak człowiek, nie powtarza w pamięci. Każdy pies myśli na zasadzie skojarzeń. Bodziec - reakcja. Komenda - siad. Jak nie bedzie bodźce to nie zareaguje.
• Nie ma przeszłości ani przyszłości. Jest TERAZ. Jak np. zwierzęta zaatakowało zwierze bo nie wiemy co sie dzieje z psem jak nie jesteśmy z nimi. Wiec jak dziecko mu zrobiło krzywdę to może zaatakować inne.
• Pamięć psa jest pamięcią błyskową. Aby w umyśle psa nastąpiło skojarzenie to bodziec jak i wzorzec reakcji, pożądanego zachowania musi nastąpić w tym samym czasie, a najlepiej jednocześnie. Nagradzanie i karanie musi byc natychmiast a nie za 5 minut.
• Nie ma dobra i zła tylko to co wolno robić i to czego lepiej nie robić bo złości przewodnika.
• Pamięć: rejestrowanie, zapamiętanie i odtwarzanie
- Pamięć sensoryczna - wzrok i słuch - utrata informacji w ciagu jednej sekundy
- Pamięć świeża - utrata informacji 15-25 sekund
- Pamięć trwała - powtarzanie pamięci świeżej
- Pamięć operacyjna - przechowywanie informacji przez czas wykonywania aktualnego zachowania
- Pamięć przestrzeni - pamięć środowiska w którym żyją (zapamiętanie przebytych odcinków drogi i zakrętów.
• Grzechy pamięci
- Grzechy pomijania - nie możemy sobie czegoś przypomnieć
• Nietrwalosc - utrata pamięci z czasem
• Roztargnienie - informacja nie trafia do pamięci bo jesteśmy skupieni na czymś innym
• Blokowanie - na koncu języka
- Grzechy przetwarzania
• Błędna atrybucja - ślad pamięciowy jest przypisany do mylnego źrodła
• Podatność na sugestie
• Tendencyjność - odczytujemy na nowo lub całkowicie przerabiamy coś
• Uporczywosc
• Warunki efektywnego uczenia sie
- Wysokie poczucie własnej wartosci
- Pozytywne nastawienie i działanie
- Silna motywacja
• Odruch warunkowy ma dodatkowy 6 element - powstaje na poziomie korowym, cecha osobnicza, nabyta, nietrwaly
- Psychologia konia
- Podejmowanie wysiłku intensywnego
• Częstość oddechu 10x
• Tętno 8x
• Objętość minutowa 4x
- Bardzo mały mózg i gruby rdzeń kregowy - głownie reaguje odruchami a potem myśli
- Elementy życia psychicznego
• Zdolność do modyfikacji zachowań - uczenie sie
• Emocje
• Zjawiska kulturowe
- Terytorialnosc - trzymanie sie stałego miejsca do wypasu i stałego miejsca wodopoju
- Konskie drogowskazy - oddawanie kału w tym samym miejscu przez ogiery
- Zjawiska kulturowe w świecie zwierzat.
• Nie mówimy o kulturze zwierzat - ogolnie mozna powiedzieć ze kultura to ogólna wiedza i wartosci które wyznaje dana społeczność. Tak wiec musi byc jakaś grupa społeczna a nie jednostka.
• Sposoby przekazywania zachowań
- Dziedzicznie
- Modyfikacja środowiska
- Bezpośrednie przekazywanie wiedzy miedzy osobnikami
• Przykład - u malp żyjących w Japonii
- Lubią sie kompac w morzu
- Zaobserwowano ze jedna z małp nabrała zwyczaju mycia rzeczy przed ich zjedzeniem i uczyła swoje dzieci tego. A te dzieci uczyły swoje pokolenie.
- Trasy przelotów bocianow miedzy Polska a Afryka
- Miejsca tarła pstrągów
- Orka jak sie zapłatala w sieci to sie je wychowywało w oceanarium i niektóre sie
przyswajaly i jadły a jedne nie. Okazało sie ze sa 2 typy orek - te które żyją w głębi oceanu i jedzą ryby oraz te przybrzeżne które jedzą inne ssaki np foki. Nigdy nie zakładają razem niczego.
- Ptaki w roznych regionach śpiewają rożnie - nie sa one genetycznie zaprogramowane tylko uczą sie od starszych.
- Walenie - każdy samiec ma swoja pieśn i co roku zmienia około 5% tej pieśni.
• Kultura materiału
- Wydra - wyławia malze i wykorzystuje kamienie zeby je rozbić. I pilnuje swój kamień
- Mangusty potrafią rozbić jajo i wypić zawartość
- Nosorożce - gałęzie do drapania sie
- Delfiny - jak chcą wyłowić ryby z parzydelek to w celu zabezpieczenia zrywają gąbkę i zakładają sobie na nos zeby sie nie poparzyć
- Małpy potrafią sobie zrobic stanowisko do pracy z kamieni z podstawa kowadełkiem i kamieniem do rozbijania
• Zoofarmakologia
- Złapali rogacze, zarażono jakaś choroba i obserwowano za pomocą kamer jakie zioła jedzą zeby sie wyleczyć.
• Zdolności językowe u zwierzat
- Zdolności sa
- Niektóre dźwięki np. okrzyk ptaka jest rozpoznawalny dla wszystkich zwierzat w danym środowisku
- Sa gesty i dźwięki które rozumie tylko dana grupa
- Największe zdolności u naczelnych. Uczą sie migowego od ludzi. Potrafią sie nim
komunikować z ludźmi i uczą inne małpy.
- Małpy rozumieją także symbole ze np. trojkat to banan
- Ale psy np. nie reagują na sam dźwięk słowa ale także na gestykulacje i mowę ciała oraz intonacje
- Natomiast małpy potrafią łączyć wszystko
• Mowa ciała
- Postawa grożąca, postawa uległa
- U koczkodanow zielonosiwych - musza unikać drapieżników (ssaki typu hieny, ptaki
drapieżne i węże), a wiec maja 3 systemy wydawania okrzyków, zeby było wiadomo gdzie uciekać.
- U ptaków śpiewających jak maja audytorium to sie bardziej starają zeby ładniej śpiewać.
- Miodowody - ptaki które lubią larwy pszczół wiec jak znajda ich gniazdo to chcą
doprowadzić do niego kogoś kto tez lubi miód
- Symulowanie choroby u siewki - ptak broni gniazdo przed lisem udając chora i odciągając lisa
• Modyfikacja zachowania
- Habituacja - wygaszanie reakcji na bodziec bez znaczenia biologicznego.
- Warunkowanie klasyczne - kojarzenie 2 bodźców
- Możliwość kontroli środowiska - szczur mogący zapalić juz zgasić światło bedzie to robić na zmianę bo w ten sposób kontroluje środowisko
- Uczenie utajone - np otwarte drzwi uczelni. Jak sobie przyjdą i zobaczą sobie jak to wszystko wyglada to potem bedzie sie uczyc szybciej
- Uczenie przez naśladownictwo
- Wpajanie - conrad Lorenz - raz na całe życie - rożnie u roznych zwierzat sie odbywa ale np.
u koni noworodek odrazu zapamiętuje jak wyglada pachnie i zachowuje sie jego matka.
- Hierarchia potrzeb
• Zaspokojenie potrzeb fizjologicznych - oddychanie jedzenie picie rozmnazanie
• Bezpieczeństwo, uwolnienie od strachu
• Potrzeba do eksploracji
• Zaspokojenie potrzeb socjalnych - hierarchia, zabawa, sympatie, pielęgnacja
- Konie wychowywane w stajni
• Maja zaspokojone pierwsze 2 potrzeby na max ale reszta jest niezaspokojna wiec dochodzi do NAROWÓW
• Łykawość - chwytanie żłobu zębami i wciąganie powietrza do przełyku a nawet do żołądka.
Wysusza sobie Przełyk i może mieć jakieś zapalenie
• Tkanie - wykonywanie ruchów wahadlowych głowa i szyja, przestepowanie z nogi na nogę.
Prowadzi do zwyrodnienia stawów bo nogi szeroko rozstawione.
• Wierzganie i gryzienie
• Chodzenie w kółko
- Emocje
• Przyjmuje sie ze jak pojawia sie potrzeba do wyrażenia jakiegoś stanu którego nie może zwierze zaspokoić to pojawiają sie emocje negatywne a jak może to pozytywne.
• Do akwarium wpuszczono szczura. Po 15 minutach szczur sie utopił. Następnemu
podstawiono deseczke i wrzucono spowrotem. I wytrzymał 24 godziny. Szczur pierwszy
poddał sie i zginął a drugi wiedział ze może sie zjawić deska która może mu uratować życie.
Podjęcie działania przez zwierze może byc tylko wtedy kiedy wizja tego co bedzie potem jest pozytywna.
- Stosowane wzmocnienia w szkoleniu konia
• Oddanie wodzy
• Zmniejszenie presji
• Umiejetność powiązania momentu nagrodzenia z reakcja konia
- Rozkłady wzmocnień
• Systematyczny - efekt szybki ale ktrotkotrwaly, za każde zadanie jest nagroda
• Sporadyczne - coraz rzadziej, delikatniejsze nagrody co utrwala zachowania wyuczone
- Wyuczona apatia - od trzymania w klatce i dawanie im zadań ktorych nie mogą zrobic. Np zielona lampka jedzenie a czerwone prąd. A potem zaczęli zamieniać i zwierzaki sie stresowaly.
Stres potem agresja i potem apatia - nic nie robią.
- Psychologia indywidualnych zachowań konia
• Temperament - wrodzony wzorzec pracy CUN
- U ludzi - u koni
- Sangwinik - silny (trwałe zapamiętuje to co sie go uczy), ruchliwy (wystarczy raz czy dwa razy pokazać i juz zapamiętuje) , zrównoważony
- Flegmatyk - silny, wolny, zrównoważony
- Choleryk - silny, niezrownowazony (reaguje w sposób trudny do przewidzenia)
- Melancholik - słabe procesy nerwowe
• Charakter - względnie trwała nowa jakość zachowań (tzn mozna ja jeszcze zmienić ale pojawia sie z nabytym doświadczeniem życiowym)
- Wynika z doświadczeń, doznań
- Odwaga, pilnosc, ufność, posłuszeństwo - cechy poszukiwane
- Strachliwosc, nieufność, nieposłuszeństwo - niechciane eccentrica
• Osobowość = temperament + charakter
- Metody określania cech temperamentu konia
• Wprowadza sie konia do stajni z 2 zlobami. W jednym jest ziarno.
• Dzien pierwszy - 3x-4x
• Dzien drugi - powtarzanie
• Dzien 3 - zmiana - sypiemy owiec do drugiego żłobu
- Konie 1 reakcja orientacyjna - silny szybki zrównoważony
- Konie 2 reakcja wolna, opieszała. - wolno uczące sie
- Konie 3 - wspinanie sie - silny niezrownowazone
• Dzien 4 - dwa x przeuczenie - jak zapamiętały ze w lewym to zmieniamy
• Dzien 5 - wiadro + dzwonek - jak chce wziąć kęs to sie włącza dzwonek albo parasol przed głowa konia zeby zobaczyć jak sie zachowa
- Reakcje psychosomatyczne
• Przyspieszenie tetna i oddechów pod wpływem nowych bodźców
• Gorączka przedstartowa
• Dumna sylwetka konia ujezdzeniowego
OSTATNI WYKŁAD
- Szkolenie tradycyjne - karanie niewlaswiwego zachowania i nagradzanie chcianego
- Trzy prawa uczenia sie
• Zachowanie nagradzane sie powtarza
• Zachowanie ignorowane zanika
• Dane zachowanie sie utrwala jesli jest wzmacnianie niejednostajnie - zawsze to samo
- Uczenie sie nieświadome przez kojarzenie bodźców
- Uczenie utajone - zwierzęta które zwiedzały labirynt to potem szybciej sie uczyły
• Szybie uczenie sie które jest podazaniem za matka. Nie trzeba nagrody. Jak zobaczy ze matka tak robi to tez tak bedzie robić
• Skutek jest trwały i nieodwracalny
• Tak jak zobaczą matkę i ja zapamiętują
• Kociak ktory nie tylko uznał nas za swoja matkę too może sobie wpoić ze ludzkie zachowania sa jego własnymi. Kot myśli ze jest człowiekiem/psem/szczurem itp. A wiec ważne zeby sie wychowywał z kotami.
- Uczenie sie metoda prób i błędów oraz naśladowanie
- Objawy dominacji u zwierzat
- Dominacja u psów
• Kontrola miejsca w którym znajduje sie pokarm - właściciel ma decydować gdzie jest pokarm i kiedy pies może jeść.
• Wybór najlepszego miejsca do odpoczynku - pies sobie wybiera miejsce w którym chce leżeć.
Wybiera fotel i nie chce zejść. Mozna spać z psem w łóżku ALE jak pies jest mały i go weźmiemy to musimy sie liczyć z tym ze jak bedzie duży to tez bedzie spać na łóżku. Jak pies poprosi i poczeka ma pozwolenie to może wejść
• Zdobycie mocniejszej pozycji na terytorium poprzez zajęcie go jako pierwszy - zawsze wszędzie chce wejść pierwszy. Może tak byc ale jak pies jest do tego wychowany ze wchodzi i sprawdza mieszkanie czy ktoś jest (złodziej). A nie tak ze pies wbiega i czeka pod miska.
• Przyjmowanie podwyższonej pozycji ciała - skakanie łapkami przy wchodzeniu do domu.
• Zawłaszczenie i bronienie roznych rzeczy - możemy mu dać ale możemy mu tez to zawsze odebrać.
• Interweniowanie w sporach rodzinnych mieczy ludźmi ma rzecz faworyzowanej przez siebie osoby - jak jest zabawa to Okej, ale pies moze podbiec i nawet zaatakować.
- Zachowanie człowieka wobec psa które jest dla zwierzęcia sygnałem dominacji - i biologiczne pochodzenie tego bodźca
• Spoglądanie prosto w oczy - grożenie w relacjach społecznych
• Chwytanie za przednimi łapami i podnoszenie do góry (za kark) - dyscyplina przez matke
• Chwyt w rejonie pachwiny - dyscyplina przez matkę
• Chwyt za kark i potrzasniecie - wymuszenie posłuszeństwa u szczeniątt przez rodziców
• Wymuszanie siedzącej pozycji, leżącej, przewracanie na grzbiet (samo kazanie mu siąść albo leżeć i przytrzymanie go w tej pozycji to tez jest dyscyplina) - uczenie przez rodziców biernego podporządkowania
• Popychanie i odpychanie - uderzenie barkiem to okazywanie dominacji
• Dotykanie pyska, lekkie uderzenie lub trzymanie dłoni - okazywanie dominacji
• Wydawanie odgłosów przypominających warczenia i ostra słowna reprymenda - grożenie w relacjach społecznych
• Zakładanie obroży, smyczy i prowadzenie - wymuszenie posłuszeństwa i podazanie za dominantem - pan idzie na spacer i to pan decyduje gdzie idziemy
• Ciągniecie szarpanie smyczy lub trzymanie psa ręka - wymuszanie posłuszeństwa szczeniąt
- Najczęstsze błędy
• Niewłaściwa nagroda - głaskanie po głowie jest dominacja a NIE NAGRODA. Nagroda jest klepanie po bokach albo grzbiecie
• Zbyt wiele zabawek - jak ma za duzo to mozna gryzc wszystko.
• Niszczycielstwo - nigdy nie mozna pozwolić psu na zniszczenie czegoś w domu (dawanie psu starych ubrać do zniszczenia).
• Utrwalanie złych nawyków - nie nagradzaj za złe - np. żebractwo przy stole
• Podawanie jedzenia - ludzie jedzą pierwszy bo sa wyżej w hierarchii stada.
• Krzyczenie na psa - powinno byc głośno ale krótko bo jak bedzie długo to bedzie
zdezorientowane
• Kara nie w porę - karz psa tylko jak złapiesz go na gorącym uczynku.
- Stosujemy tylko 4 kary
• Odosobnienie - jak sie psa na chwile zamyka w innym pokoju
• Ostry ton głosu
• Ignorowanie
• Pistolet wodny - np pudelko z zapałkami - coś co odwróci jego uwagę.
- Cechy osobowości psa
• Ogólna aktywność
- Wysoka - silky terrier, sznaucer miniaturkowy, chiuaua, foksterier
- Niska - baset, bloodhound
• Szczekliwosc
- Wysoka - york, beagle
- Niska - bloodhound, golden
• Agresja do innych psów
- Wysoka - husky, chowchow, sznaucer miniaturkowy
- Niska - golden, nowofunland, spaniel
• Złośliwość w stosunku do dzieci
- Wysoka - Chów Chów, york terrier
- Niska - golden, labrador
• Dominacja
- Wysoka - sznaucer miniaturka, husky, Chów chow
- Niska - golden, owczarek szetlandzki, collie
• Obrona terytorium
- Doberman, miniaturka
- Agresja
• 70% przypadków agresji jest spowodowane złym wychowaniem
• 20% wyniesione z gniazda - np agresywna matka
• 9% z tchórzostwa
• 1% agresja wrodzona
- Co wzmaga agresje
• Karcenie częste
• Siłowanie sie z psem w ktorych dominuje pies. Zawsze trzeba samemu zakończyć zabawę i moc uspokoić psa.
• Przyzwalanie na zachowanie dominacyjne - ciągniecie na smyczy, skakanie
• Przebywanie psa na zbyt małym terytorium
• Braki socjalizacji
• Zbyt energetyczna dieta - z nadmierna ilością białka
• Zbyt mało ruchu
- Co agresję osłabia
• Duża ilosc ruchu
• Treningi posłuszeństwa
• Wychowywanie w dominacji człowieka
• Branie na ręce czy przewracanie na grzbiet
- Stresory
• Egzogenne ze środowiska
• Endogenne - upał, zimno, odosobnienie, stłoczenie, walka, złe traktowanie
- Zaburzenia pourazowe powodowane przez stres
• Rozwiniecie sie emocji strachu u zwierzat ma widok samochodów po przebytym potrąceniu albo po podróży one samochodem ktory miał wypadek.
• Nadmierny strach przed nieznajomymi po okrutnym traktowaniu - zwierzęta mogą kogoś zaatakować bo nie widzieliśmy ze coś sie znim stało przez innych ludzi
• Panika po usłyszeniu kwasu ktory je ukąsił
• Fobia dzwiękowa u zwierzat.
- Zachowania objawiające stres
• Rozszerzone źrenice
• Uszy płasko na głowie i ku dolowi
• Zianie
• Zadyszka
• Slinotok
• Przypadnie do ziemi
• Zastyganie w bezruchu
• Gryzienie i kąsanie w skrajnych wypadkach
- Brak dobrych manier ludzi które stresują zwierzęta
• Pochylanie sie nad psem
• Zbliżanie twarzy do psiego pyska wbrew jego woli
• Głaskanie psa w okolicy łopatek tuż za szyja - obce psy
• Marsz wprost na psa
• Kontakt wzrokowy - obce psy
• Przewracanie psa zeby wiedział kto rządzi - szczególnie z obcymi psami
• Chwytanie za kark i podnoszenie - ale moze to zrobic właściciel
• Bicie
• Krzyczenie
• Zmuszanie psa do przyjęcia określonej postawy np siad
- Ważne
• Wysyłają sygnały uspokajające
- Fobie
• Zdecydowana większość jest związana z bodźcami dźwiękowymi
• Kontakt z bardzo silnym i nieprzyjemnym bodźcem jak zwierze nie ma żadnej możliwości ucieczki albo schowania sie przed nim
• Wychowywany z dała od ludzi
• Po wystąpieniu fobii to każdy następny nasila lęk
- Postępowanie z fobiami
• Nigdy nie nagradzaj zachowania związanego ze strachem
• Chronić przed ekspozycja
• Odwrazliwienie - proces wygaszania w którym bodźce Tracą zdolność wywoływania dźwięku
- od cichego do głośnego - np nagrywamy i odtwarzamy cichutenko a potem coraz głośniej
• Przeciwwarunkowanie - warunkowanie innego zachowania które ma byc przyjemne
• Zanurzanie - ekspozycja na bodziec o nasilenia wywołującym reakcje lekowa i trwająca dopóki nasilenie tej reakcji nie osłabnie
- Rola zabawy w rozwoju i nauce zwierzat
- Zabawa ma role nagradzajaca czy dostarcza nagrodę
- Cechy odróżniającą zabawę od innych form aktywności
• Zabawa wypływa z potrzeby wewnętrznej - dowód na życie wewnętrzne
• Przede wszystkim odbywa sie na w aspekcie społecznym
• Zamiana ról
• Wymaga interakcji - małe przedmioty które mozna podrzucać itp
• Wszystkie odruchy sa przerysowane
• Dostarcza przyjemności - zwiększenie sie wydzielania hormonów serotoniny i dopaminy
- Kto sie bawi
• Ssaki młode
• Dorosłe tylko te z wysoka inteligencja
• Kruki
- Funkcje zabawy
• Trening ruchowy - kształtuje rozwój mozgu. Mózg docelowa masę osiąga w 3 miesiącu życia!
• poznawczy - trochę jak utajona nauka - bawi sie a jednocześnie poznaje strukturę drzew ziemi i interakcji z nimi.
• I socjalizację - nabycie systemu norm i wzorców zachowań, uczy sie samokontroli. Jak sie bawią zbyt intensywnie to matka ich sprowadza na ziemie sykiem, prychaniem, uderzeniem łapa a jak sie gryzą to używa zębów albo pazurów
- Nauka samokontroli. Musza wiedzieć ze sa ograniczenia przy używaniu kłów i pazurów.
- Jak kociak nagle zaczyna uciekać tzn ze to juz nie była zabawa
- U kotów wpatrywanie sie - najmocniejszy bodziec najbardziej dolegliwy przejaw agresji, syczenie, prychanie, warczenie mogą byc reakcja nekanego kota ma wpatrywanie sie, inna forma nękania moze byc lizanie
- Jesli ktoś sie nie bawił
• U ssaków niemożność odbycia zapasów prowadzi do niepodejmowania zachowań seksualnych w dorosłym życiu, braku umiejętności deprawacji agresji u silniejszego
przeciwnika (gest hamujący agresję - poddanie sie)
• U kociąt - strach w otoczeniu bardziej złożonym niż środowisko rozwoju osobniczego. Lęk, Fobia, depresja
- Jesli nie sa przestrzegane zasady zabawy takie jak fair play to zabawa sie kończy.
- Zabawa jako terapia
• Szkolenie kotów z klikerem (skojarzenie kliknięcia z czymś przyjemnym, wiec potem mozna go tym nagradzać)
• Zaleca sie przynajmniej raz dziennie 15 minut pobawić z kotem
• Aktywność intelektualna wyczerpuje kota 10x szybciej niż aktywność ruchowa
• Zróżnicowanie potrzeb kotów na rożne formy aktywności - nawet u ras nastawionych na dany typ ruchu np psy gończe to rożne psy wola rożne formy. Jeden woli tropić drugi gonić itp
- Zapytać o karmienie loba po spacerze