Stereofoniczny tuner radiowo-telewizyjny
P R O J E K T Y
Stereofoniczny tuner
radiowo-telewizyjny,
część 1
kit AVT-845
Nowoczesna głowica
telewizyjna, wyprodukowana
przez Philipsa, posłułyła nam
do zaprojektowania tunera
Kiedy po raz pierwszy wzią- na monitorze sygnał wizji, a takłe
radiowo-telewizyjnego o bardzo
Å‚em do rÍki moduÅ‚ gÅ‚owicy düwiÍk m. cz. wymagajÄ…cy jedy-
"przyzwoitych" parametrach. FM1246, małe metalowe pudełko nie wzmacniacza i głośnika.
DziÍki wyrafinowanej o wymiarach 90 x 35mm i wadze WiÍcej nawet - gÅ‚owica zawie-
około 50g, z pewnym rozbawie- ra w sobie kompletny tuner radio-
wspÛÅ‚czesnej technologii
niem pomyślałem, łe trzymam wy FM! Wszystkimi funkcjami
i miniaturyzacji, nawet osoby
w rÍce, pod wzglÍdem funkcjonal- gÅ‚owicy steruje magistrala cyfrowa
z niewielkim doświadczeniem
nym, poÅ‚owÍ odbiornika telewi- I2C. Trudno wyobraziĘ sobie do-
mogą same zbudowaĘ
zyjnego. godniejsze rozwiÄ…zanie blokÛw
urządzenie o dułych
Mołna zrozumieĘ moje zasko- sygnałowych w odbiorniku telewi-
mołliwościach funkcjonalnych.
czenie, jeÅ‚eli samemu pamiÍta siÍ zyjnym.
jeszcze takie egzotyczne, wielkie Do powstania gÅ‚owicy, bÍdÄ…cej
i ciÍÅ‚kie konstrukcje, jak telewi- przedstawicielkÄ… wiÍkszej rodziny
zor Rubin czy jego pÛÅ‚przewod- typÛw rÛÅ‚niÄ…cych siÍ miÍdzy sobÄ…
nikowych nastÍpcÛw. W odbiorni- wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ciami i moÅ‚liwoÅ›ciami,
kach tych bloki sygnaÅ‚owe wyso- z pewnoÅ›ciÄ… przyczyniÅ‚y siÍ kom-
kiej, poÅ›redniej i niskiej czÍstot- putery i rozwÛj Å›wiata multime-
liwoÅ›ci zajmowaÅ‚y sporo miejsca, diÛw. GÅ‚owica jest bowiem wy-
a ich strojenie bez specjalistycz- raünie przeznaczona do zastoso-
nego sprzÍtu nie naleÅ‚aÅ‚o do wania w kartach tunerÛw telewi-
najprzyjemniejszych. Tymczasem zyjnych dla komputerÛw osobis-
funkcje wszystkich tych ukÅ‚adÛw tych, ale takÅ‚e wszÍdzie tam,
mieszczÄ… siÍ w jednej maÅ‚ej gÅ‚o- gdzie ma siÍ do czynienia z od-
wicy, na wyjÅ›ciach ktÛrej moÅ‚na biorem sygnaÅ‚u telewizyjnego bÄ…dü
otrzymaĘ gotowy do wyświetlenia radiowego. Prezentowany przez
Elektronika Praktyczna 1/2000
50
Stereofoniczny tuner radiowo-telewizyjny
Rys. 1. Schemat elektryczny tunera.
nas tuner, ktÛrego schemat ideo- dÛw, z ktÛrych zbudowany jest Standardy telewizyjne
wy przedstawiono na rys. 1, jest układ tunera radiowo-telewizyjnego. Telewizja w takiej postaci jaką
jednym z moÅ‚liwych wariantÛw Na poczÄ…tek jednak kilka sÅ‚Ûw znamy obecnie, a wiÍc analogowa,
zastosowania gÅ‚owicy. ByĘ moÅ‚e o standardach przesyÅ‚ania sygnaÅ‚u jest wynalazkiem, ktÛry ma za
Czytelnicy zechcÄ… sami wykorzys- telewizyjnego. Informacje te okaÅ‚Ä… sobÄ… juÅ‚ kilkudziesiÍcioletniÄ…
taĘ gÅ‚owicÍ w inny sposÛb. Øeby siÍ byĘ moÅ‚e potem przydatne do przeszÅ‚ośĘ. Prace badawcze i za-
to uÅ‚atwiĘ, przedstawiÍ bliÅ‚ej Å‚atwiejszego zrozumienia dziaÅ‚a- czÄ…tki sieci telewizyjnych rozwi-
właściwości najwałniejszych ukła- nia układu. jane były w latach 30. naszego
Elektronika Praktyczna 1/2000
51
Stereofoniczny tuner radiowo-telewizyjny
Rys. 2. Schemat elektryczny modułu głowicy FM1246.
wieku, w takich krajach jak Wiel- sprowadzajÄ… siÍ do odmiennych przesyÅ‚any obraz, usytuowaniem
ka Brytania, Niemcy oraz Stany sposobÛw kodowania koloru i fo- w widmie czÍstotliwoÅ›ci sygnaÅ‚u
Zjednoczone. Chyba warto przy- nii oraz rÛÅ‚nej liczby linii obrazu. kodujÄ…cego kolor, düwiÍk itp.
pomnieĘ, łe takłe w Polsce przed Z tego powodu odbiorniki przy- Aby wprowadziĘ w tym zamie-
wybuchem wojny przeprowadzo- stosowane do pracy w jednym szaniu nieco porzÄ…dku, przyjÍÅ‚o
no pierwsze udane transmisje te- systemie majÄ… powaÅ‚ne kÅ‚opoty siÍ oznaczaĘ te standardy sygnaÅ‚u
lewizyjne. Prawdziwa eksplozja przy odtwarzaniu sygnału innych dułymi literami alfabetu. Kałdy
telewizji nastÄ…piÅ‚a jednak na prze- systemÛw. Przypomnijmy, Å‚e Pol- posiadacz odbiornika telewizyj-
Å‚omie lat 50. i 60., kiedy odbior- ska z powodÛw politycznych nego lub magnetowidu znajdzie
niki zaczÍÅ‚y pojawiaĘ siÍ prak- przez wiele lat naleÅ‚aÅ‚a do strefy takie oznaczenie na tylnej Å›cian-
tycznie w kałdym zakątku świata. SECAM. Wydarzenia 1989 roku ce obudowy w okolicy gniazd
Wraz z tym rozwojem pojawiÅ‚a siÍ spowodowaÅ‚y takÅ‚e zmiany i w tej antenowych lub w instrukcji ob-
koniecznośĘ ustanowienia pew- dziedzinie. Telewizja publiczna sługi. W Polsce obowiązujący sys-
nych standardÛw technicznych, i nowo powstajÄ…ce telewizje ko- tem D/K oznacza, Å‚e szerokośĘ
zwiÄ…zanych ze strukturÄ… sygnaÅ‚u mercyjne zdecydowaÅ‚y siÍ nada- pasma zajmowanego przez sygnaÅ‚
telewizyjnego i jego przesyÅ‚aniem waĘ w systemie PAL, ktÛry w opi- wizji wynosi 6MHz, podnoÅ›na
do odbiorcy. Ekonomia i polityka, nii wielu specjalistÛw jest tech- koloru przesuniÍta jest w stosun-
ktÛra w przypadku telewizji wciÄ…Å‚ nicznie nieco lepszy od konkuren- ku do czÍstotliwoÅ›ci noÅ›nej
odgrywa duÅ‚Ä… rolÍ, sprawiÅ‚y, Å‚e cji, np. SECAM-u. o 4,43MHz, a przesuniÍcie czÍs-
świat zdominowany został przez Niezalełnie od systemu, naj- totliwości fonii w stosunku do
trzy systemy telewizji: amerykaÒ- czÍÅ›ciej sygnaÅ‚ telewizyjny docie- czÍstotliwoÅ›ci noÅ›nej wynosi
ski NTSC, jego niemieckÄ… mody- ra do odbiorcy w postaci zmodu- 6,5MHz. OczywiÅ›cie, sprzÍt moÅ‚e
fikacjÍ PAL oraz francuski SE- lowanej fali noÅ›nej w.cz. Zazwy- takÅ‚e odbieraĘ sygnaÅ‚y w innych
CAM. Wszystkie paÒstwa na czaj przesyÅ‚ane w ten sposÛb in- standardach, o ile jest do tego
Å›wiecie zdecydowaÅ‚y siÍ w pew- formacje o obrazie i kolorze mo- przystosowany. Zestawienie ozna-
nym okresie na wybranie jednego dulujÄ… amplitudÍ fali noÅ›nej (mo- czeÒ standardÛw i ich niektÛrych
z tych trzech systemÛw jako obo- dulacja AM), natomiast fonia mo- parametrÛw podane zostaÅ‚o w tab.
wiÄ…zujÄ…cego na swoim teryto- duluje jej czÍstotliwośĘ (modula- 1.
rium. cja FM). Jak Å‚atwo moÅ‚na siÍ Kolejnym waÅ‚nym problemem
Pomimo zasadniczych podo- domyÅ›liĘ, takÅ‚e i tutaj istnieje jest podziaÅ‚ czÍstotliwoÅ›ci przy-
bieÒstw, kaÅ‚dy z systemÛw ina- wiele rÛÅ‚nych standardÛw. RÛÅ‚- dzielanych poszczegÛlnym na-
czej definiuje szczegÛÅ‚y sygnaÅ‚u niÄ… siÍ one miÍdzy sobÄ… szero- dawcom. PoniewaÅ‚ nadawcÛw au-
telewizyjnego, a gÅ‚Ûwne rÛÅ‚nice koÅ›ciÄ… pasma zajmowanego przez dycji telewizyjnych moÅ‚e byĘ
Elektronika Praktyczna 1/2000
52
Stereofoniczny tuner radiowo-telewizyjny
wielu, a Å‚aden z nich nie chce, siÍ w telewizji düwiÍku stereofo- NajwiÍksze rÛÅ‚nice pomiÍdzy
aby jego sygnaÅ‚ byÅ‚ zagÅ‚uszany nicznego zaowocowaÅ‚o kilkoma poszczegÛlnymi rodzajami gÅ‚owic
przez konkurencjÍ, podzielono sposobami jego transmisji. W jed- dotyczÄ… czÍÅ›ci ukÅ‚adu za demo-
wyodrÍbniony zakres czÍstotli- nej z wersji dodatkowy kanaÅ‚ dulatorami fonii. I tak np. gÅ‚owi-
wości na mniejsze podzakresy przesyłany jest poprzez kolejną ca FR1216 pozbawiona jest de-
nazywane kanaÅ‚ami, ktÛre nastÍp- podnoÅ›nÄ… fonii, w innych rozwiÄ…- modulatora FM, a uÅ‚ytkownik
nie przydzielane sÄ… konkretnym zaniach düwiÍk jest przesyÅ‚any z odpowiedniego wyprowadzenia
nadawcom. Takłe i w tym przy- cyfrowo (system NICAM). Mołna mołe pobraĘ sygnał radiowej
padku, w zaleÅ‚noÅ›ci od regionu sobie tylko wyobraziĘ, jakie spo- czÍstotliwoÅ›ci poÅ›redniej FM
Å›wiata istniejÄ… pewne rÛÅ‚nice ry wyniknÄ…, gdy na serio zacznie (10,7MHz) i samemu poddaĘ go
w nazewnictwie i zakresach czÍs- byĘ wprowadzana telewizja wy- detekcji w dodatkowym zewnÍtr-
totliwoÅ›ci (szczegÛlnie niÅ‚szych, sokiej rozdzielczoÅ›ci (HDTV) lub znym ukÅ‚adzie. GÅ‚owice oznaczo-
ktÛre byÅ‚y eksploatowane wczeÅ›- telewizja interaktywna. Tym ra- ne symbolami FM1236, FM1246
niej), ale wspÛlny interes wymu- zem jednak decyzje podejmÄ… nie i FM1256 posiadajÄ… dwa wyjÅ›cia
siÅ‚ wzglÍdne ujednolicenie po- tylko politycy, ale i szefowie düwiÍku stereo, natomiast rÛÅ‚niÄ…
dziaÅ‚u czÍstotliwoÅ›ci na kanaÅ‚y. wielkich koncernÛw, a poÅ›rednio siÍ czÍstotliwoÅ›ciÄ… podnoÅ›nej fo-
Dla systemu CCIR podziaÅ‚ ten kaÅ‚dy z nas, kupujÄ…cy te, a nie nii. Z tych powodÛw niektÛre
przedstawia siÍ nastÍpujÄ…co: inne wyroby. wyprowadzenia rÛÅ‚nych typÛw
- kanały 2..4: zakres od 47MHz głowic mogą mieĘ inne funkcje
do 61MHz ze skokiem co 7MHz, Budowa głowicy i wykorzystując je naleły zawsze
- kanaÅ‚y 5..12: zakres od 174MHz Czytelnicy, ktÛrzy przebrnÍli siÍgnąĘ do ich dokumentacji tech-
do 223MHz ze skokiem co przez wcześniejsze uwagi o stan- nicznej.
8MHz, dardach orientujÄ… siÍ juÅ‚ zapew-
- kanaÅ‚y 12..69: zakres od 470MHz ne, jak skomplikowane zadanie Opis wyprowadzeÒ
do 854MHz ze skokiem co stanÍÅ‚o przed konstruktorami Phi- i rozkazÛw sterujÄ…cych
8MHz. lipsa. Ostatecznie stworzona zo- głowicy FM1246
Upowszechnienie siÍ telewizji staÅ‚a caÅ‚a rodzina ukÅ‚adÛw o po- PoniewaÅ‚ tuner radiowo-tele-
kablowej wprowadziło jeszcze dobnych parametrach w.cz. i spo- wizyjny wykorzystuje moduł
dodatkowe kanaÅ‚y kablowe. sobie sterowania, rÛÅ‚niÄ…cych siÍ FM1246, opisane zostanÄ… funkcje
W przypadku sieci, rozmieszcze- miÍdzy sobÄ… gÅ‚Ûwnie sposobem i rozkazy tej wÅ‚aÅ›nie gÅ‚owicy. SÄ…
nie poszczegÛlnych stacji telewi- dekodowania fonii. Na rys. 2 one identyczne lub bardzo podob-
zyjnych na konkretnych kana- pokazano wewnÍtrznÄ… budowÍ ne do funkcji i rozkazÛw innych
łach zaleły jedynie od decyzji modułu. głowic rodziny. Na rys. 3 poka-
jej wÅ‚aÅ›ciciela. Bywa tak, Å‚e GÅ‚owica posiada dwa nieza- zano rozÅ‚oÅ‚enie i numeracjÍ wy-
sygnaÅ‚y telewizji, za ktÛrych od- leÅ‚ne, przeÅ‚Ä…czane wejÅ›cia ante- prowadzeÒ gÅ‚owicy widzianej od
biÛr naleÅ‚y dodatkowo zapÅ‚aciĘ, nowe dla sygnaÅ‚u telewizyjnego gÛry.
sÄ… kodowane i umieszczane na i radiowego. SygnaÅ‚y te podda- Funkcje wyprowadzeÒ sÄ… na-
wyÅ‚szych kanaÅ‚ach. Na doprowa- wane sÄ… wielostopniowemu stÍpujÄ…ce:
dzenia odbiorcÛw korzystajÄ…cych wzmocnieniu i filtracji, a nastÍp- 11 - podglÄ…d napiÍcia strojenia;
ze wspÛlnej sieci, ale nie wpÅ‚a- nie detekcji. Detekcja zachodzi 12 - zasilanie +5V sekcji w.cz.;
cajÄ…cych dodatkowego abonamen- w demodulatorach z pÍtlÄ… fazo- 13 - linia SCL magistrali I2C;
tu, zakÅ‚adane sÄ… filtry dolno- wÄ…, ktÛre w prosty sposÛb moÅ‚- 14 - linia SDA magistrali I2C;
przepustowe odcinające sygnał na sterowaĘ rozkazami przesyła- 15 - wyprowadzenie wyboru ad-
płatnych stacji. Reasumując, no- nymi cyfrową magistralą I2C. resu magistrali I2C;
woczesny odbiornik a wiÍc i jego Rozkazy sterujÄ… nie tylko pracÄ… 20 - fonia (kanaÅ‚ R radia);
gÅ‚owica, powinien zapewniaĘ od- demodulatorÛw, ale takÅ‚e oscy- 21 - fonia (kanaÅ‚ L radia);
biÛr sygnaÅ‚u w peÅ‚nym zakresie latora i mieszacza w.cz., co 22 - wyprowadzenie sygnaÅ‚u
pasma telewizyjnego, poczÄ…wszy umoÅ‚liwia wybieranie i zmianÍ o czÍstotliwoÅ›ci poÅ›redniej fonii
od 45MHz do 860MHz. odbieranego kanału telewizyjne- podczas odbioru stacji TV;
OgraniczajÄ…c siÍ w tym miej- go lub stacji radiowej FM. Se- 23 - wyprowadzenie caÅ‚kowitego
scu do tych paru uwag o stan- lektywnośĘ układu poprawiają sygnału wizji;
dardach telewizyjnych mołna filtry z falą powierzchniową 24 - zasilanie +5V sekcji pośred-
jeszcze tylko dodaĘ, Å‚e zamiesza- SAW, ograniczajÄ…ce przy okazji niej czÍstotliwoÅ›ci;
nie z tym zwiÄ…zane nie skoÒczy liczbÍ koniecznych do zestroje- 25 - wyjÅ›cie fonii m.cz. podczas
siÍ prÍdko. ChociaÅ‚by pojawienie nia elementÛw indukcyjnych. odbioru stacji TV.
Tab. 1.
Standard A M N C B/G H I D/K K1 L E
liczba linii ramki 405 525 625 625 625 625 625 625 625 625 819
szerokość kanału (MHz) 5 6 6 7 7/8 8 8 8 8 8 14
szerokość pasma wizji (MHz) 3 4,2 4,2 5 5 5 5,5 6 6 6 10
podnośna fonii (MHz) -3,5 +4,5 +4,5 +5,5 +5,5 +5,5 +6 +6,5 +6,5 +6,5 +11,15
modulacja fonii AM FM FM AM FM FM FM FM FM AM AM
Elektronika Praktyczna 1/2000
53
Stereofoniczny tuner radiowo-telewizyjny
kim gÅ‚owica bÍ- piÍcia na wyprowadzeniu 15 gÅ‚o-
dzie odpowiada- wicy. Wzajemną zalełnośĘ poka-
Å‚a na transmisjÍ zano w tab. 3.
magistralÄ… I2C.
NapiÍciem od- Db1, Db2
niesienia jest na- Dwa bajty podzielnika sterujÄ…
piÍcie zasilania pÍtlÄ… fazowÄ… i oscylatorem w.cz.,
+5V. W przypad- a ich wartośĘ określa odbieraną
ku pozostawie- czÍstotliwośĘ (a wiÍc i kanaÅ‚ te-
nia tego wypro- lewizyjny). Do obliczenia tych
Rys. 3. WyglÄ…d obudowy i rozmieszczenie
wadzenia nie dwÛch bajtÛw naleÅ‚y znaĘ war-
wyprowadzeń głowicy FM1246.
podÅ‚Ä…czonego, tośĘ czÍstotliwoÅ›ci, ktÛrÄ… chcemy
Funkcje wiÍkszoÅ›ci wyprowa- automatycznie przyjmuje ono po- odbieraĘ (Frf) oraz czÍstotliwośĘ
dzeÒ sÄ… oczywiste i nie wymagajÄ… ziom odpowiadajÄ…cy adresowi poÅ›redniÄ… wizji (Fif), obie wyra-
dłułszych komentarzy. Głowica wywołania C2h. łone w megahercach. WartośĘ Fif
zasilana jest napiÍciem +5V, ktÛ- Transmisja magistralÄ… I2C do okreÅ›lona w standardzie wynosi
re dla zmniejszenia zakÅ‚ÛceÒ po- gÅ‚owicy odbywa siÍ wedÅ‚ug na- 38,9MHz. WartośĘ podzielnika ob-
dawane jest poprzez osobne wy- stÍpujÄ…cego wzoru: licza siÍ korzystajÄ…c ze wzoru:
prowadzenia do sekcji wielkiej Start + ACK + Adr + Db1 + N =16(Frf+Fif)
i poÅ›redniej czÍstotliwoÅ›ci. MasÍ ACK + Db2 + ACK +Cb + PrzykÅ‚adowo, chcÄ…c obliczyĘ
stanowi metalowa obudowa gÅ‚o- ACK + Pb + ACK + Stop wartoÅ›ci, ktÛre naleÅ‚y wpisaĘ do
wicy. Na wyjÅ›cie 23 podawany gdzie: bajtÛw sterujÄ…cych Db1 i Db0, gdy
jest po detekcji całkowity sygnał Start - ustawienie na liniach SDA chcemy odbieraĘ kanał 5, dla
wizyjny o standardowej amplitu- i SCL sekwencji startu transmis- ktÛrego czÍstotliwośĘ wynosi
dzie 1Vpp na oporności 75&!. Na ji; 175,25MHz, naleły wykonaĘ na-
wyjÅ›ciu 25 dostÍpna jest fonia ACK - sygnaÅ‚ potwierdzenia z gÅ‚o- stÍpujÄ…ce dziaÅ‚anie:
telewizyjna, a wyprowadzenia 20 wicy; (175,25+38,9)*16=3426,4
i 21 to radiowe kanaÅ‚y: stereo Adr - adres gÅ‚owicy (dla zapisu Po odrzuceniu czÍÅ›ci uÅ‚amko-
prawy i lewy, ktÛrych amplituda najmÅ‚odszy bit adresu zawsze wej do bajtÛw podzielnika naleÅ‚y
dla sygnaÅ‚u testowego moÅ‚e wy- 0); wpisaĘ nastÍpujÄ…ce wartoÅ›ci:
nosiĘ 50..150mV. Na wyprowa- Db1 - pierwszy bajt podzielnika; Db1 00001101
dzeniu 22 dostÍpny jest sygnaÅ‚ Db2 - drugi bajt podzielnika; Db0 01100010
o czÍstotliwoÅ›ci poÅ›redniej fonii. Cb - bajt sterujÄ…cy ustawieniem W przypadku obliczania po-
W przypadku telewizyjnej trans- bitÛw kontrolnych; dzielnika dla czÍstotliwoÅ›ci radio-
misji düwiÍku stereofonicznego Pb - bajt sterujÄ…cy ustawieniem wych FM naleÅ‚y posÅ‚uÅ‚yĘ siÍ
moÅ‚e ona sÅ‚uÅ‚yĘ do detekcji wewnÍtrznych portÛw gÅ‚owicy; nastÍpujÄ…cym wzorem:
drugiego kanaÅ‚u lub w ogÛle do Stop - ustawienie na liniach SDA N=(Frf+Fif)/step
detekcji w zewnÍtrznym ukÅ‚adzie i SCL sekwencji koÒca transmi- gdzie:
fonii (wÅ‚aÅ›nie takie rozwiÄ…zanie sji. Frf - odbierana czÍstotliwośĘ
zastosowano w projekcie tunera - TransmisjÍ moÅ‚na w dowolnym (MHz);
o powodach jednak dopiero za momencie przerwaĘ ustawiajÄ…c na Fif - czÍstotliwośĘ poÅ›rednia FM
chwilÍ). NapiÍcie strojenia obwo- liniach SDA i SCL sekwencjÍ Stop (10,7MHz);
dÛw wejÅ›ciowych i oscylatora, bezpoÅ›rednio po sygnale potwier- step - krok strojenia (wartośĘ tÍ
wyprowadzone na nÛÅ‚kÍ 11, sÅ‚u- dzenia ACK. ustawia siÍ w innym rejestrze,
Å‚y do podglÄ…du i moÅ‚e byĘ wy- PracÍ gÅ‚owicy nadzorujÄ… 4 re- o czym za chwilÍ).
korzystane w niektÛrych aplika- jestry sterujÄ…ce: Db1, Db2, Cb
cjach. Wreszcie wyprowadzenia i Pb, do ktÛrych odpowiednie war-
13 i 14, to zgodne ze standardem tości zapisywane są podczas trans-
JP1
linie magistrali I2C. Rozkazami misji magistralÄ… I2C. W tab. 2
przesyłanymi tą magistralą steru- podano oznaczenia i usytuowanie
je siÍ wszystkimi funkcjami gÅ‚o- w tych rejestrach poszczegÛlnych
wicy. Wyprowadzenie 15 wspÛÅ‚- bitÛw. Dodatkowo zaznaczony zo-
pracuje z dwiema wymienionymi stał bajt adresu wysyłany w czasie
S1 S2 S3 S4 S5
wcześniej liniami. Za jego pomo- transmisji jako pierwszy.
UP DWN NEXT F1 F2
cą mołna zmieniaĘ adres przy- Teraz, w kolejności w jakiej po-
pisany konkretnej gÅ‚owicy, co jawiajÄ… siÍ w zestawieniu, zostanÄ…
umoÅ‚liwia pracÍ w jednym sys- podane opisy poszczegÛlnych bi-
S6 S7 S8 S9 S10
1 2 3 4 5
temie do 4 gÅ‚owic. Zmiana adre- tÛw i ich wpÅ‚yw na funkcjonowa-
su odbywa siÍ poprzez przyÅ‚oÅ‚e- nie gÅ‚owicy.
nie do wyprowadzenia 15 napiÍ-
S11 S12 S13 S14 S15
cia o odpowiedniej wartości. We- MA1, MA0 6 7 8 9 0
wnÍtrzne komparatory detekujÄ… Ustawienie tych bitÛw w bajcie
jego poziom i ustawiajÄ… wewnÍt- adresu koresponduje z adresem
Rys. 4. Schemat połączeń
rzny adres wywołania, przy ja- głowicy wybranym poziomem na-
klawiatury tunera.
Elektronika Praktyczna 1/2000
54
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Stereofoniczny tuner radiowo-telewizyjny
Bajt sterujÄ…cy Cb wysokie czÍstotliwoÅ›ci TV:
WYKAZ ELEMENTÓW
b.7 - ten bit ma zawsze wartośĘ 1; 0 0 1 1 x 0 x x
Rezystory
b.6 - CP sterowanie pompy Å‚adun- Ze wzglÍdÛw technologicz-
kowej pÍtli PLL nych gÅ‚owica nie jest przestra- PR1, PR3, PR4: 10k&! potencjometr
miniaturowy
Ustawienie tego bitu wpływa jana w pełnym zakresie odbiera-
PR2: 2,2k&! potencjometr
na zachowanie pÍtli PLL. WartośĘ nych czÍstotliwoÅ›ci, lecz wstÍp-
miniaturowy
1 powinna byĘ ustawiona dla tego nie dzielony jest on na podza-
R10, R11: 2,2k&!
bitu w przypadku, gdy gÅ‚owica kresy, a wyboru dokonuje siÍ
R1, R3, R5, R6, R8, R9: 1k&!
pracuje w trybie odbioru stacji poprzez ustawienie portu. CzÍs-
telewizyjnych i podczas zmiany totliwoÅ›ci, ktÛre pokrywajÄ… po- R2: 27k&!
zakresu pasma radiowego. W cza- szczegÛlne podzakresy sÄ… nastÍ- R4: 100&!
sie normalnego odbioru stacji ra- pujÄ…ce: R7: 75&!
diowej bit powinien byĘ wyzero- - zakres radiowy FM R12, R13: 56&!
wany. Spowoduje to polepszenie 87,8..108MHz;
RP1: drabinka oporników 10k&!
jakoÅ›ci odbieranego sygnaÅ‚u - niskie czÍstotliwoÅ›ci TV
Kondensatory
i zmniejszenie poziomu szumÛw. 45,75..170MHz;
C1, C2: 27pF
b.5-3 - bity testowe - Å›rednie czÍstotliwoÅ›ci TV
C3, C10, C12, C14: 100nF
Producent zaleca, aby w czasie 170..450MHz;
C4, C13, C15, C16, C19, C20,
pracy gÅ‚owicy bity T2 i T1 miaÅ‚y - wysokie czÍstotliwoÅ›ci TV
C21: 47µF
wartośĘ 0, natomiast T0 miał 450..855,25MHz.
C5: 2,2µF/16
wartośĘ 1. 2. Funkcje telewizyjne
C6: 1000µF/25
b.2-1 - RSA i RSB funkcja: bity portÛw
C7, C8, C9: 2,2µF
Ustawienie tych bitÛw okreÅ›la P7 P6 P5 P4 P3 P2P1P0
C11: 10µF
rozmiar kroku przestrajania głowi- tryb ograniczonego poboru mocy:
C17, C18: 22nF
cy. Określa on, o ile kHz zmieni x x x x 0 0 0 1
Półprzewodniki
siÍ wartośĘ odbieranej czÍstotli- zmiana polaryzacji sygnaÅ‚u wizji:
D1: mostek prostowniczy okrągły
woÅ›ci po zwiÍkszeniu lub zmniej- x x x x 0 0 0 0
W005
szeniu o 1 wartości wpisanej do Dla ograniczenia poboru prądu
T1: BC557
bajtÛw Db1 i Db2. poniÅ‚ej 100mA moÅ‚na wprowa-
U1: 89C51 zaprogramowany
RSA RSB rozmiar kroku dziĘ gÅ‚owicÍ w stan uÅ›pienia za
U2: 7805
przestrajania pomocą podanej wyłej sekwencji
U3: 78L05
x 0 50kHz dla zakresu ustawieÒ portu.
U4: 24C16 pamięć EEPROM
radiowego FM 3. Funkcje radiowe
U5: TDA9820
0 1 31,25kHz dla funkcja: bity portÛw
U6: TDA7050 w obudowie DIP lub
precyzyjnego P7 P6 P5 P4 P3 P2P1P0
do montażu powierzchniowego
podstrajania podczas odczyt wskaünika dostrojenia:
U7: 4052
odbioru stacji x x x x 0 1 0 1
Różne
telewizyjnych poziom sygnału antenowego:
GL1: FR1246 głowica radiowo-
1 1 62,50kHz dla x x x x 1 1 0 0
telewizyjna
normalnego strojenia tryb mono:
JP2: gniazdo zasilania
podczas odbioru x x x x 1 1 1 0
J1: 1/2 podwójnego gniazda
stacji telewizyjnych wyciszenie düwiÍku:
CINCH
b.0 - OS x x x x 1 1 0 0
J2: podwójne gniazdo CINCH
Wpisanie na pozycji tego bitu Dwie pierwsze funkcje zostanÄ…
X1: 12MHz
wartoÅ›ci 1 powoduje wyÅ‚Ä…czenie omÛwione w czÍÅ›ci dotyczÄ…cej
X3: 6,5MHz filtr piezoceramiczny
pompy ładunkowej. W czasie nor- odczytu z głowicy bajtu statuso-
podstawka DIL-16 (2 szt.)
malnej pracy bit powinien byĘ wego. Dwie ostatnie funkcje do-
podstawka DIL-8 (2 szt.)
wyzerowany. tyczą natomiast przełączania
podstawka DIL-40 (1 szt.)
wyjśĘ radiowych m.cz. w tryb
wyświetlacz LCD 1 x 16 znaków
Bajt sterujący Pb mono i wyciszenia wyjśĘ m.cz.,
przyciski plastikowe (różnokoloro-
Bity tego bajtu sterujÄ… 8 liniami co w niektÛrych aplikacjach moÅ‚e
we) (5 szt.)
wewnÍtrznego portu gÅ‚owicy. byĘ wykorzystywane w czasie
przyciski miniaturowe (10 szt.)
Ustawienie odpowiednich pozio- przestrajania głowicy na nową,
goldpin 1x10 2 szt.
mÛw na wyjÅ›ciach tego portu wybranÄ… przez uÅ‚ytkownika czÍs-
Z-BL 10/16 2 szt.
wywoÅ‚uje grupÍ niezwykle waÅ‚- totliwośĘ.
nych funkcji głowicy.
1. WybÛr podzakresu
Tab. 2.
funkcja: bity portÛw
Nazwa bajtu bit 7 bit 6 bit 5 bit 4 bit 3 bit 2 bit 1 bit 0
P7 P6 P5P4 P3 P2 P1P0
zakres FM:1 0 1 0 x 1 x x adres Adr 1 1 0 0 0 MA1 MA0 0
niskie czÍstotliwoÅ›ci TV: 1 bajt podzielnika Db1 0 n14 n13 n12 n11 n10 n9 n8
1 0 1 0 x 0 x x
2 bajt podzielnika Db2 n7 n6 n5 n4 n3 n2 n1 n0
Å›rednie czÍstotliwoÅ›ci TV:
bajt sterujÄ…cy Cb 1 CP T2 T1 T0 RSA RSB OS
1 0 0 1 x 0 x x
bajt sterujÄ…cy Pb P7 P6 P5 P4 P3 P2 P1 P0
Elektronika Praktyczna 1/2000
55
Stereofoniczny tuner radiowo-telewizyjny
GÅ‚owice z omawianej rodziny b.5..3 - I2, I1, I0
Tab. 3.
tunerÛw radiowo-telewizyjnych, Bity przekazujÄ…ce informacjÍ
MA1 MA0 Adres napięcie na wyjściu 15
w tym głowica FM1246, umołli- o stanie odpowiadających im linii
0 0 C0h 0..0,1Vs
wiają przekazanie układowi steru- P2, P1 i P0 portu.
0 1 C2h 0,2..0,3Vs
jÄ…cemu pewnych informacji b.2..0 - A2, A1, A0
1 0 C4h 0,4..0,6Vs
o swoim stanie poprzez bajt sta- Bity wewnÍtrznego 5-poziomo-
1 1 C6h 0,9..1Vs
tusu. Bajt ten odczytywany jest wego konwertera A/D. Zalełnie
z głowicy wtedy, gdy najmłodszy od ustawienia linii P3..0 portu,
bit adresu wysyÅ‚anego magistralÄ… przekazujÄ… informacje o poziomie ra U5, multiplekserem sygnaÅ‚Ûw
I2C bÍdzie miaÅ‚ wartośĘ 1. Bajt odbieranego sygnaÅ‚u bÄ…dü o stanie fonii U7 oraz zapisuje i odczytuje
ten transmitowany jest magistralą pracy bloku ARCz głowicy. parametry zaprogramowanych sta-
w nastÍpujÄ…cej sekwencji: W przypadku dokÅ‚adnego wstroje- cji w pamiÍci EEPROM U4. Mul-
Start+Adr+ACK+Sb+Stop nia siÍ gÅ‚owicy, wartośĘ przeka- tiplekser sÅ‚uÅ‚y do przeÅ‚Ä…czania
gdzie: zywana przez te bity jest rÛwna miÍdzy düwiÍkiem radiowym i te-
Start - ustawienie na liniach SDA 2. Odczyt wartości mniejszych lewizyjnym oraz, zalełnie od wy-
i SCL sekwencji startu transmis- sygnalizuje odstrojenie gÅ‚owicy branej opcji, pomiÍdzy mono
ji; w dÛÅ‚, a wartoÅ›ci wyÅ‚sze sygnali- a stereo. Na wyjÅ›ciu niewielki
ACK - sygnaÅ‚ potwierdzenia zujÄ… odstrojenie gÅ‚owicy w gÛrÍ, wzmacniacz m.cz. pozwala odsÅ‚u-
z ukÅ‚adu sterujÄ…cego; odpowiednio o 62,5kHz i 125kHz. chiwaĘ düwiÍk przez sÅ‚uchawki
Adr - adres głowicy (najmłodszy lub małe głośniki o niewielkiej
bit adresu 1); KrÛtki opis schematu mocy. SygnaÅ‚ wideo podawany
Sb - bajt statusu; ideowego tunera jest na wyjÅ›cie J1, ktÛre powinno
Stop - ustawienie na liniach SDA NajwaÅ‚niejszym elementem tu- byĘ zamkniÍte obciÄ…Å‚eniem 75&!.
i SCL sekwencji koÒca transmis- nera jest oczywiÅ›cie nasza gÅ‚owi- Dla zmniejszenia zakÅ‚ÛceÒ gene-
ji. ca. PoniewaÅ‚ jednak wszystkie jej rowanych przez sterownik, ktÛre
Struktura bajtu statusu jest funkcje sterowane są poprzez ma- mogą wpływaĘ na jakośĘ sygna-
nastÍpujÄ…ca: gistralÍ I2C, niezbÍdny jako po- Å‚Ûw wyjÅ›ciowych wizji i fonii,
bity: b.7 b.6 b.5 b.4 Å›rednik miÍdzy niÄ… a uÅ‚ytkowni- rozdzielono napiÍcie zasilania pro-
Sb POR FL I2 I1 kiem staje siÍ sterownik proceso- cesora i najbardziej wraÅ‚liwych
bity: b.3 b.2 b.1 b.0 rowy 89C51 z odpowiednim pro- obwodÛw tunera, a na pÅ‚ytce dru-
Sb I0 A2 A1 A0 gramem obsługi. Do portu P2 kowanej masy układu połączono
b.7 - POR doÅ‚Ä…czana jest zewnÍtrzna, 15- ze sobÄ… tylko w jednym miejscu.
Poziom wysoki tego bitu syg- przyciskowa klawiatura, ktÛrej Ryszard Szymaniak, AVT
nalizuje, Å‚e napiÍcie zasilania ma schemat pokazano na rys. 4. [e-mail]
poziom niÅ‚szy od 3V NiektÛre z wyjśĘ portu P3 sterujÄ…
b.6 - FL 16-znakowym wyświetlaczem alfa- Wzory płytek drukowanych w for-
Poziom wysoki tego bitu syg- numerycznym LCD. Sterownik za macie PDF sÄ… dostÍpne w Internecie
nalizuje, łe głowica jest stabilnie pomocą klawiatury i wyświetlacza pod adresem: http://www.ep.com.pl/
wstrojona do zadanej czÍstotli- komunikuje siÍ z uÅ‚ytkownikiem, pcb.html oraz na pÅ‚ycie CD-EP01/
wości. steruje głowicą, układem dekode- 2000 w katalogu PCB.
Elektronika Praktyczna 1/2000
56