“Sieci emocjonalne w mózgu” J. LeDoux, E, Phelps
1. Problem lokalizowania funkcji w strukturach anatomicznych
Kiedyś badano zwierzęta by uzyskać informacje o lokalizacji danej funkcji/procesu. Teraz są ostrzejsze restrykcje natury etycznej i nie można bezpodstawnie krzywdzić lub zabijać zwierzęta. Teraz są metody nieinwazyjnego neuroobrazowania procesów mózgowych. Najwięcej pod tym względem dokonano w
odniesieniu do strachu.
2. W poszukiwaniu mózgu emocjonalnego
2.1 W XIX w. W. James sugerował, że emocja jest funkcją obszarów czuciowych i ruchowych nowej kory i że w mózgu nie ma specjalnego układu poświęconego działaniu emocji.
2.2 Następnie badania Cannona i Barda dowiodły, że reakcje emocjonalne występują tylko wtedy, gdy nie jest uszkodzone podwzgórze.
2.3 Papez zaproponował teorię kręgu emocjonalnego (podwzgórze, jądra przednie wzgórza, zakręt obręczy i hipokamp).
2.4 Po czym McLean dorzucił do kręgu Papeza ciało migdałowate, jądra przegrody, korę zakrętu oczodołowego w płacie czołowym i część jąder podstawnych i nazwał to “układem limbicznym”. Obecnie uważa się, że pojęcie to jest nieprecyzyjne na poziomie funkcjonalnym i strukturalnym. Przykładowo udowodniono, że hipokamp i ciało suteczkowate, odgrywają dużo ważniejszą rolę w procesach poznawczych (pamięć deklaratywna) niż w procesach emocjonalnych. Strukturą limbiczną zawsze, w rozmaitych sytuacjach włączoną w procesy emocjonalne jest ciało migdałowate.
3. Ciało migdałowate jako komputer emocjonalny
3.1 Znaczenie amygdali dla emocji ujawniły badania syndromu Kluvera-Bucy'ego – U małp nastąpił brak reakcji na bodziec zagrażający, chęć kopulacji z innymi gatunkami, jedzenie dziwnych rzeczy. Następnie dowiedziono, że ciało migdałowate odgrywa najważniejszą rolę w przypisywaniu bodźcom wartości nagradzającej, warunkowaniu strachu przed nowymi bodźcami, w “samodrażnieniu “układu nagrody” i wywoływaniu poprzeez samodrażnienie mózgu rozmaitych zachowań oraz zmian wegetatywnych typowych dla reakcji emocjonalnych. Wniosek:
amygdala pełni istotną funkcję w przypisywaniu wydarzeniom zmysłowym znaczenia afektywnego.
System wczesnego ostrzegania - odpowiada za warunkowanie strachu.
Hipokamp – konsolidacja zdarzeń w pamięci:
–
świadoma refleksja nad zwykłymi doświadczeniami, tak że pamiętamy o nich i możemy je opisać
–
utrwalanie i powtarzanie kontekstowych rodzajów strachu
4. Szlaki nerwowe biorące udział w procesach związanych ze strachem
Duże zyski przyniosły badania na temat warunkowania strachu. BW (bodziec dźwiękowy) kojarzony jest z BB
(szokiem elektrycznym).
4.1 Obwody podstawowe
- Jądro środkowe jest punktem wyjściowym – zbiera informacje z wszystkich tych struktur i wysyła informacje do struktur endogennych.
- Bez jądra środkowego nie ma tego wyjścia, nic nie jest pobudzane, nic nie jest wydzielane.
- Wzgórze --> ciała migdałowatego - droga dolna.
- Droga górna to przetwarzanie odtwarzanie informacji, znajdujących się w pamięci.
- Hipokamp dołącza się w sytuacji porównania informacji z kory z tą na wejściu. Te wszystkie zintegrowane informacje przedstawiają się w naszym zachowaniu.
- Hipokamp warunkuje kontekst. Działa na jądro podstawne i jądro podstawne dolne i jądro boczne.
➢
Jeśli hipokamp był uszkodzony przed warunkowaniem to nie dochodzi do warunkowania.
➢
Jesli hipokamp jest uszkodzony to nie znamy związku, ale reakcja strachu występuje.
➢
Silny stres może osłabić funkcje hipokampa – gorzej pamiętamy kontekst wydarzeń, ale reakcja jest silna.
- Jak dochodzi do zestawienia emocji z poznaniem i pamięcią ?
➢
Istnieje jeden mechanizm wspólny dla powstaniu emocjonalnych wrażeń i powstawaniu pamięci.
- Jak powstaje świadome doznanie emocjonalne? Człowiek musi sobie uświadomić aktywizację ośrodka emocji.
➢
wszystko dzieje się w pamięci operacyjnej
➢
informacje percepcyjne i pamięciowe integrują się w polu pamięci operacyjnej i w ten sposób informacje te dotyczą pamięci operacyjnej
➢
połączone czynniki składają się na postać subiektywnego doznania
Świadomość można porównać do pamięci operacyjnej.
- Uszkodzenie jądra bocznego ciała migdałowatego zaburza nabywanie warunkowej reakcji strachu.
Istnienie szlaku podkorowego pozwala na poziomie ciała migdałowatego szybko wychwytywać w środowisku bodźce zagrażające, jeszcze zanim nastąpi całkowita, wymagająca czasu analiza bodźca. Ma to swoje korzyści ewolucyjne. Po drugie, szybki szlak podkorowy może uruchomić ciało migdałowate, które dostarcza szybkiej oceny, czy coś jest zagrażające, czy korzystne. Pełna analiza sytuacji nie może jednak nastąpić dopóki w korze słuchowej nie nastąpi analiza dotycząca umiejscowienia, częstotliwości i intensywności hałasu – potrzebne jest to do wytworzenia odpowiedniej reakcji.