Alkohole i fenole – zakres podstawowy

1. Podaj wzory pólstrukturalne związków:

a) 2-metylopropan-l-olu,

e) cyklopentanolu,

b) 2,3-dimetylobutan-l-olu,

f) but-3-yn-2-olu,

c) 3-izopropylopentan-3-olu,

g) pent-2-en-l-olu,

d) 2-fenyloetanolu,

h) 2-metylocykloheksanolu.

Odp. :

2. Podaj wzory półstrukturalne związków:

a) propano-l,3-diolu,

e) butano-l,2,3,4-tetraolu,

b) butano-l,2-diolu,

f) cyklopentano-l,3-diolu,

c) butano-l,2,3-triolu,

g) cykloheksano-l,3,5-triolu.

d) 2,4-dimetylopentano-l ,3,5-triolu,

Odp. :

3. Podaj wzory półstrukturalne związków o nazwach:

a) benzeno-l,2-diol,

d) benzeno-l,4-diol (hydrochinon),

b) o-chlorofenol,

e) 2-naftol,

c) m-nitrofenol,

f) 3-chloro-4-nitrofenol.

Odp. :

- 1 -

Alkohole i fenole – zakres podstawowy

4. Podaj nazwy związków:

Odp. :

a) n-propanol

b) penta-2,4-dien-1-ol

c) 2,3-dimetylopentan-1-ol

d) pentan-2-ol

e) pentano-2,4-diol

f) 4,4dimetylopentan-1-ol

g) pent-3-en-2-ol

h) 1-fenyloetanol

i) 1-fenylopropan-2-ol

j) fenylometanol

k) 2-metylocykloheksanol

l) 3-etylo-3-metylocykloheksano-1,2-diol

m) 3-etylo-4-metylocykloheksanol

5. Podaj wzory półstrukturalne i nazwy systematyczne wszystkich izomerycznych alkoholi o wzorze C5H12O.

6. Zapisz równania reakcji (wzorami półstrukturalnymi) spalania propanolu i butanolu do: a) tlenku węgla(IV) i pary wodnej,

b) tlenku węgla(II) i pary wodnej.

c) węgla i pary wodnej

7. Podaj nazwy związków:

Odp. :

a) fenol

b) benzeno-1,2-diol

c) 2,3-dimetylofenol

d) 1-fenyloetanol

e) 5-etylo-2-metylofenol

f) 1-naftol

- 2 -

Alkohole i fenole – zakres podstawowy

8. Zapisz równania reakcji za pomocą których moŜna dokonać następujących przemian (naleŜy uŜywać tylko wzorów półstrukturalnych). Uwzględnij warunki reakcji:

a) propan 1-chloropropan propan-1-ol propan-1-olan potasu,

b) but-2-en butan-2-ol 2-chlorobutan,

c) butan-1-ol but-l-en butan-2-ol,

d) propan-1-ol propen 2-chloropropan propan-2-ol.

e) acetylen alken alkohol halogenek alkilu węglowodór nasycony (reakcja Würtza).

f) benzen chlorobenzen fenolan sodu fenol 2,4,6-tribromofenol,

Odp. :

a) CH



 υ h→

3-CH2-CH3 + Cl2

CH3-CH2-CH2Cl + HCl

H

 O 2

CH3-CH2-CH2Cl + KOH



 → CH3-CH2-CH2OH + KCl

2CH



3-CH2-CH2OH + 2K

→ 2CH3-CH2-CH2OK + H2

b) CH

 +

H

3-CH=CH-CH3 + H2O

→CH3-CH2-CH(OH)-CH3

CH



3-CH2-CH(OH)-CH3 + HCl

→ CH3-CH2-CHCl-CH3 + H2O

Al O ,

c) CH





T

2

3

→

3-CH2-CH2-CH2OH

 CH3-CH2-CH=CH2 + H2O

CH

 +

H

3-CH=CH-CH3 + H2O

→CH3-CH2-CH(OH)-CH3

Al O ,

d) CH





T

2

3

→

3-CH2-CH2OH

 CH3-CH=CH2 + H2O

CH



3-CH=CH2 + HCl

→ CH3-CHCl-CH3

H

CH

 O 2

3-CHCl-CH3 + NaOH



 → CH3-CH(OH)-CH3

e) CH≡CH + H 

2

→ CH2=CH2

CH

 +

H

2=CH2 + H2O

→ CH3-CH2OH

CH



3-CH2OH + HCl

→ CH3-CH2Cl

AlCl

2CH

 3

3-CH2Cl + 2Na



 → CH3-CH2-CH2-CH3 + 2NaCl

f)

9. Zaproponuj cykl reakcji pozwalających otrzymać z etanolu (naleŜy uŜywać tylko wzorów półstrukturalnych): a) glikol etylowy,

b) tetrabromoetan,

c) etan,

d) butan?

10. Zapisz równania poniŜszych reakcji wzorami półstrukturalnymi lub zaznacz, Ŝe reakcja nie zachodzi Uwzględnij warunki reakcji:

a) 1-naftol + NaOH

b) propan-1-olan wapnia + HCl

c) etano-l,2-diolan dipotasu + H2O

d) benzeno-l,3diol + HNO3(rozc)

e) o-metylofenol + HBr

f) propan-1-olan potasu + H2O

g) benzeno-l,2-diolan disodu + H2O

- 3 -

Alkohole i fenole – zakres podstawowy

11. Zaproponuj dwie reakcje pozwalające odróŜnić glikol etylenowy od fenylometanolu mając do dyspozycji Cu(OH)2, HNO3 oraz FeCl3

12. Do trzech probówek zawierających metanol wprowadzono: do 1 sód, do 2 magnez, do 3 glin. Zapisz równania ewentualnych reakcji, oraz podaj warunki w jakich ewentualne reakcje zachodzą. Czego dowodzą te reakcje?

Odp. : sód reaguje z metanolem energicznie:

CH3OH + Na CH3ONa + H2

Magnez reaguje z metanolem po podgrzaniu:

2CH3OH + Mg (CH3O)2Mg + H2

Glin nie reaguje z metanolem. Świadczy to o malejącej reaktywności Na, Mg, Al 13. Zapisz stechiometryczne równania poniŜszych reakcji lub zaznacz, Ŝe reakcja nie zachodzi: I.

CH3OH + NaOH

[ O

II.

CH

 ]

3OH

→

Al O

III.

CH

 2 3

3OH



 →

IV.

CH3OH + HBr

V.

CH3OH + CH3COOH

VI.

CH3OH + H2SO4

VII.

CH3OH + NH3

Odp. :

I

– nie zachodzi

[ O

II CH

 ]

3OH

→ HCHO

III – nie zachodzi

IV CH3OH + HBr CH3Br + H2O

V CH3OH + CH3COOH CH3COOCH3+ H2O

VI CH3OH + H2SO4 CH3OSO3H + H2O

VII CH3OH + NH3 CH3NH2 + H2O

14. UłóŜ równania kolejnych reakcji prowadzących do otrzymania (wszystkie związki organiczne naleŜy przedstawiać wzorami półstrukturalnymi):

a) etanolanu sodu, mając do dyspozycji karbid i dowolne odczynniki nieorganiczne, b) metanolu, mając do dyspozycji węglik glinu i dowolne odczynniki nieorganiczne, c) metanolu, mając do dyspozycji metan i dowolne odczynniki nieorganiczne

d) etanolu, mając do dyspozycji eten i dowolne odczynniki nieorganiczne

e) etenu, mając do dyspozycji etan i dowolne odczynniki nieorganiczne

f) butan-2-olu, mając do dyspozycji węglik wapnia i dowolne odczynniki nieorganiczne, g) fenylometanolu, mając do dyspozycji benzen, metan i dowolne odczynniki nieorganiczne.

h) glikolu etylenowego, mając do dyspozycji eten i dowolne odczynniki nieorganiczne i) glikolu etylenowego, mając do dyspozycji etanol i dowolne odczynniki nieorganiczne j) fenolu, mając do dyspozycji eten i dowolne odczynniki nieorganiczne

k) fenolanu sodu, mając do dyspozycji karbid i dowolne odczynniki nieorganiczne l) fenylometanolu, mając do dyspozycji karbid, metan i dowolne odczynniki nieorganiczne m) cykloheksanolu, mając do dyspozycji acetylen i dowolne odczynniki nieorganiczne n) fenylometanolu, mając do dyspozycji karbid, metan i dowolne odczynniki nieorganiczne o) cykloheksanolu, mając do dyspozycji acetylen i dowolne odczynniki nieorganiczne Odp. :

a)

15. Wstaw w miejsce liter A, B, C, D, E wzory półstrukturalne odpowiednich związków: Cl ,

2

KOH , alkohol

Cl

KOH , H

a) C

 υ h



  →  2





O

2

→

6H12



 →A





B

→ C





D

KOH , H

b) CH

 HCl





O

2

→

3-CH=CH2

→ A





B

Cl

KOH , H

c) CH

 2





O

2

→

3-CH=CH-CH3

→ A





B

- 4 -

Alkohole i fenole – zakres podstawowy

Br , FeBr

2

KOH , H

CO H

d) C





3 →





O

2

→





O

2 ,

2

→

6H6





A





B





D

HNO

HNO

HNO

e) C

 3

 3

 3

 KOH

6H5OH



 →A



 →B



 → C



 → D

H O

H

Cl ,

2

υ

h

OH

f) A  

2 →B 

 2→ C  

 →D  K

 → CH3-CH2OH

H C

2

OK

Al O T

,

Cl

KOH , H O

H C OK

g) A



 2 

3

→ B 

 2→ C 





2 → D 

 K→ 2

H O

Br , FeBr

2

3

KOH , H O

CO H O

h) A  

2 → B 

 pT→ C 





 → D 





2 → E 

 2, 

2 → C6H5OH

CH Cl, AlCl

Cl ,

2

υ

h

KOH , H O

i) A



 3 3→B  

 →C 





2 → C6H5CH2OH

j)

Odp. :

a)

b) A: CH3-CHCl-CH3

B: CH3-CH(OH)-CH3

c) A: CH3-CHCl-CHCl-CH3 B: CH3-CH(OH)-CH(OH)-CH3

d)

e)

f) A: CaC2 B: CH≡CH

C: CH3-CH3

D: CH3-CH2Cl

g) A: CH3-CH2OH

B: CH2=CH2

C: CH2Cl-CH2Cl

D: CH2(OH)-CH2(OH)

h)

j) A: CH2=CH-CH3 B: CH3-CHCl-CH3

C: CH2=CH-CH3

D: CH3-CH(OH)-CH3

16. Zidentyfikuj związek, z którego w wyniku:

a) addycji wody do związku otrzymamy alkohol monohydroksylowy,

b) reakcji z chlorowodorem otrzymamy monochlorowcopochodną?

Po spaleniu związku w tlenie otrzymujemy dwutlenek węgla i wodę w stosunku molowym 1:1.

Odp. : CH2=CH2

- 5 -

Alkohole i fenole – zakres podstawowy

17. WskaŜ zdanie prawdziwe:

Ze wzrostem długości łańcucha węglowego alkoholi:

A. rośnie ich rozpuszczalność w wodzie, dzięki wytwarzającym się wiązaniom wodorowym B. zmniejsza się reaktywność grupy hydroksylowej

C. rosną ich temperatury wrzenia, które są wyŜsze od alkanów o zbliŜonej masie cząsteczkowej D. prawidłowe są odpowiedzi B i C

Odp. : D

18. WskaŜ zdanie prawdziwe:

Wymiana fluorowca we fluorowcoalkanie na grupę hydroksylową przebiega najłatwiej w przypadku: A. halogenku I rzędowego

B. halogenku II rzędowego

C. halogenku III rzędowego

D. rzędowość halogenku nie ma znaczenia

Odp. : C

19. (Pr.I/2003/A1) Reakcja związku organicznego, np.: gliceryny, glukozy, z roztworem siarczanu(VI) miedzi(II) i zasady sodowej, na zimno słuŜy do wykrywania:

a) właściwości redukujących,

b) pierścienia aromatycznego,

c) grupy hydroksylowej,

d) więcej niŜ jednej grupy hydroksylowej.

20. (Pr.III/2008/A2) W wyniku hydrolizy w środowisku zasadowym monochloropochodna alkanu o pięciu atomach węgla tworzy III-rzędowy alkohol. Posługując się wzorami półstrukturalnymi (grupowymi) związków organicznych, napisz równanie reakcji otrzymywania tego alkoholu podaną metodą.

21. Podaj wzory półstrukturalne związków, jakie mogą powstać w wyniku działania stęŜonego roztworu kwasu siarkowego(VI) na mieszaninę etanolu i metanolu.

Odp. : CH2=CH2,

CH3-O-CH3,

CH3-O-CH2-CH3,

CH3-CH2-O-CH2-CH3,

22. Jakie alkohole moŜna otrzymać z następujących chlorowcopochodnych: a) 2-bromo-2-metylobutanu,

b) l-chloro-3-metylobutanu?

Napisz równania odpowiednich przemian chemicznych.

23. Wyjaśnij, dlaczego metanol i etanol są dobrze rozpuszczalne w wodzie, podczas węglowodory o podobnej liczbie atomów węgla w cząsteczce rozpuszczają się w wodzie bardzo słabo.

Odp. : Metanol i etanol to związki o wzorze R-OH, a więc mają budowę podobną do wody ( H-OH ) dzięki czemu rozpuszczają się w niej w przeciwieństwie do węglowodorów. Związki o budowie polarnej np. alkohole rozpuszczają się w rozpuszczalnikach polarnych np. woda.

24. Zidentyfikuj związki A i B mając dane:

a) zbudowane są z węgla, wodoru i tlenu

b) masa cząsteczkowa związku A= 32u, masa cząsteczkowa związku B= 46u.

c) obydwa reagują z chlorowodorem, a mieszanina otrzymanych substancji, w wyniku reakcji z sodem, daje trzy węglowodory. Napisz równania zachodzących reakcji.

Odp. : A – metanol

B – etanol

25. Związek A o wzorze C3H6O podczas uwodornienia przyłącza jedną cząsteczkę wodoru i powstaje substancja B.

Związki A i B reagują z sodem, przy czym wydziela się wodór. Jedna cząsteczka związku B reaguje z jedną cząsteczką bromowodoru, zaś jedna cząsteczka związku A reaguje z dwiema cząsteczkami bromowodoru. W

obydwu przypadkach wydziela się jedna cząsteczka wody. Podać wzory i nazwy związków A i B oraz równania omawianych reakcji.

Odp. : A - CH2=CH-CH2OH

B - CH3-CH2-CH2OH

26. Porównaj temperatury wrzenia n-alkanów i n-alkoholi, zawierających w cząsteczce od 1 do 5 atomów węgla. Z

czego wynikają róŜnice między temperaturami wrzenia tych związków?

27. Przepuszczając pary alkoholu etylowego nad tlenkiem glinu w temp. 420-500 K, otrzymujemy gaz, który przepuszczamy przez wodę bromową. Następnie produkt bromowania poddajemy hydrolizie w wodnym roztworze węglanu sodu. i otrzymujemy słodką toksyczną ciecz, dobrze rozpuszczalną w wodzie. Określ, jaką substancję otrzymano w czasie omawianych procesów chemicznych i napisz równania wszystkich zachodzących przemian wzorami półstrukturalnymi.

28. Jak moŜna doświadczalnie odróŜnić:

a) roztwór alkoholu w benzenie od roztworu fenolu w benzenie?

b) wodne roztwory etanolu i fenolu,

c) fenolan potasu i etanolan potasu,

d) etanol i etano-l,2-diol,

d) prop-2-en-l-ol i propan-1-ol.

e) n-propanol i propano-1,2-diol

Wybierz konieczne odczynniki, podaj opisy doświadczeń, spodziewane obserwacje, oraz zapisz równania ewentualnych reakcji wzorami półstrukturalnymi.

29. Zaproponuj doświadczenie pozwalające na odróŜnienie 2-metylopropan-2-olu, butan-2-olu i butan-1-olu. Podaj schemat doświadczenia, obserwacje, oraz zapisz równania zachodzących reakcji wzorami półstrukturalnymi.

- 6 -

Alkohole i fenole – zakres podstawowy

30. Alkohole moŜna zapisać wzorem ogólnym R-OH a wodorotlenki Me(OH)n. Wyjaśnij dlaczego wodne roztwory wodorotlenków przewodzą prąd elektryczny, a wodne roztwory alkoholi nie?

31. Podczas mieszania etanolu z wodą moŜemy zaobserwować zjawisko zwane kontrakcją. Wyjaśnij, na czym ono polega i co jest jego przyczyną?

32. Próba Lucasa polega na wytrząsaniu badanego alkoholu z roztworem ZnCl2w stęŜonym HCl, opisz co moŜna określić na jej podstawie. Wyjaśnij, dlaczego tak się dzieje.

33. Jak moŜna odróŜnić metanol od n-pentanolu, wykorzystując ich właściwości: a) fizyczne,

b) chemiczne.

Podaj schematy doświadczeń, obserwacje, oraz zapisz równania ewentualnych reakcji wzorami półstrukturalnymi.

34. Opisz, za pomocą jakiej reakcji moŜna wykryć fenol i jego pochodne w roztworach.

35. Zaproponuj doświadczenie pozwalające na otrzymanie alkoholu etylowego z chloroetanu. Podaj schemat doświadczenia, obserwacje, oraz zapisz równania zachodzących reakcji wzorami półstrukturalnymi.

36. Zaproponuj doświadczenie pozwalające na otrzymanie etylenu z alkoholu etylowego. Otrzymany etylen naleŜy zebrać do probówki. Podaj schemat doświadczenia, obserwacje, oraz zapisz równania zachodzących reakcji wzorami półstrukturalnymi.

37. Zaproponuj doświadczenie pozwalające na otrzymanie wodoru mając do dyspozycji glicerynę i jeden dowolny odczynnik nieorganiczny (oprócz wodoru). Otrzymany wodór naleŜy zebrać do probówki. Podaj schemat doświadczenia, obserwacje, oraz zapisz równania zachodzących reakcji wzorami półstrukturalnymi.

38. Zaproponuj doświadczenie pozwalające odróŜnić alkohol I-rzędowy od III-rzędowego za pomocą blaszki miedzianej. Podaj opis doświadczenia, obserwacje, oraz zapisz równania zachodzących reakcji wzorami półstrukturalnymi.

39. Zapisz równanie fermentacji alkoholowej dla glukozy oraz oblicz, ile kilogramów tego cukru uległo fermentacji wiedząc, Ŝe otrzymano 11,5 kg etanolu, a wydajność procesu wynosiła 84%.

Odp. : 26,8 kg

40. Obliczyć, ile gramów alkoholu moŜna otrzymać z 0,5 mola jodku etylu, jeŜeli wydajność reakcji z NaOH wynosi 80%.

Odp. : 18,4g

41. Obliczyć, ile m3 tlenku węgla i ile m3 wodoru potrzeba do syntezy 0,8 t alkoholu metylowego.

Odp. : 560m3 CO i 1120m3 H2

42. Oblicz, ilość metrów sześciennych etylenu (warunki normalne), jakiej trzeba uŜyć, aby otrzymać 250 kg mieszaniny składającej się w 95% z etanolu i 5% z wody.

Odp. : 115,7m3

Informacja do zadań dotyczących ustalania wzorów związków:

zadania te naleŜy liczyć z dokładnością do 3÷4 cyfr znaczących po przecinku 43. Podaj wzór elementarny monohydroksylowego alkoholu zawierającego wagowo 64,9% węgla i 13,5% wodoru.

Odp. : C4H9OH

44. Oblicz wzór elementarny alkoholu monohydroksylowego, wiedząc, Ŝe do całkowitego spalenia 0,1 mola tego związku zuŜyto 16,8 dm3 tlenu (w warunkach normalnych), otrzymując 10,8 g wody.

Odp. : C5H11OH

45. W reakcji 3,7 g alkoholu monohydroksylowego z sodem otrzymano 560 cm3 wodoru (odmierzonego w warunkach normalnych) Oblicz jego wzór sumaryczny.

Odp. : C4H9OH

46. W reakcji 3,73 g pewnego alkoholu jednowodorotlenowego z sodem otrzymano 720 cm3 wodoru (warunki normalne). Oblicz wzór elementarny alkoholu.

Odp. : C3H5OH

47. W pewnym alkoholu stosunek mas węgla, wodoru i tlenu wynosi 9:2:4. Oblicz wzór sumaryczny najprostszego alkoholu spełniającego ten warunek.

Odp. : C3H7OH

48. Spalono 4,5 g alkoholu polihydroksylowego otrzymując 4,48 dm3 CO2 (warunki normalne) i 4,5 g wody. Ustal wzór rzeczywisty tego alkoholu, wiedząc, Ŝe jego masa molowa wynosi 90 g/mol.

Odp. : C4H8(OH)2

49. Oblicz wydajność reakcji etanolu z bromowodorem, wiedząc, Ŝe w wyniku reakcji 5 g etanolu otrzymano 9 g bromoetanu.

Odp. : 76%

50. Do propan-1-olu wrzucono 3,9 g metalicznego potasu. Oblicz stęŜenie molowe KOH powstałego w wyniku hydrolizy otrzymanego alkoholanu, jeŜeli objętość roztworu wynosiła 200 cm3.

- 7 -

Alkohole i fenole – zakres podstawowy

Odp. : 0,5mol/dm3

51. Zaprojektuj doświadczenie, w którym moŜna przeprowadzić proces spalania alkoholu tak, aby na podstawie uzyskanych danych moŜliwe było obliczenie składu procentowego spalanego związku? Narysować schemat proponowanej aparatury i wskazać przebiegające procesy.

52. 3,01•1022 cząsteczek tlenku węgla przereagowało z 6,02 • 1022 cząsteczkami wodoru.

Obliczyć, ile powstało:

a) moli,

b) gramów,

c) pojedynczych cząsteczek metanolu.

Odp. : a) 0,05 mola b) 1,6 g

c) 3,01 • 1022

53. Oblicz wzór rzeczywisty związku organicznego wiedząc, Ŝe próbka o masie 0,038 g, w wyniku spalenia dała 0,073

g dwutlenku węgla i 0,045 g wody. Wyznaczona masa cząsteczkowa tego związku wynosi 46.

Odp. : C2H5OH

54. Podaj wzór elementarny alkoholu jednowodorotlenowego wiedząc, Ŝe w wyniku reakcji 2,78 g tego alkoholu z metalicznym potasem, otrzymano 420 cm3 wodoru (warunki normalne).

Odp. : C4H9OH

55. Sporządź wykres ilustrujący procentową zaleŜność zawartości tlenu od liczby atomów węgla w szeregu homologicznym alkoholi jednowodorotlenowych.

56. Oblicz ile dm3 etylenu (warunki normalne) moŜna otrzymać przez odwodnienie 2,3 g etanolu w podwyŜszonej temperaturze i w obecności tlenku glinu jako katalizatora?

Odp. : 1,12 dm3

57. W laboratorium otrzymywano dibromoetan z alkoholu etylowego. Dehydratacja alkoholu etylowego zachodziła z 50% wydajnością, a addycja bromu do etylenu z wydajnością 80%. Obliczyć, ile gramów dibromoetanu otrzymamy z 0,5 mola etanolu.

Odp. : 37,6g

58. W wyniku reakcji 112 dm3 tlenku węgla z wodorem otrzymano alkohol, który następnie rozpuszczono w 0,4 dm3

wody destylowanej. Obliczyć stęŜenie procentowe otrzymanego roztworu.

Odp. : 28,57%

59. Oblicz wydajność procesu utleniania metanolu wiedząc, Ŝe z 3cm3 tej substancji po wrzuceniu rozŜarzonej siatki miedzianej wydzieliło się 1,12 dm3 gazowego formaldehydu. Gęstość metanolu wynosi 0,79g/cm3.

60. Obliczyć, ile dm3 dwutlenku węgla powstanie w procesie całkowitego spalania 23 g alkoholu etylowego.

Odp. : 22,4dm3

61. W wyniku reakcji gliceryny z sodem wydzieliło się 5,6 dm3 wodoru (warunki normalne). Oblicz, ile a) moli

b) gram gliceryny wzięto do reakcji.

Odp. : a) 1,67mola b) 15,33g

62. Oblicz, ile dm3 wodoru (warunki normalne) wydzieli się w reakcji 3 moli gliceryny z potasem.

Odp. : 101 dm3

63. Ile dm3 wodoru (warunki normalne) wydzieli się w reakcji alkoholu etylowego a) z 3 g magnezu,

b) z 3 g glinu?

Odp. : a) 2,8 dm3

b) 3,73dm3

64. Do 100 g metanolu wrzucono 2,3 g sodu. Obliczyć, jaka będzie zawartość procentowa alkoholu w mieszaninie powstałej w wyniku reakcji.

Odp. : 94,72%

65. Do roztworu zawierającego 46 etanolu wrzucono 4,6 g sodu. Oblicz, ile moli etanolu przypada na jeden mol etanolanu sodu w roztworze po reakcji.

Odp. : 4:1

66. Do naczynia z propanolem wrzucono 1,95 g metalicznego potasu. Oblicz: a) ile dm3 wodoru wydzieliło się w tej reakcji?

b) ile gramów alkoholanu otrzymano?

Odp. : a) 0,56 dm3

b) 4,9g

67. Jednym ze sposobów otrzymania 100% alkohol jest reakcja 96% spirytusu z karbidem. Ile karbidu zawierającego 85% węgliku wapnia trzeba zuŜyć do odwodnienia 1 dm3 96% alkoholu etylowego?

Odp. : 167,03g

68. Aby otrzymać 100% alkohol moŜna pozbyć się wody przy pomocy wapna palonego. Techniczne wapno palone zawiera 85% tlenku wapnia i stosuje się je w 10%, nadmiarze w stosunku do ilości teoretycznej. Jakiej ilości wapna palonego trzeba uŜyć do osuszenia 1 kg 96% alkoholu etylowego?

Odp. : 161,35g

- 8 -

Alkohole i fenole – zakres podstawowy

69. Do chłodnic samochodowych stosuje się 40-65% roztwór glikolu etylenowego w wodzie.

a) ile kilogramów glikolu etylenowego naleŜy uŜyć do otrzymania 20 kg 62% roztworu?

b) ile gramów wody przypada na kaŜdy mol glikolu?

c) w jakiej temperaturze powinien krzepnąć ten roztwór, jeŜeli wiadomo, Ŝe dodanie 1 mola dowolnej substancji (nieelektrolitu) do 1000 g wody obniŜa jej temperaturę krzepnięcia o 1,86 K?

Odp. : a) 12,4kg C2H4(OH)2 b) 38g

c) 224K (–48.9°C)

70. Węglowodory nienasycone moŜna utlenić za pomocą rozcieńczonego roztworu nadmanganianu potasu, który w środowisku obojętnym ulega redukcji do dwutlenku manganu.

a) podaj główny produkt reakcji, która zachodziła podczas przepuszczania etylenu przez płuczkę zawierającą rozcieńczony roztwór nadmanganianu potasu?

b) oblicz masę tego produktu, wiedząc Ŝe masa wytworzonego dwutlenku manganu wynosi 1,74 g?

c) oblicz objętość zuŜytego do reakcji etylenu (warunki normalne)?

Odp. : a) etano-1,2-diol

b) 1,86g

0,672g

- 9 -