119. EFEKTY BIOLOGICZNE PROMIENIOWANIA ULTRAFIOLETOWEGO Ultrafiolet (UV, promieniowanie ultrafioletowe, pozafioletowe, nadfioletowe) to promieniowanie elektromagnetyczne o dÅ‚ugoÅ›ci fali krótszej niz Å›wiatÅ‚o widzialne i dÅ‚uzszej niz promieniowanie rentgenowskie (ang. X-rays). Oznacza to zakres dÅ‚ugoÅ›ci od 100 nm do 380 nm. Ze wzglÄ™du na dziaÅ‚anie na czÅ‚owieka wyróznia siÄ™: ·ð ðUV-C - dÅ‚ugość fali 200-280 nm ·ð ðUV-B - dÅ‚ugość fali 280-320 nm ·ð ðUV-A - dÅ‚ugość fali 320-380 nm Promieniowanie UV-A jest mniej szkodliwe niz inne zakresy; uszkadza włókna kolagenowe w skórze, co przyspiesza procesy starzenia. UV-B jest niebezpieczne dla oka i moze powodować zaćmÄ™. DÅ‚uga ekspozycja na dziaÅ‚anie UV-B ma zwiÄ…zek ze zwiÄ™kszonÄ… czÄ™stoÅ›ciÄ… wystÄ™powania nowotworu zÅ‚oÅ›liwego skóry - czerniaka, a takze czÄ™stszych, choć mniej agresywnych guzów jak rak pÅ‚askonabÅ‚onkowy i podstawnokomórkowy . Promieniowanie prowadzi do uszkodzenia Å‚aÅ„cuchów DNA. W komórkach dochodzi do szeregu mutacji. W warunkach prawidÅ‚owych wiÄ™kszość uszkodzeÅ„ DNA jest usuwana przez systemy naprawcze. Osoby obarczone wadami tych systemów naprawy bardzo czÄ™sto chorujÄ… na nowotwory skóry. Takze u osób bez szczególnych predyspozycji promieniowanie UV zwiÄ™ksza ryzyko rozwoju nowotworów skóry.