ewidencja gospodarcza


Ewidencja gospodarcza
Polega ona na pomiarze i rejestracji różnych zjawisk gospodarczych. Zjawiska
te mierzy się w różnych jednostkach naturalnych oraz w jednostkach pieniężnych.
Pomiaru i rejestracji można dokonywać na poziomie pojedynczego podmiotu
gospodarczego (ewidencja jednostkowa, mikroekonomiczna) lub w skali kraju,
jego części (wyodrębnione terytorium, dziedzina, gałąz, branża), a także w skali
grupy krajów, kontynentów i świata (ewidencja w midi- i makroskali).
Segregując i grupując zjawiska gospodarcze według umownych kryteriów
można je prezentować w odpowiednich zestawieniach, tabelach, za pomocą
wykresów, diagramów; dane mogą być przeliczane metodami statystycznymi.
Głównym celem ewidencji gospodarczej jest dostarczenie informacji
ekonomicznej, która analizowana i interpretowana służy w procesie podejmowania
decyzji, począwszy od pojedynczego podmiotu gospodarczego, skończywszy zaś
na decyzjach o kierunkach i narzędziach polityki gospodarczej kraju.
We współczesnym świecie trudno przecenić rolę ewidencji gospodarczej jako
zródła informacji, dlatego ważne jest ukształtowanie określonych systemów
przetwarzania danych (współczesna nazwa złożonego i wszechstronnego
zastosowania informatyki).
Rachunkowość jest najstarszym systemem ewidencji gospodarczej1. Jest
sztuką rejestracji, klasyfikacji i sumowania w określony sposób w danym czasie
transakcji pieniężnych i ich rezultatów finansowych oraz interpretacji tych
wyników2. Rachunkowość to proces identyfikacji, mierzenia i przesyłania
informacji ekonomicznych niezbędnych do oceny i podejmowania decyzji na
podstawie tych informacji3.
Cechami szczególnymi odróżniającymi rachunkowość od innych rodzajów
ewidencji gospodarczej (statystyki, ewidencji operacyjnej) są:
1. ewidencja zdarzeń gospodarczych ograniczona do jednostkowego (danego)
podmiotu gospodarczego,
2. przedmiot ewidencji, czyli tylko zdarzenia mierzone (wyceniane) w pieniądzu,
3. ewidencjonowane zdarzenia muszą być udokumentowane, a metodą zapisu
jest przeważnie zapis podwójny.
Statystyka gospodarcza może dotyczyć nie tylko danych związanych z ruchem
pieniądza, nie musi też ograniczać się do pojedynczego podmiotu, choć dane
wyjściowe powinny być udokumentowane; dzięki zastosowaniu specyficznych
metod opisu zjawiska (np. średnie, dominanty, mediany itp.) wyraznie różni się od
metodologii właściwej ewidencji księgowej. Metodologię księgową stosuje się
wyłącznie do zjawisk finansowych, metody statystyczne natomiast mają
zastosowanie w dziedzinach pozagospodarczych.
Ewidencja operatywna jest rejestracją i opisem faktów nie tylko gospodarczych
(społecznych, technicznych, wojskowych, demograficznych itp.) zarówno w
obrębie jednostki gospodarczej, jak i w skali regionu, kraju, kontynentu itp. Często
są to zapisy sporadyczne (np. niezbędne do zbadania jakiegoś zjawiska i
wówczas mogą być poddane tzw. obróbce statystycznej) lub systemy ewidencyjne
(np. ewidencja obecności zatrudnionych, ewidencja przestoju maszyn itp.), z
których dane wykorzystuje się w rachunkowości (np. obliczanie należnych
wynagrodzeń).
Rachunkowość w jednostkach o niewielkich obrotach jest uproszczona (granicę
wyznaczają przepisy prawne danego kraju) i prowadzona w celach podatkowych
(tzw. Podatkowa Księga Przychodów i Rozchodów), nie wymaga też stosowania
zapisu podwójnego, ale bezwzględnie obowiązuje zasada zapisu wyłącznie na
podstawie prawidłowych i rzetelnych dowodów.
Układy podmiotów gospodarczych
W każdej rozwiniętej gospodarce wyróżnia się trzy układy podmiotów:
" gospodarstwa domowe nastawione na zaspokajanie potrzeb rodziny i jej
członków,
" przedsiębiorstwa, których celem jest działalność zarobkowa,
" instytucje budżetowe zajmujące się działalnością niezarobkową.
Najbardziej różnorodny jest układ podmiotów zarobkowych, przedsiębiorstw.
Według kryterium działalności można wyróżnić:
" przedsiębiorstwa przemysłowe, handlowe, usługowe (wyodrębnione lub
łączące wymienione rodzaje działalności),
" instytucje finansowe pełniące specyficzne usługi w zakresie obrotu i lokaty
pieniądza, tj. banki, instytucje ubezpieczeniowe itp.
Ze względu na kryterium własności wyróżnia się przedsiębiorstwa i instytucje
finansowe:
" publiczne (państwowe, komunalne),
" spółdzielcze.
" prywatne,
Formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw nie zawsze mogą występować w
każdym sektorze własności.
Dla przedsiębiorstw prywatnych prowadzonych przez osoby fizyczne we
własnym imieniu i na własny rachunek oraz wyłącznie w celach zarobkowych
typowe są następujące formy organizacyjno-prawne:
" kupiec jednoosobowy,
" spółka jawna osób fizycznych,
" spółka komandytowa osób fizycznych.
Podmioty prywatne, publiczne, spółdzielcze, będące osobami prawnymi, oraz
osoby fizyczne mogą być udziałowcami/akcjonariuszami przedsiębiorstw i
instytucji finansowych występujących w formach:
 spółki z ograniczoną odpowiedzialnością osób fizycznych i/lub osób
prawnych,
 spółki akcyjnej z osobami fizycznymi i/lub prawnymi jako akcjonariuszami.
Spółki te mogą prowadzić działalność nie tylko w celach zarobkowych.
Odmianą organizacyjno-prawną przedsiębiorstw publicznych,
charakterystyczną w Polsce w okresie przekształceń własnościowych, są:
 jednoosobowa spółka akcyjna Skarbu Państwa dla przedsiębiorstw
państwowych,
 jednoosobowa spółka akcyjna Skarbu Gminy dla przedsiębiorstw
komunalnych.
Spółkami z ograniczoną odpowiedzialnością i spółkami akcyjnymi kierują osoby
fizyczne wybierane do zarządu lub zatrudniane jako członkowie zarządu na
podstawie umowy o pracę. Osoby te prowadzą interesy spółki w imieniu
udziałowców/akcjonariuszy i na ich rachunek.
Między podmiotami wymienionych układów występuje przepływ rzeczy,
pieniądza i informacji, które jako zdarzenia gospodarcze mogą być mierzone i
ewidencjonowane w każdym podmiocie z osobna. O tym, że taka możliwość
ewidencji staje się koniecznością, przesądza zapotrzebowanie na informacje o
zdarzeniach gospodarczych. Zapotrzebowanie to zgłaszają:
1. zarządzający podmiotem gospodarczym,
2. pracownicy,
3. kredytodawcy,
4. akcjonariusze i potencjalni nabywcy akcji (inwestorzy),
5. agencje rządowe,
6. konsumenci,
7. ogół społeczeństwa.
Informacjami z przedsiębiorstw interesują się najszersze kręgi odbiorców.
Instytucje budżetowe dostarczają informacji takim odbiorcom zewnętrznym, jak
agencje rządowe, a za pośrednictwem parlamentu ogółowi społeczeństwa. Przy
obowiązywaniu powszechnego podatku dochodowego członkowie gospodarstw
domowych muszą dostarczać informacji agendom rządowym (instytucjom
podatkowym, a także instytucjom udzielającym zasiłków i zapomóg). Stan
majątkowy gospodarstwa domowego i przewidywane dochody są informacjami, z
których korzysta bank udzielający kredytu. Krąg odbiorców informacji z
rachunkowości jednostkowego podmiotu gospodarczego określa zadania
rachunkowości.
http://notatek.pl/ewidencja-gospodarcza?notatka
Zadania rachunkowości
Nazywa się je niekiedy funkcjami. Polegają one na dostarczaniu
udokumentowanych informacji na potrzeby kontroli (funkcja kontrolna),
sporządzaniu sprawozdań i ich analizowaniu (funkcja
sprawo-zdawczo-analityczna), by w ostateczności ocenić działalność danego
podmiotu oraz podejmować decyzje (funkcja planistyczna).
Funkcję kontrolną w powiązaniu z funkcją informacyjną należy traktować nie
tylko jako element sekwencji procesu decyzyjnego, jest ona bowiem specyficzną
cechą rachunkowości. Wyrazem funkcji kontrolnej są metody weryfikacji danych
zródłowych oraz regulacja prawna ewidencji księgowej i rachunku kosztów.
Zasady rachunkowości
Warunkiem użyteczności rachunkowości w praktyce jest stosowanie się do
jakościowych standardów informacji. Wymienia się następujące cechy (standardy)
informacji, które zawarte w ewidencji księgowej i wykazywane w sprawozdaniu
finansowym powinny zapewniać prawdziwy i uczciwy obraz firmy, a mianowicie:
 istotność,
 sprawdzalność,
 wymierność,
 rzetelność.
Istotność informacji oznacza, że dane dostarczane przez ewidencję i
sprawozdawczość rachunkowości powinny służyć danemu podmiotowi, który
rachunkowość prowadzi, a także innym podmiotom do podejmowania decyzji.
Informacje są istotne, znaczące, gdy są zrozumiałe dla użytkowników, którzy mają
dostateczny zasób wiedzy o działalności gospodarczej i rachunkowości.
Sprawdzalność informacji jest możliwa, gdy podmioty gospodarcze stosują
ujednolicone metody, procedury rachunkowości, które można podnieść do rangi
zasad. Jako standardowe wymienia się zasady:
 zasadę memoriałową (realizacji), która oznacza ujmowanie w księgach
rachunkowych przychodów i kosztów dotyczących danego roku bez względu
na termin zapłaty,
 zasadę współmierności, zgodnie z którą za koszty danego okresu uznaje się
te, które są związane z przychodami danego okresu,
 zasadę kontynuowania działalności, według której zakłada się (na podstawie
przeprowadzonej analizy gospodarności), że podmiot gospodarczy będzie
prowadził nadal działalność w dającej się przewidzieć przyszłości; więc nie
ma miejsca zamiar lub konieczność likwidacji ani też istotne uszczuplenie
rozmiarów działalności,
 zasadę ostrożności, która jest traktowana jako jeden z warunków (obok
istotności i przewagi treści nad formą), którym powinny być
podporządkowane wybory dotyczące stosowania przez zarządy podmiotów
gospodarczych podstaw, konwencji, reguł i procedur prowadzenia
rachunkowości i sporządzania sprawozdań finansowych.
Wymierność informacji wyraża się w ciągłości (zasada ciągłości)
stosowanych sposobów wyceny zdarzeń gospodarczych oraz w przestrzeganiu
zasady ostrożnej wyceny, zgodnie z maksymą  lepszy zysk mniejszy niż


Wyszukiwarka