UKŁAD MIĘŚNIOWY


BIOMECHANIKA KLINICZNA
Autor: dr Helena Bartyzel
UKAAD MIŚNIOWY
WYKAAD ............................................................................................................. 3
UKAAD MIŚNIOWY ........................................................................................... 3
Mięśnie odpowiedzialne za ruch i współdziałanie w poszczególnych stawach. .......... 5
Mięśnie jedno- i dwustanowe  badanie siły mięśniowej testem Lovetta ............... 17
Materiał pomocniczy przy uczeniu się mięśni i ich działania na poszczególne stawy 21
ĆWICZENIA ...................................................................................................... 23
ĆWICZENIE .................................................................................................... 23
KRZYŻÓWKA .................................................................................................. 23
TEST ............................................................................................................. 24
DRAG & DROP ................................................................................................ 25
DODATKI .......................................................................................................... 26
LITERATURA................................................................................................... 26
WYKAAD
1. UKAAD MIŚNIOWY
Układ kostny i mięśniowy stanowią czynny narząd ruchu.
yródło: www.msichicago.org
Mięsnie szkieletowe są zbudowane z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej zależnej
od naszej woli. Jednostką czynnościową jest mięsień, który ma dwa przyczepy kostne.
Dynamiczna praca mięśni występuje jeśli podczas ruchu przyczepy poszczególnych
mięśni przybliżają się do siebie i oddalają. Może również wystąpić izometryczny skurcz
bez dynamicznych ruchów. Taki izometryczny skurcz można uzyskać działając poprzez
odpowiednie ruchy w sąsiednich stawach.
Jest to zjawisko synergizmu mięśniowego.
Przykład:
" aby uzyskać napięcie mięśnia czworogłowego uda (prostownik kolana) wystarczy
zgiąć grzbietowo stopę (ok. 200),
" aby uzyskać napięcie trójgłowego ramienia należy zgiąć grzbietowo dłoń (600-700)
Uwaga!
Aby mięsień był zdolny do wykonania pracy (skurczu) musi mieć pewne (zdrowe)
przyczepy, mieć odpowiednie unerwienie i dożywienie naczyniowe  jest to tzw.
jednostka motoryczna.
Ruchy w poszczególnych stawach są w większości przypadkach wynikiem działania kilku
mięśni na dany staw. W zależności od predyspozycji i budowy stawu (kuliste, zawiasowe)
zachodzą ruchy w wielu osiach i płaszczyznach. Są to ruchy horyzontalne: zginania,
prostowania, odwiedzenia itp.
yródło: http://portalwiedzy.onet.pl/
W ciele człowieka występuje około 400 mięśni szkieletowych. Stanowią 40-50% masy
ciała. Tworzą czynny układ ruchu. W mięśniu wyróżnia się dwie podstawowe części:
brzusiec i ścięgna. Brzusiec jest czynną częścią mięśnia i jest zbudowany z włókien
mięśniowych, stanowiących jego miąższ. Ścięgna to część bierna mięśni, zbudowane z
tkanki łącznej, otoczonej błoną ościęgną. Ścięgna przymocowują mięsień do kości. W
mięśniach wrzecionowatych ścięgna są obłe lub nieco spłaszczone.
W zależności od rodzaju włókien tworzących mięsień wyróżnia się mięśnie białe i
czerwone.
U człowieka występują trzy rodzaje włókien mięśniowych:
" mięśnie gładkie
" mięśnie poprzecznie prążkowane
" mięsień sercowy
1.1. Mięśnie odpowiedzialne za ruch i współdziałanie w poszczególnych
stawach.
ZESPOAY MIŚNIOWE ODCINKA SZYJNEGO
I. Zespół mięśniowy wykonujący
skłon głowy i szyi w przód
(zgięcie):
M. pochyły przedni
Mięśnie szyi (musculi colli) dzielimy
na trzy grupy:
1. M. pochyły środkowy
2. M. pochyły tylny
3. M. prosty przedni
głowy
4. M. długi głowy
5. M. długi szyi
6. M. obojczykowo-
mostkowo-sutkowy
yródło: pl.wikipedia.org
Uwaga! Skłon głowy i szyi w przód, wokół osi poprzecznej, odbywa się podczas skurczu
obustronnego wyżej wymienionych mięśni.
II. Zespół mięśniowy wykonujący skłon głowy i szyi w tył (wyprost):
1. M. najdłuższy  część głowowa i szyjna
2. M. czworoboczny  część górna
3. M. dzwigacz łopatki
4. M. biodrowo-żebrowy szyi
5. M. kolcowy  część głowowa i szyjna
6. M. półkorcowy  część głowowa i szyjna
7. M. wielodzielny  część szyjna
8. M. płatowaty głowy
9. M. płatowaty szyi
10. Mm. Skręcające długie odcinka szyjnego
11. Mm. Miedzykolcowe  część szyjna
12. M. prosty tylny głowy większy
13. M. prosty tylny głowy mniejszy
14. M. prosty boczny głowy
15. M. skośny górny głowy
16. Mm. Skręcające krótkie odcinka szyjnego
Uwaga! Skłon głowy i szyi w tył (wyprost), wokół osi poprzecznej, odbywa się podczas
obustronnego skurczu ww. mięśni.
III. Zespół wykonujący skłon głowy i szyi w bok:
1. Mm. międzypoprzeczne
2. M. najdłuższy  część głowowa i szyjna
3. M. biodrowo-żebrowy szyi
4. M. czworoboczny  część górna
5. M. dzwigacz łopatki
6. M. kolcowy głowy i szyi
7. M. mostkowo-obojczykowo-sutkowy
8. M. pochyły przedni
9. M. pochyły środkowy
10. M. pochyły tylny
11. M. prosty przedni głowy
12. M. długi głowy
13. M. długi szyi
14. M. półkolcowy  część głowowa i szyjna
15. M. wielodzielny
16. M. prosty boczny głowy
17. Mm. skręcające długie i krótkie odcinka szyjnego
Uwaga! Wymienione mięśnie powodują skłon głowy i szyi w bok w działaniu
jednostronnym, przy czy ruch odbywa się w tą stronę, po której w stosunku do osi
wyrostków kolczystych leży napinający się mięsień.
IV. Zespół mięśniowy wykonujący ruch skrętu głową i szyją:
1. M. wielodzielny  część szyjna
2. M. mostkowo-obojczykowo-sutkowy
3. M. długi szyi
4. M. płatowy głowy
5. M. płatowy szyi
6. M. półkolcowy głowy
7. M. półkolcowy szyi
8. Mm. skręcające krótkie i długie odcinka szyjnego
9. M. prosty tylny głowy większy
10. M. prosty tylny głowy mniejszy
11. M. skośny górny głowy
12. M. skośny dolny głowy
Uwaga! Wymienione mięśnie powodują skręt głowy i szyi w działaniu jednostronnym
rotując w tę sama stronę, albo w przeciwną w zależności od przebiegu włókien.
ZESPOAY MIŚNIOWE ODCINKA PIERSIOWO  LDyWIOWEGO KRGOSAUPA
I. Zespół mięśniowy wykonujący skłon tułowi a w przód (zgięcie):
1. M. prosty brzucha
2. M. skośny zewnętrzny brzucha
3. M. skośny wewnętrzny brzucha
4. M. biodrowo  lędzwiowy (m. lędzwiowy większy, m. lędzwiowy mniejszy)
II. Zespół mięśniowy wykonujący skłon tułowia w tył (wyprost):
1. M. najdłuższy klatki piersiowej
2. M. biodrowo-żebrowy klatki piersiowej
3. M. biodrowo-żebrowy lędzwi
4. M. kolcowy klatki piersiowej
5. M. półkolcowy klatki piersiowej
6. M. wielodzielny część piersiowa i lędzwiowa
7. M. skręcające klatki piersiowej długie i krótkie
8. M. skręcające lędzwi
9. M. czworoboczny lędzwi
10. M. międzykolcowe klatki piersiowej i lędzwi
Prostowanie tułowia wokół osi poprzecznych odbywa się podczas działania obustronnego
ww. mięśni.
III. Zespół mięśniowy wykonujący skłon tułowia w bok (zgięcie w bok):
Grupa przednia:
1. M. skośny zewnętrzny brzucha
2. M. skośny wewnętrzny brzucha
3. M. lędzwiowy większy
4. M. lędzwiowy mniejszy
Grupa tylna:
5. M. najdłuższy klatki piersiowej
6. M. biodrowo-żebrowy lędzwi
7. M. kolcowy klatki piersiowej
8. M. półkolcowy klatki piersiowej
9. M. wielodzielny  część piersiowa i lędzwiowa
10. M. skręcające klatki piersiowej i lędzwi
11. M. miedzy poprzeczne lędzwi
Uwaga! Skłon tułowia w bok, wokół osi strzałkowych odbywa się podczas skurczu
jednostronnego wyżej wymienionych mięśni.
IV. Zespół mięśniowy wykonujący skręt tułowia:
Grupa przednia:
1. M. skośny zewnętrzny brzucha
2. M. skośny wewnętrzny brzucha
Grupa tylna:
3. M. półkorcowy klatki piersiowej
4. M. wielodzielny  część piersiowa i lędzwiowa
5. M. skręcające klatki piersiowej  długie i krótkie
6. M. skręcające lędzwi
Uwaga! Skręcanie tułowia  np. w prawo  odbywa się podczas skurczu jednostronnego
lewych mięśni grupy tylnej (3-6), lewego m. skośnego zewnętrznego brzucha oraz
prawego m. skośnego wewnętrznego brzucha.
ZESPÓA MIŚNIOWY OBRECZY KOCCZYN GÓRNYCH
I. Zespół mięśniowy unoszący obręcz kończyn górnych:
1. M. czworoboczny  część zstępująca
2. M. dzwigacz łopatki
3. M. równoległoboczny
4. M. obojczykowo-mostkowo-sutkowy (część obojczykową)
II. Zespół mięśniowy wysuwający obręcz kończyn górnych w przód:
1. M. piersiowy większy
2. M. zębaty przedni
3. M. piersiowy mniejszy
4. M. podobojczykowy
III. Zespół mięśniowy cofający obręcz kończyn górnych w tył:
1. M. czworoboczny  część
środkowa
2. M. równoległoboczny
3. M. najszerszy grzbietu
(pośrednio)
IV. Zespół mięśniowy opuszczający obręcz
kończyn górnych:
1. M. czworoboczny  część
wstępująca
2. M. najszerszy grzbietu
3. M. zębaty przedni  część dolna
4. M. piersiowy mniejszy
5. M. podobojczykowy
ZESPÓA MIŚNIOWY OKOLICY STAWU RAMIENNEGO
I. Zespół mięśniowy zginający kończynę górna w stawie ramiennym:
1. M. naramienny  część obojczykowa
2. M. naramienny  część barkowa
3. M. nadgrzebieniowy
4. M. dwugłowy ramienia  głowa długa
5. M. podgrzebieniowy
6. M. piersiowy większy  część obojczykowa
7. M. kruczo-ramienny
8. M. podłopatkowy
9. M. dwugłowy ramienia  głowa krótka
II. Zespół mięśniowy unoszący kończynę górną powyżej poziomu przez
zgięcie w stawie ramiennym:
1. M. naramienny  część obojczykowa
2. M. dwugłowy ramienia  obie głowy
3. M. kruczo- ramienny
4. M. czworoboczny  część zstępująca
5. M. zębaty przedni  część dolna
III. Zespół mięśniowy prostujący kończynę górną w stawie ramiennym:
1. M. naramienny  część grzebieniowa
2. M. podłopatkowy
3. M. obły większy
4. M. najszerszy grzbietu
5. M. trójgłowy ramienia  głowa długa
IV. Zespół mięśniowy odwodzący kończynę górną w stawie ramiennym:
1. M. naramienny  część barkowa
2. M. nadgrzebieniowy
3. M. podgrzebieniowy  część górna
4. M. dwugłowy ramienia  głowa długa
5. M. naramienny (część obojczykowa i grzebieniowa)  dopiero przy
zapoczątkowaniu ruchu przez pozostałe mięśnie tej grupy
V. Zespół mięśniowy unoszący kończynę górną powyżej poziomu przez
odwiedzenie w stawie ramiennym:
1. M. naramienny  część barkowa
2. M. nadgrzebieniowy
3. M. podgrzebieniowy  część górna
4. M. dwugłowy ramienia  głowa długa
5. M. naramienny  część obojczykowa i grzebieniowa, ale dopiero po
zapoczątkowaniu ruchu przez pozostałe mięśnie z tej grupy
6. M. czworoboczny  część zstępująca
7. M. zębaty przedni  część dolna
VI. Zespół mięśniowy przywodzący kończynę górną w stawie ramiennym:
1. M. piersiowy większy
2. M. trójgłowy ramienia  głowa długa
3. M. obły większy
4. M. najszerszy grzbietu
5. M. kruczo-ramienny
6. M. dwugłowy ramienia  głowa krótka
7. M. podłopatkowy
VII. Zespół mięśniowy przywodzący kończynę górną w stawie ramiennym:
1. M. piersiowy większy
2. M. naramienny  część obojczykowa
3. M. kruczo-ramienny
4. M. dwugłowy ramienia  głowa krótka
VIII. Zespół mięśniowy odwodzący kończynę górną w stawie ramiennym w
płaszczyznie poprzecznej:
1. M. naramienny  część grzebieniowa
2. M. obły mniejszy
3. M. podgrzebieniowy
4. M. najszerszy grzbietu  w tym ruchu działa słabo
5. M. trójgłowy ramienia  głowa długa  w tym ruchu działa słabo
IX. Zespół mięśniowy rotujący zewnętrznie kończynę górna w stawie
ramiennym:
1. M. podgrzebieniowy
2. M. naramienny  część grzebieniowa
3. M. obły mniejszy
4. M. trójgłowy ramienia  głowa długa
5. M. nadgrzebieniowy
X. Zespół mięśniowy rotujący wewnętrznie kończynę górną w stawie
ramiennym:
1. M. podłopatkowy
2. M. piersiowy większy
3. M. dwugłowy ramienia  głowa długa
4. M. obły większy
5. M. najszerszy grzbietu
6. M. naramienny  część obojczykowa
ZESPOAY MIŚNIOWE OKOLICY STAWU AOKCIOWEGO
I. Zespół mięśniowy zginający kończynę górną w stawie łokciowym:
1. M. dwugłowy ramienia
2. M. ramienny
3. M. ramienno-promieniowy
4. M. nawrotny obły
5. M. zginacz promieniowy nadgarstka
6. M. dłoniowy długi
7. Zginacz łokciowy nadgarstka
8. M. prostownik promieniowy długi nadgarstka
II. Zespół mięśniowy prostujący kończynę górną w stawie łokciowym:
1. M. trójgłowy ramienia
2. M. łokciowy
III. Zespół mięśniowy odwracający przedramię w stawach promieniowo-
łokciowym bliższym i dalszym (supinacja):
1. M. dwugłowy ramienia
2. M. odwracacz ramienia
3. M. ramienno-promieniowy
4. M. odwodziciel długi kciuka
5. M. prostownik długi kciuka
6. M. prostownik wskaziciela
IV. Zespół mięśniowy nawracający przedramię w stawach promieniowo-
łokciowym bliższym i dalszym (pronacja):
1. M. nawrotny obły
2. M. nawrotny czworoboczny
3. M. zginacz promieniowy nadgarstka
4. M. prostownik promieniowy długi nadgarstka
5. M. dłoniowy długi
6. M. ramienno-promieniowy  w zależności od ustawienia przedramienia
w pozycji wyjściowej
ZESPOAY MIŚNIOWE OKOLICY STAWÓW PROMIENIOWO-NADGARSTKOWEGO I
ŚRÓDNADGARSTKOWYCH
I. Zespół mięśniowy zginający rękę w stawach promieniowo-
nadgarstkowym i śródnadgarstkowym:
1. M. zginacz powierzchniowy palców
2. M. zginacz głęboki palców
3. M. zginacz łokciowy nadgarstka
4. M. zginacz długi kciuka
5. M. zginacz promieniowy nadgarstka
6. M. odwodziciel długi kciuka
7. M. dłoniowy długi
II. Zespół mięśniowy prostujący rękę w stawach promieniowo-
nadgarstkowym i śródnadgarstkowym:
1. M. prostownik palców
2. M. prostownik łokciowy nadgarstka
3. M. prostownik promieniowy długi nadgarstka
4. M. prostownik promieniowy krótki nadgarstka
5. M. prostownik wskaziciela
6. M. prostownik długi kciuka
7. M. prostownik palca małego
III. Zespół mięśniowy odwracający rękę w stawach promieniowo-
nadgarstkowym i śródnadgarstkowym:
1. M. prostownik promieniowy długi nadgarstka
2. M. odwodziciel długi kciuka
3. M. prostownik promieniowy krótki nadgarstka
4. M. prostownik długi kciuka
5. M. prostownik wskaziciela
6. M. zginacz promieniowy nadgarstka
IV. Zespół mięśniowy przywodzący rękę w stawach promieniowo-
nadgarstkowym i śródnadgarstkowym:
1. M. zginacz łokciowy nadgarstka
2. M. prostownik łokciowy nadgarstka
V. Zespół mięśniowy zginający i prostujący palce ręki (II-V) w stawach
śródręczno-paliczkowych i międzypaliczkowych:
1. M. zginacz powierzchniowy i głęboki palców
2. M. prostownik palców
3. Mm. międzykostne dłoniowe i grzbietowe (prostowanie i zginanie)
4. Mm. glistowate (prostowanie i zginanie)
VI. Zespół mięśniowy odwodzący i przywodzący palce (II-V), od i do osi
palca III:
1. M. międzykostne grzbietowe - odwodzenie
2. M. międzykostne dłoniowe  przywodzenie
VII. Zespół mięśniowy zginający palec pierwszy (kciuk) w stawie śródręczno-
paliczkowym i międzypaliczkowym:
1. M. zginacz długi i krótki kciuka
2. M. przywodziciel kciuka
VIII. Zespół mięśniowy prostujący palec pierwszy (kciuk) w stawie
śródręczno-paliczkowym i międzypaliczkowym:
1. M. prostownik długi kciuka
2. M. prostownik krótki kciuka
IX. Zespół mięśniowy odwodzący palec pierwszy (kciuk):
1. M. zginacz krótki kciuka
2. M. odwodziciel krótki i długi kciuka
X. Zespół mięśniowy przywodzący pierwszy palec kciuk):
1. M. prostownik długi kciuka
2. M. międzykostny grzbietowy
XI. Zespół mięśniowy wykonujący przeciwstawienie kciuka pozostałym
palcom reki (tzw. opozycja kciuka):
1. M. zginacz długi i krótki kciuka
2. M. przywodziciel kciuka
3. M. przeciwstawiacz kciuka
MIŚNIE KOCCZYNY DOLNEJ
ZESPOAY MIŚNIOWE OKOLICY STAWU BIODROWEGO
I. Zespół mięśniowy zginający kończynę dolą w stawie biodrowym, z pozycji
siedzącej (od 90 zgięcia do końca zakresu ruchu):
1. m. biodrowo-lędzwiowy
2. m. lędzwiowy większy
3. m. biodrowy
4. m. czworogłowy uda (m. prosty uda)
5. m. przywodziciel wielki  część przednia
6. m. pośladkowy średni  część przednia
7. m. krawiecki
8. m. naprężacz powięzi szerokiej uda
9. m. pośladkowy mały
10. m. przywodziciel krótki
II. Zespół mięśniowy zginający kończynę dolną w stawie biodrowym od pozycji
pośredniej do zgięcia 50-60:
1. m. prosty uda
2. m. naprężacz powięzi szerokiej
3. m. krawiecki
4. oraz pozostałe mięśnie tego zespołu wymienione wyżej
III. Zespół mięśniowy prostujący kończynę dolną w stawie biodrowym (ze zgięcia 90
do pozycji pośredniej):
1. m. pośladkowy wielki (część udowa)
2. m. przywodziciel wielki
3. m. półbłoniasty
4. m. pośladkowy wielki (część pasmowa)
5. m. półścięgnisty
6. m. pośladkowy średni (część tylna)
7. m. czworoboczny uda
8. m. przywodziciel krótki
9. m. zasłaniacz zewnętrzny
10. m. dwugłowy uda (głowa długa)
11. m. smukły
12. m. pośladkowy mały (część tylna)
13. m. gruszkowaty
14. m. zasłaniacz wewnętrzny oraz mm. Blizniacze
IV. Zespół mięśniowy prostujący kończynę dolną w stawie biodrowym (od pozycji
pośredniej do pełnego wyprostu):
1. m. półbłoniasty
2. dwugłowy uda (głowa długa)
3. m. półścięgnisty
4. oraz w mniejszym stopniu mm. tego zespołu wymienione wyżej
V. Zespół mięśniowy odwodzący kończynę dolną w stawie biodrowym:
1. m. pośladkowy średni
2. m. prosty uda
3. m. pośladkowy wielki (część pasmowa)
4. m. naprężacz powięzi szerokiej
5. m. pośladkowy mały
6. m. krawiecki
7. m. gruszkowaty
VI. Zespół mięśniowy przywodzący kończynę dolną w stawie biodrowym:
1. m. pośladkowy wielki
2. m. przywodziciel wielki
3. m. przywodziciel długi i krótki
4. m. biodrowo-lędzwiowy
5. m. półbłoniasty
6. m. dwugłowy uda (głowa długa)
7. m. grzebieniowy
8. m. zasłaniacz wewnętrzny oraz mm. blizniacze
9. m. zasłaniacz zewnętrzny
10. m. półścięgnisty
11. m. czworoboczny uda
12. m. smukły
VII. Zespół mięśniowy rotujący zewnętrznie kończynę dolną w stawie biodrowym:
1. m. pośladkowy średni i wielki
2. m. zasłaniacz wewnętrzny oraz mm. blizniacze
3. m. przywodziciel wielki
4. m. gruszkowaty
5. m. biodrowo-lędzwiowy
6. m. pośladkowy mały (część tylna)
7. m. prosty uda
8. m. zasłaniacz zewnętrzny
9. m. przywodziciel krótki i długi
10. m. grzebieniowy
11. m. dwugłowy uda (głowa długa)
12. m. czworoboczny uda
13. m. krawiecki
14. m. smukły
VIII. Zespół mięśniowy rotujący wewnętrznie kończynę dolną w stawie biodrowym:
1. m. naprężacz powięzi szerokiej
2. m. pośladkowy mały (część przednia)
3. m. prosty uda
4. m. pośladkowy średni (część przednia)
5. m. dwugłowy uda (głowa długa)
6. m. przywodziciel wielki
7. m. smukły
ZESPOAY MIŚNIOWE OKOLICY STAWU KOLANOWEGO
I. Zespół mięśniowy zginający kończynę dolną w stawie kolanowym:
1. m. półbłoniasty
2. m. półścięgnisty
3. m. dwugłowy uda
4. m. smukły
5. m. krawiecki
6. m. brzuchaty łydki  współdziała w tym ruchu przy ustabilizowanej stopie. W
przypadku braku stabilizacji stopy jego działanie jest słabe.
7. m. podkolanowy  w tym ruchu jego działanie jest słabe. Funkcją podstawową
tego mięśnia jest napinanie torebki stawowej.
II. Zespół mięśniowy prostujący kończynę dolną w stawie kolanowym:
1. m. czworogłowy uda
2. m. stawowy kolana
ZESPOAY MIŚNIOWE OKOLICY STAWÓW SKOKOWO-GOLENIOWEGO I STOPY
I. Zespół mięśniowy zginający stopę w stawie skokowo-goleniowym (zgięcie
podeszwowe):
1. m. brzuchaty łydki
2. m. płaszczkowaty
3. m. zginacz długi palucha i palców
4. m. piszczelowy tylny
5. m. strzałkowy długi i krótki
II. Zespół mięśniowy prostujący stopę w stawie skokowo-goleniowym (zgięcie
grzbietowe):
1. m. piszczelowy przedni
2. m. prostownik długi palców i palucha
3. m. strzałkowy trzeci
III. Zespół mięśniowy odwracający stopę w stawach międzystępowych (supinacja
stopy):
1. m. brzuchaty łydki
2. m. płaszczkowaty
3. m. piszczelowy tylny
4. m. prostownik długi palucha
5. m. zginacz długi palców
6. m. piszczelowy przedni
IV. Zespół mięśniowy nawracający stopę w stawach międzystępowych (pronacja
stopy):
1. m. strzałkowy długi i krótki
2. m. prostownik długi palców
3. m. strzałkowy trzeci
V. Zespół mięśniowy zginający palce stopy (od 2 do 5):
1. m. zginacz długi i krótki palców
2. m. glistowate
3. m. zginacz krótki palca małego
VI. Zespół mięśniowy prostujący pacce stopy (od 2 do 5):
1. m. prostownik długi i krótki palców
VII. Zespół mięśniowy zginaczy palucha:
1. m. zginacz długi i krótki palucha
2. m. odwodziciel palucha
VIII. Zespół mięśniowy prostowników palucha:
1. m. prostownik długi i krótki palucha
MIŚNIE OD PRZODU
1- mięśnie podgnykowe, 2- mięsień okrężny ust, 3- m. okrężny oka, 4-brzusiec czołowy
mięśnia potyliczno-czołowego, 5- m.skroniowy, 6- m.żwacz, 7-m.mostkowo-
obojczykowo-sutkowy, 8-m.szeroki szyi, 9- m.naramienny, 10-m.piersiowy większy, ll-
m.ramienny, 12-m.ramienno-prorTUeniowy, 13-m. skośny zewnętrzny brzucha, 14-m-
obszerny boczny, 15-m. obszerny pośredni, 16-rzepka, 17-m.obszerny przyśrodkowy,
18-troczek dolny mięśni prostowników, 19-troczek górny mięśni prostowników, 20-m.
prostownik palców stopy długi, 21-m. piszczelowy przedni, 22-mięśniestrzatkowe,23-
pasmo biodrowo-piszczelowe, 24-m.prosty uda, 25-m.krawiecki, 26-m.smukły, 27-
mięśnie przywodziciele uda, 28-m. napręzacz powięzi szerokiej, 29-m. dłoniowy długi,
30-m. skośny wewnętrzny brzucha. 31-m.zginacz nadgarstka łokciowy, 32-mięś-nie
palca małego, 33-mięśnie kłębu kciuka, 34-m.ramienno-promieniowy, 35-m.zginacz
nadgarstka promieniowy, 36-pochewka m.prostego brzucha, 37-m. prosty brzucha, 38-
m. dwugłowy ramienia, 39-m.kruczo-ramienny, 40-m.piersiowy mniejszy, 41-mięśnie
międzyżebrowe zewnętrzne.
Mięśnie szkieletowe są zbudowane z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej, której
skurcze są zależne od naszej woli.
MIŚNIE OD TYAU
1-m.dzwigacz łopatki, 2-mięśnie równoległoboczne, 3-m. prostownik grzbietu, 4-
m.zębaty tylny, 5- m.pośladkowy mały, 6-m.gruszkowaty, 7-mięśnie blizniacze, 8- m.
czworoboczny uda, 9-m.dwugłowy uda, 10-m. półścięgnisty, 11-m.półbłoniasty, 12-
m.trójgłowy łydki, 13- ścięgno piętowe (Achillesa), 14-guz piętowy, 15-m.pośladkowy
wielki, 16-m.pośladkowy średni, 17-m.najszerszy grzbietu, 18-m. prostownik długi
kciuka, 19-m.prostownik nadgarstka łokciowy, 20-mięśnie prostowniki nadgarstka
promieniowe, 21-m.prostownik palców, 22- m.łokciowy, 23- m. trójgłowy ramienia, 24-
m.czworoboczny.
1.2. Mięśnie jedno- i dwustanowe  badanie siły mięśniowej testem Lovetta
Podstawową funkcją mięśnia jest skurcz, który powstaje na skutek pobudzenia
mięśnia poprzez układ nerwowy.
W zależności od formy oddziaływania na stawy rozróżniamy:
- mięśnie jednostawowe  głębiej położone
- mięśnie dwustanowe - może oddziaływać różnorodnie np.: zginać jeden staw i
prostować drugi. Mięśnie te umiejscowione są głównie w obrębie ramienia i uda, np.:
m. trójgłowy ramienia (jego głowa długa działa prostując staw ramienny i łokciowy, a
pozostałe głowy, boczna i przyśrodkowa, prostują tylko staw łokciowy), m. dwugłowy
uda, m. półścięgnisty, m. półbłoniasty (mięśnie te prostują staw biodrowy i zginają
kolanowy).
- mięśnie wielostawowe  położone powierzchownie - mogą oddziaływać jednakowo na
wszystkie stawy (np.: tylko prostują), bądz różnorodnie (zginają i prostują) stawy
nad którymi przebiegają. Mięśnie te umiejscowione są przede wszystkim na
przedramieniu i podudziu.
Metoda Lovetta, która została opublikowana w 1932 r., jest obecnie najbardziej
rozpowszechnioną metodą subiektywnej oceny siły mięśniowej. Opiera się na badaniu
ręcznym poszczególnych mięśni w określonych pozycjach i przy określonym ruchu. W
każdym ruchu jest jeden mięsień, który głównie za tę czynność odpowiada. Poprzez
odpowiednią pozycję izoluje się go od innych mięśni synergistycznych.
Lovett rozróżnia następujące stopnie siły mięśnia:
0 - to brak czynnego skurczu mięśnia.
1 - ślad czynnego skurczu mięśnia.
2 - wyrazny skurcz mięśnia i zdolność wykonania ruchu przy pomocy badającego i
przy odciążeniu odcinka ciała wprowadzonego w ruch przez dany mięsień.
3 - zdolność do wykonywania ruchu czynnego samodzielnego z pokonaniem ciężkości
danego odcinka ciała
4 - zdolność do wykonania czynnego ruchu z pewnym oporem
5 - prawidłowa siła, tj. zdolność wykonywania czynnego ruchu z pełnym oporem.
Stwierdzenie śladu czynnego skurczu mięśnia (stopnia 1) jest trudne i możliwe tylko dla
mięśni leżących powierzchownie. Ślad tego skurczu można wyczuć drogą palpacji w
okolicy brzuśca mięśnia lub wyczuć i zobaczyć w miejscu, gdzie ścięgno mięśnia
przebiega tuż pod skórą.
Oznaczenie siły mięśnia przez stopień 2 wymaga odciążenia, tj. wyeliminowania masy tej
części ciała, którą badany mięsień wprowadza w ruch. Odciążenie uzyskujemy przez
podtrzymanie danego odcinka ciała rękoma badającego, jego podwieszenie lub ułożenie
na gładkim, wytalkowanym podłożu.
Mięsień o sile stopnia 3 jest zdolny pokonać masę odcinka ciała, którym porusza, a
pacjent na komendę badającego wykonuje ruch czynny w pełnym zakresie.
Test na siłę mięśnia stopnia 4 oznacza taką siłę, która pozwala na wykonanie ruchu
czynnego z pokonaniem masy odcinka ciała i przeciw umiarkowanemu oporowi. Opór ten
stawia ręka badającego w okolicy końcowego przyczepu mięśnia. Kierunek stawianego
oporu wywołanego siłą działania badanego mięśnia.
Stopień mięśnia 5 oznacza działanie mięśnia z normalną siłą, zdolność wykonania
czynnego ruchu przeciw pełnemu oporowi.
Badanie rozpoczyna się od testu na 3.
W praktyce często rozszerzamy skalę używając znaków plus i minus, np.: +3, -2.
Izotoniczna, izometryczna i synergistyczna praca mięśni  przykłady
wykorzystania zespołów dynamicznych w stosowaniu ćwiczeń profilaktycznych i
leczniczych.
Skurcz jest wyrazem stanu czynnościowego mięśnia. Mięsień kurcząc się zbliża z pewną
siłą swe przyczepy i jeżeli jeden lub oba przyczepy mięśnia są ruchome, dochodzi do
wzajemnego ich przemieszczania. Taki skurcz mięśnia nosi nazwę skurczu
izotonicznego. Oznacza to, że napięcie mięśnia podczas skurczu izotonicznego nie
zmienia się, natomiast zmienia się jego długość początkowa.
Pobudzony mięsień, którego oba przyczepy są unieruchomione, zwiększa swoje napięcie,
a jego długość nie ulega zmianie. Ten typ czynności mięśnia nazywamy skurczem
izometrycznym.
W ruchach dowolnych istnieje współdziałanie obu rodzajów czynności mięśni.
Podniesienie dużego ciężaru zapoczątkowuje skurcz izometryczny i dopiero po
przezwyciężeniu oporu dochodzi do skurczu izotonicznego.
Niekiedy możemy się również spotkać z innymi stanami czynnościowymi mięśni. Należą
do nich:
" Napięcie mięśniowe  nazywa się pewien stan przygotowania mięśnia do skurczu.
Odróżnia się napięcie mięśni prawidłowe, wzmożone lub obniżone. Wzmożone
występuje w niektórych chorobach ośrodkowego układu nerwowego, obniżone
napięcie spotyka się u ludzi w wieku podeszłym prowadzących leżący tryb życia.
" Skurcz tężcowy (toniczny) - jeżeli impulsy docierają w czasie krótszym niż zdąży
nastąpić rozkurcz mięśnia np. skurcze mięśni żwaczy (szczękościsk), skurcz
mięśni twarzy (uśmiech sardoniczny), napadowe skurcze tężcowe mięśni karku.
" Skurcz kloniczny  polega na serii szybkich skurczów mięśnia lub poszczególnych
jego części. Przykładem skurczów klonicznych są np.: dreszcze.
Ćwiczenia synergistyczne polegają na wywołaniu napięcia izometrycznego w innej
grupie mięśniowej odległej topograficznie. W ćwiczeniach tych wykorzystuje się zjawisko
tzw.: promieniowania ruchowego. Istotną cechą tej metody jest wg. M. Weissa
 wykorzystanie zjawisk współdziałania mięśni w stale zmieniających się układach
symergistycznych pod wpływem odpowiednio dobranych ruchów z określonym oporem i
dozowaną pozycją .
Cele:
" uzyskanie na drodze skrzyżowania odruchu fizjologicznego lub na drodze
pobudzenia zespołów dynamicznych, napięcia izometrycznego mięśni
" pomoc w trofice
" utrzymanie aktywności mięśni w gipsie
Wskazania:
" unieruchomienie kończyny całkowite lub częściowe w opatrunku gipsowym
" ćwiczenie przeszczepionych mięśni
" przy zaniku mięśni
Przeciwwskazania:
" niewydolność krążenia
" niewydolność układu oddechowego
" zły ogólny stan pacjenta
" wysoka temperatura ciała
Metodyka:
" synergia - współdziałanie wielu czynników, skuteczniejsze od sumy ich
oddzielnych działań
- współdziałanie niekiedy bardzo odległych mięśni w celu stabilizacji odcinka
bliższego
- polega na wzajemnie zmieniającym się stosunku napięcia antagonistów i
agonistów podczas ruchu
- nie jest wartością stałą i zmienia się w zależności od wielu czynników tj: wiek,
sprawność, choroba
" m. agonistyczne - mięśnie bezpośrednio odpowiedzialne za ruch
" m. antagonistyczne - mięśnie przeciwdziałające agonistom, odpowiedzialne za
rozluznienie
" zasady wykonania ruchu:
- żeby doszło do ruchu musi nastąpić skurcz agonistów przy jednoczesnym
rozluznieniu antagonistów
- rozluznienie to następuje na drodze odruchowej
" warunki prawidłowego wykonania ćwiczeń synergistycznych:
o ćwiczenia powinny obejmować możliwie największą liczbę zespołów
dynamicznych, które maja odpowiadać za przerzut
o muszą być wykonywane z max. oporami
o muszą być wykonywane do pełnego zmęczenia
o ćwiczenia te prowadzimy minimum 4 razy dziennie
" synergizmy ipsilateralne:
o ćwiczenia synergistyczne, w których do pobudzenia żądanego mięśnia
wykorzystuje się ruchy tą kończyną, w której się on znajduje.
" synergizmy kontrlateralne:
o ćwiczenia synergistyczne, w których do pobudzenia żądanego mięśnia
wykorzystuje się ruchy przeciwną kończyną np. zgięcie przedramienia z maks.
oporem wyzwala współnapięcie w m. dwugłowym ramienia po przeciwnej
stronie.
" synergizmy bezwzględne (wrodzone):
- wrodzone, utrwalone w procesie filogenezy reakcje neuromięśniowe występujące
w mniejszym lub większym nasileniu u każdego osobnika. To m.in. odruch ssania.
Do najbardziej znanych w narządzie ruchu należą:
1. KOCCZYNA DOLNA
- wyprost stopy z oporem powoduje napięcie mięśnia czworogłowego uda
2. KOCCZYNA GÓRNA
- zgięcie grzbietowe w stawie promieniowo-nadgarstkowym powoduje w pozycji
nawróconej napięcie mięśnia trójgłowego
- zgięcie dłoniowe w stawie promieniowo-nadgarstkowym powoduje w pozycji
odwróconej napięcie mięśnia dwugłowego
3. TUAÓW
- uniesienie głowy w płaszczyznie strzałkowej leżąc tyłem, powoduje napięcie
mięśnia prostego brzucha
- uniesienie głowy w pozycji leżenia przodem powoduje napięcie mięśni
pośladkowych wielkich
- synergizmy bezwzględne są wykorzystywane do aktywizacji zespołów
mięśniowych w tych częściach ciała, które znajdują się w unieruchomieniu
- zapobiegają narastaniu zaników mięśniowych z powodu bezruchu,
ograniczeniom ruchomości
" synergizmy względne (nabyte):
- tworzą się na bazie łuków odruchowych i są osobniczo odmienne
- określamy je na podstawie badania elektromiograficznego (powierzchniowe,
igłowe)
- badania elektromiograficzne pozwalają określić, które ruchy wykonane z oporem
w odległym stawie wywołują stan największego napięcia w interesującym nas
zespole dynamicznym
- są nietrwałe i utrzymują się około 14 dni
- najczęściej powstające synergizmy względne:
1. MISIEC CZWOROGAOWY UDA
- zgięcie stawu biodrowego w pozycji leżenia tyłem, sterowany dołem
- odwodzenie i przywodzenie w stawie biodrowym
- wyprost i zgięcie w stawie skokowym górnym
- przejście z siadu do leżenia i powrót
- rotacja wewnętrzna i zewnętrzna
2. NAPINACZ POWIZI SZEROKIEJ
- zgięcie i wyprost w stawie kolanowym
- zgięcie i wyprost w stawie skokowym górnym
- zgięcie i wyprost w stawie biodrowym
- leżenie przodem  skłon tułowia w tył
3. MISIEC KRAWIECKI
- zgięcie w stawie biodrowym sterowane górą (przejście do siadu z pozycji leżąc
tyłem)
- odwodzenie i przywodzenie w stawie biodrowym
- wyprost w stawie kolanowym
- zgięcie i wyprost w stawie skokowym górnym
4. MIŚNIE POŚLADKOWE
- zgięcie w stawie kolanowym
- leżenie przodem  skłon tułowia w tył
- przywiedzenie kończyny górnej
Za pomocą omawianej grupy ćwiczeń nie można osiągnąć efektu wzmacniania mięśni.
Pomagają one jedynie opóznić występowanie prostych zaników z nieczynności.
1.3. Materiał pomocniczy przy uczeniu się mięśni i ich działania na poszczególne
stawy
" Działanie mięśni na poszczególne stawy
ĆWICZENIA
1. ĆWICZENIE
Odpowiedz na pytania z zakresu układu mięśniowego i biomechaniki mięśni:
1. Podział mięśni na powierzchowne i głębokie  podaj przykłady.
2. Wymień mięsnie i podaj przyczepy mięśni odpowiedzialnych za wyprost i
ruchy rotacji w stawie biodrowym.
3. Podaj metodykę badania siły mięśnia pośladkowego dużego.
4. Współdziałanie mięśni zginających staw biodrowy  wymień spośród nich
mięsień jednostawowy.
5. Plastyczność stopy  uwarunkowania.
6. Zachowanie się mięśni podczas chodu fizjologicznego.
7. Wymień mięśnie odpowiedzialne za stabilizację miednicy i podaj
przyczepy.
2. KRZYŻÓWKA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
1. Skurcz, który powoduje, że oba przyczepy mięśnia są unieruchomione,
mięsień zwiększa swoje napięcie, a jego długość nie ulega zmianie.
2. Jest najdłuższym mięśniem człowieka. Funkcja: Zginacz, odwodzicie i
rotator zewnętrzny stawu biodrowego. Zginacz stawu kolanowego.
3. Wyróżniamy prawidłowe, wzmożone lub obniżone & & & ..mięśni.
4. Mięsień & & & & Funkcja: Zgina kończynę dolną w stawi kolanowy.
Dodatkowo prostuje i przywodzi kończynę dolną w stawie biodrowym.
5. Skurcz, który powoduje, że mięsień kurcząc się zbliża z pewną siłą swe
przyczepy i jeżeli jeden lub oba przyczepy mięśnia są ruchome, dochodzi
do wzajemnego ich przemieszczania.
6. Mierzy się Testem Lovetta.
7. Mięsień kończyny górnej, który dzielimy na część obojczykową, barkową i
grzebieniową.
3. TEST
1. Przyczep końcowy mięśnia  sartorius to:
a) Kłykieć boczny kości piszczelowej
b) Przyśrodkowa strona kłykcia przyśrodkowego kości piszczelowej
c) Guzowatość piszczeli
d) Głowa strzałki
2. Krętarz Duzy jest punktem do przyczepu:
a) M. czworogłowego uda
b) M. pośladkowego średniego
c) M. krawieckiego
d) M. biodrowo-lędzwiowego
3. Za ostatnie 15 stopni wyprostu w stawie kolanowym odpowiada mięsień:
a) Prosty uda
b) Obszerny boczny
c) Obszerny przyśrodkowy
d) Pośladkowy mały
4. Mięsień dwustawowy biegnący po przedniej stronie kości ramiennej to:
a) M. dwugłowy ramienia (głowa długa)
b) M. ramienny
c) M. trójgłowy ramienia
d) M. naramienny akton przedni
5.  Docisk stawowy to inaczej:
a) Trakcja
b) Kompresja
c) Elongacja
d) Synergizm mięśniowy
6. Sakralizacja to:
a) Wysunięcie się jednego kręgu względem drugiego
b) Zrośnięcie się ostatniego kręgu L z kością S
c) Oderwanie się pierwszego kręgu krzyżowego od kości
d) Wysuwanie się tarczki międzykręgowej
7. Objaw Wernickiego-Manna to objaw:
a) Przykurczu zgięciowo-przywiedzeniowego w stawie biodrowym
b) Krzyżowanie nóg na skutek spastyczności
c) To inaczej chód koszący
d) To  mała pięść
8. Mięsień trójgłowy łydki odpowiada:
a) Za zgięcie podeszwowe stopy
b) Wspomaga zgięcie kolana
c) Ma wpływ na propulsję stopy
d) Wszystkie odpowiedzi korespondują z pytaniem
9. Ruchy w płaszczyznie czołowej to ruchy:
a) Zginania i prostowania
b) Zginania i przywodzenia
c) Odwodzenia i prostowania
d) Przywodzenia i odwodzenia
4. DOPASUJ POJCIA
Skurcz izotoniczny impulsy docierają w czasie krótszym niż
zdąży nastąpić rozkurcz mięśnia.
Napięcie mięśniowe napięcie mięśnia podczas skurczu zwiększa
się, a jego długość nie ulega zmianie.
Skurcz kloniczny seria szybkich skurczów mięśnia lub
poszczególnych jego części.
Skurcz tężcowy (toniczny) napięcie mięśnia podczas skurczu nie
zmienia się, natomiast zmienia się jego
długość początkowa
Skurcz izometryczny stan przygotowania mięśnia do skurczu
DODATKI
LITERATURA
1. Bachrynowska - Fic J.: Właściwości ćwiczeń fizycznych ich systematyka i
metodyka.
PZWL Warszawa 1987 r.
2. Błaszczyk J. W.: Biomechanika kliniczna : podręcznik dla studentów medycyny i
fizjoterapii. Wydaw. Lekarskie PZWL Warszawa 2004.
3. Bober T., Zawadzki J.: Biomechanika układu ruchu człowieka. Wydawnictwo BK,
AWF Wrocław 2001 r.
4. Bochenek A. , Reicher M.: Anatomia człowieka. T. 1, Anatomia ogólna, kości,
stawy i więzadła. PZWL Warszawa 2002 r.
5. Chojnicka - Szawłowska G., Szawłowski K.: Rehabilitacja. Med. Ag. Wyd.
Informacja Warszawa 1994.
6. Dega W.: Ortopedia i rehabilitacja. PZWL Warszawa 1992 r.
7. Dowżenko A., Jakimowicz W.: Choroby układu nerwowego. PZWL Warszawa.
8. Dziak A.: Traumatologia narządu ruchu. PZWL Warszawa 1999 r.
9. Gołąb B.: Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego.
PZWL Warszawa 1992 r.
10. Gołąb B. K. : Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego. PZWL
Warszawa 2004 r.
11. Górski W., Grossman J.: Leczenie, społeczne i zawodowe aspekty rehabilitacji
schorzeń narządu ruchu. AWF Warszawa 1988 r.
12. Grochmal S., Zielińska - Charszczewska S.: Rehabilitacja w chorobach
układu nerwowego. PZWL Warszawa 1990 r.
13. Grochmal ST.: Fizjologiczne podstawy usprawniania ruchowego. Sport i Turystyka.
Warszawa 1966 r.
14. Herman E.: Diagnostyka badań układu nerwowego. PZWL Warszawa 1999
r.
15. Herman E. ,Prusiński A.: Choroby układu wegetatywnego. PZWL Warszawa 1992
r.
16. Kasperczyk T.: Wady postawy ciała. AWF Kraków 2002 r.
17. Kiwerski J. : Ortopedia i rehabilitacja narządu ruchu. PZWL Warszawa 2005 r.
18. Kwolek A.: Rehabilitacja medyczna. PZWL Warszawa 2004 r.
19. Malinowska K.: Podstawy rehabilitacji ruchowej w dysfunkcjach narządu ruchu. T
I.
Sport i Turystyka Warszawa 1981 r.
20. Michalik A., Romantowski W. :Anatomia i fizjologia człowieka. PZWL Warszawa
2003 r.
21. Milanowska K.: Polska szkoła Rehabilitacji. Wydawnictwo Medyczne, ,Versalius"
Kraków 1998 r.
22. Prusiński A. :Niedokrwienne udaru mózgu. PZWL Warszawa 2003 r.
23. Sokołowska  Pituchowa J.: Anatomia Człowieka. Podręcznik dla studentów
medycyny. PZWL Warszawa 1992 r.
24. Straburzyński G., Straburzyńska - Lupa A.: Medycyna fizykalna. PZWL Warszawa.
25. Sylwanowicz W., Michalik A., Romantowski W. : Anatomia i Fizjologia Człowieka.
Podręcznik dla średnich szkół medycznych. PZWL Warszawa.
26. Wozniak W.. :Anatomia człowieka : podręcznik dla studentów i lekarzy. Wrocław :
"Urban & Partner", 2003 r.
27. Zagrobelny Z.: Wozniewski M.: Biomechanika kliniczna - część ogólna. AWF
Wrocław 1999 r.
28. Zembaty A.: Kinezyterapia. Zarys podstaw teoretycznych i diagnostyka
kinezyterapii. Wydawnictwo  Kasper Sp. z o.o. 2000 r.
Czasopisma:
1. Fizjoterapia Polska. Agencja Wydawnicza MEDSPORTPRESS
2. Neurorehabilitacja. Warszawa. AM.
3. Postępy rehabilitacji. AWF Warszawa.
4. Rehabilitacja medyczna. Kraków.
5. Edyta Biernat-Kałuża, Robert Śmigielski, Grzegorz Adamczyk - Atypowy przebieg
po artroskopii kolana a reaktywne zapalenia stawów.
6. Michał Gajewski, Justyna Wysieńska, Aukasz Wysieński, Paweł Małdyk, Grażyna
Sygitowicz, Jan Pachecka, Sławomir Maśliński - Inżynieria tkankowa w chirurgii
rekonstrukcyjnej kości i chrząstki.


Wyszukiwarka