Język arabski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Strona 1 z 5

Język arabski

Z Wikipedii

Język arabski – język należący do południowej grupy

ا ا

języków semickich, zapisywany alfabetycznym pismem

Obszar

kraje Bliskiego Wschodu

arabskim od strony prawej do lewej. Kod ISO 639-3: ar/ara i Afryki Północnej

Liczba

225 do 285 milionów

Kraje z

mówiących

arabskim

Ranking

5.

jako

językiem

Klasyfikacja

Języki afroazjatyckie

genetyczna

*Języki semickie

**Języki płd.-zach.-

semickie

***Język arabski

Pismo

arabskie

Status oficjalny

Arabski jako język urzędowy

język

kraje arabskie, Izrael oraz

urzędowy

dodatkowo w ONZ, obok

urzędowym: Algieria, Arabia Saudyjska, Autonomia

pięciu głównych, język

Zgromadzenia Ogólnego

Palestyńska, Bahrajn, Czad, Egipt, Erytrea, Irak, Izrael, NZ

Jemen, Jordania, Katar, Komory, Kuwejt, Liban, Libia, Maroko, Mauretania, Oman, Sahara Zachodnia, Sudan,

Regulowany

Akademia Języka

przez

Arabskiego

Syria, Tunezja i Zjednoczone Emiraty Arabskie.

Kody języka

Pierwsze inskrypcje w języku arabskim pochodzą z VI ISO 639-1

AR

wieku p.n.e.. Do zapisu tego języka używano wówczas ISO 639-2

ARA

pisma południowoarabskiego. Wyjątkiem byli

Samudejczycy, używający pisma aramejskiego. Język

SIL

ABV

staroarabski dzielił się na dwie grupy dialektów –

W Wikipedii

hidżazyjską (zachodnią) i tamimijską (wschodnią). Na Zobacz też: język, języki świata

podstawie informacji filologów arabskich wnioskuje się, iż

Wikipedia w języku arabskim

współczesny arabski wyewoluował z dialektu

tamimijskiego.

Klasyczny język arabski jako język świętej księgi islamu –

W Wikisłowniku: Słownik

języka arabskiego

Koranu i język wielkiej literatury i kultury arabsko-muzułmańskiej odegrał ważną rolę cywilizacyjną. Wraz z ekspansją religii zwiększał się wpływ i zasięg terytorialny samego języka.

W XIX wieku, w okresie an-Nahdy (odrodzenia Arabów), z języka klasycznego wykształcił się współczesny standardowy język arabski ( Modern Standard Arabic, MSA), który stał się instrumentem nowej literatury i kultury arabskiej. Używany głównie w formie pisanej, wtórnie w mowie (np. w telewizji). Od klasycznego języka arabskiego różni się bardzo niewiele i przez większość Arabów odbierany jest w zasadzie jako jego wariant stylistyczny.

2009-10-19

Język arabski – Wikipedia, wolna encyklopedia Strona 2 z 5

Fonologia

Spółgłoski

Zasób spółgłosek w klasycznym języku arabskim

zębowe

wargowe międzyzębowe

zadziąsłowe podniebienne

czyste faryngalizowane

bezdźwięczne

t [t̪]

ṭ [t̪ˁ]

zwarte

dźwięczne

b

d [d̪]

ḍ [d̪ˁ]

ǧ [ʤ]

bezdźwięczne

f

ṯ [θ]

s

ṣ [sˁ]

š [ʃ]

szczelinowe

dźwięczne

ḏ [ð]

z

ẓ [ðˁ]

nosowe

m

n

drżące

r

półotwarte

w

l

j

Samogłoski

W języku arabskim występują trzy fonemy samogłoskowe: /æ/ (w transkrypcji a), /i/ i /u/. Krótkie i długie samogłoski są różnymi fonemami. Samogłoska /æ/ jest realizowana jako [ɑ] po spółgłoskach gardłowych i faryngalizowanych. Istnieją dwa dyftongi: /æj/ i /æw/, w języku potocznym często realizowane jako [e:] i [o:].

Struktura sylaby

W języku arabskim dopuszczalne są pojedyncze spółgłoski nagłosowe i zbitki najwyżej dwóch spółgłosek w śródgłosie i wygłosie. Rozpowszechnione w językach europejskich wyrazy takie jak wstęp są niemożliwe w arabskim.

Akcent

Akcentowana jest pierwsza od końca długa sylaba. Jeśli wszystkie sylaby są krótkie, akcent pada na pierwszą sylabę.

Gramatyka

Struktura wyrazów w języku arabskim opiera się na rdzeniu trójspółgłoskowym i nieciągłych afiksach.Na przykład od rdzenia k-t-b można utworzyć wyrazy takie jak:

■ ب آ kitāb "książka"

■ آ kātib "pisarz"

■ ب maktūb "zapisane"

■ آ kataba "on napisał".

Język arabski posiada rozbudowany system odmiany czasownika. Istnieją dwa czasy (dokonany i niedokonany) i pięć trybów: orzekający, przypuszczający, rozkazujący, życzący i energetyczny 2009-10-19

Język arabski – Wikipedia, wolna encyklopedia Strona 3 z 5

(używany do podkreślenia pewności, np. jaktubun "on z pewnością pisze"). Podobnie jak w innych językach afroazjatyckich, przedrostki są używane do oznaczenia osoby i rodzaju.

Poniżej zaprezentowano odmianę czasownika faʿ ala robić: Czas teraźniejszy

Osoba

Liczba pojedyncza Liczba podwójna Liczba mnoga

1.

afʿalu

nafʿalu

nafʿalu

2. (rodzaj męski) tafʿalu

tafʿalāni

tafʿalūna

2. (rodzaj żeński) tafʿalīna

tafʿalāni

tafʿalna

3. (rodzaj męski) jafʿalu

jafʿalāni

jafʿalūna

3. (rodzaj żeński) tafʿalu

tafʿalāni

jafʿalna

Czas przeszły

Osoba

Liczba pojedyncza Liczba podwójna Liczba mnoga

1.

faʿaltu

faʿalnā

faʿalnā

2. (rodzaj męski) faʿalta

faʿaltumā

faʿaltum

2. (rodzaj żeński) faʿalti

faʿaltumā

faʿaltunna

3. (rodzaj męski) faʿala

faʿalā

faʿalū

3. (rodzaj żeński) faʿalat

faʿalatā

faʿalna

Ponadto, do czasownika mogą dołączać się (postpozycja) zaimki oznaczające dopełnienie, np. هأر

raʾaynāhum "my widzieliśmy ich".

Rzeczowniki odmieniają się przez przypadki – wyróżniamy mianownik (końcówka -u), dopełniacz (końcówka -i) i biernik (końcówka -a), a także stan konstrukcji (bez końcówki). Istnieją trzy liczby: pojedyncza, podwójna i mnoga. Regularna liczba mnoga ma końcówkę -ūn w mianowniku i -īn w dopełniaczu i bierniku. Wiele rzeczowników tworzy jednak liczbę mnogą w sposób nieregularny (łamana liczba mnoga), np. ّبر ( rabb) "władca"", ale برأ (ʾ arbāb) "władcy".

Język arabski odróżnia rzeczowniki określone (z przedrostkiem ʾ al, asymilowanym do następujących spółgłosek t, ṯ, d, ḏ, r, z, s, š, ṣ, ḍ, ṭ, ẓ, n) i nieokreślone (z -n po końcówce przypadka). Po końcówce przypadka rodzajnik ʾ al występuje w formie l.

Istnieje gramatyczny rodzaj żeński, tworzony przez dodanie do rzeczownika męskiego -at- przed końcówką przypadka lub -a w stanie konstrukcji. Niektóre wyrazy, takie jak fulk "łódź", šams

"słońce", czy umm "matka", są rodzaju żeńskiego mimo braku końcówki.

Podstawowy szyk zdania to VSO. Wyraz określający następuje zawsze po wyrazie określanym, tak jak w innych językach semickich, np. kitābu l-muqaddas "Biblia", dosłownie "księga święta"

Zwroty

■ Tak - na‘am –

2009-10-19

Język arabski – Wikipedia, wolna encyklopedia Strona 4 z 5

■ Nie - lā –

■ Dzień dobry - ṣabāḥu l-ḫajri - ا ح#$

■ Dobry wieczór – masāʾu l-ḫajri – ا ء&

■ Pokój wam - as-salāmu ‘alaykum - '( م*& ا

■ Do widzenia - ma‘a s-salāmati - +*& ا ,

■ Jak się czujesz? – kayfa ḥāluka - - . /آ

■ Witam – marḥaban - #.

■ Dziękuję - šhokran -ا0

■ Przepraszam - āsifun - /12

■ Jak się nazywasz? – ma (i)smuka? (do mężczyzny), ma (i)smuki? (do kobiety) – "i" nie jest tu wymawiane – -31ا

■ Nie rozumiem – lā afham – 45أ

Liczebniki

1. / ١ - wāḥid - 7.او

2. / ٢ - iṯnān - ن;إ

3. / ٣ - ṯalāṯa - +;*;

4. / ٤ - 'arba‘a - +رأ

5. / ٥ - ḫamsa - +&3@

6. / ٦ - sitta - +ّ 1

7. / ٧ - sab‘a - +#1

8. / ٨ - ṯamāniyya - +3;

9. / ٩ - tis‘a - +&E

10. / ١٠ - àšara - ةH(

Dialekty

Dialekty języka arabskiego, często bardzo różniące się od języka klasycznego, używane są jedynie w mowie. Sporadycznie wykorzystuje się zapis języka mówionego w dramatach, dialogach książkowych czy komiksach. Posługuje się nimi ludność w Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie. Pomiędzy dialektami tymi występują duże różnice utrudniające porozumienie osobom pochodzącym z różnych rejonów świata arabskiego. Niekiedy mówi się wręcz o językach arabskich porównując sytuację do epoki formowania się języków romańskich z lokalnych dialektów łaciny ludowej (patrz dyglosja).

Zobacz też

■ arabizm

■ Arabowie

■ kraje arabskie

■ alfabet arabski

■ cyfry używane w krajach arabskich

■ kaligrafia arabska

2009-10-19

Język arabski – Wikipedia, wolna encyklopedia Strona 5 z 5

Linki zewnętrzne

■ Strona o języku arabskim – lekcje arabskiego, słownik polsko-arabski i arabsko-polski, proste programy komputerowe – kalendarz przeliczeniowy dat muzułmańskich i chrześcijańskich, analizator czasowników arabskich, generator czasowników arabskich, itp.

(http://www.staff.amu.edu.pl/~lacina)

■ Strona o języku arabskim – pismo i wymowa, pierwszy słownik polsko-arabski, forum dla zainteresowanych. (http://www.arabski.net)

■ Język arabski (kilka informacji, zwrotów, transkrypcja alfabetu arabskiego na polski i polskiego na arabski oraz wymowa liter arabskich) (http://www.rg.cba.pl) Źródło „http://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_arabski”

Kategorie: Islam • J z

ę yk arabski

Tę stronę ostatnio zmodyfikowano 00:05, 11 paź 2009.Tekst udostępniany na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o warunkach korzystania.Zasady ochrony prywatnościO WikipediiInformacje prawne

2009-10-19