tej rubryce prezentujemy schema- co by było gdyby... Redakcja EdW nie waliście w praktyce nadsyłajcie wraz z mo-
ty nadesłane przez Czytelników. gwarantuje, że schematy są bezbłędne i na- delami do Forum Czytelników i do działu
W
W
W
W
Są to zarówno własne (genialne) rozwiąza- leży je traktować przede wszystkim jako E-2000. Nadsyłając godne zainteresowania
nia układowe, jak i ciekawsze schematy z z
ródło inspiracji przy tworzeniu własnych schematy z literatury, podawajcie z
ródło.
literatury, godne Waszym zdaniem publicz- układów. Osoby, które nadeślą najciekawsze
nej prezentacji bądz
przypomnienia. Są to Przysyłajcie do tej rubryki przede wszy- schematy oprócz satysfakcji z ujrzenia
tylko schematy ideowe, niekoniecznie stkim schematy, które powstały jedynie na swego nazwiska na łamach EdW, otrzyma-
sprawdzone w praktyce, stąd podtytuł papierze, natomiast układy, które zrealizo- ją drobne upominki.
TESTER WZMACNIACZY OPERACYJNYCH
TESTER WZMACNIACZY OPERACYJNYCH
Andrzej Lisowski z Odrowążka proponuje budowę genera- TL084, itd...). Ponieważ mają one ustalony rozkład wyprowa-
A
n
d
r
z
e
j
L
i
s
o
w
s
k
i
r
y
s
u
n
k
u
1
tora według schematu z rysunku 1. Układ nie ma być wykorzy- dzeń, można wykorzystać do tego celu trzy podstawki (dwie 8-
stany jako generator, tylko jako tester wzmacniaczy operacyj- nóżkowe i jedną 14-nóżkową oraz cztery jednakowe układy).
R
y
s
u
n
e
k
2
nych (uA741, uA748, LM301, LM308, TL061, TL071, TL081, Rysunek 2 pokazuje rozmieszczenie wyprowadzeń, sposób
ICL7611, itd...). Idea jest jak najbardziej słuszna. Warto jednak podłączenia oraz uproszczony układ elektroniczny. W tej prost-
zbudować uniwersalny przyrządzik, pozwalający sprawdzać nie szej wersji dany wzmacniacz operacyjny jest zasilany pojedyn-
tylko wzmacniacze pojedyncze, ale także podwójne (np. czym napięciem około12V, a kontrolką jest jedna dioda LED.
LM358, TL082, NE5532, LM833, Zastosowanie kondensatora i rezystorów o stosunkowo du-
itd...) oraz poczwórne (np. LM324, żych wartościach pozwoli uzyskać częstotliwość przebiegu
Rys. 2a
R
y
s
.
2
a
wyjściowego rzędu kilku herców. Dioda LED bę-
dzie migać z tą częstotliwością, wskazując, że
wzmacniacz jest sprawny. W układzie celowo
a)
a
)
zastosowano rezystory o wartości 1M&! (można
zwiększyć do 2,3...5,1M&!), by generator nie za-
działał w przypadku, gdyby badany wzmacniacz
miał nadmierny prąd polaryzacji wejść.
Punkty oznaczone jednakowo należy ze sobą
połączyć jak pokazano na rysunku 2b  w ten
sposób elementy zewnętrzne generatora będą
dołączone do kilku podstawek, niejako  równo-
legle . Potem wystarczy włożyć badany układ
scalony do jednej z podstawek. Dzięki takiej bu-
dowie z pomocą jedynie dwudziestu rezysto-
Rys. 2b rów, pięciu kondensatorów, czterech diod LED
R
y
s
.
2
b
i trzech podstawek można zbudować przyrząd,
który przyda się w pracowni każdego elek-
tronika i pozwoli sprawdzić dowolny wzmac-
niacz operacyjny.
Rys. 1
R
y
s
.
1
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 4/99 45
Elektroniczny dzwonek - słowik
Elektroniczny dzwonek - słowik
Dwa spo- się zawiodło, ponieważ układ nie chciał działać zgodnie z prze-
Rys. 3
R
y
s
.
3
śród prezen- znaczeniem. Jeden z Czytelników napisał nam kiedyś, że zbu-
t owanych dował taki układ, który  okazał się nie słowikiem, tylko jakąś
u k ł a d ó w dziką bestią, łapczywie zżerającą prąd z baterii . Być może
Z
e
nadesłał Ze- przyczyną była zbyt mała oporność głośnika (4 lub 8&!) - Zenon
non Rakoczy Rakoczy twierdzi, że głośnik powinien mieć oporność co naj-
n
o
n
R
a
k
o
c
z
y
z Chropaczo- mniej 40 omów. Warto sprawdzić działanie układu ze słu-
wa, znany już chawką dynamiczną ze starego aparatu telefonicznego (opor-
z tej rubryki. ność 200...300&!). W praktyce największą trudnością będzie
Tym razem zdobycie transformatora, jednak niewątpliwie w przepastnych
n a d e s ł a ł szufladach wielu naszych Czytelników znajdzie się pochodzą-
s c h e ma t cy z odzysku transformator Td-48, używany w pierwszych
dzwonka - tranzystorowych odbiornikach (np. Koliber). Można wykorzy-
elektronicz- stać podobny miniaturowy transformator z jakiegoś starego
nego słowika radia (np. radzieckiego typu Selga). Cierpliwi mogą spróbować
oraz przeka- nawinąć go samemu (1-2 oraz 5-6 po 530 zw. DNE0,08; 3-4
z
nika bistabilnego, pracującego jako dwójka licząca. 1500 zw. DNE 0,08), i to niekoniecznie z wykorzystaniem
Schemat  elektronicznego słowika (czy raczej bociana?) rdzenia z blaszek EI, tylko z rdzeniem ferrytowym. Podane
r
y
s
u
n
k
u
3
pokazany jest na rysunku 3. Po naciśnięciu przycisku ładuje liczby zwojów dotyczą transformatora z rdzeniem z blaszek, w
się kondensator C3 i układ zaczyna generować. Po puszczeniu przypadku ferrytu liczbę zwojów należałoby zwiększyć ze
przycisku, układ pracuje nadal, jednak coraz ciszej, zasilany z względu na mniejszą przenikalność ferrytu.
kondensatora C3. Tranzystor T1 pracuje jako element czynny Ponieważ dzisiejsze tranzystory mają duże wzmocnienie,
generatora LC. Układ  słowika znany jest z literatury od lat, wartość potencjometru R2 można śmiało zwiększyć, nawet
przy czym wielu amatorów śpiewu tego ptaszka srodze do 470k&! lub 1 M&!.
Przekaz
nikowy przerzutnik T
Przekaz
nikowy przerzutnik T
elektromechaniczna dwójka licząca
elektromechaniczna dwójka licząca
Każde naci- włączy oba przekaz
niki, itd...
Rys. 3
R
y
s
.
3
śnięcie i zwolnie- Trzecia para styków przekaz
nika B jest wyjściem do ste-
nie przycisku X rowania jakiegoś urządzenia.
powoduje zmia- Kondensator C1 likwiduje tzw. hazard czasowy, który
nę stanu przeka- występuje w czasie powtórnego naciskania przycisku X.
z
ników. Bez tego kondensatora układ traci właściwości przerzutni-
Rysunek 3 przed- ka T. Wymagana pojemność zależy od prądu pracy prze-
R
y
s
u
n
e
k
3
stawia stan spo- kaz
nika. Przy prądach do 0,3A powinna wystarczyć pojem-
czynkowy. Po ność 10uF.
naciśnięciu przy-
cisku X włączy
Od Redakcji:
O
d
R
e
d
a
k
c
j
i
:
się przekaz
nik A.
Pomysł realizacji przerzutnika T, czyli dwójki liczącej
Po zwolnieniu
przy użyciu przekaz
ników jest bardzo interesujący. Jed-
przycisku złapie
nak zaproponowany układ połączeń jest stosunkowo
dodatkowo prze-
skomplikowany, a przekaz
nik B musi mieć aż trzy pary
kaz
nik B. Oba
styków przełącznych. Oto zadanie dla Czytelników:
przekaz
niki będą
Czy można wykonać układ przekaz
nikowy realizujący
C
z
y
m
o
ż
n
a
w
y
k
o
n
a
ć
u
k
ł
a
d
p
r
z
e
k
a
z

n
i
k
o
w
y
r
e
a
l
i
z
u
j
ą
c
y
trzymać aż do
taką funkcję inaczej, prościej (ale bez tranzystorów)?
t
a
k
ą
f
u
n
k
c
j
ę
i
n
a
c
z
e
j
,
p
r
o
ś
c
i
e
j
(
a
l
e
b
e
z
t
r
a
n
z
y
s
t
o
r
ó
w
)
?
p o n o wn e g o
Dwie osoby, które do 15 maja1999
D
w
i
e
o
s
o
b
y
,
k
t
ó
r
e
d
o
1
5
m
a
j
a
1
9
9
9
naciśnięcia i zwol-
nadeślą najciekawsze propozycje otrzymają nagrody
nienia przycisku
w postaci cennych książek. Na listach i kartkach umie-
X. Trzecie przyci-
dopisek  Przerzutnik T .
śćcie
śnięcie i zwol-
nienie znów
Koledzy, którzy nadesłali przedstawione układy otrzymują drobne upominki.
46 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 4/99