Opracowanie dr Małgorzata Paszula

Wykład – Rachunek kosztów – SGH/SN

KALKULACJA KOSZTÓW PRODUKCJI PODSTAWOWEJ

Przeprowadzenie procedury kalkulacji kosztów produkcji podstawowej w pełnym rachunku kosztów rzeczywistych wiąŜe się z ustaleniem na jej potrzeby następujących danych:

Kosztów podlegających kalkulacji odpowiadających wysokości kosztów wytworzenia produktów bieŜącego okresu (to zawsze suma kosztów bezpośrednich i uzasadniona część kosztów wydziałowych).

Rozmiarów produkcji, kaŜdego wytwarzanego asortymentu, w jednostkach naturalnych.

Sposobu wydawania materiałów do procesu produkcji.

Poziomu wyceny remanentu końcowego.

Po zebraniu powyŜszych wielkości naleŜy dokonać wyboru metody kalkulacji kosztów produkcji podstawowej i zgodnie z jej procedurą ustalić jednostkowy rzeczywisty koszt wytworzenia produktów gotowych i niegotowych. Kalkulację taką przeprowadza się zawsze z uwzględnieniem pozycji kalkulacyjnych kosztów.

Przykład 1. (Kalkulacja podziałowa prosta)

1. Informacje o poniesionych w miesiącu grudniu w Spółdzielni „RAZEM” kosztach są następujące:

Koszty produkcji

89.250,-

w tym: materiały bezpośrednie

65.000,-

koszty zakupu

3.250,-

płace bezpośrednie

15.000,-

narzuty na płace

6.000,-

Koszty wydziałowe

33.000,-

w tym: koszty zmienne

11.000,-

koszty stałe

22.000,-

2. W bieŜącym miesiącu wytworzono 550 szt. jednorodnych wyrobów gotowych i 100 szt.

produktów niezakończonych przerobionych w 50% z punktu widzenia poniesionych kosztów.

3. Materiały wydawane są do produkcji w całości z chwilą jej rozpoczęcia, a produkcja niezakończona wyceniana jest w wysokości kosztów bezpośrednich.

4. Oszacowane w planie produkcji zdolności produkcyjne spółdzielni dotyczące miesiąca grudnia wynosiły 800 szt. jednorodnych produktów.

5. W grudniu przyjęto do magazynu na podstawie dowodów Pw 550 szt. wyrobów gotowych po koszcie planowanym 200 zł/szt.

Przykład 2. (Kalkulacja ze współczynnikami)

1. Jednostka gospodarcza produkuje dwa rodzaje wyrobów A i B. W bieŜącym okresie wytworzono:

- wyrobów A 100 szt. przerobionych w 100% i 20 szt. przerobionych w 50%;

- wyrobów B 180 szt. przerobionych w 100% i 80 szt. przerobionych w 25%.

2. Na koszty fazy produkcji składają się następujące pozycje kosztów: materiały bezpośrednie

8.200,-

płace bezpośrednie

9.690,-

koszty wydziałowe

10.800,-

Razem

28.690,-

Opracowanie dr Małgorzata Paszula

Wykład – Rachunek kosztów – SGH/SN

3. W wyniku analizy poniesionych kosztów ustalono następujące współczynniki: Wyrób A

Wyrób B

materiały bezpośrednie

2

: 3

płace bezpośrednie

1

: 2

koszty wydziałowe

5

: 4

4. Materiały wydawane są do procesu produkcji sukcesywnie, a produkcja nie zakończona wyceniana jest w wysokości technicznego kosztu wytworzenia.

Przykład 3. (Kalkulacja doliczeniowa zleceniowa)

1. Przedsiębiorstwo produkuje wyroby gotowe w oparciu o trzy zlecenia produkcyjne.

- Zlecenie 1 obejmuje produkcję 20 szt. Wg A. Zlecenie to zostało otwarte (rozpoczęte) w poprzednim okresie, a w bieŜącym kontynuowane i jeszcze nie zakończone.

- Zlecenie 2 obejmuje produkcję 10 szt. Wg B. Zlecenie to zostało otwarte (rozpoczęte) w bieŜącym okresie, a w bieŜącym kontynuowane i jeszcze nie zakończone.

- Zlecenie 3 obejmuje produkcję 4 szt. Wg C. Zlecenie to zostało otwarte (rozpoczęte) w poprzednim okresie, a w bieŜącym kontynuowane i zakończone.

2. Koszty produkcji zarejestrowane w księgach rachunkowych wynoszą: Zlecenie 1

Zlecenie 2

Zlecenie 3

Pozycja kalkulacyjna

Rp

Ko

Ko

Rp

Ko

Materiały bezpośrednie

3280,-

5520,-

1000,-

5280,- 820,-

Płace bezpośrednie

2400,-

3100,-

380,-

4840,-

2520,-

Koszty wydziałowe

1320,-

............

...............

2662,-

...............

Razem 7000,- ............ ...............

12782,-

..............

3. Koszty wydziałowe rejestrowane są w przedsiębiorstwie łącznie. W b.o. wyniosły 3000,-, a podstawą ich rozliczenia na zlecenia jest suma płac bezpośrednich.

Przykład 4. (Kalkulacja doliczeniowa asortymentowa)

1. Przedsiębiorstwo przemysłowe wytwarza dwa asortymenty wyrobów: X i Y.

2. Koszty poniesione na ich wytworzenie ustalone na koniec bieŜącego okresu są następujące:

Pozycje kalkulacyjne

wyrób X

wyrób Y

Razem

Materiały bezpośrednie

6.000,-

12.000,-

18.000,-

Płace bezpośrednie

3.000,-

5.000,-

8.000,-

Koszty wydziałowe

................

.................

12.000,-

Razem

................

.................

38.000,-

3. W bieŜącym okresie wytworzono i przyjęto do magazynu 500 sztuk wyrobów gotowych X i 200 szt. produktów nie zakończonych X przetworzonych w 50% z punktu widzenia poniesionych kosztów produkcji oraz 1.000 sztuk wyrobów gotowych Y.

4. Koszty wydziałowe rozliczane są proporcjonalnie do płac bezpośrednich.