Postępowanie san-wet z odpadami
Odpady weterynaryjne powstają w zakładach leczniczych dla zwierząt w procesach
badania, leczenia zwierząt i świadczenia usług weterynaryjnych oraz w związku z
prowadzeniem badań naukowych i doświadczeń na zwierzętach. Zgodnie z
obowiązującym katalogiem odpadów, odpady te zostały zakwalifikowane do grupy
18 02  Odpady z diagnozowania, leczenia i profilaktyki weterynaryjnej.
Przechowywanie
Specyficzne odpady weterynaryjne powinny być umieszczane w pojemnikach
jednorazowego użytku, z materiałów ulegających rozkładowi termicznemu,
zaopatrzonych w pokrywę uniemożliwiającą powtórne otwarcie. Pojemniki na odpady
specyficzne są umieszczane we wszystkich punktach powstawania odpadów. Odpady
po zabiegach przed umieszczeniem ich w pojemnikach winny być poddawane
dezynfekcji. Nie dopuszcza się sortowania odpadów weterynaryjnych oraz otwierania
opakowań, które po napełnieniu powinno się umieszczać w innym większym
opakowaniu. Pojemniki z niebezpiecznymi odpadami weterynaryjnymi powinny być
przechowywane w wydzielonym pomieszczeniu, gdzie możliwe jest zmywanie ścian i
podłogi oraz dezynfekcja, którą należy przeprowadzić każdorazowo w przypadku
uszkodzenia pojemnika. Odpady tkanki zwierzęcej mogą być w indywidualnych
przypadkach poddawane procesom grzebania w dołach o minimalnym nakładzie ziemi
1,5 m, uprzednio zalanych i posypanych środkiem dezynfekującym. W przypadku
funkcjonującego gabinetu weterynaryjnego odpady powinny być przekazywane do
unieszkodliwienia termicznego. Niedozwolone jest kierowanie odpadów weterynaryjnych
na składowisko odpadów komunalnych.
Czas przechowywania odpadów Ważnym czynnikiem jest czas magazynowania
odpadów w pojemnikach. W pomieszczeniach, gdzie temperatura otoczenia mieści się
w granicach 10-20 st. C, czas przechowywania odpadów nie powinien być dłuższy niż
48 godzin. Przy dłuższym czasie magazynowania pomieszczenie powinno być
schładzane do temperatury nieprzekraczającej 10 st. C.
Częstotliwość wymiany pojemników, worków na odpady Pojemniki lub worki na odpady
weterynaryjne powinny być wymieniane na nowe nie rzadziej niż raz dziennie 2/3 ich
objętości. Pojemniki na odpady ostre należy wymieniać nie rzadziej niż raz na 48
godzin. Również w przypadku tych pojemników nie mogą być one wypełnione w więcej
niż 2/3 objętości.
Metody unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych muszą spełniać trzy
podstawowe warunki:
1. likwidacja zagrożenia infekcyjnego wszystkich typów wchodzących w skład
specyficznych odpadów szpitalnych
2. neutralizację niebezpiecznych związków chemicznych pochodzących z
niezużytych lub przeterminowanych lekarstw i odczynników chemicznych
3. spopielenie (lub grzebanie) odpadów zawierających tkankę, a powstały z tego
procesu odpad nie powinien być identyfikowalny w formie.
Utylizacja zwierząt padłych i odpadów pochodzenia zwierzęcego jest jednym z
przykładów recyklingu. Podstawowe zadanie utylizacji - to szybkie i bezpieczne
unieszkodliwienie zwierząt padłych i odpadów pochodzenia zwierzęcego w aspekcie
ochrony zdrowia ludzi, zwierząt i środowiska.
Rola utylizacji:
1. Sanitarno-higieniczna - niezbędny element zwalczania i profilaktyki chorób
zaraz
liwych zwierząt oraz epidemiologiczne i epizootyczne działanie
prewencyjne. Istotą procesów utylizacyjnych jest eliminacja w trakcie sterylizacji
wszystkich patogenów, w tym również prionów.
2. Proekologiczna  ochrona środowiska przyrodniczego przed zakażeniem
drobnoustrojami chorobotwórczymi i skażeniami.
3. Ekonomiczna - produkcja wysokowartościowego, przetworzonego białka
zwierzęcego i tłuszczu wykorzystywanych w żywieniu zwierząt.
ZarzÄ…dzenie wydane przez Ministra Zdrowia z dn. 23.12.2002r. na podstawie art. 42 ust.
3 ustawy o odpadach, dopuszcza do stosowania wprowadzone na świecie inne metody
utylizacji, a mianowicie:
żð autoklawowanie,
żð dezynfekcjÄ™ termicznÄ…,
żð dezynfekcjÄ™ chemiczno  fizycznÄ…,
żð dziaÅ‚anie mikrofalami.
Spalanie  najczęściej stosowaną techniką spopielania jest tzw. spalanie
dwustopniowe, często nazywane  pirolitycznym . Idea funkcjonowania powyższego
procesu opiera się na zastosowaniu pirolizy i zgazowania aż do wytworzenia z odpadów
gazu procesowego i stałej pozostałości, a następnie bezpośrednim dopaleniu produktów
gazowych.
Sterylizacja parowa  czynnikiem sterylizujÄ…cym jest para wodna (autoklaw,
rotoklaw, hydroklaw). UrzÄ…dzenia te pracujÄ… w systemie stacjonarnym, bÄ…dz
mobilnym.
Wstępne rozdrobnienie odpadów przed procesem (bądz
mieszanie w trakcie) zapewnia
zwiększenie powierzchni kontaktu wsadu z parą. Worki z odpadami kierowane są do
szczelnej komory reakcyjnej o cylindrycznym kształcie , do której doprowadzana jest
para o temp. 130  190 °ðC i ciÅ›nieniu 100  500 kPa. Odpady pozostajÄ… w autoklawie 30
 90 min. Uzyskany materiał jest sterylny i może być w dalszym etapie traktowany jak
odpad komunalny.
Mikrofale  wykorzystuje siÄ™ parÄ™ wodnÄ… podgrzana za pomocÄ… mikrofal.
Nawilżony, rozdrobniony odpad przekazywany jest automatycznym podajnikiem do
komory reakcyjnej na ok. 20  30 min. Temperatura pary wynosi 110 °ðC. Proces
monitorowany jest w sposób ciągły; system automatycznie sygnalizuje operatorowi, że
możliwy jest kolejny załadunek. Odpady są granulowane, ich objętość zostaje
zredukowana nawet do 80%, przy niezmienionej masie. System ten jest całkowicie
zamknięty, nie powoduje żadnych emisji, zatem urządzenia oczyszczające są zbędne.
Metody chemiczno  fizyczne  zastosowanie tutaj znalazły: aldehydy, związki
chloru, sole amonowe, związki fenolowe, ozon. Wadą powyższej metody jest szkodliwe
oddziaływanie niektórych substancji na zdrowie ludzi i środowisko - np. tlenek etylenu
absorbowany jest w porowatym materiale odpadu, a formaldehyd pozostaje w
odpadach. Oba te środki wykazują działanie rakotwórcze. Stosowany często w tej
metodzie chlor gazowy posiada niską zdolność penetracji, przyczynia się również do
powstania nowych, często jeszcze bardziej toksycznych związków
chlorowcoorganicznych.
DezynfekcjÄ™ chemicznÄ… stosuje siÄ™ w przypadku zainfekowanych wydzielin
fizjologicznych, szpitalnego systemu kanalizacji, odpadów mikrobiologicznych oraz
wielorazowych przedmiotów ostrych (skalpele, lancety), pod warunkiem ograniczenia
użycia silnych środków dezynfekujących o negatywnym wpływie na środowisko.
Sterylizacji gazowej mogą być poddawane również te przedmioty wielokrotnego użytku,
których nie można wystawiać na działanie wilgoci i ciepła.