Kongres Wiedeński(09.'14-06.'15) Uczestnicy(główne mocarstwa): Wlk. Bryt., Rosja, Austria, Prusy, Francja Postanowienia i uchwały: 1. -restauracja: przywrócenie sytuacji terytorial. i ustrojo.
sprzed 1789 (rządy absolutne)-legityzm:przywrócenie na tron dziedzi. dynastii rządzących –równowaga sił 2. Powołano Związek Niemiecki 3. Włochy podzielono na: Państwo Kościelne, Królestwo Obojga Sycylii, Królestwo Sardyni (Piremont) 4. Królestwo Zjednoczonych Niderlandów(HOL, BEL,
LUXE) 5. Kodeks dyplomatyczny normował zasady działalności przedstaw. Dyplomatycz. 6. Deklar.
o zniesieniu handlu niewolnikami ZmianyTeryto: Rosja: FIN,Besarabia, większ.Księstwa Warszawskiego Austria: okrąg wielicki,tarnopolski, Dalmacja, Wenecja, Lombardia Prusy: część Polski (Pozn,Bydg,Toruń), część Saksonii, pomorze szwedzkie z Rugią i wm Gdańsk Francja: powrót do
1792; Święte Przymierze (RUS,PRU,AUS)- związek powołany do strzeżenia porządku ustanowion.
na Kongresie Wiedeńskim Geneza powstania listopadowego: Książę Konstanty- naczelny wódz
armii Król POL nadany przez cara i znienawidzony przez wojsko za rygor Nowosilcow- główny doradca namie.(komisarz carski) Opozycja Legalna- grupa liberalnych działaczy,domagali się wcielenia do Polski ziem zaboru rosyjskiego (Litwa i Wołyń) Kaliszanie (Wincenty,Bonaw. Niemojowscy)-
opozyc. działający na sejmie w, car mial przestrzeg.konstytucji Opozycja nielegalna(organizacje
spiskowe): Towarzystwo Filomatów('17)studenci którzy chcieli wybuchu powstania, np. A.Mickiewicz, -Wolnomularstwo Narodowe(oficerowie, '19, inicjator: Wlerian Łukasiński)cele:-pogłębienie uczuć narodowych, obrona zasad konstytucji, zmusznie cara do wywiązania się z obietnic rozszerzenia granic Królestwa Polskiego Towarzystwo Patriotyczne(po rozwiązaniu WM w '21 dziłało od
'22) po aresztowaniu Łukasińskiego przewodził Seweryn Krzyżanowski Spisek w Szkole Podchorą
żych Piechoty ('28, Piotr Wysocki)cele: obrona konstytucji, chęć walki o niepodległość Przyczyny
wybuchu powstania listopadowego: -sukces Greckiego powstania i poparcie go przez Francję i
Wlk. Bryt., -rewolucja lipcowa w Paryżu i obalenie dążącego do absolutyzmu Karola X i powstanie
w Belgi –groźba wymarszu wojsk polskich to tłumienia ruchów powstańczych na zachodzie, -wykrycie spisku podchorążych i strach o represje, -łamanie prawa przez księcia Konstantego i Nowosilicowa, -niewywiązanie się cara z obietnic rozszerzenia granic Polski, -wpływ idei romantyzmu Pow stanie listopadowe ( noc z 29-30.11.'30-koniec '31) Bitwy: -Stoczek(14.02.'31) gen Józef Dwer
nicki pokonał kilkutysięczną armię rosyjską, -Grochów(25.02.'31) Polacy zatrzymali szturm na stolicę, -Wawer i Dąb Wielki(31.03.'31), -Iganie(10.04.'31), -Ostrołęka (26.05.'31), -Warszawa(6.09.'31) stolica upadła 8.09 Postaci: Iwan Paskiewicz- feldmarszałek który przejął wojsko rosyjskie do walki
z powstaniem po śmierci Dybicza, gen Jan Krukowiecki- Został dyktatorem powstania po Janie
Strzeleckim, Jan Strzelecki- dyktator powstania i bardzo nieudolny wódz armi , Prądzyński- Jeden
z generałów powstania Pojęcia: Towarzy. Patriotyczne(Klub Patriotyczny)(Joachim Lelewel, Maurycy Mochnacki)- ugrupowanie polityczne powstałe gdy znani politycy i oficerowie nie poparli powstania Rząd Tymczasowy-grupa polityków z Rady Administracyjnej z księciem Adamem Jerzym Czartoryskim i Joachimem Lelewelem(3.12.'30) po 5.12 dyktatorem ogłosił się gen Józef Chłopicki,
Rząd Narodowy (prezes A.J.Czartoryski)-powołany przez sejm w okresie bezkrólewia by przejąć
obowiązki monarchy (naczelny wódz wojsk: Michał Radziwiłł) 3 ugr. dypl: -konserwatyści (kś Czartoryski) przyłączyli się do powstania, liczyli na pomoc Francji i Wlk. Bryt. –liberałowie(kaliszanie) paktowali ale większą uwagę przywiązywali do sukcesów militarnych –radykałowie(Tow. Patr.)- propagowali zbrojną walkę z Rosją 25.01.'31- Tow. Patr. Zorganizowało manifest ku czci dekabrystów:
,,za waszą i naszą wolność” zaś Rząd Tym. Uchwalił akt detronizacji cara Mikołaja 1 Polacy po powstaniu listopadowym: Wielka Emigracja-emigracja większości inteligencji Królestwa Polskiego Komitet Narodowy Polski(utworzony: grudzień '31 pod przywództwem Joachima Lelewela) miał
ogólnikowy program polityczny aby zwerbować jak najwięcej ludzi do komitetu (hasła solidaryzmu)Towarzy. Demokratyczne Polskie(marzec '32, Tad. Krępowiecki) ogłosiło Mały Manifest z hasłami lewicowe i antyszlacheckie (obwiniano ją za klęski Polski). Zapowiadano reformy społeczne
korzystne dla niższych warstw. Masowy udział w powstaniu miał przynieść niepodległość. (władzę
po Krępowieckim przejął Wiktor Hetman) w '36 ogłoszono Wielki Manifest w którym zamiast haseł
antyszlacheckich były idee jedności i solidaryzmu wszystkich stanów zaś walką nadal miała kierować szlachta. Hotel Lambert(książ. AJ Czartoryski) działaln. polegająca na dyplomacji z mocarstwami zachodnimi aby interweniowały w sprawie polskiej. Inspirowanie wielkiej wojny europejskiej Gromady Ludu Polskiego (byli działacze TDP t. Krępowiecki , Stanisław Worcel , Zenon Świętochowski)- radykalne antyszlacheck. hasła, idea socjalizmu utopijn. i wiara w misję narodu polskiego