Genetyka ogólna

Biologia stosowana II rok

Ćwiczenie 5

Allele wielokrotne

Allele wielokrotne – seria zróŜnicowanych genów powstałych w wyniku mutacji, zajmujących to samo miejsce

w

chromosomach

homologicznych

i

warunkujące róŜne odmiany tej samej cechy. Serie alleli wielokrotnych mogą składać się z 3 i więcej alleli.

Charakterystyka alleli wielokrotnych:

Warunkują róŜne odmiany tej samej cechy

Uszeregowanie: kaŜdy gen jest dominujący w stosunków do genów ustawionych na prawo od niego i recesywny w stosunku do

genów

ustawionych

na

lewo

od

niego.

Wyjątek:

KODOMINACJA – specyficzne współdziałanie alleli w wyniku którego u osobnika heterozygotycznego występują równorzędne cechy kodowane przez obydwa allele)

KaŜdy osobnik moŜe posiadać tylko dwa allele z danej serii alleli

W populacji zwierząt moŜe występować kilka lub wszystkie allele z danej serii warunkujące róŜne fenotypy

Wszystkie allele z danej serii wykazują takie same zaleŜności sprzęŜenia z innymi genami, które występują na tym samym chromosomie

Przykłady dziedziczenia się cech warunkowanych szeregiem alleli wielokrotnych:

• 11 alleli warunkujących barwę oczu muszki

owocowej

• 6 alleli warunkujących umaszczenie myszy

• 5 alleli warunkujących umaszczenie świnek

morskich

• 3 allele warunkujące umaszczenie u lisów

(platynowe, srebrzyste i

srebrzyste białopyskie)

• 3 allele wyznaczające grupę krwi w układzie ABO u ludzi

• Około 500 alleli warunkujących grupy krwi w układzie grupowym B u bydła

Zad. 1. Umaszczenie u świnek morskich jest determinowane serią alleli.

Geny podano w kolejności dominowania.

C

- rudy

Ck

- sepia ciemna

Cd

- sepia

Cn

- sepia jasna

c

- albinos

SkrzyŜowano osobniki o genotypie Ckc i CdCn. Podaj fenotyp rodziców i powiedz, jak będzie wyglądało pokolenie F1.

Zadania

Zad.2. SkrzyŜowano osobnika rudego z osobnikiem o sierści w kolorze sepii. W F1 uzyskano osobniki: rude, w kolorze sepia i jasna sepia. Ustal genotypy rodziców.

Zad. 3. Umaszczenie u norek determinowane jest serią alleli. Geny podano w kolejności dominowania.

T

- standard

Ts

- pastel

Tp

- palomino szwedzkie

Tw

- palomino fińskie

Tn

- albinos

SkrzyŜowano następujące pary:

a) Palomino szwedzkie x palomino fińskie

b) Palomino szwedzkie x albinos

c) Standard x albinos

d) Pastel x palomino fińskie

Ustal, jakie potomstwo uzyskano po tych rodzicach.

Zad. 4. U kotów gen C warunkuje futro ciemne, cr – futro srebrzyste, cs – syjamskie. Geny podano w kolejności dominowania. Jaki był

genotyp i fenotyp kota, skrzyŜowanego ze srebrzystą kotką, jeŜeli w potomstwie wystąpiły kocięta: ciemne, srebrzyste i syjamskie?