Konflikt czy deficyt psychiczny? Gościniak stwierdza, że psychoanalizie można znaleźć swoisty podział na zwolenników.
Model konflitu.
Pierwszy o konfliktach mówił Freud. Zwracał on uwagę na konflikt pomiędzy:
•
tym co wyparte, a cenzurą
•
popędami a rzeczywistością
•
popędem seksualnym a popędami samozachowawczymi
•
popędem życia a popędem śmierci
Psychoanaliza → 3 stanowiska dotyczące konfliktu:
1. Konflikt obecny jest od urodzenia. Stanowiska „kleinowskie” → wystarczalność konfliktu do wyjaśnienia całego spektrum psychopatologii
2. Konflikt ograniczony do konfliktu inter-systemowego a) stanowisko Anny Freud
b) istnieje:
i.
konflikt zewnętrzny (interpersonalny) – np. rodzice a dziecko ii. konflikt wewnętrzny (strukturalny) – nieporozumienia pomiędzy id, ego a auperego iii. prawdziwie wewnętrzny (wewnątrzsystemowy) – wewnątrz tej samej struktury, np. dwa popędy w id, albo dwa ideały w superego
3. Konflikt relacji z obiektem → nie każdy konflikt wymaga id / ego / superego, konflikt pomiędzy tym co moje, a zakazami rzeczywiście z zewnątrz
Konflikt jako mechanizm patogenezy może być obecny od:
➔ 18. m
iesiąca → dziecko może już doświadczać konfliktów wewnętrznych wg większości autorów
➔ osi
ągnięcia stałości obiektu → jeśli nie można ogarnąć rozbieżnych stanowisk, to nie można zaangażować się w konflikt i obronę
➔ p
ojawienia się wyparcia → ok 3 r.ż., Kilingmo: możliwy przebieg procesu patologicznego: edypalne pragnienie popędowe – wyparcie – regresja –
powstawanie symptomu. Ale:
•
każda „instancja psychiczna” (cokolwiek przez to rozumiesz, Gościniak) jest oddzielna i może wchodzić w konflikty z innymi
•
musi być podłoże do konfliktu edypalnego: osoba musi rozróżniać pomiędzy obiektami a self, nie może też posługiwać się na maksa rozszczepieniem
•
rozwój musi być na takim poziomie żeby możliwe było zastosowanie wyparcia
Defekt ego - „niewydolność lub uszkodzenie jednej lub większej ilości funkcjo ego. Terminem tym określa się zazwyczaj rezultat takiego wydarzenia w rozwoju, które niepomyślnie wpływa na wszystkie funkcje ego, ale w szczególności na funkcje związane z psychiczną obroną i adaptacją.””
Meissner – na defekty ego składają się:
defekty instynktowne
osłabienia mechanizmów obronnych
uszkodzenia i defekty w innych obszarach funkcjonowania ego i integracji
defekty rozwojowe
defekty narcystyczne
defekty i uszkodzenia w zakresie relacji z obiektem
organizacja i patologia fałszywego Ja
formy rozproszenia tożsamości
Rycroft → defekt ego = nieobecność funkcji ego Kilingmo: psychoanaliza nie daje rady z całym zakresem patologii na jakie trafiamy w praktyce, dlatego pojęcie konfliktu powinno uzupełniać pojęcie deficytu Teoria relacji z obiektem, psychologia ego, psychologia self - > psychopatologia zawsze wynika z deficytu kształtowania się struktury
Konflikt a deficyt.
Freud, Kernberg → pierwszy konflikt możliwy dopiero ok 3 roku życia, bo:
•
dziecko musi osiągnąć wcześniej stałość obiektu
•
co z kolei ustawia wyparcie jako główny mechanizm obronny
•
dopiero wtedy można mówić o pełnym odróżnieniu id, ego i superego
➔ dopiero te wszystkie czynniki umożliwiają konflikt pomiędzy strukturami osobowości Z drugiej strony osobowości pierwotne - > deficyt następuje zanim możliwe są w ogóle konflikty Modele przeplatają się ze sobą, są komplementarne.
Dotyczą różnych okresów rozwojowych:
➢
preedypalny → model deficytu
➢
edypalny → model konfliktu
Dotyczą różny grup wiekowych:
➢
0-3 : deficyt
➢
dorośli : konflikt
Dotyczą różnych grup pacjentów:
➢
deficyt – psychozy, borderline, narcyzm
➢
konflikt – nerwice