Podstawy diagnostyki psychopedagogicznej 1

Wykład I

POJĘCIE DIAGNOZY

Etymologia

Diagnosis - (z j. greckiego) oznacza rozróżnienie, osądzanie;

Diagnostike - (jw.) jest to sztuka odróżniania za pomocą pośredniego poznania.

Trzy znaczenia terminu diagnoza w języku polskim W języku polskim termin diagnoza funkcjonuje w trzech różnych znaczeniach.

Może on oznaczać:

(a) proces diagnozowania,

(b) efekt tego procesu,

(c) całokształt wiedzy teoretycznej i praktycznej na temat diagnozy (dziedzina nauki i praktyki).

Pojęcie diagnozy w naukach medycznych

Do słownika nauk społecznych pojęcie diagnozy zostało wprowadzone (zaadoptowane) z praktyki lekarskiej, gdzie oznacza przyporządkowanie patologicznych objawów zaobserwowanych u pacjenta do odpowiedniej jednostki chorobowej (diagnoza nozologiczna).

Podstawy diagnostyki psychopedagogicznej

2

Wykład I

Pojęcie diagnozy w naukach społecznych

W szerokim rozumieniu w naukach społecznych diagnoza „jest rozpoznaniem jakiegoś stanu rzeczy i jego tendencji rozwojowych na podstawie jego objawów, w oparciu o znajomość ogólnych prawidłowości” (S., Ziemski, 1973).

Ogólna definicja diagnozy

Diagnoza jest to rozpoznanie istoty i uwarunkowań złożonego stanu rzeczy na podstawie obserwacji jego cech (objawów) oraz znajomości ogólnych prawidłowości panujących w danej dziedzinie (Paluchowski, 2007, s.12).

Podstawowe kroki procesu diagnozowania i jego efekty Podstawowe kroki

Efekty

Rozpoznanie problemu.

Diagnoza objawowa.

Identyfikacja przyczyn.

Diagnoza przyczynowa.

Planowanie interwencji.

Program pomocy (program naprawczy).

Implementacja planu interwencji.

Postępowanie postdiagnostyczne.

Źródło: oprac. P. Wilinski na podstawie Paluchowski (2007, s. 13)

Podstawy diagnostyki psychopedagogicznej 3

Wykład I

Podstawowe pytania diagnostyczne i ich funkcje Pytania diagnostyczne

Funkcja diagnozy

Jak jest?

deskryptywno - ewaluatywna

Dlaczego tak właśnie jest?

eksplanacyjna

Dlaczego będzie tak, a nie inaczej?

predykcyjna

Co zrobić, by uzyskać pożądany stan?

korekcyjna

Żródło: oprac. P. Wiliński na podstawie Paluchowski (2007, s. 13 i 14) Opracowano na podstawie:

Plewicka, Z. (1980). Podstawy diagnozy psychologicznej. W: A. Gurycka (red.). Stosowana psychologia wychowawcza. Wybrane zagadnienia , s. 37-38. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Paluchowski, W., J. (2007). Diagnoza psychologiczna. Proces – narzędzia -standardy. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Stemplewska-Żakowicz, K., Paluchowski, W., J. (2008). Podstawy diagnozy psychologicznej. W: J. Strelau, D. Doliński (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki. T. 2., s. 23-94.

Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.