Unia Polsko-Litewska

Rzeczypospolita po Unii Lubelskiej

olska i Litwa po Unii Lubelskiej były organizmem politycznym, który składał się z dwóch państw połączonych

w federację obejmującą (wraz z Inflantami) ok. 800 tys. km kw. i zamieszkałą przez ok. 8 mln ludności. Biorąc na uwagę obszar Rzeczypospolitej, to ustępowała ona w Europie jedynie Rosji i Turcji.

echą charakterystyczną tego organizmu był wielowyznaniowy i wielonarodowy skład jego mieszkańców.

1569 r. do Korony wcielono województwa ruskie - obszary zasiedlone przez ludność mówiącą językiem

ruskim, wyznającą prawosławie i posiadającą odrębne obyczaje. Od drugiej połowy XVI w. szlachta ruska szybko

polonizowała się, lud natomiast zachował język, wiarę i kulturę przodków.

a drugim krańcu Korony - w Prusach Królewskich - znaczna część mieszkańców posługiwała się językiem

niemieckim. Szlachta pruska ulegała polonizacji językowej i kulturalnej, ale miasta zachowały swoją odrębność do końca istnienia Rzeczypospolitej.

a Litwie, u schyłku XVI w., szlachta i magnateria mówiły przeważnie po polsku. Lud wiejski - po litewski i po

rusku. Tym niemniej szlachta i magnaci uważali się za Litwinów, nie zaś za Polaków. Podstawą ich poczucia

odrębności była tradycja historyczna i polityczna.

Świadomość narodową u Litwinów kształtowała ich renesansowa histografia, podkreślająca słowiańskie korzenie

narodu litewskiego.