ad 1
Krzysztof Makarski
1. Rynek
W tym rozdziale zasygnalizowane s ¾
a problemy jakimi b ¾
edziemy si ¾
e zajmować. Pytania jakie
b ¾
edziemy sobie zadawać. Sposób w jaki b ¾
edziemy rozumować. Przeszkody na jakie b ¾
edziemy
napotykać w odpowiadaniu na pytania. Odpowiedzi jakie ekonomia udziela na pytania.
Budowanie modelu.
Podstawowe narz ¾
edzie ekonomiczne (model jest jak mapa, do ró·
znych celów inna inny
model).
Jest to uproszczona wersja rzeczywistości (endo- versus egzogeniczne zmienne), a nie rzeczywistoć.
Zmienne endogeniczne i egzogeniczne.
Optymalizacja i równowaga.
W ekonomii tworzymy modele w których racjonalne podmioty (np. konsumenci) optimal-izuj ¾
a. Analizujemy zdarzenia ekonomiczne w stanie równowagi. De…nicje rónowagi mog ¾
a być
ró·
zne np.(1) rynki si ¾
e oczyszczaj ¾
a (popyt równa si ¾
e poda·
zy); (2) stan stabilny, tzn. je·
zeli
system nie zostanie zaburzony z zewn ¾
atrz system pozostanie w tym stanie.
Krzywa popytu.
Rysunek 1.1
Rysunek 1.2
Krzywa poda·
zy
Rysunek 1.3
Równowaga rynkowa.
Rynek si ¾
e oczyszcza, popyt jest równy poda·
zy - Rysunek 1.4
Statyka porównawcza.
Co si ¾
e stanie gdy?
Nast ¾
api egzogeniczna zmiana poda·
zy - Rysunek 1.5
Nast ¾
api egzogeniczna zmiana popytu - Rysunek 1.6
Inne sposoby rozdzia÷
u mieszkań do wynaj ¾
ecia.
Doskonale dyskryminuj ¾
acy Monopolista - Zna cen ¾
e graniczn ¾
a ka·
zdej osoby.
Zwyk÷
y monopolista.
Kontrola czynszów - W÷
adze nak÷
adaj ¾
a maksymalny czynsz.
1
W jakim sensie? Dla kogo? Dajcie mi kryterium.
Efektywność Pareto.
W ekonomii najcz ¾
eściej zastanawiamy si ¾
e który jest efektywny w sensie Pareto.
Efektywność Pareto - alokacja jest efektywna Pareto, je·
zeli nie mo·
zemy poprawić sytacji
jakiegoś podmiotu, bez pogorszenia sytacji innego podmiotu.
Nie mylić ze sprawiedliwości ¾
a.
Porównanie sposobów rozdzia÷
u mieszkań.
Ćwiczenie z materia÷ów na ćwiczenia.
Równowaga w d÷
ugim okresie.
Krótki okres - okres w krótkim jakaś zmienna nie mo·
ze ulec zmianie (tutaj ilość mieszkań jest sta÷
a)
D÷
ugi okres - okres w jakim wszystkie zmienne mog ¾
a ulec zmianie (tutaj ilość mieszkań mo·
ze
si ¾
e zmienić).
Rozwi ¾
azuj ¾
ac ćwiczenie analizujemy gospodark¾
e w ............ okresie.
Lektura.
Varian, rozdzia÷1
3. Preferencje
W tym rozdziale zajmiemy si ¾
e preferencjami konsumenta. Zapoznamy si ¾
e z za÷
o·
zeniami
potrzebnymi do skonstruowania teorii konsumenta Preferencje konsumenta (notacja).
Ściśle preferowany: (x1; x2)
(y1; y2)
(S÷
abo) preferowany: (x1; x2)
(z1; z2)
Oboj ¾
etny: (x1; x2)
(z1; z2)
Zauwa·
z:
(x1; x2)
(z1; z2) oraz (z1; z2)
(x1; x2) implikuje (x1; x2)
(z1; z2)
(x1; x2)
(z1; z2) oraz (z1; z2)
(x1; x2) implikuje (x1; x2)
(z1; z2)
Za÷
o·
zenia o preferencjach.
W ekonomii zak÷
adamy, ·
ze konsument jest racjonalny, czyli przyjmujemy nast ¾
epuj ¾
ace za÷
o·
ze-
nie o preferencjach:
Zupe÷
ność. Dla ka·
zdego (x1; x2) i (y1; y2), mamy albo (x1; x2) (y1; y2) albo (x1; x2)
(y1; y2) albo jedno i drugie.
Zwrotność. Dla ka·
zdego (x1; x2), mamy (x1; x2)
(x1; x2).
Przechodniość. Je·
zeli (x1; x2)
(y1; y2) oraz (y1; y2)
(z1; z2) wówczas (x1; x2)
(z1; z2).
2
ze agenci (konsumenci, producenci) zachowuj ¾
a si ¾
e zgodnie z tymi za÷
o·
ze-
niami? Nie, ale do odpowiedzi na wiele pytań opis zachwania ludzi w oparciu o powy·
zsze
za÷
o·
zenia jest wystarczaj ¾
aco dobry, do odpowiedzi na inne mo·
ze nie być. Jest jeszcze jeden
problem, jak odejdziemy od racjonalności to w którym kierunku? Jest z milion sposobów w jaki ludzie mog ¾
a być nieracjonalni. Zanim odejdziemy od za÷
o·
zenia racjonalności, potrzebu-
jemy wi ¾
ecej danych o zachowaniu cz÷
owieka, aby wiedzieć w którym kierunku odejść (neu-roekonomia?).
Krzywe oboj ¾
etności (nie przecinaj ¾
a si ¾
e).
Krzywa oboj ¾
etności - zbiór punktów na p÷
aszczyźnie, wobec których konsument jest oboj ¾
etny.
Twierdzenie 1 Krzywe oboj ¾
etności nie przecinaj ¾
a si ¾
e.
Dowód (nie wprost)..
Przez zaprzeczenie. Patrz Rysunek 3.2. Przypuśćmy, ·
ze dwie
ró·
zne krzywe oboj ¾
etności si ¾
e przecinaj ¾
a. Weźmy X na jednej krzywej i Y na drugiej krzywej.
Poniewa·
z znajduj ¾
a si ¾
e one na ró·
znych krzywych oboj ¾
etności, to z de…nicji krzywej oboj ¾
etności
X
Z. Teraz zauwa·
zmy, ·
ze X
Z oraz Z
Y , korzystaj ¾
ac z przechodniości otrzymujemy
X
Y . Sprzeczność.
Rysunek 3.2
Przyk÷
ady preferencji
Doskona÷
e substytuty - Rysunek 3.3
Dobra doskonale komplementarne - Rysunek 3.4
Dobra niechciane (z÷
e) - Rysunek 3.5
Dobra neutralne (oboj ¾
etne) - Rysunek 3.6
B÷
ogostan - Rysunek 3.7
Dobrze zachowuj ¾
ace si ¾
e preferencje.
Niestety za÷
o·
zenie racjonalności nam nie wystarcza, potrzebujemy wi ¾
ecej aby móc zaprz ¾
ac
do pracy aparatus matematyczny.
Monotoniczność (wi ¾
ecej oznacza lepiej).
Dla ka·
zdego (x1; x1) i (y1; y2), je·
zeli x1
y1 i x2
y2 i co noajmniej jedna nierówność jest ostra, wówczas (x1; x2)
(y1; y2).
Rysunek 3.9
Wypuk÷
ość.
Je·
zeli (x1; x1)
(y1; y2), wówczas, dla ka·
zdego t 2 [0; 1], (tx1+(1 t)y1; tx2+(1 t)y2) (x1; x2).
Rysunek 3.10
Interpretacja: Mieszanka (s÷
abo) preferowana w stosunku do ektstremów.
3
Je·
zeli (x1; x1)
(y1; y2), wówczas, dla ka·
zdego t 2 (0; 1), (tx1 + (1
t)y1; tx2 + (1
t)y2)
(x1; x2).
Interpretacja: Mieszanka ściśle preferowana w stosunku do ektstremów.
Preferencje dobrze zachowuj ¾
ace si ¾
e: monotoniczne i wypukle. Preferencje dobrze zachowuj ¾
ace si ¾
e s ¾
a bardzo wygodne bo dla nich wybór konsumenta jest dobrze zde…niowany. Na tym kursie b ¾
edziemy si ¾
e zajmowali racjonalnym konsumentem o preferencjach z wygodnymi w÷
asnościami matematycznymi: dobrze zachowuj ¾
ace si ¾
e plus ci ¾
ag÷
e (ci ¾
ag÷
ości nie b ¾
edziemy
ju·
z de…niowali) preferencje. Potem jeszcze zajmiemy si ¾
e ró·
zniczkowalności ¾
a.
Krańcowa stopa substytucji (M RS).
Bardzo wa·
zne poj ¾
ecie.
Nachylenie krzywej oboj ¾
etności
Rysunek 3.11
Interpretacja: Ile jednostek dobra y musi oddać konsument za jednostk¾
e dobra x, tak
aby pozostać oboj ¾
etny. Pami ¾
etaj MRS jest zwykle ujemna (zauwa·
z, ·
ze zwykle krzywe
oboj ¾
etności maj ¾
a nachylenie ujemne).
Kszta÷
towanie si ¾
e M RS.
Dla dobrze zachowuj ¾
acych si ¾
e preferencji M RS jest malej ¾
aca.
Lektura.
Varian, rozdzia÷3 bez podrozdzia÷
u: Dobra policzalne (dysretne) oraz bez 3.7
4